Σύντομη πραγματεία περί σουβλακιού εν Ελλάδι
Υπό Ν. Α. Πολίτου, διαπρεπούς σουβλακολόγου και χαραμοφάου.
Το σουβλάκι πάντα υπήρχε, τουλάχιστον από την μεταπολεμική εποχή, αρχικά ως σκέτο ψημένο κρέας πασπαλισμένο με ρήγανη, λεμόνι και αλάτι. Σε αυτή την μορφή προσφερόταν, μαζί με φέτες άσπρο ψωμί, ευρέως στους σταθμούς των τρένων (ΣΠΑΠ και ΣΕΚ). Η πρώτη μου γνωριμία με το σημερινό σουβλάκι με πίτα είχε γίνει αρχές δεκαετίας ΄50, σε ένα καινούργιο για την εποχή σουβλατζίδικο στην πλατεία Λαυρίου όπου μας πήγε η γιαγιά μου. Όμως, πρέπει να είχε προηγηθεί ένα σουβλατζίδικο στη Μητροπόλεως, κοντά στο Μοναστηράκι. Αυτό το σουβλατζίδικο, που επέζησε για δεκαετίες και ίσως υπάρχει και σήμερα ακόμα, είχε επιγραφή Σουβλάκι ο Σάββας και από κάτω, “για τους ξένους μας” Souvlaki Egyptienne, from 1924 Souvlaki. Δεν διευκρινιζόταν αν το μαγαζί υπήρχε εκεί από τότε (που δεν νομίζω) ή υπονοείται η αιγυπτιωτική περίοδός του. Πραγματικά Λίβανος, Συρία και άλλες μουσουλμανικές χώρες το ήξεραν από παλιά, φυσικά με αρνίσιο κρέας. Το τζατζίκι προσετέθη αργότερα, όταν έγινε γνωστό και στη νότια Ελλάδα.
Δίπλα στον “Σάββα” άνοιξε γρήγορα και δεύτερο σουβλατζίδικο και δημιουργήθηκε ανταγωνισμός. Ήταν δημοφιλή και τα δύο. Κάποτε ο ένας κρέμασε μία επιγραφή “εδώ το καλύτερο σουβλάκι της Αθήνας”. Μέρες αργότερα, ο άλλος “Εδώ το καλύτερο σουβλάκι της Ελλάδος”. Μην βιάζεστε να συμπεράνετε για Βαλκάνια, Ευρώπη, υφήλιο: λίγες μέρες αργότερα ο πρώτος άλλαξε την επιγραφή του: εδώ το καλύτερο σουβλάκι της οδού Μητροπόλεως.
Ο Μπαϊρακτάρης έρχεται τρίτος και καταϊδρωμένος, αφού κατέστρεψε τη διατηρητέα (εσωτερικά 19ου αιώνος) ταβέρνα του Σιγάλα.
Άλλο, ονομαστό σουβλατζίδικο από τη δεκαετία ΄50 είναι ο Γιάννης στην Αδριανού, μία τρύπα δύο τετραγωνικών (και πολλά λέω…) με εξαιρετικό σουβλάκι. Τις πίτες της ψήνει απευθείας στα κάρβουνα, μία μία χωρίς λίπος.