Οικογένεια Κίκιλη και συνεργάτες

Νομίζω είναι το μόνο σόλο λαούτου στη συλλογή, θα σου το επιβεβαιώσω όταν μπορώ.

Γιατί μοιρολόι; Γυναίκα ψάχνει ο άνθρωπος, δεν πέθανε να τον κλάψουμε!

(πάρα πολύ καλοί πάντως, όλοι και όλες!)

3 «Μου αρέσει»

Ο τίτλος «Μοιρολόι - Κωσταντάκης» σημαίνει «Μοιρολόι ΚΑΙ Κωσταντάκης»: δύο κομμάτια.

4 «Μου αρέσει»

Μάλιστα. Βλέπεις, τα ηπειρώτικα μοιρολόγια τα έχουμε συνηθίσει με κλαρίνο…

Η άλλη αδελφή ονομάζεται Αγγελική
Εδώ, λένε και τον Θεραπιανό. Παίζουνε λίγο γρήγορα αλλά αποδίδουν απολύτως το ηχόχρωμα.

1 «Μου αρέσει»

Τον Κώστα με το βιολί τον γνώρισα και από κοντά και θα έλεγα πως είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση μουσικού. Δεν γνωρίζω άλλον παίχτη βιολιού που να προσαρμόζεται τόσο εύκολα στα διάφορα ηχοχρώματα. Τον έχω ακούσει σε νησιώτικα, στεριανά δημοτικά, κρητικά, ποντιακά, αλλά και σε ψαλμωδίες. Γνώση τεχνική αισθητική μπορεί να έχουν και άλλοι, αλλά με τόσες ‘‘μουσικές γλώσσες’’ εγώ τουλάχιστον δεν έχω ακούσει.

Αυτό μπορεί να είναι και καλό, μπορεί και όχι. Άκουσα με μεγάλη ευχαρίστηση το «θεραπειανό», από τα γνωστότερα της Σίφνου και ιδιαίτερα αρεστό σ’ εμένα προσωπικά. Να εξομολογηθώ την αμαρτία μου; Επειδή πάντα προσέχω το τοπικό ύφος, θα έλεγα ότι τα ακούσματα που έχω από ντόπιες ζυγιές, έχουν το χαρακτηριστικότατο τοπικό ύφος, που δεν το αναγνώρισα εδώ, κι ας είναι ασύγκριτα, μα ασύγκριτα καλύτερη η τεχνική και η ευαισθησία του Κίκιλη. Ειδικότερα αυτό ισχύει περισσότερο για το τραγούδισμα, βέβαια: μου έλειψαν οι αγριοφωνάρες.

Η αγριοφωνάρα είναι θέμα τόνου. Το κομμάτι παίζεται σ’ έναν δεδομένο τόνο, και ανάλογα με την έκταση που έχει του καθενός η φωνή το πιάνει με μεγαλύτερη ή μικρότερη προσπάθεια. Εδώ φαίνεται ότι της μεν Βασιλικής έτυχε να είναι όντως ο τόνος της (τι να κάνουμε; ν’ αλλάξουμε τόνο για να την αναγκάσουμε να γκαρίξει;), ο δε Κώστας δε θα το έπιανε ούτε γκαρίζοντας στην πάνω οκτάβα, οπότε το λέει στην κάτω.

Δεν πειράζει. Και πάλι, το ποσοστό της προσέγγισης είναι από τα καλύτερα που μπορούμε να βρούμε.

Εδώ ο Κώστας σε πραγματικές συνθήκες: συμμετοχικό γλέντι στο άφτερ καλύμνικου πανηγυριού.

Οι Κικίληδες είναι οιονεί Καλύμνιοι, εκεί είναι μεγαλωμένοι. Το βίντεο έχει απαθανατίσει μια σύμπραξη γιγάντων στις καλύτερες στιγμές τους: Ο Μανώλης Χούλης, που τραγουδάει, είναι ο πιο μάχιμος τσαμπουνιέρης της Καλύμνου και μέγας βιρτουόζος, αλλά τραγουδιστής δεν είναι. Εδώ τραγουδάει απλώς ως μερακλής, ως μέλος της παρέας. Ο Μανώλης Φράγκος, με το λαούτο, θεωρείται από τους πιο ψαγμένους το καλύτερο λαούτο του νησιού αλλά δεν εμφανίζεται ποτέ επαγγελματικά, γιατί το επάγγελμά του είναι βιολιτζής (επίσης εξαιρετικός, κατά την προσωπική μου γνώμη ο καλύτερος). Υποψιάζομαι ότι ο Φράγκος ήταν το βιολί του πανηγυριού, κι εδώ στα τελειώματα το έκανε πάσα στον Κίκιλη έτσι για να γουστάρουνε, και τον συνόδεψε στο λαούτο που κανονικά θα το έπαιζε κάποιος άλλος.

Ε λοιπόν, ο κλασικός καλύμνικος ήχος του βιολιού, όπως τον καθιέρωσε το Έννημα και τον καλλιεργούν όλοι οι μετέπειτα, είναι λίιιιιγο πιο βρώμικος από αυτό που ακούμε εδώ από τον Κίκιλη. Θα συμφωνήσω με τον Νίκο ότι λίγη βρωμιά μού έλειψε, αλλά η καθαρή ομορφιά της δοξαριάς του σε συνδυασμό με την όλη αλήθεια της στιγμής είναι τόση ώστε το παραβλέπω με μεγάλη χαρά.


(Σημείωση: από το #543 μέχρι εδώ, προσπάθησα νε μετακινήσω τα μηνύματα στο νήμα «Οικογένεια Κίκιλη και συνεργάτες», αλλά έμειναν στη θέση τους, ο δε «Συντονισμός» εμφανίζεται με πρόβλημα σύνδεσης. Όποιος εκλεκτός συνάδελφος -που να τον λένε Χρήστο :wink: - καταφέρει αυτό που δεν κατάφερα εγώ, ας σβήσει και την παρούσα σημείωση. Οι υπόλοιποι ας με συγχωρούν για το άσχετο.)

3 «Μου αρέσει»

Όντος έτσι πρέπει να είναι, και αυτό φαίνεται από το όργανο αλλά και από το δοξάρι που παίζει. Δεν μοιάζουν για δικά του ‘‘εργαλεία.’’

Ε, μα βέβαια! Μόνο ο Κίκιλης έχει την τεχνική άνεση, να παίξει σε όποιον τόνο ταιριάζει του / της τραγουδιστή / -ριας κάθε φορά, και φυσικά στης Βασιλικής τον τόνο θα πάρει το συγκεκριμένο κομμάτι, όχι στον δικό του. Το έχουμε επανειλημμένα συζητήσει στη Σίφνο το θέμα αυτό, με φίλους που ξέρουν μουσική αλλά και με τους ίδιους τους επαγγελματίες του νησιού. Στην αδυναμία αλλαγής τόνου βρίσκεται το πρόβλημα.
(το βιολί, είναι σαφέστατο ποιανού είναι: εκείνου που ξεβυσματώνει στο τέλος)

Ακριβώς το ίδιο συνέβη και μ’ εμένα, στο ηπειρώτικο μοιρολόι παραπάνω. Βιολί είναι, δεν είναι κλαρίνο, αλλά με τέτοια καθαρότητα και τέτοια ευαισθησία, χίλιες φορές χαλάλι!

Δεν την έχει. Δεν του τη δίνει το ίδιο το όργανο: πρέπει να έχει συγκεκριμένες ανοιχτές, πράγμα που γίνεται άλλοτε σ’ έναν μοναδικό τόνο και άλλοτε σε δύο (με διαφορά 4ης), που θεωρούνται «ο αντρικός» και «ο γυναικείος». Και άλλωστε, ακόμη κι αν παρέβλεπε τις ανοιχτές και πήγαινε σ’ όποιον τόνο ήθελε, ο λαουτιέρης τι θα έκανε;

Όχι, η τραγουδίστρια ήταν που κατ’ ευτυχή σύμπτωση ταίριαξε στον τόνο των οργάνων. Κι επειδή είναι πρώτη φορά στην ιστορία που συμβαίνει αυτό, ενώ πάντοτε άλλοτε τα κομμάτια παίζονται σε άβολους τόνους, εδώ παραβιάζεται η αισθητική που έχουμε συνηθίσει, να τραγουδούν ζορισμένα οι φωνές.

1 «Μου αρέσει»

Εάν είναι δυνατόν να ορίσουμε “τοπικοηχοχρωματόμετρο”, αν όχι 100% σε 90% το πιάνουν το Σιφνέικο ηχόχρωμα, Νίκο. Ο Κώστας έχει μελετήσει τα παιξίματα δυο κυρίως σιφνιών οργανοπαικτών, είτε από στημένες ηχογραφήσεις (Συλλογή Σίμωνος Καρά ή την έκδοση του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου) είτε από ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις: Του Αντώνη Ξανθάκη και του Αντώνη Κόμη - Μουγάδη (ιδιαίτερα του τελευταίου). Στο συγκεκριμένο βίντεο υπάρχουν σημεία στο παίξιμό του που αμέσως παραπέμπουν σε Μουγάδη ή Ξανθάκη. Στις ζωντανές εμφανίσεις που τους έχω δει, όταν πιάνουν το Σιφνέικο ρεπερτόριο (παίζουν κι άλλα εκτός από τον Θεραπ(ε)ιανό) ο Κώστας αλλάζει επιτόπου το κούρδισμα στο βιολί και το φέρνει στο Σιφνέικο. Αυτό νομίζω είναι σημαντικό για το ηχόχρωμα. Όπως είπα, στο συγκεκριμένο βίντεο, παίζουν λίγο γρήγορα (αλλά και σε κανονικά σιφνέικα γλέντια, όταν προβλέπεται μεγάλος αριθμός αυτοσχέδιων, οι βιολατζήδες επιταχύνουν για να τσουλάει γρήγορα). Επίσης κάνει μια μικρή παραλλαγή σε ένα σημείο (0:21 και στις αντίστοιχες στιγμές) που δεν πολυσυνηθίζεται στη Σίφνο αλλά σίγουρα υπάρχει και αυτή.
Εάν σου λείπουνε οι αγριοφωνάρες, όταν με το καλό λήξει η ιστορία, θα σε ειδοποιήσω. Μην βρεις προφάσεις να την κοπανίσεις μόνο!

Όπως λένε Πέπε και Παραδοσιακός, η περίπτωση οικ. Κίκιλη και συνεργατών είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Σε μια τυπική εμφάνισή τους σε ένα μεζεδοπωλείο, με ένα μικρό αριθμό οργάνων (βιολί-λαούτο συνήθως), μπορούν να καλύψουν επιτυχώς το ρεπερτόριο πολλών περιοχών. Και ο κόσμος από κάτω διασκεδάζει πραγματικά. Δεν παρακολουθεί συναυλία με ευλάβεια.

1 «Μου αρέσει»

Μα αν ήταν να παρακολουθήσω συναυλία, θα ευχόμουν να μην τελειώσει ποτέ! Δεν είμαι βέβαια εγώ σε θέση να μελετήσω συστηματικά τις ιδιαιτερότητες των ντόπιων παιξιμάτων και να τις υιοθετήσω, έχω μία εικόνα γενικότερη από τα μουσικά σας δρώμενα, που ακριβώς μου έλειψε. Αν άκουγα τον Κίκιλη με το σιφναίικο κούρδισμα, που απ’ ό,τι μου εξηγούσαν οι ντόπιοι είναι ο κύριος υπεύθυνος για τις αγριοφωνάρες, ίσως να μου φαινόταν το πράγμα πιο σιφναίικο αλλά τότε, μάλλον η Βασιλική δεν θα μπορούσε να τραγουδήσει.

Μένουμε λοιπόν στη συμφωνία για αγριοφωνάρες το δυνατόν συντομότερα και, όχι, σίγουρα δεν θα την κοπανήσω!

Άμα είναι να γκαρίξουμε με Κίκιλη, ειδοποιήστε κι εμένα.

1 «Μου αρέσει»

Από όσο ξέρω ο πατέρας Παναγιώτης και τα παιδιά γνωρίζουν βυζαντινή μουσική.
Κάποιο σχόλιο από βίντεο στο κανάλι αναφέρει ότι ο βιολιστής μένει Αθήνα και έχει πολλαπλή καταγωγή.
Ψάχνοντας για τον ίδιο που με ενδιέφερε περισσότερο, βρήκα παραπάνω στοιχεία από το σαιτ Παρά θιν’ αλός και τα κάνω copy
''Ο Κωνσταντίνος Κίκιλης είναι κάτοχος διπλώματος βιολιού με τον βαθμό ¨Άριστα¨(10) και A΄ βραβείο, από το Ελληνικό Ωδείο με καθηγητή τον Πρόδρομο Τσορούκογλου. Την ακαδημαϊκή χρονιά 2008 του απονεμήθηκε έπαινος για την ΑΡΙΣΤΗ επίδοσή του στο ΒΙΟΛΙ από το Ελληνικό Ωδείο. Επίσης, είναι αριστούχος των πτυχίων αρμονίας,αντίστιξης και φυγής από το Ωδείο Κλασσικής και Σύγχρονης Μουσικής. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στις Επιστήμες Αγωγής – Μουσική Παιδαγωγική, του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Στην βυζαντινή μουσική, είναι κάτοχος του διπλώματος βυζαντινής μουσικής με Άριστα παμψηφεί από το Ελληνικό Ωδείο.

Έχει επανειλημμένα διακριθεί σε περιφερειακούς μαθητικούς αγώνες με τρία πρώτα βραβεία στο βιολί. Φοίτησε επι σειρά ετών στο τμήμα παραδοσιακής μουσικής του Ωδείου Αθηνών, όπου διδάχθηκε ούτι και θεωρία ανατολικής μουσικής από τον Χρίστο Τσιαμούλη. Έχει συνεργαστεί με το Λύκειο Ελληνίδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, το θέατρο «Δόρα Στράτου» και με διάφορους καταξιωμένους καλλιτέχνες και χορευτικούς συλλόγους.

Έχει εκδώσει προσωπικό ψηφιακό δίσκο με τίτλο «Μουσικό ταξίδι στην Κάλυμνο», αποτέλεσμα πολυετούς επιτόπιας έρευνας στην τοπική παράδοση της Καλύμνου. Έχει επίσης συμμετάσχει σε πλειάδα ψηφιακών δίσκων με αντικείμενο την παραδοσιακή μουσική, ως βιολιστής, σε συνεργασία με καταξιωμένους καλλιτέχνες του χώρου.

Στον τομέα της διδασκαλίας δραστηριοποιείται παραδίδοντας μαθήματα βιολιού, παραδοσιακού βιολιού και βυζαντινής μουσικής, σε διάφορα ωδεία της Αθήνας. Έχει διδάξει στο Πειραματικό Μουσικό Γυμνάσιο Λύκειο Παλλήνης.

Συμμετείχε σε master class βυζαντινής μουσικής ως βοηθός του καθηγητή (Αθ. Παϊβανάς) στο St. Petersburg Summer School το 2009 και το 2011.

Έχει συμμετάσχει στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ «Ελληνικός μουσικός πολιτισμός και εκπαίδευση» και «Ανάλυση των εξελίξεων στην ελληνική οικονομία».‘’

2 «Μου αρέσει»

Δικός μας :wink: . Όταν τα κρατικά πανεπιστήμια (ΠανΚύπ και ΤεΠάΚ) δεν έχουν σχολή ή έστω τμήμα μουσικής, τι να πεις.

1 «Μου αρέσει»

Ο κλάδος Μουσική Παιδαγωγική του τμήματος Επιστήμες Αγωγής του Παν/μίου Λευκωσίας, ασχολείται και με τη μουσική, εκτός απ’ την παιδαγωγική της μουσικής;

1 «Μου αρέσει»

Κατεύθυνση:

  1. Μουσική Εκτέλεση – Κλασική Μουσική,
  2. Μουσική Εκτέλεση – Τζαζ Μουσική,
  3. Μουσική Παιδαγωγική,
  4. Δημιουργική Μουσική Τεχνολογία
1 «Μου αρέσει»

Ποιος Μανώλης Φράγκος ,ο βιολιστής; Ή είναι συνωνυμία; Ο Κικιλης και η συνοδεία του, εξαιρετικοί. Δεν έχω ακούσει άλλους να πλησιάζουν τόσο καλά το χρώμα μιας άλλης περιοχής, στη δική μου περίπτωση, της Ρόδου. Έχω κάποιες μικρές ενστάσεις, αλλά αυτό δεν υποβαθμίζει τη δουλειά που κάνουν, και την μουσική αντίληψη τους.

Ναι, αυτός που παίζει λαούτο στο βιντεάκι που τραγουδάει ο Χούλλης είναι ο Φράγκος που είναι κυρίως γνωστός ως βιολί.

1 «Μου αρέσει»