Ο τύπος ασχολείται με τις μουσικές του κόσμου με χιούμορ παρουσιάζοντας διάφορες θεωρίες που κυκλοφορούν.
Επίσης κάνει “cover” σε τραγούδια απ όλο τον κόσμο.
Εδώ είναι το κανάλι του.
https://www.youtube.com/@faryafaraji/videos
Και εδώ μερικά βίντεο που έτυχε να έχω δει.
Άνοιξα το τελευταίο. Μόλις είδα «40 λεπτά» αποθαρρύνθηκα λίγο, ωστόσο μ’ αρέσει πολύ ο τρόπος που θέτει το ερώτημα:
Προέρχεται, λέει, η αρχαία ελληνική μουσική από την ιαπωνική (μέσα στο ίδιο το βίντεο προσθέτει: «…ή το αντίστροφο;»). Και απαντά: ασφαλώς όχι, μην τρελαθούμε, ωστόσο δεν είναι παράλογο που αναρωτιέται ο κόσμος: τις ομοιότητες τις έχουν ήδη επισημάνει κορυφαίοι εθνομουσικολόγοι.
(Ότι δηλαδή θα ήταν ψεκασμένο να πεις «ναι» είτε στο ένα είτε στο άλλο, όμως το ίδιο το ερώτημα δεν είναι ψεκασμένο αλλά εύλογο.)
Γενικά απαντάει σε πολλά θέματα, αλλά πάντα με λογική και με χιούμορ. Παίζει με τα στερεότυπα που κυκλοφορούν, (π.χ. ότι όλα προέρχονται από τους αρχαίους Έλληνες), και τα θέματα που βάζει πολλές φορές τα συναντάμε και εδώ.
Παράδειγμα: ότι η αρχαία ελληνική μουσική δεν ήταν πεντατονική επειδή δεν ήξεραν την επτατονική μουσική. Αλλά ήταν αισθητική επιλογή.
Και κάτι ακόμα που με βρίσκει σύμφωνο.
Ότι η μουσική δεν εξελίσσεται όπως η τεχνολογία. Δεν σημαίνει ότι κάτι επειδή είναι περίπλοκο είναι και πιο νέο ή πιο εξελιγμένο. Όταν μπαίνει η αισθητική στη μέση δεν υπάρχει γραμμική πορεία.
Πολύ σωστά το εξέφρασες! Εδώ και για την ίδια την τεχνολογία δεν ισχύει…
Τελικά είδα και τα 40 λεπτά, και αυτό το σημείο ήταν όντως αυτό που κατεξοχήν ξεχώρισα. Άλλωστε κι ο ίδιος εκεί ήθελε να καταλήξει, και το δηλώνει. Ξεκινάει από ένα συγκεκριμένο ερώτημα, αν κάποια κοινά στοιχεία μεταξύ αρχαιοελληνικής και ιαπωνικής μυσικής οφείλονται σε κοινή προέλευση, όχι μόνο για να το απαντήσει αλλά κυρίως για να μας προτείνει κάποια εργαλεία σκέψης με γενικότερη εφαρμογή. Σ’ αυτό λοιπόν το σημείο που επεσήμανε ο Λουκάς διαλύει έναν διαδεδομένο μύθο:
Πράγματι, η εξέλιξη της μουσικής δε συνίσταται μόνο στο να διατηρεί κάθε γενιά όλες τις προηγούμενες προόδους και να επιπροσθέτει τις δικές της. Υπάρχει και η αφαίρεση.
(Μπορούμε να παρακολουθήσουμε το ίδιο και στην ποίηση: από παλιά οι άνθρωποι στιχουργούσαν με μέτρο, αναπτύχθηκαν πολλά και διάφορα μέτρα, κάποια στιγμή βρήκαν και την ομοιοκαταληξία, άρχισαν να πειραματίζονται με όλο και πιο περίπλοκους συνδυασμούς μέτρων και ομοιοκαταληξιών, ενθουσιάστηκαν, άρχισαν να αναζητούν ποια ποιητική φόρμα δεν είχε επινοήσει κανείς πιο πριν, και κάποια στιγμή ήρθε η μοντέρνα ποίηση και είπε Στοπ! Κουράστηκα, την εξαντλήσαμε αυτή την κατεύθυνση. Ούτε μέτρο ούτε ομοιοκαταληξία, ελεύθερος στίχος!)
Είναι πολύ καλός ο Faraji.
Για την τεχνολογία τείνει να ισχύει, αλλά ενίοτε τεχνολογίες που δεν χρησιμοποιούνται χάνονται. Πχ φτάνεις κάπου με βάρκες, και όταν οι απόγονοί σου μετά μερικές γενιές ξαναβγαίνουν στη θάλασσα από την άλλη μεριά δεν έχουν ιδέα, και μπορεί να τους πάρει χιλιάδες χρόνια να φτάσουν στην Καραϊβική.
Η τεχνολογία εξελίσσεται, οι τεχνικές χάνονται. Τα χειροκίνητα εργαλεία που χρησιμοποιούσαμε τώρα έχουν άλλη πηγή ενέργειας και πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια στις εφαρμογές τους.
Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, γιατί η τεχνολογία ακολουθεί την επιστήμη. Και η επιστήμη είναι γραμμικά εξελισσόμενη. Απλά η ταχύτητα της εξέλιξης μεταβάλλεται από κοινωνικούς παράγοντες. Π.χ. Πόλεμος.
Άμα θέλετε να το φιλοσοφήσουμε, οπισθοχωρεί κι η τεχνολογία. Ποτέ πριν την ψηφιακή εποχή δεν είχε υπάρξει ήχος και εικόνα τόσο χαμηλής ποιότητας, ούτε έβλεπαν οι άνθρωποι φωτογραφίες, βιντεάκια και ολόκληρες ταινίες σε οθόνες μεγέθους σαν πακέτο από τσιγάρα.
Αλλά αυτό που λέει ο Φαργιά είναι ότι οι μουσικές εξελίξεις μιας περιόδου μπορεί, στην επόμενη περίοδο, απλά να μην αρέσουν και να εγκαταλειφθούν. Συγκεκριμένα, ότι κάποιες 5τονικές μελωδίες της αρχαίας Ελλάδας δεν εξηγούνται λόγω παλιότερης 5τονικής παράδοσης - ήξεραν από χιλιάδες χρόνια την επτατονία, και απλώς έπαιξαν και μερικά πράγματα χωρίς όλες τις νότες, γιατί τους άρεσε!
Να το φιλοσοφήσουμε γιατί όχι; Θα διαφωνήσω γιατί όταν μιλάς για χαμηλή ποιότητα μιλάς για προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Εκεί κανόνας είναι το κέρδος οπότε θα μπει το ερώτημα από ποιον για ποιον και γιατί.
Σε τομείς που το χρήμα ρέει, για λόγους εντυπωσιασμού και υπεροχής αναδεικνύονται οι τεράστιες δυνατότητες της τεχνολογίας.
Το άλλο που λέει ο Φαργιά (έτσι προφέρεται;) και πιστεύω ότι έχει δίκιο είναι ότι τα αποσπάσματα που έχουμε είναι από ένα μόνο παρακλάδι της αρχαίας ελληνικής μουσικής. Ίσως να υπήρχαν και άλλα είδη που χρησιμοποιούσαν επτατονία.
Αυτό όμως δεν είναι τεχνολογική οπισθοχώρηση.
Και αυτό ακόμη, δυστυχώς, ώρες-ώρες δεν είμαι απόλυτο.
Ο πόλεμος κι αν εξελίσσει την τεχνολογία!
Κι όμως είναι. Ότι κατακτά η επιστήμη σε οποιοδήποτε πεδίο γνώσης αυτό πλέον γίνεται αφετηρία - εφαλτήριο για το επόμενο βήμα.
Τώρα το πως αυτό θα χρησιμοποιηθεί ή αν θέλεις τι σκοπούς θα εξυπηρετήσει αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα. Και εκεί μπαίνει θέμα ηθικής.
Ζήσαμε το παράδειγμα του κόβιντ. Ο ανταγωνισμός για το ποιος θα βγάλει πρώτος εμβόλιο είναι ένα παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει η επιστήμη σήμερα όταν δίνονται τα μέσα και το χρήμα.
Όταν υπάρχουν κάποιες χρήσιμες τεχνολογικές εφαρμογές μπορεί, αλλού μπορεί να γίνουν πολλά. Αλλά και όταν υπάρχει απτή χρησιμότητα ακόμα… Η ιατρική θα μπορούσε να βρισκόταν πιο μπροστά και από παλαιότερα σε διάφορα θέματα, αλλά όταν οι άνθρωποι είναι στόκοι…
Και σόρι για τον τόνο, δεν θέλω να προσβάλω κανέναν, αλλά έχω προσωπικά πέσει θύμα ιατρικής ηλιθιότητας με μόνιμες συνέπειες, και για την οποία δε μου φταίνε ένας-δύο, αλλά μιλεούνια. Ουφ!
Δεν πιστεύω ότι έχει να κάνει με το ότι οι άνθρωποι είναι στόκοι. Απλά σήμερα με τις συνθήκες που ζούμε το θέμα είναι που δίνεται προτεραιότητα. Στον άνθρωπο ή στο κέρδος;
Εξαιρώ την περίπτωση του ανθρώπινου λάθους.
Όλα καλά.
Αλήθεια όμως, υπάρχουν μερικές περιπτώσεις, περισσότερες από ό,τι θα φανταζότανε κανείς από απέξω, για τις οποίες ο στοκισμός είναι η καλύτερη εξήγηση, και θα υπάρχουν πολύ περισσότερες, αφού για πάρα πολλά δεν θα είχα ιδέα. Ένα καλό παράδειγμα αν σε ενδιαφέρει να το ψάξεις είναι η ιστορία της επιστήμης για το έλκος του στομάχου.
Σε ένα σύντομο πέρασμα που έκανα μόλις τώρα, βλέπω στην αρχική καταχώριση:
«Recognizing the intrinsic orientality of a land between east and west». Θα του επισήμαινα του «τύπου» (που λέει κι ο Λουκάς) ότι η Ελλάδα δεν είναι “between east and west”, σαφέστατα east είναι.