Φράτης Δημήτρης (Κουλουριώτης)

ΓΡΟΥΣΟΥΖΑ

{* "… πως κάνεις ??δούσα?? = τι λέει? τι σημαίναει?}

ΣΕ ΓΕΛΑΣΑΝΕ

ΑΝΑΣΤΕΝΑΖΟΥΝ ΤΑ ΣΤΕΝΑ

1 «Μου αρέσει»

“…άντε έμαθα πως κάνεις [u]λούσα[/u] βρε…”

Νομίζω πως αυτό λέει.

Ό εστί μεθερμηνευόμενον? Κάνω λούσα = ?

Τα λούσα (πληθυντικός, ο και συχνότερα χρησιμοποιούμενος) είναι οι πολυτέλειες (από το ιταλικό lusso). Απαντά και το επίθετο Λουσάτος = πολυτελής. Η λέξη, σήμερα σχεδόν σε αχρησία, ήταν δημοφιλής σε λαό και λογοτεχνία, πριν “επιβληθεί” η νεώτερη “πολυτέλεια”.

Επομένως, όπως λέει και ο Νίκος, “κάνει λούσα” σημαίνει “ντύνεται με πολυτέλεια”, “έχει πολύ προσεγμένη εμφάνιση”, “καλλωπίζεται”.

Και το ιταλικό “lusso” από το λατινικό “luxus” προέρχεται, που σημαίνει “πολυτέλεια”, “τρυφή”.

Πολύ σωστά. Και επειδή ο φίλος μας δανείστηκε τη μελωδία που και ο Μπάτης είχε δανειστεί στο “σου ΄χει λάχει”, είπε να σκαρώσει και αυτός στιχάκια στο ίδιο ύφος. Ε, ούτε “του Μπάτη” (τα αδέσποτα, δηλαδή), ούτε και του φίλου μας τα στιχάκια είναι για βραβείο…

τι τα θέλεις, βρε γρουσούσα έπρεπε να λέει, ή τουλάχιστον “τι τα θές, ρουσομαλλούσα” (π.χ.)…

ΟΚ, παιδιά, η λέξη κ η ετυμολογία της λ. “Λούσο, λούσα, λουσάτος κλπ” μου ήταν γνωστότατη - καθότι οικεία και στης πατρικής οικογένειάς μου το λεξιλόγιο. Την ακουγα όμως σαν ??δούσα?? και σκέφτηκα μήπως σήμαινε και κάτι περαιτέρω εδώ.
Υποθέτω πχ ότι εδώ με τα “λούσα” υπονοεί την κακώς εννοούμενη (ψιλοπορνο??)κοκεταρία. Τούτο δε ενισχύεται ίσως από το “έμαθα” (καθότι κάτι τέτοια γίνονται συνήθως στα κρυφά). Ακόμα και από το ρήμα “κάνεις” (λούσα) … όχι δηλ. απλώς φοράς λουσάτα ρούχα, αλλά κάτι παραπέρα. Η πιο αθώα εκδοχή του, βέβαια, θα ήταν ότι απλώς έπιασε άλλον “φίλο” και τον διώχνει σαν τον σκύλο … Χαχα… Τώρα γιατί την στολίζει και με ένα “γρουσούζα” (= αυτή που φέρνει γρουσουζιά, ατυχία, κακορίζικο) μόνο ο “ποιητής” ξέρει … Χαχα…

Πάντως, συμφωνώ απολύτως για την “ποιότητα” των στίχων, Νίκο.

Γιάννη, να ΄σαι καλά! Όσο για τις απορίες που εκφράζεις, πέραν από το σωστότατο ότι “ο ποιητής ξέρει”, υπάρχει και η γνωστή λαϊκή ρήση περί μυλωνούς και “γραφημάτων” στο οπίσθιο τμήμα του φουστανιού της, προερχομένων από την επαφή του (σκούρου μάλλον…) φορέματός της με την άφθονη στο μύλο (λευκή) πάσπαλη.

Το λούσο βρε παιδιά δεν είναι καμιά σπάνια λέξη. «Κάνω λούσα» δε χρειάζεται να σημαίνει κάτι πολύ συγκεκριμένο: η ασάφεια είναι ίδιον της αργκό. Σάμπως «κάνω γούστα» τι σημαίνει; Τίποτε, αλλά όλοι το καταλαβαίνουμε!

Βέβαια να πω την αμαρτία μου, το τραγούδι μού βγάζει μια δηθενιά. Δεν ξέρω αν είναι αληθινή αργκό ή ψευτομάγκικη γλώσσα, όπως ψευτομάγκικο μου φαίνεται όλο μαζί.

Ενώ του Μπάτη, υποψιάζομαι ότι πρέπει να ήταν στίχοι που τους πρωτοτραγούδησε στο χαβαλέ ενώπιον παρέας που ήξερε κάποια συγκεκριμένη ιστορία και θα έκαναν τρελό γέλιο εκείνη την ώρα. Δεν είναι τραγούδι για δίσκο, γι’ αυτό μοιάζει να χάνει λίγο έτσι όπως το ξέρουμε.

Υπάρχουν τουλάχιστον δύο πιθανότητες στίχου που να μη βγάζει ακριβές νόημα: πρώτον, όταν δεν προσπαθεί καν, επειδή ο σκοπός δεν είναι να αφηγηθεί κάτι αλλά να χτυπήσει στο συναίσθημα, δηλαδή λυρική ποίηση αν το πούμε λίγο βαρύγδουπα (και το χιούμορ, όπως του Μπάτη, είναι μια μορφή λυρισμού). Και δεύτερον, όταν οι στίχοι είναι απλώς ένα κακότεχνο βιαστικά φτιαγμένο παραγέμισμα της μουσικής.

Ή αλλιώς «έμαθα πως κάνεις λούζα» (την ξέρετε τη λούζα;)

Άντε, να ασχοληθούμε και λιγάκι παραπάνω, μια που έχουμε όρεξη, φαίνεται… Η ιστορία με τους βλάχους και τα σιλάχια τους νομίζω ότι προέρχεται πράγματι από πραγματικό βίωμα του Μπάτη σε χωριό της Αττικής. Κάτι ψιλοθυμάμαι πολύ αχνά, από διηγήσεις του Π. Κουνάδη την εποχή στο “κανάλι 1” ή σε ζωντανή παρουσίαση της παρέας του τότε “Κέντρου Έρευνας του ρεμπέτικου τραγουδιού”. Τα άλλα, περί Αγια – Μαρίνας και μιας φίνας, μουγκριού στο παραγάδι κλπ. μάλλον είναι παραγεμίσματα. Όποιος, πάντως, έχει ασχοληθεί με παραγάδι, ξέρει πολύ καλά την απογοήτευση να νοιώθεις ότι κάτι βαρύ ανεβαίνει και, αντί για κανένα θρεμμένο φαγκρί ή στείρα να προκύπτει (και πάλι!) μουγκρί, που δεν διαθέτει, φαίνεται, τη νοημοσύνη να διακρίνει ότι δίπλα από το μεζεδάκι ξεκινάει κάποιος ύποπτος σπάγγος οπότε, άσε καλύτερα!..

η λούζα, πολύ πιο ωραίο παράδειγμα από το δικό μου…