Μια περιήγηση στο net εδώ και κάποιες μέρες δεν κατάφερε να μου λύσει βασικές απορείες, ίσως επειδη θεωρούνται δεδομένες από πολλούς, γι αυτό καταφεύγω να ανοιξω το θέμα. Ισως φταίει ότι δεν έχω δεί κανένα τέτοιο όργανο απο κοντά (ειμαι αρχαριος μπουζουκοπαίχτης αλλά θαυμάζω τον ήχο τους). Λοιπόν:
Δεν έχουν τάστα … έχουν κινητούς μπερντέδες. Δηλαδη κάθε φορά που αλλάζεις δρόμο τους κουνάς;!; Όταν έψαχνα περι yayli βρήκα το παρακάτω link το οποίο λέει με ακρίβεια που τοποθετείς τους μπερτνέδες. Δεν κατάλαβα όμως διαφορετικές θέσεις για άλλο δρόμο… αλλα πάλι … αμα τους κρατούσες σταθερούς γιατί να μη βάλεις τάστα; :080:
(http://www.pandoura.gr/index.php/arthra/2012-01-06-13-20-23)
Οι υποδιερέσεις που έχουν είναι οι διέσεις/υφέσεις ενός, τεσσάρων (κλασσική δυτική) και πέντε κομμάτων ή μιλάμε για ακόμη μικρότερες αποστάσεις; :082:
Άκουσα ότι το yayli tanbur και tanbour λόγω μεγαλύτερου μπράτσου πιάνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια πιό μικρές υποδιερέσεις… δηλαδή το tanbur πιάνει ύφεση ενός κόμματος και ο ταμπουράς δεν μπορεί; η μιλάμε για το “κάτι πιο μικρο”; :112:
Αυτά! Ελπίζω να είμαι σαφής και να ξεδιαλύνω και απορείες άλλων άσχετων που περιηγούνται ψάχνωντας στο ίντερνετ! :090:
4) Έχω ακούσει οτι τα κουρδισματα στις άλλες χορδές παίζουν, εξαρτάται από το δρόμο… τόσο έυκολα κουρδίζεις/ξεκουρδίζεις; Αν κάνεις το χεις ρε λα ρε και πας να το κάνεις πχ … φα λα ρε η οτιδήποτε… αν τεντώσεις τόσο ίσως σπάσει! κι αν χαλαρώσεις τόσο μαλλον δεν θα ακούγεται τπτ … άλλες ιδιότητες έχουν οι χορδές αυτών των οργάνων δλδ ;;!;
Γενικά δεν τους κουνάς, υπάρχουν εξ αρχής αρκετοί για κάθε επιθυμητή νότα. Μπορεί να χρειαστεί να τους κουνήσεις σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις δρόμων (βασικά για τη λάφτα το έχω ακούσει) ή όταν λόγω σκεβρωμάτων κλπ. φαλτσάρουν.
Μη σε απασχολεί. Για άλλους λόγους: λίγο η παράδοση, λίγο η ποιότητα του ήχου… Και συγκερασμένα όργανα υπάρχουν με μπερντέδες.
Ποικίλλουν ανά όργανο. Το ταμπούρ και το γιαϊλί ταμπούρ εφαρμόζουν την οθωμανική θεωρία με τη μεγαλύτερη ακρίβεια, οπότε έχουν μπερντέδες σε αποστάσεις ενός οθωμανικού μορίου (1/9 του τόνου). Υπάρχουν όμως σημεία της κλίμακας όπου κάποιες νότες που δυνητικά θα μπορούσαν να υπάρχουν, στην πράξη δε χρησιμοποιούνται σε κανένα δρόμο. Εκεί δεν έχει μπερντέ. Δηλαδή δεν έχεις ένα μπράτσο με σερί μπερντέδες στην ίδια πυκνή απόσταση, έχεις και …ξέφωτα (αλλιώς θα χανόσουν, χρειάζεται εκτός των άλλων κι ένας οπτικός οδηγός).
Οι ταμπουράδες συνήθως φτιάχνονται με βυζαντινές υποδιαιρέσεις: ορισμένα ημιτόνια χωρίζονται σε 3 ίσα τμήματα, που σημαίνει ότι η μικρότερη απόσταση διπλανών μπερντέδων είναι 2 βυζαντινά μόρια (1 β. μόριο = 1/12 του τόνου). Άλλα ημιτόνια δε χωρίζονται, κι έτσι έχεις και πάλι τον οπτικό οδηγό.
Όλα αυτά κατ’ αρχήν. Στα επιμέρους υπάρχουν και αποκλίσεις από τη θεωρία αλλά και ατομικές αποκλίσεις.
Βασικά ναι. Κι αν μπορεί ο ταμπουράς, πάντως δεν το κάνει (δηλ. ίσως κάποιος κατασκευαστής χωρέσει και τον μπερντέ του ενός μορίου, τουλάχιστον στις αρχές της κλίμακας που υπάρχει άπλα, αλλά δε συνηθίζεται).
Όχι πιο μικρό, ένα μόριο. Οθωμανικό.
Αλλά μη φαντάζεσαι ότι τέτοια ελάχιστα διαστήματα θα τα ακούσεις να παίζονται. Δύο νότες που απέχουν ένα μόριο δε συνυπάρχουν ποτέ στον ίδιο δρόμο. Η οκτάβα πάντα 8 νότες έχει, και τα διαστήματα ανάμεσα σε δύο διαδοχικές νότες χονδρικά προσεγγίζουν πάντοτε το ημιτόνιο ή τα πολλαπλάσιά του. Το μικρότερο υπαρκτό διάστημα είναι ένα ημιτόνιο ελαφρώς μικρότερο από του μπουζουκιού.
Οι παίχτες και ακροατές ασυγκέραστης μουσικής έχουν λίιιγο πιο λεπτό αφτί ίσως από τους συγκερασμένους (έτσι χονδρικά -δεν ισχύει στην κυριολεξία), αλλά όχι υπερφυσικό!!
Γενικώς είναι όργανα που προορίζονται για διαφορετικές μουσικές, κι έτσι δε συμφωνούν απόλυτα μεταξύ τους. Και μιλάμε για μουσικές όπου ούτως ή άλλως ο ερμηνευτής έχει δικαιοδοσία, μέχρι κάποιο σημείο, να τροποποιεί τη θεωρία κατά τις προσωπικές του αντιλήψεις, οπότε ακόμη και ομοειδή όργανα (ιδίως ταμπουράδες με ταμπουράδες, λιγότερο τα άλλα δύο) μπορεί να μη συμφωνούν ματαξύ τους.
Είναι όπως με τα ντουζένια του μπουζουκιού: σε γενικές γραμμές κρατάς την ψιλή όπως είναι και αλλάζεις τις άλλες χορδές, χαμηλώνοντάς τες. Άρα δε σπάνε. Λίγο κοιλιά μπορεί να κάνουν αν παραείναι χαλαρές (και στα μπουζουκοντούζενα συμβαίνει αυτό), αλλά δε μας χαλάει, γιατί πέραν της ψιλής οι υπόλοιπες χρησιμοποιούνται πολύ περισσότερο ανοιχτές ως ισοκράτες και αρκετά λιγότερο σε «σόλο» νότες. Και όταν παίξεις «σόλο» νότες, η διαφορά στην ποιότητα του ήχου μεταξύ της πιο χαλαρής χορδής και της πιο τεντωμένης αξιοποιείται ως στοιχείο της φυσιογνωμίας του οργάνου.
Στο λινκ σου βλέπω την ταστιέρα του ταμπούρ να έχει επαναλαμβανόμενο το σχήμα || || || || στους μπερντέδες. Στην πράξη όμως δεν είναι έτσι, είναι έτσι :
Στην περιοχή της Περαίας στη λίμνη Βεγορίτιδα.Εντύπωση προξενεί το μανίκι με τα στραβά τάστα και τα στριφτάρια. Φαίνεται ότι προσπάθησαν να φτιάξουν κάτι που να παράγει ήχο αλλά…
