Τυποποιημένοι μανέδες

Σε ορισμένα ζητήματα όπου η κωδικοποίηση της θεωρίας του μανέ δείχνει αμφίρροπη, παρατηρώ ότι η βιβλιογραφία τείνει να καταλήξει σε συγκεκριμένες επιλογές:

α) Για την ονομασία των δύο βασικών ειδών μανέ: εδώ βλέπω «ala turca / αλά τούρκα» και «αλά γκρέκα», όπως (περίπου) έχει προτείνει ο Κοκκώνης. Για το «αλά τούρκα» έχω πειστεί κι εγώ απόλυτα.

β) Για τον χωρισμό του μανέ, κυρίως του αλά τούρκα, σε δομικά μέρη: είναι δύο, εκ των οποίων το δεύτερο (επανάληψη β’ ημιστιχίου + δευτερος στίχος) μπορεί σε κάποιες ηχογραφήσεις να χωρίζεται σε δύο, ή αντιθέτως τρία, που τα δύο τελευταία μπορεί και να ενώνονται; Εδώ λοιπόν προτείνεται ο πρώτος τρόπος χωρισμού, σε δύο. Μπορούμε να τον κρατήσουμε, αφού κάποιον έτσι κι αλλιώς πρέπει να κρατήσουμε για να υπάρχει συνεννόηση.

γ) Στο πολύ ουσιαστικότερο ζήτημα αν ο μανές είναι αυτοσχεδιασμός ή όχι, ο συγγραφέας τάσσεται υπέρ της πρώτης θέσης, επαναλαμβάνοντας συχνά φράσεις όπως «η αυτοσχεδιαστική φόρμα του μανέ» ή άλλες παρόμοιες. Όμως είναι έξω από τη θεματολογία της εργασίας τόσο η δικαιολόγηση αυτής της θέσης, που τελικά προβάλλεται αξιωματικά, όσο και ο προσδιορισμός του βαθμού του αυτοσχεδιασμού, αν δηλαδή μιλάμε για μια σύνθεση που δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου κατά τη στιγμή της εκτέλεσης ή για μια τυποποιημένη σύνθεση που απλώς αφήνει περιθώρια αυτοσχεδιασμού στις ερμηνευτικές μικρολεπτομέρειες της εκτέλεσης (ή οτιδήποτε ενδιάμεσο). Μία φορά πάντως, αντί για αυτοσχεδιαστικό, τον αναφέρει ως ημι-αυτοσχεδιαστικό.

(Η προσωπική μου θέση: ο μανές δεν είναι αυτοσχέδιος, είναι συγκεκριμένη προσχεδιασμένη σύνθεση, εκτός αν βρεθούν χειροπιαστές αποδείξεις ότι υπήρχαν και αυτοσχέδιοι μανέδες, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχω υπόψη μου να έχει συμβεί. Αυτοσχέδιες είναι μόνο κάποιες ερμηνευτικές λεπτομέρειες.)

1 «Μου αρέσει»