Ανιούσες / κατιούσες κλίμακες

Καλησπέρα

Αυτό τον καιρό μελετώ τους μουσικούς δρόμους που υπάρχουν στο φόρουμ. Παρατήρησα ότι κάποιες κλίμακες διαφέρουν στην ανιούσα και στην κατιούσα τους. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η κατιούσα δεν είναι μία ανιούσα αντεστραμμένη (συμμετρική);

Ωραία ερώτηση και θα την συνεχίσω με μια δικιά μου, στους πιο καλά γνώστες καθώς ακόμα μαθαίνουμε εμείς, και πολλά τα έχουμε μπλέξει. Θα αναφερθώ στις ελάσσονες κλίμακες όμως, όχι στους δρόμους. Η αρμονική λοιπόν παρουσιάζει ένα τριημιτόνιο που την κάνει λίγο ανατολιτίκη, την φέρνει στα δικά μας νερά. Η μελωδική που καθώς ανεβαίνει και με τις δυο διέσεις δεν παρουσιάζει τριημιτόνιο, γίνεται δυτικότροπη. Αν την έκαναν έτσι οι δυτικοί μουσικολόγοι για να αποφύγουν το Τριημιτόνιο, γιατί στην κάθοδο υπάρχουν οι δυο αναιρέσεις που την ξαναφέρνει σε ελάσσον αρμονική;

Και στις 3 ευρωπαϊκές κλίμακες είναι πολύ έντονη η έλξη προσαγωγέα προς τονική, ειδικά στην ανιούσα. Τώρα που το σκέφτομαι, το ίδιο συμβαίνει και με τους περισσότερους δρόμους. Νομίζω οτι και ευρωπαϊκοί και λαϊκοί συμφωνούν οτι στην κατιούσα, η ανάγκη για αυτήν την έλξη δεν είναι τόσο έντονη γιαυτό και το ημιτόνιο γίνεται τόνος. Περι έλξεων νομίζω πρέπει να μιλήσει κάποιος με γνώσεις βυζαντινής.

Εμμ, συγνώμη; :slight_smile:
Δεν έχουμε μουσικές σπουδές αγαπητέ εμείς. Ζητιανόξυλα γρατζουνάμε για το κέφι μας. Σε απλά Ελληνικά τί σημαίνει αυτό; :112:

Οτι, ειδικά στις ελάσσονες ποτέ δεν ξεχνάμε να βάζουμε την δίεση στον προσαγωγέα το έχω μάθει(το ξέχναγα συνέχεια) γιατί είναι πολύ ισχυρή η έλξη.
Μετά που γίνεται αρμονική, όμως δεν παύει να είναι ελάσσων κλίμακα. Τι αλλάζει;
Ξεφεύγω λίγο απο το ερώτημα που έθεσε ο autir για τους δρόμους, συγνώμη αλλα απορίες είναι αυτές.

προσαγωγέας = η προηγούμενη νότα από τη βάση της κλίμακας. Δηλαδή η έβδομη βαθμίδα από την προηγούμενη οκτάβα
Ελξη: Την κάνει να “θέλει” να πάει προς την τονική, δηλαδή τη βάση της κλίμακας. Άρα ο προσαγωγέας μας παίρνει δίεση.

Ναι, ο προσαγωγέας είναι η έβδομη βαθμίδα αλλά ονομάζεται έτσι γιατί “άγει” προς την τονική. Έλξεις όμως δεν υπάρχουν μόνο προς την τονική: στην ακολουθία των φθόγγων υπάρχουν οι “εστώτες”, δηλαδή οι αμετακίνητοι, και οι “κινούμενοι” που ανάλογα με τη φορά της μελωδίας τείνουν να πλησιάσουν κάποιον εστώτα, ο οποίος “έλκει” τον πλησιέστερο προς αυτόν φθόγγο. Εστώτες φθόγγοι είναι η τονική, η τέταρτη (υποδεσπόζουσα), η πέμπτη (δεσπόζουσα) και φυσικά και η οκτάβα, ως επανάληψη της τονικής.

Για την ακρίβεια η 7η βαθμίδα μιας κλίμακας, σύμφωνα με την ορολογία της τονικής αρμονίας, έχει την ονομασία “προσαγωγέας” όταν απέχει ημιτόνιο από την τονική ενώ όταν απέχει τόνο ονομάζεται “υποτονική”. Μικρή λεπτομέρεια που όμως ελπίζω να βοηθά τη ροή της συζήτησης.

Γειά σας και χρόνια πολλά.
Σχετικά με την θεωρία μουσικής πρέπει να γνωρίζετε ένα πράγμα.
Έχωντας 7 μόνο νότες τις οποίες διαβάζουμε πάνω στο πεντάγραμμο είναι φυσικό να υπάρχουν μόνο 1 βασικός κανόνας γραφής σε κάθε ένα διαφορετικό γράψιμο νότας από τονο σε τόνο, δηλ., νότα σε νότα και ενδιάμεσα από αυτές, δηλ΄., ημιτόνιο.
Παντα όμως βλέπουμε οτι έχουμε 2 ζευγαρια από νότε που δεν έχουν ημιτόνιο. Μι-Φα και Σι-Ντο.
Όταν γράφετε μια οκτάβα πάντα γράφουμε τις νότες ως έχουν είτε ανεβαίνουμε είτε κατεβαίνουμε μιας και είναι οι νοτες αυτούσιες.
Επειδή όμως από όργανο σε όργανο έχουμε κάποιες μικρες διαφορές στο παίξιμο πρέπει και η γραφή να έχει κάποια βασικά στίγματα.
Όταν κάποιος μουσικός πρέπει να παίξει μια νότα σε ανιούσα μορφή πρέπει να γραφεί η δίεση. Στην αντίθετη μορφή της πρέπει να γραφεί η ύφεση.
Παράδειγμα, από σολ σε λα υπάρχει η σολ δίεση. Αυτη μας λέει ότι μετά έρχεται η λα.
Αν όμως γράψουμε ότι από την λα θέλω να παιχτει σολ δίεση, άρα πρέπει να πάμε πίσω στο παίξιμο πρέπει να γράψουμε την ύφεση της νότας που παίξαμε, άρα την λα ύφεση κι όχι την σολ δίεση διότι αυτή θα μας αναγκάσει να παίξουμε την σολ. Αυτή όμως δεν θα ας δώσει το ανάλογο ηχόχρωμα του κομματιού που παίζουμε.
Κατανοητό;
Από σολ σε λα έχουμε την σολ δίεση
από λα σε σολ έχουμε την λα ύφεση.
Σολ δίεση και λα ύφεση είναι η ίδια ακριβώς νότα (η λα ύφεση είναι η σολ δίεση που μάθαμε στο πρώτο μας μάθημα).

Δεν θα το έκανα αυτό , δηλαδή να αντικαθιστώ υφέσεις με διέσεις και το αντίθετο, ανάλογα με την φορά της μελωδίας. Πιστεύω πρέπει να χρησιμοποιούμε τον οπλισμό της τονικότητας και τις ανάλογες έλξεις της ελλάσονας, αλλιώς γίνεται ένα μπάχαλο.

Το ξαναδιάβασα, έχεις δίκιο σχετικά με τους διαβατικούς φθόγγους που δεν ανήκουν στην τονικότητα. Εκεί η φορά της μελωδίας συχνά καθορίζει αν μιλάμε για υφέσεις ή διέσεις, ειδικά σε άταστα όργανα οπου και παίζονται διαφορετικά.

Είναι σημαντικό να ξέρεις να διαβάζεις μια παρτιτούρα.
Μια μικρή διαφορά στο διάβασμα αλλάζει πολλά πράγματα στο ηχόχρωμα του κομματιου.
Φτιαξε ένα ταξιμάκι σε ένα όργανο και γράψτο σε πετνάγραμμο.
Άλλαξε μια νότα κατά ένα ημιτόνιο και παίξτο. Μετά παίξτο με την κανονική νότα και θα δεις μεγαλη διαφορά.
Η θεωρία είναι το 50% στην μουσική και το άλλο 50% το διάβασμα.
Πάνω στο όργανο έχουμε 50% οι γνώσεις μας από την θεωρία και ένα 49% η εξάσκησή μας για σωστό και καθαρό παίξιμο.