μουρμούρικα, γιαλάδικα

[pepe]

@anestakos

Ο Μαρκος με τη λεξη τζουραδες, εννοει τις τζούρες. Μικροσκοπικα μπαγλαμαδακια με ημιτελη ταστιερα. Διχορδα, μονοχορδα ή οτι φανταζεσαι.

Σωστά. Άρα ο μπαγλαμάς που δεν ήταν τζουράς μπορούσε να φτάνει μέχρι το μέγεθος που έχει εδώ ο Γενίτσαρης.

Είναι εύλογο ότι σε εποχές μικρότερης τυποποίησης των οργάνων υπήρχε μόνο η διάκριση «μικρό» και «μεγάλο», με μεγάλο εύρος ποικιλίας το καθένα. Όταν άρχισαν να στανταρίζονται, στον όποιο τέλος πάντων βαθμό στανταρίστηκαν, περίσσεψε θέση και για «μεσαίο», αυτό που λέμε σήμερα τζουρά.

Η λέξη τζούρα όμως πόθεν προκύπτει; Πιστεύω ότι πρέπει να ήταν «τζουράς», η ίδια λέξη όπως σήμερα, με λίγο όμως διαφορετική σημασία. Υπενθυμίζω:

@pepe

@Ανθιμος

Εδώ εύθυμο στιγμιότυπο από τη σμυρναϊκή εφημερίδα ΒΕΛΟΣ (1/8/1881), όπου γιατρός φέρεται μανθάνων τζουρά

Ο τζουράς του 1881 είναι αρκετά άδηλο τι όργανο μπορεί να ήταν. «Τζουρά» γενικώς σημαίνει το μικρότερο και οξύτερο μοντέλο κάποιου οργάνου που η μεγαλύτερη και πιο μπάσα εκδοχή του είναι η στάνταρ. Για παράδειγμα κάπου στη Μαζαράκη αναφέρεται ένας τζουράς που είναι μικρό κλαρίνο (ίσως π.χ. κλαρίνο Σολ σε σχέση με το Ντο, αν το Ντο ήταν το στάνταρ τότε). Οι Τούρκοι σήμερα λένε τζουρά το πολύ μικρό σάζι, σε μέγεθος δικού μας μπαγλαμά. Ο Μάρκος αναφέρει ότι κάποιοι μπαγλαμάδες ήταν πολύ μικροί, τζουράδες (που σημαίνει ότι ίσως οι στάνταρ μπαγλαμάδες να ήταν μεγαλύτεροι από τους σημερινούς).

Ο τζουράς του γιατρού θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε έγχορδο ή πνευστό.

Μη συγχέουμε με την τζούρα (στο κάπνισμα) που μεταφορικά μπορεί και να σημαίνει μικρή ποσότητα από οτιδήποτε.