Χαίρετε παιδιά,
Πρόσφατα προσπάθησα να μάθω το Καίγομαι καίγομαι από την ταινία Ρεμπέτικο. Δε μπορώ να καταλάβω σε τι μέτρο είναι. Φαίνεται ότι η εισαγωγή με τον αμανέ είναι σε διαφορετικό μέτρο(νομιζω 4/4) από το υπόλοιπο τραγούδι. Αν γνωρίζει κάποιος θα είμαι ευγνώμων.
Τραγουδώντας το μου φαίνεται 2/4 ή ένα αργό 4/4. Νομίζω είναι αρκετά εύκολο να το πιάσεις, ίσως η πολύ αργή ταχύτητα σε δυσκόλεψε…
Αμ’ δε! Είναι μπερδεψοτράγουδο, έχει δίκιο ο Μιχάλης. Ανέκαθεν το θυμάμαι σε παρέες να παίζεται έτσι χύμα, χωρίς πρόβες, και κάθε φορά που φτάναμε στο εμβληματικό μοτιβάκι ρε-ντο-σι-ντο-ρε να το παίζει ο καθένας άλλη στιγμή.
Είναι αρκετά περίπλοκο να το μετρήσεις. Πιο απλό είναι να απομνημονεύσεις σε ποιον χτύπο πέφτει αυτή η φρασούλα σε κάθε στίχο.
και πιο απλό θα ήταν να μην κάνουνε ανούσιες εξυπνάδες με το ρυθμό οι “έντεχνοι” (τρομάρα τους). ευτυχώς που δεν παίζω τέτοια κομμάτια, αν τα έπαιζα θα διόρθωνα τον ρυθμό σε ένα τεσσάρι ή σε κάποια χαλασμένα ζεϊμπέκικα γνωστών συνθετών.
Τεσσάρι είναι πάντως ο βασικός ρυθμός, πράγματι. Νίκο, μόλις προκάνουμε απ’ τις καραντίνες, προτείνω να προβάρουμε μαζί όχι μόνο το καίγομαι, αλλά και “του Θωμά το μαγαζί” και, (μην το αφήσουμε απ’ έξω!) το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας!
(για του Θωμά το μαγαζί, μην ξεχάσεις καβουράκι και μοιρογνωμόνιο, για να τσεκάρουμε τις 67 μοίρες γωνία που θα το φορέσουμε)
τουλάχιστον ο θωμάς και η ευδοκία κρατάνε τα εννιάρια…
Να στε Καλα παιδιά. Παντως, από τον στοίχο και μετά, τεσσάρι δε μου βγαίνει. Όπως λέει και το παλικάρι από πάνω, το ρε ντο σι ντο ρε δε βγαίνει σωστά.
Ε, ναι… Αλλά μη μου πεις πως θα τα έβγαζες με τον ίδιον ενθουσιασμό που έβγαλες το “Εφουμάραμ’ ένα βράδυ”…
με τον ίδιο ενθουσιασμό που έψαχνα τα φλύαρα παραπανίσια ακκόρντα του μίκη…
… που, όμως, ήταν Παρισινά…
Κοιτάχτε. Εγώ δεν το θεωρώ κακή σύνθεση. Σίγουρα έχω μπαϊλντίσει να το ακούω να συμφύρεται με ρεμπέτικα (όπως και του Θωμά και το Ζ της Ε κλπ.) από ανίδεους ακροατές και φιλόμουσους. Τώρα, αν προσπαθήσω να φανταστώ ότι δεν είχα φάει αυτό το μπαΐλντισμα και πρόσεχα απλώς τη μουσική, θα έλεγα περίπου το εξής:
Είναι ωραία μουσική. Πατάει στο ρεμπέτικο, αλλά μ’ ένα πνεύμα εντελώς άλλο. Το μοτιβάκι ρε-ντο-σι-ντο-ρε είναι δυνατό. Στοιχειώδες, αλλά σε στοιχειώνει! Ο αμανές είναι (για μένα) για πέταμα - σκέτος εντυπωσιασμός. Η κυρίως μελωδία, είναι μια καλή μελωδία. Έχει όμως μια ιδιορρυθμία: Η κυρίως μελωδία δεν είναι δυνατόν να συνταιριαστεί με το μοτιβάκι, παρά μόνο παραβιάζοντας τα μέτρα. Όχι μόνο έτσι όπως είναι γραμμένο, αλλά ακόμη κι αν πας να το ισιώσεις. Για να βγει σωστό το μέτρο, ή το μοτιβάκι θα αποσυνδεθεί τελείως από το τραγουδιστό μέρος και θα μπει μόνο πριν και μετά, ή θα προστεθούν μερικά μέτρα που να προκαλούν τεράστιο και ακαλαίσθητο κενό ανάμεσα σε συνεχόμενους στίχους.
και για μένα…
Γι αυτό κι εγώ το πέταξα altogether, και δεν πρόκειται να ασχοληθώ μαζί του…
παρ’όλα αυτά μια και πιάσαμε τον δίσκο, ό,τι αξίζει είναι οι στίχοι του γκάτσου στο καίγομαι, στο πρακτορείο, στο εμένα λόγια μη μου λες, και στο δίχτυ (και σίγουρα όχι του φέρρη). από μουσικής άποψης, το πρακτορείο, το εμένα λόγια μη μου λες (πάνω σε κλασικό μοτίβο χιτζασκιάρ), μμμ… αυτά.
και για να μείνω εντός θέματος, στο πρακτορείο που χρησιμοποίησε το ίδιο θέμα με το καίγομαι, είναι πιο ομαλά ενταγμένο στο σύνολο.
Με όλο τον σεβασμό,
Κάποια σχόλια με ξαφνιάζουν και ελπίζω να κατάλαβα σωστά. Δεν είμαι βιρτουόζος στο ρεμπέτικο ούτε γνωρίζω πολυ καλή θεωρία αλλά είμαι επαγγελματίας μουσικός και δεν διανοούμαι ούτε καν να κάνω κριτική στον Ξαρχάκο ούτε στον συγκεκριμένο αμανέ κλπ. Η μουσική που έφτιαξε είναι κατά την γνώμη πολλών μουσικών ότι πιο κοντα σε ρεμπέτικο γράφτηκε εκείνη την εποχή. Ακομα , να «πετάξω» το τραγούδι επειδή δεν το καταλαβαίνω μου φαίνεται εξίσου αδιανόητο. Να το φέρω στα μέτρα μου όταν το παίζω μόνος μου είναι πολυ απλό αλλά αλλάζουν τα πράγματα όταν παίζεις με άλλους. Το συγκεκριμένο έχει παιχτεί από ορχήστρα. Αμφιβάλλω ότι όλλοι το έμαθαν στο περίπου, από μνήμη, με άναρχες αλλαγές κλπ. Κάποια λογική θα έχει για να αποτυπωθεί στο χαρτί.
κανείς δεν είναι εκτός κριτικής, ούτε ο μάρκος που βάζει μισό έξτρα μέτρο στα “μαύρα μάτια”, όπως ο κερομύτης στο “στην κοκκινιά εγύριζα”, ακόμη και ο τσαούσης στο “παραπονιούνται οι μάγκες μας”. χώρια οι ηχογραφήσεις του μάρκου με τα ρυθμικά σαρδάμ (φραγκοσυριανή, μάρκος ο συριανός, κλωστηρού). θα ήθελα την γνώμη κάποιου μάγκα της εποχής που θα πήγαινε να χορέψει αυτά τα χασάπικα. ειλικρινά ρωτάω, δεν το λέω με ειρωνεία.
συγκεκριμένα για τον ξαρχάκο τώρα, υποθέτω θα είχε δώσει αναλυτικές παρτιτούρες στην ορχήστρα αλλά αυτό δεν αναιρεί το μπέρδεμα του ρυθμού. ίσα ίσα το ενισχύει, αν χρειάζεσαι παρτιτούρα για μια τόσο απλή μελωδία.
μιχάλη δεν ξέρω αν αναφέρεσαι σε μένα για τα “πεταμένα” τραγούδια, αλλά να είσαι σίγουρος ότι τα έχω βγάλει ακριβώς για να τα παίξω όταν χρειάστηκε (κι ας μην μου άρεσαν, έχει και αυτά το επάγγελμα). όπως ακόμα και την εισαγωγή από τις “μέλισσες”, σε πείσμα του τετράχορδου μπουζουξή που βαριόταν και ήθελε να το παίξει στο περίπου. τελικά ευτυχώς δεν το παίξαμε.
μιας και πιάσαμε τις αρρυθμίες των έντεχνων συνθετών, ας δούμε και τα χαλασμένα ζεϊμπέκικα. παρεπιμπτόντως, σε αντίθεση με τα χασάπικα, δεν θυμάμαι καμία παρέκκλιση σε όλο το φάσμα του ρεμπέτικου. όμως έρχεται ο μίκης (βρέχει στην φτωχογειτονιά, σε δύο σημεία κιόλας), ο μικρούτσικος (ρόζα) και ο θανάσης π"κων/νου (πεχλιβάνης, κομματάρα κατά τα άλλα) και βάζουν παραπανίσια ή λειψά μέτρα χωρίς λόγο. και όχι, δεν θεωρώ σοβαρό λόγο ένα “ω ω ω ω” ούτε μια νότα στην εισαγωγή.
επίσης, μου αρέσουν πολύ αρκετά κομμάτια από τα πιο πειραματικά του παπακωνσταντίνου και από την μελοποιημένη ποίηση του μικρούτσικου, σε αντίθεση με τον ξαρχάκο και τον μίκη.
Εγώ τώρα, δεν είμαι επαγγελματίας άρα, μιλάω για την πάρτη μου και μόνο.
Πρώτον, δεν γράφτηκαν τη συγκεκριμένη εποχή και τόσο πολλές μουσικές που ήθελαν να είναι κοντά στο ρεμπέτικο. Δεύτερον ναι, καλές είναι οι μουσικές της ταινίας και κοντά στα ρεμπέτικα, αλλά δεν είναι ρεμπέτικα. Πάρα πολλοί από μας, της ταπεινωσύνης μου περιλαμβανομένης, παίζουμε ρεμπέτικα και μόνο ρεμπέτικα, οπότε αν κάποιος σε παρέα μου ζητήσει «του Θωμά το μαγαζί» θα δικαιολογηθώ ευγενικά λέγοντας «λυπάμαι αλλά δεν το ξέρω».
Το καταλαβαίνω και το παρακαταλαβαίνω το κομμάτι, μουσικός είμαι. Το πέταξα απλά και μόνο γιατί δεν μου αρέσει.
Για τον Θανάση θα διαφωνήσω.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να τεκμηριωθεί κάποιος λόγος για τον οποίον «θα έπρεπε» τα μέτρα να είναι σταθερά. (Αυτό ισχύει και για τους υπόλοιπους, αλλά νομίζω ότι καταλαβαίνουμε τη διαφορά.)
Θα μπορούσαμε να πιάσουμε και το αιώνιο παράδειγμα της Πριγκιπέσσας του Μάλαμα: λάθος ζεϊμπέκικο (επειδή δεν είναι εννιάρι); Λάθος τσιφτετέλι (επειδή είναι σε μέτρο τσιφτετελιού αλλά δε δίνει αίσθηση τσιφτετελιού); Ή μήπως απλώς ένα σωστό τεσσάρι;
Δε βλέπω γιατί ένα τεσσάρι θα έπρεπε αξιωματικά να θεωρείται πιο σωστό από ένα κομμάτι που είναι εδώ τεσσάρι, εκεί πεντάρι και παραπέρα τριάρι.
Ειδικότερα δε για τον Πεχλιβάνη: Ο Θανάσης, όπως βλέπει κανείς από το συνολικό έργο του (το οποίο δε γνωρίζω καλά αλλά κάποιες τζούρες έχω πάρει) δανείζεται διάφορα στοιχεία από την παράδοση και τα ενσωματώνει, μαζί με άλλα από αλλού και με τα πρωτότυπα δικά του, σ’ ένα σύνολο που είναι αφενός μεν πρωτότυπο και προσωπικό, αφτέρου όμως, ταυτόχρονα, πολύ χαρακτηριστικό της εποχής του. Στοιχεία παράδοσης ανιχνεύονται και στη στιχουργία του, και στον τρόπο που ταιριάζει το ποιητικό μέτρο μέσα στον μουσικό χρόνο, και σε δρόμους, όργανα, ρυθμούς, χωρίς όμως γενικά τίποτε από όλα αυτά να είναι αυτούσιο κόπι-πέιστ από την παράδοση. Ούτε να προέρχονται όλα από κάποια συγκεκριμένη εκδοχή της «παράδοσης» - έχει και από ρεμπέτικο, αλλά όχι μόνο, ούτε τα ρεμπετογενή στοιχεία απομονώνονται κάπου ξεχωριστά από όλα τα υπόλοιπα.
Μέσα σ’ όλο αυτό, ένα στοιχείο που, αν χρειαζόταν νομιμοποίηση (ξανάπα ήδη ότι δεν, αλλά…), θα μπορούσε να νομιμοποιηθεί από το γεγονός ότι υπάρχει και στην παράδοση, είναι και τα μη σταθερά μέτρα.
δεν διαφωνώ, ειδικά στην φωνητική μουσική τα μέτρα πάνε περίπατο. όταν χορεύονται όμως;
η ένστασή μου είναι σε κομμάτια που θέλουν να είναι ζεϊμπέκικα και μπορούν να χορευτούν και ως τέτοια, όχι σε κομμάτια που δεν έχουν τέτοια ταμπέλα. και οι μπητλς γράψανε το don’t let me down με μπόλικα 5/4 μέσα, αλλά είναι οκ.
Μιας που το καταλαβαίνεις, δε μου εξηγείς λιγο το μετρο που ήταν και η αρχική μου ερώτηση.
Δεν καταλαβαίνω το μέτρο Μιχάλη μου, καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχει κανονικό μέτρο.