τώρα μου βάλατε και οι δυο μπρίζες και ακούω klezmer. αυτά που έχουν σχέση με ρουμανία και τσιγγάνικα πρέπει να είχαν την ίδια δεξαμενή μελωδιών με τα σερβικάκια που παίζουμε εμείς. αν τα έβαζες σε πρόγραμμα με μπουζούκι, άνετα συνδυάζονταν με αυτά που έπαιζε ο περιστέρης ή ο τσιτσάνης για παράδειγμα.
Και βέβαια ανήκουν στην ίδια δεξαμενή μελωδιών Νίκο. Ειδικά αν ακούσεις και σημερινά συγκροτήματα θα ακούσεις πολλές φράσεις που συναντάς και σε πολλές δικές μας γνωστές μελωδίες, ίσως περισσότερο στις μικρασιάτικες, αλλά και πολύ περισσότερο σε βαλκανικές.
Θα έκανα και μια υπόθεση αν και μάλλον είναι τραβηγμένη. Σχετικά με το κλαρίνο και την εισαγωγή του στην Ήπειρο. Το κλαρίνο είναι μαζί με το βιολί τα σολιστικά όργανα στην μουσική klezmer. Τώρα αν σκεφτούμε ότι στα Γιάννενα υπήρχε μεγάλη και ανθούσα εβραϊκή κοινότητα δεν αποκλείεται να ήταν και αυτός ένας από τους δρόμους για την καθιέρωσή του στην Ηπειρώτικη μουσική.
Και κάτι ακόμα που επιβεβαιώνει αυτό που σκέφτηκε ο Νίκος (liga rosa) σχετικά με την κοινή δεξαμενή μελωδιών.
“Many people notice the similarities between Klezmer music and Greek and Near Eastern music. Yale Strom writes in “The Book of Klezmer” - “one of the three major sources that created the Klezmer’s core dance repertoire was Greco Turkish dance music”. He goes on to explain traveling Jewish musicians learned tunes from fellow Rom (“Gypsy”) traveling musicians. East European Jewish music drew from all sorts of local musical styles.”
Αυτό είναι ένα σχόλιο από το youtube και συγκεκριμένα από εδώ:
Υ.Γ. Δεν προλαβαίνω να μεταφράσω το κείμενο τώρα γιατί είμαι στη δουλειά. Αν χρειαστεί μπορώ να το κάνω αργότερα.
Οι Εβραίοι γενικά, ως εν διασπορά λαός, δεν είχαν «δική τους», συμπαγή μουσική, που να διέφερε από άλλες. Ανάλογα με την περιοχή στην οποία ζούσαν, υιοθετούσαν τη μουσική που άκουγαν απ’ τους άλλους, προσθέτοντας (όσοι είχαν τη δυνατότητα) και δικά τους καινούργια κομμάτια, πάντα στο ύφος της μουσικής που τους περιτριγύριζε.
Σχετικά με την εισαγωγή του κλαρίνου στην Ελλάδα, οι μόνες πληροφορίες που έχουμε λένε ότι το κλαρίνο ήρθε στη Ελλάδα μέσω Κων/λης, όχι μέσω Δυτικής ή Κεντρικής Ευρώπης. Ως γνωστόν, οι νεώτεροι Σουλτάνοι (πρώτο τρίτο του 19ου αιώνα) κατήργησαν και τους Γενίτσαρους (τους κατέσφαξαν) και την παραδοσιακή στρατιωτική μουσική με τους μπάσους ζουρνάδες και τους ανακαράδες (τεράστια ημικυκλικά τύμπανα), αντικαθιστώντας και τους μεν και την δε, με την ευρωπαϊκή έκδοση, στρατιώτες με στολή παρόμοια με τους Ευρωπαίους και στρατιωτική μπάντα παρόμοια με τις ευρωπαϊκές. Η τελευταία περιελάμβανε και πνευστά, τα οποία γρήγορα πέρασαν και στις μη στρατιωτικές μπάντες. Από ‘κεί έλκουν την προέλευσή τους τα χάλκινα των δυτικών Βαλκανίων, της Μυτιλήνης κλπ. αλλά και το κλαρίνο στην ελληνική δημοτική μουσική, σύμφωνα με την μοναδική πηγή που διαθέτουμε, τη μελέτη της Δ. Μαζαράκη «Το λαϊκό κλαρίνο στην Ελλάδα», 1959. Όμως το βιβλίο της Μαζαράκη έχει δεχτεί αρνητική κριτική από πολλούς, επειδή χρησιμοποίησε ως πηγές μόνο λαϊκούς κλαριτζήδες (τις αρνητικές αυτές κριτικές θα προσυπέγραφα κι εγώ). Δυστυχώς λοιπόν, δεν έχουμε σήμερα καμμιά αξιόπιστη πηγή για το πότε μπορεί να ήρθε το κλαρίνο (π.χ.) στην πόλη των Ιωαννίνων, ενώ στη δεκαετία ΄50 σίγουρα υπήρχαν ακόμα ζώσες πηγές, που όμως δεν καταγράφηκαν.
Επαγγελματικότατη ορχήστρα!
Klezmer είναι η μουσική των Ασκενάζι Γερμανοεβραίων, της τότε αυστροουγγαρίας, γερμανίας αλλά και στη Ρωσσική αυτοκρατορία σε περιοχές πρώην πολωνικές/βαλτικές. Οι γιαννιώτες εβραίοι μάλλον θα έπαιζαν άλλου είδους μουσική, όπως π.χ. οι σαλονικιοί είχαν δικά τους σεφαρδίτικα τραγούδια.
Στην Τρανσυλβανία και στην Κροατία είναι λογικό να υπήρξε επαφή της klezmer με βαλκανικές μελωδίες και ρυθμούς.
Τα συζητήσαμε και στο παρελθόν Περιστέρης Ρομβία
Καλή χρονιά σε όλους
Μπράβο emc, δεν θυμόμουν αυτή τη κουβέντα και σε ευχαριστώ που μου τη θύμισες.
Αν δεν κάνω λάθος οι Εβραίοι των Ιωαννίνων ήταν ρωμανιώτες και όχι ασκενάζι. Όπότε ίσως να είχαν όντως διαφορετική μουσική παράδοση.
Παιδιά, αυτό που έχω επισημάνει παραπάνω, ότι οι Εβραίοι πάντα ακολουθούν τις (αστικές!) μουσικές συνήθειες του τόπου / περιοχής όπου ζούν, ισχύει πάντα. Για Ρωμανιώτες (Γιάννενα, Πρέβεζα), για Ασκενάζι, για Σεφαραδίτες, για όλους.
Οι Ασκενάζι λόγω και του φαινομένου Shtetl υπήρξαν και σε μη αστικά περιβάλλοντα. Άλλωστε το ότι μιλούσαν γερμανική διάλεχτο σε κατα τα άλλα σλαβόφωνες περιοχές συνηγορεί στο ότι ήταν πολιτιστικά αυτόνομοι και αυτή η αυτονομία είχε και τις μουσικές της προεκτάσεις, π.χ. επιρροές από τη μουσική της συναγωγής στην κοσμική μουσική.
Ένα ωραίο κλιπ σχετικό με το θέμα μας:
