Στο αρχείο e-journals μπορεί να βρε κανείς επιστημονικά άρθρα από διάφορα περιοδικά και δελτία. Εδώ ένα άρθρο του Δραγούμη που μπορεί να έχει ήδη εμφανιστεί εδώ, παρόλο που δεν το βρήκα εγώ στο “search”!
https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltiokms/article/view/2559
Δεν έχω ακούσει τον δίσκο από το Κέντρο, αλλά βρήκα ένα τούρκικο τραγούδι με τον ίδιο τίτλο με το “Τσαρεσαζίμ σενσίν άντζάκ” στο y-tube:
Δείγματα κάποιων από τις αναφερόμενες ηχογραφήσεις υπάρχουν στον ιστότοπο του ΜΛΑ (Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου [Μέλπως Μερλιέ]), π.χ.:
(Δεν ξέρω γιατί εμφανίζεται έτσι το λινκ, λες και οδηγεί στην αρχική σελίδα, αλλά λειτουργεί σωστά.)
Ευχαριστώ, Περικλή! Είναι όντως το ίδιο τραγούδι, όπως φαίνεται από το απόσπασμα:
Ταιριάζει και χρονολογικά. Ο κλαριντζής Ibrahim Effendi που έγραψε το τραγούδι δρούσε στις αρχές του 20ου αιώνα, αν κατάλαβα καλα:
https://www.discogs.com/artist/3528198-Mısırlı-İbrahim-Efendi
Η «Μαύρη πέτρα του γιαλού» πάντως, αν κρίνω απ’ το μικρό δείγμα που παρατίθεται, μάλλον συρτό τετράσημο είναι, πάνω σε πανελλήνια γνωστή μελωδία, και όχι μάλλον καθιστικό, όπως θεωρεί ο Θ. Μωραΐτης. Και ο τραγουδιστής, εκπληκτικός!
Δεν μπορείς να το ξέρεις αυτό. Είναι πράγματι σε ρυθμό συρτού, αλλά πολλά τραγούδια είναι καθιστικά όχι επειδή είναι ελεύθερου ρυθμού αλλά απλώς επειδή έτσι το έχει καθιερώσει η τοπική παράδοση. Αν το «μάλλον καθιστικό» υποδηλώνει ότι έτσι εκτιμά ο Θ. Μωραΐτης, κι όχι ότι τέτοια πληροφορία δόθηκε κατά την αρχική καταγραφή, τότε θα συμμεριστώ Νίκο την άποψή σου.
Και ναι, και όχι! Εκπληκτικά φωνητικά προσόντα, τονική ακρίβεια, τσακίσματα, ρυθμικότητα, όλα, αλλά αυτό το ένρινο και με το μισόκλειστο στόμα που αλλοιώνει τα φωνήεντα μ’ ενοχλεί…
Ε, ναι, η αλήθεια είναι πως έπρεπε να μνημονευτεί (αρνητικά!) η ιδιότητα του ψάλτη… Εκείνη την εποχή όμως, δεν ενοχλούσε πολύ αυτό.
Αν η Μερλιέ (ή η Αγιουτάντη;) κατά την ηχογράφηση είχε δίπλα της και τον Καρά, εκείνος σίγουρα θα είχε ψέξει το ψαλτικό ύφος με τη γνωστή του ατάκα «Φωνή δική σου, δεν έχεις;».