Καλησπέρα σας, παίζω ερασιτεχνικά τρίχορδο μπουζούκι κάποια χρόνια αλλά πάντα είχα θέμα με τη θεωρία και τους δρόμους πιο συγκεκριμένα. Κάποια πράγματα τα καταλαβαίνω πάνω στο μπουζούκι, μαθαίνω σχετικά εύκολα τα κομμάτια ακουστικά και θεωρώ πως τα παίζω καλά (είμαι σε ένα μέτριο επίπεδο). Πρόσφατα αγόρασα το βιβλίο του Νίκου Ανδρίκου και πραγματικά πιστεύω πως μπορώ να μάθω πολλά από αυτό το βιβλίο. Άρχισα να το διαβάζω καταλαβαίνοντας λίγα πράγματα (λόγω του ότι δεν κάθισα να μάθω τα προηγούμενα χρόνια τόσο καλά τη θεωρία). Παλιότερα έβλεπα βιντεακια στο YouTube για τους δρόμους αλλά ο καθένας έλεγε τόσο διαφορετικά πράγματα από τον άλλον(υπήρχε μια σύγχυση) και τα παράτησα. Στο βιβλίο του Νίκου Ανδρίκου αναφέρονται πολύ τα 4χορδα και τα 5χορδα που δεν έχω καταλάβει τι είναι.(έχει να κάνει με τις σειρές που ξέρουμε πχ Τ-Τ-ΗΜ-Τ-Τ-Τ-ΗΜ;) Απ ότι έχω ακούσει υπάρχει ο ανατολίτικος και ο δυτικός τρόπος. Εγώ θα ήθελα να πάρω αρκετές γνώσεις γι αυτό πήρα και αυτό το βιβλίο αλλά δυσκολεύομαι λόγω έλλειψης δικών μου γνώσεων . παρ όλα αυτά καταλαβαίνω και κάποια πράγματα στο βιβλίο. Αν μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει τι είναι τα 4χορδα και 5 χόρτα θα με βοηθούσε πολύ!!
Υ.Γ Δεν ξερω να διαβάζω τις ταμπλατούρες που έχει πάνω το βιβλίο!
Ευχαριστώ πολύ και συγγνώμη για το μεγάλο κείμενο…
Έκανες πολύ καλή αρχή με το συγκεκριμένο βιβλίο, αλλά όντως χρειάζεται κάποιες γνώσεις για να το κατανοήσεις. Πχ να ξέρεις τα διαστήματα, επίσης βοηθάει πολύ η ανάγνωση παρτιτούρας για τα παραδείγματα.
Εν συντομία, το πιο βασικό διάστημα είναι η καθαρή πέμπτη. Έχουμε λοιπόν σταθερές την βάση και την κορυφή, και ενδιάμεσα μπορούμε να έχουμε διαφορετικα “βήματα”. Πχ Τ-Η-Τ-Τ είναι μινόρε, Η-3Η-Η-Τ είναι Χιτζάζ κλπ. Αντίστοιχα τα τετραχορδα σε διάστημα καθαρής τέταρτης. Υπάρχουν και τα τρίχορδα, θα τα δεις στην πορεία.
Ενώνοντας ένα 5χ και ένα 4χ σχηματίζεται μια οκτάβα, και σε κάποιες περιπτώσεις επεκτείνεται και άλλο πάνω ή κάτω. Έτσι φτιάχνονται οι δρόμοι σε γενικές γραμμές, θα ακούσεις και στα παραδείγματα ότι η μελωδία κάνει φράσεις στο κάθε 4/5χορδο χωριστά αντί να ανεβοκατεβαίνει όλη την οκτάβα.
Για να κατανοήσεις πλήρως αυτό το σύστημα, πρέπει να καταλάβεις την σημασία των βάσεων, δηλαδή ότι από συγκεκριμένες νότες (βαθμίδες της κλίμακας) προκύπτουν συγκεκριμένα 4/5χορδα με συγκεκριμένες σχέσεις μεταξύ τους.
Καλή μελέτη, και ο,τι θές εδώ είμαστε!
ΥΓ: Μην ανησυχείς για τα μεγάλα κείμενα, εδώ είμαστε φόρουμ και όχι φβ… Επίσης μπορείς να ψάξεις για παλιότερες συζητήσεις, υπάρχει πολύ υλικό.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τον κόπο σας και τις πληροφορίες που δίνετε!! Μακάρι να είχα τις γνώσεις σας και μακάρι να σας είχα και δάσκαλο Χαχα!! Οπότε προτείνετε να μάθω πρώτα τα διαστήματα έτσι ώστε να διαβάζω και τις ταμπλατουρες; θα ψάξω οπωσδήποτε και παλιότερες αναρτήσεις μπας και τα καταλαβω όσο καλύτερα γίνεται!!
Σωστά τα σκέφτηκες, καλή πρόοδο! Μόνο, σε μία παγίδα πονηρή μην πέσεις: τα υλικά σου για τη δόμηση 4- και 5- χορδων να είναι τόνοι, ημιτόνια και τριημιτόνια “κανονικά”, “Δυτικά”. Μην μπλεχτείς με μικροδιαστήματα, κανείς (εκτός Γιοβάν Τσαούς που τα ήξερε ήδη) δεν έκανε αυτό το λάθος.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ αλήθεια!! Θα προσπαθήσω να αξιοποιησω τις πληροφορίες που μου δίνετε!! Πραγματικά πρέπει να ναι πολύ ωραίο συναίσθημα να γνωρίζεις πολλά πράγματα σχετικά με το μπουζουκι και τη θεωρία. Εγώ λόγω έλλειψης θεωρίας νιώθω ότι δεν μπορώ να αποδωσω έτσι όπως θέλω πάνω στο όργανο και λειτουργώ κυρίως με το αυτί…
Καλησπέρα.
Όσον αφορά τη θεωρία της μουσικής, κυκλοφορεί ελεύθερα και νόμιμα στο διαδίκτυο ένα βιβλίο που μπορεί να σε μπάσει στις βασικές έννοιες της μουσικής θεωρίας.
Λέγεται «Η Θεωρία της Μουσικής» – Εγχειρίδιο του Χρήστου Λέκκα (κάνε κλικ στον τίτλο για να το κατεβάσεις.
Μη σε τρομάζει το να κάτσεις να μάθεις τα βασικά, δεν είναι τίποτα με λίγη δουλίτσα.
Καλή επιτυχία!
Αυτό ακριβώς πιστεύω μου χρειάζεται πρώτα!! Να μάθω τα βασικά. Χίλια ευχαριστώ για όλα με βοηθάτε πολύ να ξέρετε να στε καλά!!
το εγχειρίδιο του λέκκα μπορεί να σε βοηθήσει να διαβάσεις παρτιτούρα (ταμπλατούρα είναι άλλο πράγμα), αλλά δεν λέει τίποτα για τα διαστήματα το οποίο είναι το βασικό εργαλείο που χρειάζεσαι.
διαστήματα είναι οι αποστάσεις μεταξύ βαθμίδων της κλίμακας, πχ ντο-σολ πέμπτη καθαρή, ή ρε-φα τρίτη μικρή.
η ταμπλατούρα είναι εμπειρικός τρόπος γραφής για συγκεκριμένο έγχορδο όργανο (δείχνει αριθμό τάστου σε κάθε χορδή), ενώ η παρτιτούρα είναι βασικά για πιάνο αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικά (δείχνει ύψος και διάρκεια κάθε νότας).
ένα καλογραμμένο και πλήρες βιβλίο θεωρίας (και αρμονίας ο δεύτερος τόμος) είναι του αμάραντου αμαραντίδη. δυστυχώς δεν ξεφεύγει από τις αγκυλώσεις των ωδείων κλασικής μουσικής σε σχέση με τα υπόλοιπα μουσικά συστήματα, αλλά δεν μας αφορά τώρα αυτό.
υγ: για μαθήματα είμαι διαθέσιμος άμα θες, κατ’εξαίρεση για θεωρία κάνω και μέσω σκάιπ. αλλιώς από δω μέσα όσο μπορώ να βοηθήσω, μετά χαράς!
λοιπόν, βρήκα κάτι καλογραμμένο για τα διαστήματα:
http://gym-mous-kater.pie.sch.gr/site1/attachments/article/291/ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ%20ΜΘΠ%20Β%20ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.pdf
ψάχνω να βρω και κάτι αξιόλογο για τον κύκλο των πεμπτών, αλλά κυκλοφορεί πολλή σαβούρα στο ίντερνετ…
Είσαι φοβερός πάω να τα διαβάσω τώρα που χω λίγο χρόνο!!
Πάντως τα βοηθήματα ευρωπαϊκής μουσικής δεν αναφέρουν τα 4χορδα-5χορδα.
Βασικά, ναι.
4χορδο σημαίνει 4 νότες. 5χορδο, πέντε νότες. Επειδή υπάρχουν (σπανιότερα) και τρίχορδα, ο γενικός όρος που τα καλύπτει όλα αυτά είναι «υπομονάδα». Λοιπόν, κάθε υπομονάδα (π.χ. 5χορδο Ραστ, 4χορδο Ραστ, 4χορδο Ουσάκ κλπ.) είναι μια συγκεκριμένη σειρά διαστημάτων.
Ένα 5χορδο διαφέρει από το 4χορδο με το ίδιο όνομα κατά την έξτρα νότα, την 5η, που είναι πάντα ένα τόνο πάνω από την 4η. Δηλαδή: το 4χορδο Ντο Ραστ είναι Ντο-Ρε-Μι-Φα (ΤΤΗ), το 5χορδο Ντο Ραστ είναι Ντο-Ρε-Μι-Φα-Σολ (ΤΤΗΤ). Και κάθε 4χορδο ή 5χορδο Ραστ έχει πάντα την ίδια σειρά διαστημάτων, άρα προσθέτουμε διέσεις όπου χρειάζεται.
Η συνολική έκταση κάθε 4χόρδου είναι μια 4η καθαρή (5 ημιτόνια), και κάθε 5χόρδου μία 5η καθαρή (7 ημιτόνια). Επομένως, ένα 5χορδο που η 4η νότα του δεν απέχει 5 ημιτόνια από τη βάση (π.χ. Ντο Νικρίζ: Ντο-Ρε-Μιb-Φα#-Σολ: το Φα# είναι 6 ημιτόνια πάνω από το Ντο) δεν έχει αντίστοιχο 4χορδο.
Οι κλίμακες των δρόμων είναι συρραφές από υπομονάδες διάφορων ειδών.
Σε πολλούς δρόμους η κλίμακα δεν είναι απολύτως σταθερή, αλλά εξαρτάται από το πώς πάει η μελωδία (π.χ. άλη κλίμακα ανεβαίνοντας, άλλη κατεβαίνοντας). Που σημαίνει ότι κάποια υπομονάδα μπορεί να αντικαθίσταται από άλλη ανάλογα με την κίνηση της μελωδίας.
Από τον Ανδρίκο, αγνόησε τις ενότητες με την «αλά τούρκα» εκδοχή του κάθε δρόμου. Δεν αφορούν το μπουζούκι.
Σιγά σιγά διαφωτίζομαι… Μου χετε δώσει πολλές πληροφορίες!!! Ευχαριστώ Για την μεγάλη ανάλυση που έκανες. Με τα παραδείγματα που έφερες μου έδειξες το πρώτο βήμα για να αρχίσω να τα καταλαβαίνω!! Σας ευχαριστώ όλους!! Θα προσπαθήσω να μελετήσω αυτά που αναφέρατε πάνω στο μπουζούκι για να τα καταλαβω καλύτερα
Εν τέλει είναι σημαντικό να μαθαίνεις 4χορδα και 5χορδα; γιατί όπως είπες τα βοηθήματα της ευρωπαϊκής μουσικής δεν τα αναφέρουν.
Εδώ εγώ έχω τις ενστάσεις μου, αν και νομίζω ότι θα με πυροβολήσουν οι φίλοι συμφορουμίτες…
Μπορεί να μην έχω βέβαια και σωστές πληροφορίες, αλλά απ’ ότι τουλάχιστον γνωρίζω οι ρεμπέτες δεν είχαν (νομίζω και πάλι!) γνώση των 4χροδων και 5χορδων κτλ, αλλά ήξεραν τον κάθε “δρόμο” ως 7 νότες στην ανιούσα και αντίστοιχα την κατιούσα όταν αυτή άλλαζε…
Βέβαια με τα 4χορδα κτλ είναι ποιο εύκολη η αρμονική ανάλυση των τραγουδιών, αλλά φοβάμαι ότι με αυτή τη προσέγγιση υπάρχει φόβος για χάσιμο της ουσίας…
Επίσης μία δικαιολογία που έχω δει συχνά γραμμένη στο forum είναι γιατί να θυμάσαι 7 νότες και να μη θυμάσαι 4 ή 5… Ναι αλλά για να συμπληρώσεις έναν “παλιό δρόμο” όπως τους ξέραμε, πρέπει να θυμάσαι ένα (4χορδο ή ένα 3χορδο) και ένα 5χορδο μαζί και για κάποιους που δεν έχουν πείρα στο θέμα, αυτό το πράγμα είναι βουνό!
Γνώμη μου πάντα και με κάθε σεβασμό στις απόψεις που έχουν εκφραστεί κατά καιρούς!!!
όντως τα έχουμε ξαναπεί, θα το δεις σε πολλά σχετικά θέματα στο φόρουμ.
αν ακούσεις τα ταξίμια και τα τραγούδια των ρεμπετών θα δεις ότι ξεκάθαρα αντιλαμβάνονται τους δρόμους με 4/5χορδα και όλη την συμπεριφορά τους (κι ας ήξεραν μόνο με το ζόρι τις νότες και τα ονόματα δρόμων από σπασμένο τηλέφωνο). μην κοιτάς το λαϊκό που κράτησε ελάχιστα από όλον αυτόν τον πλούτο και σιγά σιγά οι μπουζουξήδες αφήσανε να χαθεί αυτή η γνώση και τα ακούσματα.
ο δρόμος είναι πολλά παραπάνω από 7 νότες ή δυο 4/5χορδα μαζί, είναι όλη η συμπεριφορά της μελωδίας. εκείνοι είχαν τα ακούσματα, εμείς αναπληρώνουμε το κενό με την θεωρία.
τα λέει πολύ καλά και ο συμφορουμίτης εδώ στην κλίκα:
https://klika.gr/index.php/arthrografia/arthra/211-dromos-makami-i-klimaka.html
υγ: και ο περικλής που γράφαμε μαζί!
Έτσι νομίζω κι εγώ. Αυτό όμως δεν αλλάζει κάτι: υπάρχουν και μουσικοί που δεν ξέρουν τις νότες με το όνομα, αλλά το ότι σε κάποιο σημείο ένας από αυτούς παίζει π.χ. «ρε - μι - ρε - ντο - σι» δεν παύει να ισχύει απλώς επειδή εκείνος δε θα το έλεγε έτσι!
Ακριβώς: Ανάλυση. (Το «αρμονική» δε θα το έβαζα, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση.)
Οι ρεμπέτες δεν ανέλυαν. Συνέθεταν και ερμήνευαν, τέλος.
Θα μου πεις: κι εμείς, γιατί να μην κάνουμε το ίδιο; Τι τη θέλουμε την ανάλυση;
Διότι εκείνοι συνέθεταν και έπαιζαν σε μια μουσική γλώσσα που ήταν η μητρική τους. Και την καθαυτού γλώσσα (ελληνικά π.χ.), μπορεί κανείς να τη μάθει εμπειρικά χωρίς ποτέ να αναλύσει τίποτε, χωρίς ποτέ να μάθει -ούτε καν να αναρωτηθεί- αν η κάθε λέξη που λέει είναι ρήμα ή ουσιαστικό, ενικός ή πληθυντικός, υποκείμενο ή αντικείμενο. Όταν όμως πας να διδαχτείς μια ξένη γλώσσα, αυτή η ανάλυση θα σε βοηθήσει να συμπληρώσεις ό,τι σου λείπει σε εμπειρία.
Περιστασιακά εμφανίζεται και κανένας μουσικός που, από το πολύ άκουσμα και από κάποιο ειδικό χάρισμα, να μπορεί να χειριστεί τη μουσική γλώσσα των ρεμπέτηδων σαν να ήταν ένας από αυτούς, τότε, χωρίς να ξέρει ούτε νότα ούτε δρόμο ούτε τίποτε. Και με τις γλώσσες μπορεί να γίνει αυτό (αγράμματος μετανάστης που να έχει μάθει τη γλώσσα της χώρας όπου ζει σαν ντόπιος), αλλά αυτές είναι εξαιρέσεις.
Για όποιον δεν έχει όλα αυτά τα ειδικά χαρίσματα, υπάρχει η δοκιμασμένη λύση της θεωρίας.
Προφανώς το τετράχορδο παρελθόν μου με έχει μπερδέψει αρκετά…
Η μετάβαση από το ένα όργανο στο άλλο, ήταν σχετικά εύκολη, αλλά μου έχει αφήσει κουσούρια στη σκέψη… Πρέπει να αλλάξω εντελώς τον τρόπο σκέψης μου και παιξίματος.
Η παρακάτω φωτογραφία δείχνει την απόσταση μεταξύ των δύο οργάνων 
Με τη βοήθεια σας σιγά σιγά θα τα καταφέρω να πιάσω το νόημα… Που θα πάει;
χαχαχα πολύ καλό! θα μπορούσε να γίνει και με τον ισθμό της κορίνθου (χωρίς ιδιαίτερη σημειολογία).
μην αυτομαστιγώνεσαι όμως, δεν φταις εσύ! όλοι από άλλα είδη προήλθαμε, με δεδομένο τον δυτικό τρόπο αντίληψης στην μουσική… και σιγά-σιγά αρχίσαμε να κατανοούμε κάποια πράγματα, και έχουμε πολύ δρόμο ακόμα.
Φίλε SpirosB, χρήσιμο θα ήταν να μας εξηγούσες λιγάκι, πώς εννοείς την ουσία που ψάχνεις να βρεις. Το ρωτάω αυτό γιατί εγώ τουλάχιστον, ακριβώς με τα 4- / 5χορδα βοηθιέμαι να μπώ στην ουσία της ανάλυσης των δρόμων, ενώ δεν ασχολήθηκα με προσέγγιση της αρμονικής συνοδείας των κομματιών (παίζοντας μόνο μπουζούκι).
Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι το αρμονικό σκέλος της τροπικής προσέγγισης (δηλαδή το πώς βρίσκουμε ή διαλέγουμε συγχορδίες όταν σκεφτόμαστε με 4χορδα - 5χορδα) είναι ένα θέμα όπου η έρευνα δεν έχει προχωρήσει και πολύ. Ο Ανδρίκος το θίγει ελάχιστα, και δηλώνει κι ο ίδιος ότι δεν το θεωρεί κεντρικό στη μελέτη του. Ο Μυστακίδης περισσότερο, αλλά [απ’ όσο θυμάμαι - διορθώστε με] η προσέγγισή του δεν είναι ακριβώς τροπική. Του Παγιάτη βέβαια, καθόλου.
Είναι ωστόσο σημαντικό (βρίσκω εγώ), και φυσικά υπάρχουν άνθρωποι που το ξέρουν, αφού υπάρχουν άνθρωποι που παίζουν συγχορδίες - και υποθέτω ότι δεν έχουν απλώς ξεσηκώσει μία προς μία όλες τις αλλαγές των «αυθεντικών» εκτελέσεων, αυτό θα ήταν αδιανόητη σπατάλη φαιάς ουσίας.