ορμώμενος απο το τελευταιο μηνυμα “ΜΠΟΥΖΟΥΚΙΣΤΑΣ ΑΡΙΣΤΟΣ ΓΙΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΣΕΖΟΝ κλπ”
παρατηρώ ότι ο όρος “μπουζουκίστας” που προωθείται για καθιέρωση απο τον Θ. Πολυκανδριωτη αντί του λαϊκού “μπουζουξής” αρχιζει να εμφανιζεται κι εδώ …
Ποιου πολυκανδριωτη φιλε…Πρωτος πρωτος ο ΧΙωτης τα ελεγε αυτα τα χαζα…’‘Γιατι ο κιθαριστας να λεγεται ετσι και ο μπουζουξης οχι. Μπουζουκιστας θα ειναι τωρα’’. Ο ανθρωπος αυτος (ΧΙωτης) οσο μεγαλος και αν ειναι για καποιους (και για μενα σε καποιο βαθμο) υπηρξε κομπλεξαρισμενος με το οργανο και τη φυση του και θεωρουσε κατωτερο το μπουζουξης ως πιο λαικο. Αλλωστε λεει ‘‘εγω του βαλα την τεταρτη και το εκανα μοντερνο, περασα πανω στο μπουζουκι την κιθαρα.’’…Καρικουτιριστικα χαζα πραματα η αποψη μου.
Ειναι αναλογα με τα “ακουσματα” του καθενος.
Οι καταληξεις -τσης (-ηı) και -τζης (-ci) ειναι δανειο απο τα τουρκικα, δηλωτικα του επαγγελματος (kahveci - καφετζης, kayıkηı - καϊκτσης κλπ). Προφανως και οταν καθιερωθηκε η ορολογια ηταν περισσοτερο σε χρηση απο οτι σημερα που μπορει ενδεχομενως να ξενιζουν καποιους. Συν οτι και το μπουζουκι ειναι (αντι)δανειο απο τα τουρκικα, οποτε ειναι λογικο.
Σημερα ομως, που οι δυτικοτροποι ιδιωματισμοι ειναι συνηθεστεροι απο τους ανατολιτικους, ειναι λογικο σε καποιους να “βγαινει” καλυτερα το “μπουζουκιστας” κατα το κιθαριστας (guitarist κτο).
Προσωπικα δε μου βγαινει, αν και δεν μπορω να ειμαι αντικειμενικος στο ζητημα καθως στο οικογενειακο μου περιβαλλον ειναι συνηθισμενες οι ανατολιτικες εκφρασεις, και ξερω λιγα τουρκικα.
Σε τελικη αναλυση, ας παιζει καλα και μερακληδικα, και ας δηλωνει και μπουζουκωδος (που ειναι και πιο ελληνοπρεπες, τρομαρα του) :241:
Καλημέρα και Χρόνια Πολλά.
Είμαι κι εγώ υπέρ του “μπουζουξής” και όχι “μπουζουκίστας” (το δεύτερο μου ακούγεται ελιτίστικη γελοιότητα).
Εφόσον η λέξη “μπουζούκι” είναι τουρκικής προέλευσης, τότε ας μείνει και η τουρκική κατάληξη “-ξης” (ή μήπως καλύτερα “-κτσης”; “μπουζουκτσής” ).
Μακάρι να είχαν και άλλοι το κόμπλεξ του φίλε…
Δεν είναι θέμα ετυμολογίας.
Έχουμε και βιολιτζή, από το ιταλογενές βιολί και το τούρκικο -τζής. Και ο βιολιτζής είναι άλλο πράγμα από τον βιολονίστα (αυτούσιο δάνειο από το γαλλικό), αν και παίζουν το ίδιο όργανο. Παρεμπιπτόντως, βιολιστής δεν υπάρχει, ούτε καν στη στέγη, είναι απλώς ένα συνηθισμένο γλωσσικό λάθος. Αν κάποιος επιμένει ότι υπάρχει επειδή λέγεται (για όσους παίζουν βιολί αλλά δεν είναι ούτε κλασικοί ούτε δημοτικοί, π.χ. για τζαζίστες), τότε θα πρέπει να σχολιάσουμε ότι ο βιολιστής είναι άλλο από τον βιολίστα,που παίζει βιόλα.
Ακριβώς αντίστροφα, έχουμε τον νταουλιέρη (τούρκικο davul + ιταλογενές -ιέρης), αλλά και νταουλτζή, και εδώ είναι ακριβώς το ίδιο.
Οι διάφοροι -ίστες ανήκουν ως επι το πλείστον στην κλασική μουσική, της οποίας η ελληνική ορολογία προέρχεται κυρίως από τα ιταλικά: πιανίστας, αρπίστας, κλαρινετίστας, φαγκοτίστας. Το -ίστας είναι ιταλικό, είναι όμως αντιδάνειο, με αρχική προέλευση από το ελληνικό -ιστής.
Ειδικά ο κιθαρίστας δεν είναι πάντα κλασικός, ο δε μπασίστας ποτέ. Απλώς ακολουθούν κι αυτοί το γενικευμένο, πλέον, πρότυπο των άλλων κλασικών. Κιθαριστής δε λέμε, παρόλο που είναι υπαρκτή και 100% ελληνική λέξη (αυτός που έπαιζε την αρχαία κιθάρα). Ούτε αρπιστής, που επίσης είναι υπαρκτή λέξη αλλά αναφέρεται μόνο στο κυκλαδικό αγαλματίδιο της Κέρου (και γενικά στην αρχαιότητα).
Περιέργως, στην Κάρπαθο λένε λυριστής και στην Κάλυμνο τσαμπουνιστής (παράλληλα με το τσαμπουνιέρης), και είναι γνήσια λαϊκά, όχι λογιωτατίζοντα.
Για τον λυράρη/λυρατζή/λύρατζη, τον βιολάτορα, τον ουτζή/ουτίστα κλπ. τα 'χουμε ξανασυζητήσει.
Λέμε επίσης πληκτράς, κρουστός (που κατά βάθος είναι τρομερά αστείο), και μερικά ακόμα που θεωρώ ότι είναι καθαρά μουσική αργκό. Το αυτούσιο αγγλικό ντράμερ πρέπει να είναι μοναδική περίπτωση.
Τυμπανιστής δε νομίζω ότι υπάρχει, εκτός από τον τίτλο του γνωστού τραγουδιού (όπου μάλιστα η λέξη δεν υπάρχει μέσα στους στίχους και είναι απορίας άξιον πώς επικράτησε!!). Αυτός που παίζει τα τίμπανι (τύμπανα) στη συμφωνική πρέπει να είναι τιμπανίστας, διορθώστε με.
Δεν ξέρω τι λέμε για τη φυσαρμόνικα (φυσαρμονίστας ίσως;), για το μπάντζο, και για όργανα που το όνομά τους είναι δύο λέξεις όπως το γαλλικό κόρνο. Και ασφαλώς δε λέμε κοντραμπατζής, ακόμη κι αν είναι εντελώς λαϊκός.
Κάθε λέξη κουβαλάει την ιστορία της. Η ιστορία είναι πάντοτε ενδιαφέρουσα, και όχι πάντοτε ταυτόσημη με την ιστορία του ίδιου του αντικειμένου (του οργάνου).
Ωστόσο στη γλώσσα είναι καθιερωμένο φαινόμενο να επηρεάζονται οι εξελίξεις όχι μόνο από την ίδια την ιστορία της αλλά και από παρεμβάσεις συγκεκριμένων ατόμων. Ο μπουζουκίστας κακά τα ψέματα κι εμένα μ’ ενοχλεί, αλλά ποιος ξέρει αν τελικά δεν επικρατήσει; (Και ασφαλώς αν ο μπαμπάς μου ήταν μπουζουκίστας και ήξερα τη λέξη εξ απαλών ονύχων δε θα μ’ ενοχλούσε, ίσα ίσα που μπορεί ο μπουζουξής να μου έξυνε τ’ αφτιά όταν θα τον πρωτάκουγα.)
1 «Μου αρέσει»
Ρε ΓΙώργο τι σόϊ απάντηση είναι αυτή?? Εξήγησε τι εννοείς! Γιατί αν είχε και ο Μάρκος τότε το κόμπλεξ του θα ακούγαμε τανγκό από τότε…Καλός ο ΧΙώτης (καλύτερος σαν κιθαρίστας) αλλά κατ’εμέ έφερε αλλαγές που εν τέλει δε βοήθησαν το όργανο. Ο ίδιος έλεγε ότι πέρασε την κιθάρα πάνω στο μπουζούκι. Έχει γράψει βέβαια και διαμάντια ο άνθρωπος αλλά μέχρι εκεί για μένα. Γενικά κομπλεξικός μου φαινόταν και άνθρωπος που αν δεν έπαιζε το εξεζητημένο δε θα ένιωθε ήρεμος.,Δηλώνω πάντως ότι το παίξιμο που έκανε με τρίχορδο (ειδικά στα τραγούδια του Μπαγιαντέρα) είναι εκπληκτικό.
ανεστακε τι ενοεις δεν βοηθησαν το οργανο? οι αλλαγες που εφερε
Δε χρειάζεται να απαντήσω. Δες τι έγινε στη δισκογραφία μετά την έλευση του…
Παιδιά μην ξεφεύγουμε από το θέμα. Ο Χιώτης και η πορεία του έχει χιλιοσυζητηθεί εδώ μέσα. Το θέμα μας είναι μπουζουκίστας ή μπουζουξής? Τα off topic μηνύματα θα σβήνονται από δω και στο εξής.
Τέλοσπάντων για να μείνω στο θέμα. Ο καθείς το λέει όπως θέλει, αλλά κατά την άποψη μου είναι κάπως γελοίος ο όρος μπουζουκίστας…
Υπάρχει επίσης και το μπουζουκλές.:112:
Εμένα, πάντως, όπως και να με αποκαλούσαν δεν θα με πείραζε.
Μου φτάνει που κρατώ στα χέρια μου αυτό το υπέροχο όργανο.
εμενα χαζο μου φαίνεται παντως. Οχι οτι εχει σημασια φυσικα, οπως είπε και ο Τάκης… Κουβεντα να γινεται…
ΥΓ αυτοι που αποκαλουνται μπουζουκιστες εχουν συγκεκριμενο ρεπερτοριο Και σιγουρα δεν είναι το ρεμπετικο μερος του…
Εντωμεταξύ το θέμα έχει αναρτηθεί στην κατηγορία “Θέσεις και Αντιθέσεις”, λες και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να βγει η Αντίθεση και να πει κανείς “ναι ρε, μπουζουκίστας, τι χάλια λέξη είναι ο μπουζουξής”!:019:
(Δεν πειράζει όμως, πατσίζει για άλλες συζητήσεις όπου όλοι διαφωνούμε.)
Η διαφορα που εχω υποψιν μου εγω για το βιολι εχει να κανει με την αποδοση του ξενων ορων fiddler -αυτος ηταν στη στεγη, στον πρωτοτυπο τιτλο- και violinist, οπου υπαρχει οντως διαφορα οχι μονο στο ρεπερτοριο, αλλα και στην τεχνοτροπια (ο fiddler δε στηριζει το βιολι στο σαγονι του πχ, το κραταει καπως με το χερι του). Στο ελληνικο "βιολιτζης’-“βιολονιστας”-“βιολιστης” περα απο τη διαφορα στο υφος/ρεπερτοριο, υπαρχουν αντιστοιχες πρακτικες διαφορες?
Πολύ χονδρικά: ο βιολιτζής είναι πρακτικός, λίγο πολύ εμπειρικός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην τεχνική του κλπ κλπ. Ο βιολονίστας έχει λάβει μια συγκεκριμένη παιδεία που χοντρά-χοντρά είναι παγκοσμίως η ίδια. Ο βιολιστής δεν ξέρω, ίσως κάτι ανάμεσα…
Πάντως έχω ένα φίλο που παίζει χανιώτικο και καλύμνικο βιολί, και για κάθε ρεπερτόριο, εκτός από το κούρδισμα, αλλάζει ελαφρώς και το κράτημα. Κανένα από τα δύο δεν είναι κλασικό βιολονίστικο.
Συμπλήρωσις: Καλά, φυσικά υπάρχουν μουσικοί που σπούδασαν κλασικό βιολί και παίζουν δημοτικό, ή και τα δύο, ή κάποιο άλλο λαϊκό είδος. Δεν υπάρχει ειδική λέξη για κάθε ενδιάμεση περίπτωση.
Το θέμα είχε αναρτηθεί από τον συγγραφέα στο Φόρουμ “Μικρές αγγελίες” Περικλή. Με δική μου πρωτοβουλία το μετακίνησα εδώ. Πιστεύω ότι είναι στο σωστό Φόρουμ τώρα, μιας και υπάρχουν θέσεις αλλά και αντιθέσεις.
εμενα παντως ο ορος μπουζουκιστας μου αρεσει πολυ…η λεξη μου θυμιζει ενα παιχτη βιρτουοζο και μορφωμενο μουσικα…οπως ηταν ο χιωτης ο οποιος το ειπε…χωρις να θελω να θιξω αυτους που δεν ξερουν θεωρια…ευτυχως που ηταν και ο χιωτης και το μπουζουκι πηρε σημερα την θεση που του αξιζε…μπουζουκιστας οπως βιολιστας κιθαριστας πιανιστας… κοιταμε μπροστα μαγκες…γιατι το μπουζουκι μπορει να παιξει τα παντα…απο λαικη μουσικη,κλασικη και αμα γουσταρει και heavy metal…
Δηλ. αν λέμε “μπουζουξής” δεν πάμε μπροστά; Μήπως γι’ αυτό να χάθηκε η λατέρνα; δεν άλλαξαν το “λατερνατζής” σε “λατερνατίστας”;