Δε ξερω αν η βυζαντινή μουσική μπορεί να θεωρηθεί άσχετη με το φόρουμ, απλώς μου ήρθε η απορία, αν μπορεί να παιχτεί σε μπουζουκί βυζαντινή μουσική, οχι απαραίτητα εκκλησιαστική γενικότερα βυζαντινή, και αν οι βυζαντινές νότες αντιστοιχούν σε κάποιες ή ολες απο αυτες που χρησιμοποιούμε. Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τις απαντήσεις
η απάντηση ειναι, οχι δεν μπορεί.
το μπουζούκι ειναι συγκερασμένο όργανο οπως η κιθάρα, το μαντολίνο και αλλα δυτικά., δηλαδή η οκτάβα ( χωρίστηκε σε 12 ισα τμήματα).
η Βυζαντινή μουσικη και άλλες της Ανατολής εχουν και μικρότερα διαστήματα.
καταλληλοτερο οργανο ειναι το κανονάκι, το σαζ, η φωνή , το βιολί κτλ
Αυτο απαιτει καποιο οργανο σαν το μπουζουκι, αλλα με ρυθμιση στην ταστιερα, ωστε να παιζει μορια. Τετοιο ηταν το ταμπουρι του Γιοβαν Τσαους. Αν δεν απατωμαι, κανονικα ταστα και μορια. Οχι μπερντεδες. Ενα τετοιο οργανο μπορει να αποδωσει καλυτερα τη ‘‘βυζαντινη μουσικη’’. Αυτο που λες ως βυζαντινη μουσικη ομως, ειναι λιγο δυσδιακριτο. Σε αντιθεση με την εκκλησιαστικη/λογια μουσικη που εχουμε καταγρααφη και αποδοση επι αιωνες οπου γνωριζουμε τι ακριβως παιζεται, η λαικη μουσικη των βυζαντινων, ηταν πολυποικιλη. Προφανως η παραδοσιακη μουσικη που ακουμε, εχει ριζες απο τοτε και σε καποιο μεγαλο βαθμο και το ρεμπετικο. Το χιτζαζ και το ουσακ ειναι ‘‘βυζαντινοι’’ δρομοι και εχουν και ονομασιες. Το μπουζουκι παιζει κατι παρεμφερες-δυτικοποιημενο και για να το παιζει πιο κοντα, χρειαζεται μορια στην ταστιερα. Παλια καποιοι ‘‘σκυλαδες’’ που ηξερα ειχαν τετραχορδα με μορια που βαλαν πανω μετα!
Επειδη ειμαι ψιλο άσχετος τα μόρια τι είναι;
ειναι διαστήματα μικρότερα του 1/12 της οκτάβας που έχουν τα “συγκερασμένα” όργανα.
Θα διαφωνήσω και με τους δύο φίλους. Ναι, χωρίς αμφιβολία βεβαίως, η βυζαντινή μουσική δεν ήταν συγκερασμένη, αλλά μπορεί να αποδίδεται και συγκερασμένα, χάνοντας βεβαίως κάποια από τα χαρακτηριστικά της, διατηρώντας όμως σε γενικές γραμμές το ύφος της. Πόσοι, αλήθεια, από τους χιλιάδες παπάδες και ψαλτάδες έχουν μάθει σωστά τις διαστηματικές διαφορές της βυζαντινής μουσικής από τη μουσική που μαθαίνουν (ή τελοσπάντων υποτίθεται ότι μαθαίνουν) όλοι οι μαθητές των σχολείων μας, δημοτικών, γυμνασίων ή λυκείων, το ιδιαίτερο ύφος της κλπ;
Και δεν είναι μόνο τα περίφημα «μόρια», που έτσι και τα προσθέσουμε στα τάστα των κατά τ’ άλλα συγκερασμένων οργάνων, «καθαρίσαμε». Υπάρχουν μόρια και μόρια, μικρότερα, μεγαλύτερα, ανάλογα με το ύφος της εκάστοτε μουσικής (Αγιονόρος, Πολίτικη παράδοση κττ.), ανάλογα με την προσωπική προσέγγιση κάθε μουσικού / ψάλτη, προσημειωμένα ή αυτόματα αναδυόμενα (έλξεις κλπ.) και πολλά ακόμα.
Εγω αυτο που λες ειπα κυριε Νικο.
Βασικα για μορια μιλας οποτε ειναι θεμα μοριων. Εννοειται οτι δεν καθαρισαμε! Απλα ερχομαστε πιο κοντα(?). Πολυ ενδιαφεροντα αυτα που παραθετεις, οπως παντα! Ακουγα τις προαλλες αγιορειτικα. Μονη Σιμωνοπετρας. Εξαιρετικοι!
Ασχετο αλλα κατι που λατρευω σαυτο το φορουμ και δε το χω δει αλλου ειναι οτι δεν υπάρχουν ποτε τσακωμοι και ο καθενας δεχετε την αποψη του αλλου.
Α εισαι νεος στο Φόρουμ!
για γυρνα πισω και διάβασε το παλιό να δεις τι γινόταν τότε!
οπως βλέπεις σωφρωνιστίκαμε.
ΕΥΤΥΧΏΣ
Μ’ αρέσει όπως το θέτει ο Νίκος Π.
Αν υποθέσουμε ότι κάποιος κατασκευάζει ένα μπουζούκι που να πιάνει κάθε υπαρκτό μόριο της βυζαντινής, αλλά πέρα από αυτό το παίξει όπως παίζεται το μπουζούκι, βυζαντινό δε θα είναι. Αν μάλιστα παίξει μ’ αυτό τον τρόπο κανονική μπουζουξήδικη μουσική, και απλώς προσθέσει τα μόρια, οι περισσότεροι ακροατές δε θα παρατηρήσουν τίποτε ασυνήθιστο.
Φυσικά όμως, αυτό δεν τον εμποδίζει να παίξει μια μελωδία που προέρχεται από το εκκλησιαστικό ή το θύραθεν βυζαντινό ρεπερτόριο. Αλλά θα είναι προσαρμογή, διασκευή, όχι το ορίτζιναλ.
Ε λοιπόν, τέτοια προσαρμογή την κάνεις και χωρίς τα μόρια!
(@Koulis.T Στη βυζαντινή και σε άλλες μουσικές μια νότα μπορεί να είναι κατά τι ψηλότερη ή χαμηλότερη απ’ ό,τι στο μπουζούκι, την κιθάρα ή το πιάνο. Αυτό το «κατά τι» μετριέται σε μόρια. Είχα ακούσει κάποιον να το εξηγεί σε ροκά μουσικό, άσχετον από οτιδήποτε ανατολίτικο και παραδοσιακό, με την εύγλωττη περιγραφή «αυτά τα φαλτσάκια της βυζαντινής».)
Αυτά γίνονται και σήμερα. Δεν είναι ανάγκη να είναι “σκυλάδες”. Στη Λέσβο υπάρχουν αρκετά μπουζούκια με μόρια πάνω. Έχει να κάνει με το ρεπερτόριο που θέλουν να ερμηνεύουν κυρίως. Άλλοι πάλι το κατορθώνουν με “σηκώματα” χορδών κλπ.
Φύγαμε όμως από το θέμα.
Κατά πόσο μπορεί να παιχτεί βυζαντινή μουσική στο μπουζούκι τα είπαν και οι προηγούμενοι (ωραία η τοποθέτηση του Ν.Π. και του pepe). Εγώ θα έλεγα “αναλόγως πόσο νερό θες να βάλεις στο κρασί σου ώστε το συγκερασμένο του μπουζουκιού να ταιριάζει με το επιθυμητό αποτέλεσμα”.
Ακριβώς! Εκεί είναι το θέμα: αν σεβαστεί ο μουσικός το ύφος της μουσικής που θέλει να υπηρετήσει, θα το καταφέρει και χωρίς τη βοήθεια των μορίων.
Καλό!
Συμφωνοι! Σκυλαδες ηξερα τι να κανω?
Υπάρχουν τάχα και σε βίντεο; Αυτοί της Λέσβου εννοώ.
Με σήκωμα δεν μπορώ να το φανταστώ. Το σήκωμα άλλη δουλειά κάνει: όχι να παίξει μια νότα πιο ψηλή από την κανονική του τάστου, αλλά να στολίσει τη νότα του τάστου. Φυσικά, τελικά βγαίνει ψηλότερη, υπονοείται όμως πάντοτε η κανονική, και αυτό πιάνει και το αφτί του ακροατή. Ιδιαίτερα σε διπλόχορδα όργανα σαν το μπουζούκι, όπου αναπόφευκτα οι δύο χορές του ζευγαριού, στο σήκωμα, αποκλίνουν λίγο μεταξύ τους, βγαίνει ένα εφέ που φωνάζει ότι αυτή τη στιγμή «κάνουμε κόλπο» πάνω σε μια μελωδία που «κανονικά» δεν έχει αυτή τη νότα.
Στις μουσικές με μόρια, η νότα με το μόριο είναι η κανονική.
Λαούτο με μόρια:
Το λαούτο κανονικά έχει έναν μπερντέ για κάθε ημιτόνιο, δηλ. 12 στην οκτάβα, σε συγκερασμένες θέσεις (=στις ίδιες όπως το μπουζούκι, η κιθάρα κλπ.). Έτσι κι ο αριστερός από τους δύο λαουτιέρηδες στο βίντεο. Ο δεξής όμως έχει προσθέσει μερικούς έξτρα. Στο ταξίμι στην αρχή βλέπουμε και ακούμε ευκρινέστατα πώς το αξιοποιεί αυτό.
Εάν ψάξεις στο yt φαντάζομαι πως θα βρεις. Αλλά δεν είμαι και τόσο σίγουρος ότι θα σου αρέσει η αισθητική τους. Καλύτερα να ακούσεις τον τρίχορδο (και πάντα αυθεντικό) Μητσάρα να παίζει στο οργανοποιείο του Ραπακούσιου με ένα μπουζούκι με μόρια
Φυσικά αγαπάμε Μητσάρα (και Λιάκο)
Όπως τα λέτε είναι όλοι σας. Θα έλεγα γενικά πως οι ρίζες της δυτικής μουσικής βρίσκονται στην εκκλησιαστική καθολική μουσική με τον Αμβρόσιο επίσκοπο Μεδιολάνων όπου έγραψε εκκλησιαστικούς ύμνους και συνεχιστές τους μεγάλους κλασικούς μουσικούς από τον μεσαίωνα και μετά. Όμως ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός στην Συρία τον τέταρτο αιώνα, ήταν εκείνος που δημιούργησε ένα νέο σύστημα γραφής της μουσικής αφού είχε διδαχθεί από κάποιον μοναχό Κοσμά, τις παλαιότερες μουσικές γραφές οι οποίες ήταν πολύ δύσκολο να γίνουν κατανοητές από τον πολύ κόσμο. Έπρεπε κάποιος να γνωρίζει μουσική για να τις διαβάσει. Ο Δαμασκηνός είχε γνώση της αρχαίας Ελληνικής μουσικής και αφαίρεσε από αυτή όσα στοιχεία της θεωρούσε ότι δεν αρμόζουν στην λατρεία του Θεού. Υπήρχαν και άλλες μουσικές οι οποίες χρησιμοποιούνταν στην λατρεία του Διονύσου ή σε διάφορα όργια και μυστικιστικές τελετές και για αυτά δεν υπάρχουν πληροφορίες. Ο Δαμασκηνός ήταν αληθινός άγιος άνθρωπος αφού εγκατέλειψε κρυφά την Δαμασκό όταν πέθανε ο πατέρας του ο οποίος ήταν κάτι σαν οικονομικός διαχειριστής του χαλίφη της Δαμασκού όπου είχε φροντίσει να μορφώσει τον γιό του Ιωάννη με τους καλύτερους δασκάλους της εποχής, συν την μουσική παιδεία. Ο χαλίφης τον ήθελε για αντικατάσταση του πατέρα του αλλά εκείνος έφυγε κρυφά κι έγινε πρώτα καλόγερος και αργότερα επίσκοπος Δαμασκού. Σε όλη την ζωή προσευχόταν , νήστευε και έγραφε εκκλησιαστικούς ύμνους σε τέτοιο βαθμό ώστε σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των ύμνων που ακούμε στις Εκκλησίες είναι έργα δικά του. Σε όλες τις μεγάλες Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, δεκαπενταύγουστο, Σάββατα, Κυριακές κλπ οι ύμνοι είναι έργα δικά του. Οπωσδήποτε την Κυριακή του Πάσχα με το γνωστό στον οποιονδήποτε ζει στην Ελλάδα, Χριστός Ανέστη ( μέρες που έρχονται) . Επίσης ολόκληρη η εξόδιος ακολουθία την οποία ψάλλουν στις κηδείες ( μάλλον και στην δική μας)είναι έργο του. Σας κούρασα με όλα αυτά, απλά ήθελα να πώ πως καλά είναι να μην ξεχνάμε τις ρίζες μας , ασχέτως με το σε ποιον Θεό πιστεύει ή δεν πιστεύει ο καθένας μας. Να είστε όλοι καλά, να έχετε την υγεία σας ώστε να παίζετε μουσική μέχρι τα βαθιά γεράματα και καλό Πάσχα.