Τυποποιημένοι μανέδες

Πάμε τώρα να δούμε τι γίνεται με αυτόν τον μανέ, τον Ταμπαχανιώτικο ή Σουλτανί.

Αντίθετα από τους προηγούμενους, εδώ θα ξεκινήσουμε με τα οργανικά θέματα που τον πλαισιώνουν (θεωρώ ότι εν προκειμένω εξυπηρετεί καλύτερα).

Πρόκειται για μια έρρυθμη οργανική σύνθεση που βασικά εκτελείται όμοια και σταθερά από όλες (σχεδόν) τις ορχήστρες που συνοδεύουν τον κάθε τραγουδιστή. Υπάρχουν οι αναμενόμενες μικροαποκλίσεις ως προς τη διάταξη των μερών σε σχέση με τα μέρη του μανέ, τον αριθμό των επαναλήψεων κλπ., όπως επίσης και ως προς το τέμπο και την αίσθηση του ρυθμού, αλλά χωρίς να αφήνουν περιθώριο αμφιβολίας αν πρόκειται για το ίδιο κομμάτι ή όχι.

Το κομμάτι είναι ένα τετράσημο Σεγκιάχ. Αν Ραστ=Σολ, η τονική του είναι το Σι (βέβαια στην πράξη κάθε εκτέλεση έχει τον τόνο της). Ορισμένες εκτελέσεις, ιδίως οι πιο πρώιμες, έχουν ένα ρυθμό (κάπως ακαθόριστο) που θα μπορούσε ίσως και να χορεύεται. Όσο όμως προχωρούμε προς πιο «συνειδητές»,ας το πούμε, εκτελέσεις, με σαφέστερη κατανομή των ρόλων μεταξύ των οργάνων (αυτός για μελωδία, αυτός για ρυθμό, αυτός για να εμπλουτίζει την περιοχή των τάδε ή δείνα συχνοτήτων), τείνουμε προς ένα μοντέλο αρκετά αργό, έντονα μεν ρυθμικό -άνετα θα μπορούσε κανείς να λικνίζεται στην καρέκλα του ακούγοντάς το- αλλά που δε νομίζω ότι μπορεί να ταιριάξει με κανέναν υπαρκτό ελληνικό χορό. Ωραία και ενδεικτικά παραδείγματα αυτής της κατασταλαγμένης -όπως μου φαίνεται- απόδοσης είναι οι ηχογρ. #10 (Κ. Καρίπης 1928*, με τον Ογδοντάκη στο βιολί) και #17 (Ιω. Φωκίου 1931). Συνολικά πάντως θεωρώ ότι το κομμάτι δεν είναι χορευτικό, και ότι μόνο συμπτωματικά κάποιες παλιότερες εκτελέσεις μοιάζουν σαν να μπορούσαν να ήταν.

Έχει ωστόσο πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τις εξαιρέσεις, τις εκτελέσεις δηλαδή όπου τα οργανικά που συνοδεύουν τον μανέ είναι άλλα εκτός από αυτό το στάνταρ κομμάτι.

Επανέρχομαι άμεσα.


*: Παρατηρώ τώρα μόλις άλλη μια αντίφαση στην τεκμηρίωση: την εκτέλεση #10 τη βρήκα να χρονολογείται στο 1928, αλλά στο ΥΤ λέει 1931. Δε θα ασχοληθώ άλλο με το ποιος κάνει λάθος, λίγη σημασία έχει.)