Ο Τομπούλης στην Πάτρα (ΝΕΟΛΟΓΟΣ 7/10/1927)
2 «Μου αρέσει»
Χρυσή Ράβδιλα = Χρύσα Βαβδύλα, υποθέτω.
1 «Μου αρέσει»
Ο “Σίσυφος” (ο γνωστός λογοτέχνης Μανώλης Κανελλής) επιχαίρει επί τη απαγορεύσει του αμανέ και ελπίζει η λογοκριτική μπάλα να πάρει και τα συγγενή “καρίπικα”… (ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ 30/11/1937)
3 «Μου αρέσει»
Ωχχχχ! Βρε τον έρμο τον αμανέ! Πάει καλιά του!
Εντυπωσιακή η γραφή της λέξης “καφφενε” με δύο “Φ” προφανώς από το “coffee”!
1 «Μου αρέσει»
Ό,τι να 'ναι…
Αφενός, χαίρεται που θα ξεμπερέψουν από τους καβγάδες που γίνονταν στις ταβέρνες για το τίνος την παραγγελία θα παίξει ο φωνόγραφος. Λες και καβγάδες για την παραγγελία δε γίνονταν με άλλες μουσικές.
Αφετέρου, …
στον τόπο του Απόλλωνος, του Μαρσύου, του Ορφέως, στον τόπο όπου εγεννήθη η θεά Μουσική…
Ποιανού Μαρσύα ρε μεγάλε; Που τον έγδαρε ο Απόλλων επειδή έχασε τον μουσικό διαγωνισμό; Αμανετζής ήταν ο Μαρσύας. Από κείνους που δε γουστάρεις ήταν!
Όπου, βεβαίως, με τα συγγενή «καρίπικα» υπονοούνται τα ηχογραφήματα του πασίγνωστου (σε εμάς…) Κώστα Καρίπη, αοιδού μεγίστου εκ Κων/λεως…
Δεν ήταν όμως αρκούντως σωστά πληροφορημένος ο επιχαίρων: τον αφράτο ναργιλέ, ο Στράτος ο Τεμπέλης τον έσαξε, όχι ο Μπαρμπα - Στράτος, που βεβαίως μηδέποτε υπήρξε, ως περσόνα του σαρκί, του γκαζέλ ή του σερέτικου…
Η λέξη καρίπης, με βάση μια πρόχειρη αναζήτηση στις 2-3 πρώτες πηγές που βγάζει το ψαχτήρι, σημαίνει (α) έφιππος πολεμιστής του οθωμανικού στρατού (β) ξένος (γ) ιδιόρρυθμος, ιδιότροπος, παράξενος. Από το τούρκικο garip, οθωμανικό garib, που εσήμαινε συνδυασμό των δύο πρώτων: ξένος μισθοφόρος στο οθωμανικό ιππικό.
Το επώνυμο προφανώς προέρχεται από κει, με κάποιαν από τις σημασίες αυτές ή με κάποια περαιτέρω σημασία που μπορεί επίσης να προέκυψε τοπικά από διάφορες εξελίξεις.
Τον όρο «καρίπικα τραγούδια» δεν τον είχα ξανακούσει. Το σχετικώς πλησιέστερο που έχω συναντήσει είναι ο μουσικός όρος Γκαρίπ-Χιτζάζ, που έχει συζητηθεί και στο φόρουμ.
Με τα παραπάνω δεν μπορώ να καταλήξω σε τίποτε, ωστόσο πιστεύω ότι τα «καρίπικα τραγούδια», έστω και σαν ευκαιριακός όρος, πρέπει να ήταν κάποιο είδος τραγουδιών, μπορεί απροσδιόριστο, μπορεί στραβοκατανοημένο από τον Σίσυφο (που όντως…
…), αλλά πάντως που για κάποιους θα σήμαινε κάτι.
Και όχι ότι υπονοείται ο Κώστας Καρίπης.
Είμαστε σίγουροι ότι πρώτος ο ΣΠ κλήθηκε εμμέτρως να φτιάξει αργιλέ αφράτο; δεν σας κάνει για παραδοσιακή φράση που θα μπορούσε να προσαρμοστεί σε διάφορα ονόματα;
Παραδοσιακή φράση ναι, φέρνει - όπως και όλη η φόρμα του τραγουδιού. Αλλά η ρίμα, με πόσα άλλα ονόματα μπορεί να ταιριάξει;
Είμαστε σίγουροι ότι στην ελληνική δισκογραφία, η φράση «Ρε συ Στράτο, ρε συ Στράτο, φιάξε ναργιλέ αφράτο» τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στο κομμάτι «Ζούλα σε μια βάρκα μπήκα», 1934, HMV AO 2142, από τον Στράτο Παγιουμτζή.
1 «Μου αρέσει»
Και με “μπάρμπα” και με “ρε συ” δεν ταιριάζει (για τα δεδομένα του παραδοσιακού στίχου) σε οτιδήποτε οξύτονο με φωνήεντα α-ο;
Χμ όχι όλα αλλά κάποια, πχ “Τάσος”
Παρ.. μάλλον νυστάζω..
Αυτό από μόνο του δε λέει τίποτα. Κι άλλα πράγματα έχουν ηχογραφηθεί μια μοναδική φορά στη δισκογραφία, ή έχει εντοπιστεί η πρώτη τους ηχογράφηση, αλλά μπορούμε να βρούμε τα παλιότερα πρότυπά τους. Π.χ. «σε καινούργια βάρκα μπήκα / και στον Άη Γιώργη βγήκα» > «ζούλα σε μια βάρκα μπήκα / στη Σπηλιά του δράκου βγήκα».
Ή, οι στίχοι που απευθύνονται ονομαστί στα μέλη της παρέας, που έχουν το ακριβές αντίστοιχό τους και στο «Κάν’ τονε Σταύρο», όθεν συνάγουμε ότι συνήθιζαν να πετάνε τέτοια στιχάκια στα μέλη της φουμαρούσης παρέας. Που δε χρειαζόταν καν να το συναγάγουμε από πουθενά, το μαντεύει ο καθένας. Ειδικότερα, το «να φουμάρει το Μπατάκι / που 'ναι χρόνια ντερβισάκι» υπάρχει και με Τουρκάκι (φίνο, όχι χρόνια) στο Εφουμέρναμε. Στη συνέχεια του τελευταίου τραγουδιού, το Τουρκάκι φέρνει μαύρο από τη Σμύρνη, ενώ στη Ζούλα ο Αρτέμης φέρνει μαύρο από την Πόλη.
Και όλα αυτά αποδεικνύουν το ούτως ή άλλως αυτονόητο, ότι τα μουρμούρικα δίστιχα ανακυκλώνουν φόρμουλες. (Θεωρώ βέβαια εντελώς περιττό να τσεκάρω ημερομηνίες κυκλοφορίας του κάθε τραγουδιού στη δισκογραφία, αυτό δε θα αποδείκνυε τίποτε.)
Καμία σχέση, βεβαίως, με τον Καρίπη…
Τα μάγκικα/ρεμπέτικα τραγούδια εξυπονοούνται
γκαρίπης/καρίπης:στρυφνός, μόρτης, κουτσαβάκης (Λεξικό της Πιάτσας Καπετανάκη)
"-"παράξενος, παραξενιάρης/στρυφνός, ζόρικος (Λεξικό της λαϊκής Δαγκίτση)
Παράβαλε και:
«Γκαρίπη τόνε θέλω γω/ τον αγαπητικό μου
να βάνη λάδι στα μαλλιά/ να δέρνη τον οχτρό μου
κι ας παίρνη από τη Λαϊκιά/το βιβλιάριό μου»
(ΣΚΕΡΤΣΟ 10/5/1923)
1 «Μου αρέσει»
1 «Μου αρέσει»
Τη Χήρα, τουλάχιστον από τις απαρχές της δισκογραφίας μέχρι και σήμερα, τη λένε συνήθως στον σκοπό του Μπουρνοβαλιού μανέ (Και γιατί δε μας το λες). Εδώ όμως μάλλον όχι, αφού λέει ότι ο ήχος είναι γοργός περιπαθής.
Βέβαια το γοργό δύσκολα μπορεί να είναι περιπαθές, και μετά στεναγμών. Μήπως είναι αργό και έγινε τυπογραφικό λάθος; Τότε μπορεί και πάλι να εννοεί το Μπουρνοβαλιό.
1 «Μου αρέσει»
Η συγκεκριμένη ηχογράφηση έχει την πιθανότητα να είναι η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού της “Χήρας”. Ηχογραφημένο στην Κωνσταντινούπολη το έτος 1906 με τραγουδιστή τον Γιάγκο Ψαμαθιανό και συνοδεία της Ελληνικής Εστουδιαντίνας. Δίσκος της εταιρίας “ODEON RECORD” με αριθμό καταλόγου (No-46053) και αριθμό μήτρας (CX-1098g)
1 «Μου αρέσει»