Για την Λατέρνα

Βάλτε και κανένα δικό σας βιντεάκι να χαρούμε λίγο μέρες που είναι :slight_smile:

2 «Μου αρέσει»

με μεγαλη μου χαρα,μολις καταλαβω ομως πως να ανεβασω εδω,γιατι δεν ειμαι και πολυ σχετικος με την τεχνολογια,χαχαχα!! παντως αν πατησετε Λατερνα Αντωνης Νασιοπουλος,θα σας βγαλει στο καναλι μου στο You Tube που εχω ανεβασει πολλα τραγουδια και ανεβαζω συνεχεια!!

3 «Μου αρέσει»

Και εδώ με επικόλληση τη διεύθυνση από το youtube νομίζω μπορείς.Θα το ψάξω κιόλας!Να είσαι καλά!

1 «Μου αρέσει»
7 «Μου αρέσει»

Εντυπωσιακό!!

Φαίνεται πως δεν υπάρχει όργανο για το οποίο να είχα τόση άγνοια: δεν ήξερα καν ότι έχει χορδές! Δεν την είχα δει ποτέ ανοιγμένη, και φανταζόμουν ότι θα έχει μεταλλικά ελάσματα όπως το «μουσικό κουτί» (οι μινιατούρες-παιχνιδάκια που παίζουν με μανιβέλα σύντομα μουσικά αποσπάσματα από το fur Elise ή κάτι παρόμοιο σε αέναη λούπα), που το 'χω δει από μέσα. Ποτέ δεν είχα αναρωτηθεί γιατί έχει σχήμα περίπου σαν όρθιο πιάνο, και ακόμη κι όταν διάβασα εδώ πιο πάνω για χορδές υπέθεσα ότι θα είναι ειδικός όρος των λατερνατζήδων-σταμπαδόρων και όχι πραγματικές χορδές.

Τώρα έχω ένα σωρό απορίες…

Όσο μπορώ να διακρίνω, βλέπω σφυράκια σαν του πιάνου. Τι είναι αυτό που κάνει τον ήχο τόσο διαφορετικό από του πιάνου;

Ποιος την κουρδίζει; Ο χορδιστής των πιάνων, ο σταμπαδόρος, ο παίχτης; Αν το πιάνο θέλει κούρδισμα σε κάθε μετακίνηση, η λατέρνα που μετακινείται συνέχεια θα θέλει τόσο συχνό κούρδισμα λογικά, όχι;

Ο κύλινδρος έχει συγκεκριμένη διάρκεια, ή είναι κι εδώ αέναη λούπα και απλώς ο παίχτης αποφασίζει σε κάποια στιγμή να κλείσει το κομμάτι;

Και πώς είναι δυνατόν να στήνουν όλον αυτό τον μηχανισμό, που σίγουρα θα είναι ασήκωτος και ευαίσθητος, πάνω σ’ εκείνα τα ισχνά διπλωτά ποδαράκια; Με όλο το βάρος ψηλά, θα είναι σε μόνιμο κίνδυνο να πέσει.

Συγγνώμη για τον καταιγισμό, αλλά …έχω βρεθεί μπροστά σε μια αποκάλυψη!

5 «Μου αρέσει»

Και πώς γίνεται να μην ήξερα ότι έχει χορδές, από τη στιγμή που ο Ανγωειανάκης, σε βιβλίο που το έχω και που το έχω ξεφυλλίσει / διαβάσει / μελετήσει άπειρες φορές, έχει ειδικό κεφάλαιο -έστω και σύντομο- για τη λατέρνα;

Τον ξανάνοιξα για να βρω μια εξήγηση στην τόση αφηρημάδα μου.

Ε λοιπόν, καμία αφηρημάδα: Δεν το λέει πουθενά! Γράφει τρεις-τέσσερις παραγράφους για το όργανο, χωρίς να αναφέρει πώς παράγεται ο ήχος του! Οι μοναδικοί απόμακροι υπαινιγμοί είναι ότι αναφέρει κάτι για το κούρδισμα (αλλά δεν είναι μόνο τα έγχορδα που κουρδίζονται) και ότι την έχει στην ίδια ενότητα με το σαντούρι και το κανονάκι. Κατά τα άλλα όλος ο λόγος είναι για τον κύλινδρο και τα καρφάκια. Ούτε χορδές, ούτε όλος αυτός ο μηχανισμός με τα σφυράκια.

Πολύ χοντρό κενό.

2 «Μου αρέσει»

Η λατερνα ειναι ενα οργανο για το οποιο κυκλοφορει συχνα αυτη η φημη οτι εχει ελασματα… Η πραγματικοτητα ειναι οτι ποτε δεν ειχε κατι τετοιο!! Στην πραγματικοτητα ειναι ενα αυτοματο πιανο το οποιο εχει 3,5 οκταβες κλιμακα και αυτες λειψες… Γι αυτο το τραγουδι πρεπει να ειναι γραμμενο στον καταλληλο τονο ωστε να ακουγεται ωραιο. Ο ιδιεταιρος ηχος εχει να κανει με το παχος του ηχειου,τον τροπο που λειτουργουν οι αποσιωπητηρες ,το μη βερνικομενο ηχειο της αλλα και το οτι τα σφυρακια της καλυπτωνται με καταλληλο δερμα!! Το κουρδισμα γινεται απο ανθρωπο που ξερει,ωστε να μην γινει ζημια,καθως το τραβηγμα απο τις χορδες στο επανω και κατω μερος της ειναι περιπου 9 τονους! Συνηθως τα παλια οργανα τα κουρδιζουμε 1 ημιτονιο κατω,πρεπει να σημειωθει οτι το οργανο δεν εχει σιδερενια βαση οπως τα πιανα,αλλα ξυλινη και αυτο το κανει ακομα πιο ευαισθητο στο να κραταει το κουρδισμα! Γενικα με 3 κουρδισματα ετησιως,ειναι οκ. Η διαρκεια του τραγουδιου στην πραγματικοτητα ειναι μια πληρης περιστροφη του κυλινδρου που διαρκει περιπου 45 δευτερα και μεσα εκει περιλαμβανεται ενα πληρες κουπλε ρεφρεν. Παιζουμε λοιπον 3-4 επαναληψεις και εχουμε στην ουσια ενα πληρες τραγουδι… φυσικα μπορουμε να παιζουμε το ιδιο τραγουδι για ωρες ολοκληρες… Για τα τραγουδια των 2/4 τυπωνονται σε 24 μετρα,των 3/4 σε 32 μετρα,τα 9/8 σε 12 μετρα,κλπ.Καθε κυλινδρος εχει 9 τραγουδια και με εναν καταλληλο μοχλο μετακινηται κατα 1χιλιοστο και 4 δεκατα,ασφαλιζει στην νεα του θεση και ετσι το πληκτρολογιο διαβαζει το επομενο τραγουδι επανω στον κυλινδρο. Τελος το ποδαρικο της ειναι φτιαγμενο απο οξυα και αντεχει ανετα τα περιπου 65 κιλα που ζυγιζει η λατερνα

6 «Μου αρέσει»

Πω πω, πληρέστατο ραπόρτο! Ευχαριστώ πολύ.

Δεν μπορεί να μεγαλώσει η διάρκεια, με πιο πυκνές νότες και πιο αργό γύρισμα; Δεν είναι εύκολο να χωρέσει ο πλήρης κύκλος κάθε τραγουδιού (εισαγωγή-κουπλέ-ρεφρέν, ή ό,τι άλλο περιλαμβάνει) σε τόσο σταθερό χρονικό διάστημα.

Γενικά φαντάζομαι ότι οι τόσο αυστηροί περιορισμοί θα είναι πεδίο μεγάλης εφευρετικότητας για τους σταμπαδόρους. (Γενικά, πάντα ο περιορισμός των μέσων οδηγεί σε αύξηση της φαντασίας και της ευρηματικότητας.)

2 «Μου αρέσει»

δυστυχως δεν μπορει να γινει καμια παρεμβαση στον τροπο καρφωματος των τραγουδιων ωστε να πυκνωσουν και να μεγαλωσει η διαρκεια!! εδω ερχεται και ειναι πολυ σημαντικη η ικανοτητα του σταμπαδορου ωστε να αποδωσει το τραγουδι με οσο γινεται λιγοτερες αλειωσεις!! στα περισσοτερα τραγουδια δεν βαζουμε εισαγωγη,ενω καποια που μπορουμε συνηθως εχει περικοπη ενα μερος της… το θεμα ειναι να γινεται με τροπο που δεν ενοχλει!! πχ στο Μπαξε Τσιφλικι που ανεβασα εχθες,χασαποσερβικο,τυπωνεται σε 32 μετρα,εχω βαλει τη μιση εισαγωγη,δηλαδη το δευτερο μερος της εισαγωγης που μοιαζει πολυ με το πρωτο μερος και ετσι ακουγεται ευχαριστα… θα σας πω ομως μια λεπτομερεια που ελαχιστοι ξερουν!! οι ηχογραφησεις του Αρμαου εχουν πολυ μεγαλυτερη διαρκεια απο τα 45 δευτερα,ειναι 2,3 και 3 λεπτα που το τραγουδι συνεχως εκτυλισσεται,χωρις να επαναλαμβανεται!! Οταν μαθητευα διπλα στον Αρμαο τον ρωτησα πως γινοταν αυτο και τοτε ανοιξε ενα συρταρι και μου εβγαλε εναν αξονα κυλινδρου τροποποιημενο ωστε αντι για 9 τραγουδια να χωραει μονο 2 αλλα πολυ μεγαλυτερης διαρκειας!!

7 «Μου αρέσει»

Αντώνη φτιάχνοντε σήμερα λατέρνες καινούργιες?Ή αν βρει κάποιος από τα παλιά?
Θυμάμαι από παλιότερα που διάβαζα διάφορα το κόστος πρέπει να είναι μεγάλο σωστά?Αν πάρει κάποιος πρέπει να έχει αρκετές γνώσεις για να την χειριστεί?

1 «Μου αρέσει»

Καλημερα φιλε μου,φτιαχνω εγω απο την αρχη,οχι πολλες κανα δυο το χρονο γιατι θελουν αρκετους μηνες για να γινουν!! Κατασκευαζονται ακριβως πανω στα παλια προτυπα και με τα ιδια υλικα… τα ξυλα που βαζω ειναι οξυα ,ελατο και φλαμουρι και για κολλα κυριως Ψαροκολλα!Απο την αλλη μπορει καποιος να βρει καποια παλια λατερνα,σιγουρα ομως αφου εχουν περασει κοντα 100 χρονια θα θελει αρκετες επισκευες…το κοστος παντα διαφερει αναλογα την περιπτωση!! οσο για τον χειρισμο,δεν χρειαζεται ιδαιτερα πραγματα,το βασικοτερο ειναι αυτος που παιζει να γυριζει το χερι του με απολυτα σταθερο ρυθμο χωρις να κανει αυξομειωσεις στην ταχυτητα,καθως ετσι σκοτωνει το τραγουδι… οι χρονοι ειναι δωσμενοι κατα το τυπωμα απο την παρτιτουρα με απολυτη ακριβεια!! ο Αρμαος θυμαμαι μου ελεγε,<<οταν παιζεις,το χερι να ειναι σαν ξερο>> επιτρεπεται μονο μια μικρη επιβραδυνση στα 2-3 τελευταια μετρα του τραγουδιου για να προιδεασει τον ακροατη οτι τελειωνει…

4 «Μου αρέσει»

ευχαριστούμε πολύ για τις πληροφορίες!
να ρωτήσω κι εγώ με την σειρά μου. όποτε ακούω λατέρνα έχω την εντύπωση ότι ο ρυθμός έχει μια επιβράδυνση/επιτάχυνση, αναλόγως την θέση που βρίσκεται το χερούλι του κυλίνδρου. υποθέτω πως θα χρειάζεται κάποια δύναμη για να γυρίσει, βλέπω που οι λατερνατζήδες κρατάτε κόντρα με το άλλο χέρι.
αυτό στην αρχή με ξένιζε, αλλά στην πορεία το δέχτηκα σαν ένα χαρακτηριστικό του ήχου της λατέρνας, και μάλιστα με την προσωπική σφραγίδα του λατερνατζή.

2 «Μου αρέσει»

να στε καλα!!Αυτη η επιταχυνση η επιβραδυνση δεν θα επρεπε να υπαρχει και ειναι προφανως επειδη ο χειριστης δεν κανει σωστα τη δουλεια του!! αν ακουσεις τραγουδια απο τον Αρμαο αλλα και απο εμενα θα δεις οτι ο ρυθμος ειναι σταθερος… οσο για τη μανιβελλα ειναι πολυ ελαφρια στο παιξιμο,σχεδον δεν καταλαβαινεις καποια αντισταση,αλλιως θα ηταν πολυ κουραστικο!!

2 «Μου αρέσει»

υπάρχει κάποιος μηχανισμός μετάδοσης πέρα από γρανάζια; απ’ό,τι καταλαβαίνω η σχέση μετάδοσης μανιβέλας-κυλίνδρου είναι μεγάλη ώστε να διευκολύνεται η κίνηση.

2 «Μου αρέσει»

Η μεσα μερια της μανιβελλας ειναι ενας ατερμονας κοχλιας που εφαπτεται καθετα στο γραναζι του κυλινδρου και ετσι του δινει κινηση, Αυτα τα μερη ειναι επαρκως γρασαρισμενα και δουλευουν πολυ ανετα

3 «Μου αρέσει»

Υπήρξε και μία επιτυχημένη απόπειρα αναβίωσης, πριν δέκα χρόνια, από την πλευρά της Κων/λης. Κάποιοι Τούρκοι μερακλήδες, που ήξεραν για την προϊστορία της λατέρνας στην Πόλη με Ιταλούς (Turconi) κλπ. και την κατάληξη στον Αρμάο, βρήκαν κάποιον τεχνίτη πιάνων στη Θεσ/κη (Πάνος Ιωαννίδης) που τους έφτιαξε μία εντελώς καινούργια λατέρνα. Η λατέρνα, που ονομάστηκε Περά Γκιουζελί (Η Ωραία του Πέραν) ταξίδεψε στην Πόλη και παρουσιάστηκε δημόσια, με χορούς και τραγούδια. Ο κύλινδρός της έχει 20 κομμάτια, τόσο απ’ το παλιό κλασικό ρεπερτόριο (Χασάπικο πολίτικο, Πολίτικο καλαματιανό, Σέρβικο κλπ όσο και νεώτερα όπως το «Γαρύφαλο στ’ αφτί», το «Έχε γεια, πάντα γεια», το «Όσοι έχουνε πολλά λεφτά» του Μάρκου αλλά και επί τούτου καινούργιες συνθέσεις Τούρκων συνθετών. Ένας απ’ αυτούς, που είναι φίλος μου, μου χάρισε ένα ωραιότατο βιβλιαράκι που φτιάχτηκε για την περίπτωση, με φωτογραφίες (και του Ν. Αρμάου, αλλά και του εργαστηρίου του Τουρκόνι), λεπτομέρειες απ’ την κατασκευή και φυσικά τα 20 κομμάτια σε σιντί. Περισσότερα για την κίνηση αυτή, εδώ.

4 «Μου αρέσει»

Εγώ θέλω να σταθώ σε αυτό. Και παράλληλα να θαυμάσω τους ανθρώπους που την βάζανε στην πλάτη και γυρνούσαν για ώρες για να βγει μεροκάματο, και σε τι δρόμους. Σκληροί άνθρωποι σκληρή εποχή.

4 «Μου αρέσει»

3 «Μου αρέσει»

Τα γρανάζια των κυλίνδρων κόβονται στο χέρι, βεβαίως. Πώς πετυχαίνετε τέτοιαν ακρίβεια, που να μην “περισσεύει” ή “λείπει” κάτι απ’ το τελευταίο γρανάζι;

Πιο πανω ανεβασα μερικες φωτο απο τα σταδια κατασκευης μιας καινουριας λατερνας,για να βοηθησω στις αποριες

2 «Μου αρέσει»