"Το ρεμπέτικο είναι ένα από τα στοιχεία επάνω στα οποία βασίστηκε η άνθηση του λαικού τραγουδιού (Τσιτσάνης, Βαμβακάρης κλπ.) και η κορύφωση του έντεχνου λαικού (Χατζιδάκης, Ξαρχάκος κλπ), πάνω στην οποία στηρίχτηκε η πολιτιστική και πολιτική άνοιξη της δεκαετίας του '60. Μιλάμε για διαφορετκά μεγέθη, με διαφορετικές επιδράσεις στη διαμόρφωση της ίδιας της εθνικής μας ζωής.
Η σημερινή προβολή του ρεμπέτικου από τα ΜΜΕ που ελέγχει η ελληνική ολιγαρχία, πρώτον αντιστοιχεί στο κλίμα παρακμής που θέλουν να μας επιβάλλουν, λόγω κυρίως του περιθωριακού στοιχείου των στίχων αυτής της μουσικής, που αναφέρονται κυρίως στο χασίσι και γενικά σε εποχές παρακμής, και δεύτερον γιατί αυτοί οι κυρίαρχοι κύκλοι φοβούνται όπως ο διάβολος το λιβάνι όχι μόνο τη μουσική και το τραγούδι μας αλλά και τα ανατρεπτικά βιώματα που συμβολίζουν και που παραπέμπουν σε περιόδους ακμής του προοδευτικού αναγεννητικού κινήματος στη χώρα μας.
Επομένως, αυτή η αντίθεση σε μένα και το ρεμπέτικο είναι φτιαχτή και έχει πονηρά κίνητρα.Αντιθέτως είμαι ο πρώτος που, στα 1966, δημιούργησα στα πλάισια του Πολιτιστικού Κέντρου Πειραιά το Ινστιτούτο Ρεμπέτικης και Λαικής Μουσικής, μέσα από το οποίο ξεπήδησαν όλοι οι ρεμπετολόγοι της εποχής και οι διάδοχοί τους.
Αγαπώ και θαυμάζω τα ρεμπέτικα τραγούδια, τα οποία όπως είπα θεωρώ ότι αποτελούν μια από τις ρίζες του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού.Ας μη ξεχνάμε πάντως ότι η ρίζα-μάνα του ελληνικού τραγουδιού, από το ρεμπέτικο εως σήμερα, είναι η βυζαντινή μουσική."
Περαστικά μας…
Ενώ έχω σταματήσει να ασχολούμαι σοβαρά με άτομα που αγνοούν συνειδητά το ρεμπέτικο, δε μπορώ παρά να μη πώ μια λέξη, ειδικά όταν διαπιστώνω τέτοιο ύπουλο (εκ των έσω) χτύπημα. Αντιλαμβάνομαι την αποχή κάποιου από ένα μουσικό είδος που δε πιστεύει αλλά να βυσοδομεί έτσι δόλια,υπογείως και πλαγίως δεν μπορώ να το εξηγήσω. Επειδή δεν θέλω να προβώ εν θερμώ σε λεκτικές ωμότητες αλλά και επειδή δεν επιθυμώ προς το παρόν να ασχοληθώ με “περίεργες” απόψεις θα περιοριστώ σε μια κουβέντα. ΝΤΡΟΠΗ!!! (για ακόμη μια φορά…)
Παναγιώτη, έχεις δίκιο, κι ας μη γελιόμαστε.
Ο Μίκης όχι μόνο ΕΧΕΙ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ γιά το ρεμπέτικο τραγούδι, αλλά υπήρξε ανέκαθεν φανατικός πολέμιός του, κι αν δρούσε το 1937, θα ταυτιζόταν ΑΠΟΛΥΤΑ με τον Ζαλοκώστα, τον Τέλλο Άγρα, τον Ψαρούδα και τον Νικολούδη! Κι ακόμα χειρότερα: Όπως έκανε και τότε ο Αιμίλιος Σαββίδης, που έγραψε το… “Πρέζα όταν πιείς” και το 37 κατακεραύνωνε το “χασικλίδικο” τραγούδι, έτσι κι ο Ψηλός, ενώ αηδίαζε με το ρεμπέικο, δε δίστασε να χρησιμοποιήσει το μπουζούκι, γιά να… ευκολύνει την πρόσβασή του στο “λαό” και το παραδάκι. Δεν αρνούμαι το έργο του ανδρός, που είναι έτσι κι αλλιώς τεράστιο, αλλά άλλη μιά φορά μιλάμε γιά τους χαρακτήρες των ανθρώπων, την “αριστερή” συντήρηση και τον αντίστοιχο ολοκληρωτισμό, την υποκρισία, την παραδοπιστία, τον πουριτανισμό, τη μισαλλοδοξία και δε συμμαζεύεται.
Από την άλλη, το θράσος του να θεωρεί πως “άνοιξε το δρόμο στους ρεμπετολόγους”… το 1966, ενώ οι συλλέκτες και ρεμπετολόγοι ξεκίνησαν (ερήμην του) το 1957.
ΣΩΘΗΚΕ ΚΑΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΚΔΟΘΕΙ ΕΝΤΟΣ ΟΛΙΓΟΥ ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ, ΠΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΕ Ο ΤΑΣΟΣ ΣΧΟΡΕΛΗΣ!!!
Έχω κι άλλα να πως, αλλά γιά την ώρα γράφω από ένα INTERNET CAFE στην Καρδίτσα!
Μόλις γυρίσω από το Gratz λοιπόν, και στο μεταξύ, να πω πως η φωτογραφία που δημοσιεύτηκε την Κυριακή, έχει Ιστορική αξία, γιατί είναι από τη μέρα που αποκάλυψα την ιστορία με τα μπεμόλια και τον Ψαρούδα! Οι άλλοι εικονιζόμενοι, εκτός από τον Τσιτσάνη και μένα, είναι οι Λάκης Παπαστάθης, Θόδωρος Μαργκάς (δ/ντής φωτογραφίας), και Δημήτρης Γκιώνης.
Επειδή δεν την έχω, αν πορεί κανείς να την κατεβάσει στο Φόρουμ, γιά να τη βρω μόλις γυρίσω.
Για το “ΠΡΕΖΑ ΟΤΑΝ ΠΙΕΙΣ” (Ρόζα Εσκενάζυ) (1935), έχω να αναφέρω τα ακόλουθα:
Ο δίσκος των 78 στροφών αναφέρει σαν δημιουργούς κάποιον άγνωστο επ’ ονόματι ΨΗΡΙΩΤΗ ως συνθέτη και ως στιχουργό το όνομα ΝΟΤΗ ΔΕΛΤΑ.
Σύμφωνα με τους καταλόγους της ΑΕΠΙ (που αποδεδειγμένα είναι αναξιόπιστοι όπως -εξ’ άλλου-και οι δισκογραφικές εταιρείες) ως συνθέτης του τραγουδιού αναφέρεται ο Σμυρνιός συνθέτης ΣΩΣΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ και ως στιχουργός ο ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΣΑΒΒΙΔΗΣ, φανατικός διώκτης του ρεμπέτικου.
Από κάποια άλλη πηγή (δεν θυμάμαι ποια) δημιουργός είναι ο “αρπαχτικός” Δ. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ.
Για όλους τους παραπάνω λόγους το τραγούδι το χαρακτηρίζω ως ΑΔΕΣΠΟΤΟ, και ως προς τον συνθέτη και ως προς τον στιχουργό του.
Δεν καταλαβα Παναγιωτη, τα παραπανω τα λεει ο Μικης ;;
Και τελος παντων αυτο το Ινστιτουτο υπηρξε ποτε ή ειναι αποκυημα φαντασιας
ή ειναι κατι που ιδρυθηκε μεν αλλα ποτε δεν προχωρησε οπως γινεται με τοσα στην Ελλαδα ;;
Τάπε Γιώργο,τι να κάνουμε.Εδώ αναμασάει τον Πυθαγόρα (ΠΡΌΣΦΑΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΕΡΙ ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ)και κάθονται και τον ακούν λές και τα ακούνε για πρώτη φορά.
Ε,γέρασε ο άνθρωπος και κάποιος περίγυρος τον περιφέρει και τον εκμεταλλεύεται.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ…
Κυττα συμπτωση … τωρα ακουω τις διηγησεις του απο την επαφη του
με το Δημητρη Μητροπουλο στη δεκαετια του '50
μεσα απο καποια cd που μολις απεκτησα …
Δεν παρακολουθησα την ουσια του Συνεδριου.
Απλα μου φανηκε περιεργο που οργανωθηκε συνεδριο στο Ηρακλειο για τον Μικη μετα απο
7 μηνες απο συνεδριο που εγινε στα Χανια επ’ευκαιριας και των 80στων γενεθλιων του συνδυασμενοι
και με αλλες εκδηλωσεις !!
Κατι σαν κοντρα δηλαδη …
Μην ξεχνάμε την γενικότερη στάση της παραδοσιακής αριστεράς της εποχής αυτής/Δεν ήτνα μονο ο Μίκης .Το σύνολο του ΚΚΕ είχε επιβάλλει την δική του λογοκρισία και διώξιμο στο ρεμπέτικο μιας και το θεωρούσε τραγούδι του “λούμπεν προλεταριάρου” .
Καλά έκανε ο Μίκυ και τα είπε αυτά για να πέσουν οι μάσκες,(όχι βέβαια πως δεν είχαν πέσει).Αν απο όλο το σκηνικό σήμερα τον ενοχλεί το ρεμπέτικο τότε μάλλον ο άνθρωπος έχει Alzhaimer.Αν όχι τότε μεγέιά του με χαρά του και ας προσφέρει ακόμη ενα μεγάλο κεφάλαιο στη μουσική της Ελλάδας οργανώνοντας ακόμα μία συναυλία εορτασμό των γενεθλίων του με τραγουδιστή το Μιχαλάκη το Χατζηγιάννη που θα ερμηνεύσει για ακόμη μια φορά τα ίδια τραγούδια προσφέροντας μας απανωτούς εθνικούς οργασμούς (που λέει και ο μέγας Ρασούλης)όπως έγινε και με τον Ρέμο και τον Κότσυφα.Πάντα τέτοια κύριε Μικυ.
Αιντε πάλι με το ΚΚΕ , νισάφι πια.
Ποιός και πότε επέβαλλε ποια λογοκρισία στο Ρεμπέτικο?
Συγκεκριμένα πράγματα , οχι πίπες του καφενείου και “κάπου το άκουσα”.
Το “διώξιμο” απο την άλλη πλευρά τί σημαίνει?
Υπήρξε διωγμός του Ρεμπέτικου απο τους Αριστερούς?
Μην ξεχνάτε οτι τον Μουφλουζέλη στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ τον είδατε σε προηγούμενες δεκαετίες και αν μιλάμε για το σήμερα είναι ό μόνος χώρος που προβάλλει το θέμα και στα φεστιβάλ και στα μέσα ενημέρωσης που διαθέτει.
Παραταύτα περιμένω απο τους “διωγμένους” ρέκτες του ρεμπέτικου να μας μεταφέρουν την εμπειρία τους για να δούμε για ποιό θέμα μιλάμε.
Υ.Γ
Αυτο το κερασάκι περί “παραδοσιακής αριστεράς” ας το αφήσουμε καλύτερα στην τούρτα γιατι μπαίνει πάντα σε αντιδιαστολή με την “Ανανεωτική” που δια μαγείας λύνει κάθε δεσμό με το όποιο παρελθόν της και καθαγιάζεται στο βωμό της όποιας συναίνεσης προσφέρει με διαρκές συγχωροχάρτι.
Ο μόνος διωγμός που θυμάμαι ήταν απο την ΚΝΕ εις βάρος του Θεοδωράκη.Αλλά,όταν πήγε με το ΚΚΕ ,όχι μόνο σταμάτησε,αλλά και ηχογράφησε με τις μεγαλύτερες ορχήστρες της ανατολικής γερμανίας,ο κατά τα άλλα ρηξικέλευθος Μίκης!!!
(Της μουσικής του οποίου τυγχάνω θαυμαστής απο ηλικίας …5 ετών(1966))
κ. Σταυρακέλλη, τo “Μίκυ” είναι τουλάχιστον αγενές και προσβλητικό γιά έναν καλλιτέχνη και πολιτικό του βεληνεκούς του Θεοδωράκη. Παρακαλώ να ανασκευάσεις.
Σώτο, το ΚΚΕ και να ήθελε δεν μπορούσε να επιβάλει καμμιά λογοκρισία πουθενά στην Ελλάδα παρα μόνο μεταξύ των οπαδών του και στα κομματικά έντυπα. ʼρα πως και από που θα υπάρξουν τα στοιχεία που ζητάς?
Το ξαναείπαμε, το ΚΚΕ επισήμως ποτέ δεν αποκήρυξε το ρεμπέτικο με κάποια απόφασή του ή άλλο επίσημο κείμενο. Είναι όμως αλήθεια πως διάφορα στελέχη του που εξέφραζαν “γραμμή” (π.χ. Ξένος) ήταν σαφώς εναντίον αυτού του μουσικού είδους και οι απόψεις τους περιέχονται στα κομματικά έντυπα της εποχής 1946-1960. Κατ’ εμέ, ήταν τελείως δικαιολογημένοι και εξέφραζαν την πλειοψηφία των αριστερών της εποχής, δεδομένου ότι το ρεμπέτικο συνδέθηκε στα χρόνια της κατοχής με την δεξιά, τους μαυραγορίτες, τους δοσίλογους και όλα αυτά τα λουλούδια. Από την άλλη, πολλοί φωτισμένοι αριστεροί (π.χ. Ανωγειανάκης) στήριξαν και προέβαλλαν το ρεμπέτικο με αποκορύφωμα την τελική επικράτησή του μέσω του “Επιταφίου” κλπ. Συμπερασματικά λοιπόν, ο ρόλος της Αριστεράς την περίοδο εκείνη δεν μπορεί να εξεταστεί μονοσήμαντα, ούτε ήταν μονοδιάστατος. Θέλει πιο προσεκτική και νηφάλια προσέγγιση το πράγμα.
Τότε Φραγκίσκο ποια αιτιολόγηση δίνεις στην καραμελίτσα που πιπιλιέται οτι το ΚΚΕ έδωσε γραμμή κατα του ρεμπέτικου ? ο διάλογος του Ξένου στο Ριζοσπάστη πρίν απο 50 χρόνια ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της στάσης απέναντιο στο ρεμπέτικο επειδή θεωρούν κάποιοι ότι ήταν “γραμμή”?
Το ΚΚΕ με τα τόσα που χει φάει στη μάπα θαρρείς πως θα δίσταζε να το αποκυρήξει επισήμως εαν αυτό πίστευε??
Η νομίζει κανείς πως τις εποχές της φυλακής και της εξορίας η αποτελούσε πρόβλημα το ρεμπέτικο.
Ο λαός τότε εκφραζότανε μέσα απο το λαικό τραγούδι
και το ΚΚΕ ήταν και είναι ο λαός ασχέτως με το πόσοι επισήμως το ψηφίζουν ή το ακολουθούν , τότε και τώρα.
Οι όποιες ενστάσεις μπορεί να αφορούσαν μόνο το “χασικλίδικο” που το περιεχόμενο του ήταν τελείως ξένο με το πνεύμα του αγώνα της περιόδου και πιστεύω ότι προέκυπταν απο την βάση γιατί δεν νομίζω ότι ο λαός που αιμορραγούσε για τις ιδέες του θα μπορούσε να διασκεδάζει με τραγούδια του τεκέ , ήταν άλλη περίοδος εκείνη με άλλες ανάγκες.
Ευχαριστω για την υποδοχή τον Σωτήρη.Το να απανήσω στον χαρακτηρισμό "πίπες του καφενείου"δεν συνάδει με την ιστορία μου και την προσωπικότητα μου.Και σίγουρα δεν συμβάλλει στο διάλογο.Επίσης μακράν εμού βρίσκονται και οι εικασίες περί Ανανεωτικής αριστεράς
Για την ουσία του θέματος συμφωνώ με τον Φραγκίσκο
Μα ρε Σωτήρη μου, ΔΕΝ υπήρξε τέτοια επίσημη γραμμή. Υπήρξαν κάποιοι συγκεκριμένοι άνθρωποι υπέρ και κάποιοι άλλοι επίσης συγκεκριμένοι κατά. ʼρα, ποιά “καραμελίτσα” και πράσιν’ άλογα?
Α, και κάτι άλλο: Την μετεμφυλιακή περίοδο, ο διάλογος για το ρεμπέτικο γίνεται μέσα σε αμιγώς κομματικά ή κομματικώς ελεγχόμενα έντυπα. Πρέπει να μας προβληματίσει αυτό.
“Στροφή επ αριστερά,όλα είναι σκατά.
Στροφή επί δεξιά,όλα είναι σκατά.
Συγκλισις έν,ούτε μη ούτε δεν.
Τάσεις και κάμψεις των χειρών
προς όλας τας διευθύνσεις.
Ανω-πλαγίως-εμπρός-κάτω
τα του γάτου στον σκύλο
τα του σκύλου στον γάτο”
απο την Μαρία Νεφέλη,του Οδυσσέα Ελύτη
(που κάτι είχε καταλάβει,αν και απολίτικος)
Σχετικά με τη στάση της Αριστεράς στο ρεμπέτικο που ήταν επιφυλακτική - για τους γνωστούς λόγους - αρχικά, καλό θα ήταν να συγκεντρωθεί η αρθρογραφία της εποχής εκείνης, και οι δημοσιεύσεις της “Επιθεώρησης Τέχνης” και να αξιολογηθούν.
Μόνο έτσι θα πάρουμε απαντήσεις για τα πραγματικά κίνητρα.
Και να δούμε επίσης πότε ανακάλυψε το ρεμπέτικο ο Μίκης Θεοδωράκης - έχω την εντύπωση - γύρω στο ΄61.
Ελένη.
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην Ελένη. 15 Μάρτιος, 2006)
Σε γενικές γραμμές συμφωνώ με το Φραγκίσκο.
Πάρα πολλά στοιχεία (δημοσιεύματα, άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, τής “Επιθεώρησης Τέχνης” συμπεριλαμβανομένης, κλπ - όλα στοιχειοθετημένα και όχι του τύπου “κάπου το άκουσα”) για τη στάση της Αριστεράς απέναντι στο Ρεμπέτικο, μέχρι και τα πρόσφατα χρόνια, μπορεί να βρεί κάποιος στα βιβλία του Κ. Βλησίδη: “Όψεις του Ρεμπέτικου” και “Για μια βιβλιογραφία του Ρεμπέτικου”, εκδ. ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ.