- Τζιβαέρι Μανές.
Καθώς τα ίδια τα στοιχεία που βρίσκω με αναγκάζουν να κάνω κάπως πιο εμπεριστατωμένη έρευνα και όχι πια τυχαίες αναζητήσεις στο ΥΤ, εφεξής θα δίνω πληρέστερα στοιχεία για την κάθε ηχογράφηση. Συγκεκριμένα, εκτός από τον τραγουδιστή και τη χρονιά, παραθέτω το πρώτο ημιστίχιο, τον αριθμό του δίσκου και, όπου παραδίδεται, τον αριθμό μήτρας. Αντίθετα, θα αποφεύγω να βάζω τον τίτλο της ηχογράφησης, καθώς πριοκύπτει ότι ενίοτε πρόκειται για αυθαίρετες περιγραφές από τους συντάκτες των καταλόγων ή τους ανεβάστορες του ΥΤ. Θα δίνω τίτλο όπου έχω δει φτγρ. της ετικέτας.
Από τις πηγές που αναφέρω στο #11, κινήθηκα κυρίως με βάση τη λίστα των Ρεμπέτικων Διαλόγων: είναι πιο ευσύνοπτη και εύχρηστη από το βιβλιαράκι του Sealabs και τον Μανιάτη, και προέρχεται κι αυτή από το Sealabs αλλά είναι πιο ενημερωμένη από το ίδιο το βιβλιαράκι του Sealabs, το οποίο με τη σειρά του έχει λάβει υπόψη του και την προηγούμενη δουλειά του Μανιάτη - άρα, κατά τεκμήριο, οι Ρ. Διάλογοι είναι η πιο καλά ενημερωμένη απ’ όλες τις δουλειές. Βέβαια βρήκα κάποιες φορές λάθη που δεν υπάρχουν στο βιβλιαράκι του Sealabs, άρα ουδείς άσφαλτος. Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν έκανα εξαντλητική διασταύρωση όλων των στοιχείων κάθε φορά, δεδομένου ότι στόχος μου ήταν να μελετήσω τις ίδιες τις μελωδίες, όπως αποτυπώνονται στις ηχογραφήσεις, κι όχι τις ηχογραφήσεις καθ’ εαυτές ως δισκογραφικά γεγονότα.
Μετά από αυτά τα εισαγωγικά, πάμε στο ψητό. Προς το παρόν ανεβάζω απλώς τις ηχογραφήσεις, και επιφυλάσσομαι για τον σχολιασμό τους σύντομα.
Έχω βρει το Τζιβαέρι-Μανέ σε 24 ηχογραφήσεις, εκ των οποίων οι 21 είναι μεταξύ 1906 και 1932, μία αχρονολόγητη (αλλά εκεί ανήκει κι αυτή), και οι άλλες δύο πιο πρόσφατες αλλά μπορούν κι αυτές, έστω καταχρηστικά, να υπαχθούν στις «ιστορικές». Έχω βρει δε ότι έγιναν τουλάχιστον άλλες 10, τις οποίες δεν εντόπισα ως ακροάματα.
Σημειώνω ότι η ένδειξη «Όχι στη λίστα των Ρεμπ. Διαλόγων» σημαίνει ότι η ηχογράφηση αναφέρεται στις άλλες δύο λίστες, ενώ αν δεν αναφέρεται ούτε στο βιβλιαράκι του Sealabs γράφω «Μόνο στον Μανιάτη». Όσες βρήκα μέσω της λίστας των Ρεμπ. Διαλόγων παρείλκε να τις αναζητήσω και στις άλλες δύο λίστες.
Οι 24 εντοπισμένες ηχογραφήσεις είναι:
- 1906, Ιω. Τσανάκας - Τα Πολιτάκια [Αλεξίου Γιάν.] (Σαν θυμηθώ το ταίρι μου: Odeon Record ΝΟ-58578 DE, αρ.μήτρας: CX-1880)
- 1909, Δεσποινίς Μαρή [Ελληνική Εστουδιαντίνα] (Για να σωθώ απ’ τον πόνο σου: The Gramophone CO 4-13545, αρ.μήτρας: 12827B). Σύμφωνα με πληροφορίες από το ΥΤ, κυκλοφόρησε και σε ανατύπωση, Victor Αμερικής 63524.
- 1911, Σταμάτης Μπόγιας (Ο έρως και ο χωρισμός: Favorit Record 1-55032 - Όχι στη λίστα των Ρεμπ. Διαλόγων)
- 1919 ή 1920, κα Κούλα (Σε βλέπουν τα ματάκια μου: P-0209 US 1920 - Μόνο στον Μανιάτη).
- 1926, Τέτος Δημητριάδης (Τι να μου κάνει η τύχη μου: Columbia 56040-F US, αρ.μήτρας: W-205351). Σύμφωνα με πληροφορίες από το ΥΤ, και Columbia Αγγλίας 11511.
- 1926, Κ. Νούρος (Κλίνε σ’ αυτό που σου ζητώ: Odeon GA-1161 DE, αρ.μήτρας: GO-194).
- 1926, Αχ. Πούλος (Αναστενάζω θλιβερά: Columbia 56051-F US - Μόνο στον Μανιάτη).
- 1926, Ευ. Σωφρονίου (Μ’ έκανες και σ’ αγάπησα: Polydor V-45098 DE, αρ.μήτρας: 4554AR).
- 1927, Λεων. Σμυρναίος («Το νέον Τζιβαΐρι», Θα πάω να εύρω σπήλαιο: Victor VI-68808 US, αρ.μήτρας: 38449-2).
Την ίδια χρονιά, ο ίδιος ερμηνευτής έγραψε σε δίσκο με τον ίδιο κωδικό (άρα στην άλλη πλευρά του ίδιου δίσκου) και με αριθμό μήτρας τον αμέσως επόμενο (38450-2), μια εκτέλεση του Μπουρνοβαλιού Μανέ με τίτλο «Η Χήρα» και πρώτο στίχο «Χήρα ν’ αλλάξεις τ’ όνομα, χήρα να μη σε λένε», το οποίο από λάθος έχει περαστεί στη λίστα των Ρεμπ. Διαλόγων επίσης ως «Τζιβαέρι Μανές». Στο Sealabs το λάθος δεν υπάρχει. Στα δύο βίντεο φαίνονται πολύ καθαρά οι ετικέτες με τους κωδικούς και τους τίτλους. - 1928, Δημ. Αραπάκης (Έλα ν’ αλλάξουμε καρδιές: Odeon GA-1375 DE).
- 1928, Κ. Θωμαΐδης (Αφού υπάρχει θάνατος: Odeon GA-1273 DE, αρ.μήτρας: GO-687).
- 1928, Κ. Καρίπης (Πόσες φορές με πλήγωσες: Columbia 8258 GB, αρ.μήτρας: 20348).
- 1928, Κ. Νούρος (Χήρα ν’ αλλάξεις τ’ όνομα: Odeon GA-1307 DE, αρ.μήτρας: GO-627).
- 1928, Α. Νταλγκάς, βιολί Ογδοντάκης (Και πώς να μη σε αγαπώ: AO-223 - Μόνο στον Μανιάτη).
- 1929 (ΥΤ) ή 1930 (Ρ. Διάλογοι), Ρ. Εσκενάζυ (Για να συναναστρέφομαι: Columbia 18056 GB).
- 1929, Κ. Νούρος (Κρυφή πληγή αδύνατον: Columbia 8386 GB).
- 1930, Γιώργος Λαζαρίδης (Ο κόσμος με κατηγορεί: Pathe X-80153 FR, αρ.μήτρας: 70260).
- 1930, Ευ. Σωφρονίου (Στο έρημό μου το κορμί: Parlophone B-21578 DE, αρ.μήτρας: 101113).
- 1931, Στέφ. Βέζος (Τύχη, γιατί με δίκασες: HMV AO-1025, αρ.μήτρας: OW-320)
- 1931, Κ. Ρούκουνας (Ως και αυτού η τύχη μου: Columbia DG-0127, αρ.μήτρας: WG-181).
- 1932, Μαρίκα Πολίτισσα (Τόσες πληγές που μ’ άνοιξες: Columbia DG-0269, αρ.μήτρας: WG-374).
- 1948, Βιργινία Μαγγίδου (Τέτοια μια έρημη ζωή: Metropolitan 157 US).
- 1977, Κ. Ρούκουνας (Η γκρίνια είναι μια φωτιά), από το LP «Κώστας Ρούκουνας – Ρεμπέτικα Πολίτικα Σμυρναίικα Τραγούδια Ανατολίτικα», General Gramophone – GGMG 2501, #Α6, «Η Γκρίνια (Τζιβαέρι Μανές)». Στο ΥΤ εμφανίζεται εσφαλμένα με τα στοιχεία και τη χρονολογία του ανωτέρω Νο 18. Τη σωστή παραπομπή τη βρήκα εδώ.
- [Αχρονολ.] Ευ. Σωφρονίου (Του έρωτος τη δύναμη - Σε καμία λίστα, μόνο στο ΥΤ).
Οι άλες 10 που δε βρήκα είναι:
- 1910, Λ. Μενεμενλής (Που ήμουν υπερήφανος: The Gramophone CO 11-12149, αρ.μήτρας: 1583Y).
- 1918, πάλι Λ. Μενεμενλής, ίδιο δίστιχο (Favorit Record 1-55018, αρ.μήτρας: 55018). Ο διαφορετικός αριθμός μήτρας σημαίνει ότι επανηχογραφήθηκε, ή μπορεί απλώς να επανεκδόθηκε;
- 1920, Κυριακή Αντωνοπούλου (Χήρα ν’ αλλάξεις τ’ όνομα: Panhellenion 6016 US).
- 1926, Νταλγκάς (Πολλές φορές με πλήγωσες: HMV AO-0160, αρ.μήτρας: BJ-265).
- 1927, Γιάννης Μούτσος (Μη λησμονήσεις να ρωτάς: Fabrik Setrak Mechian FSM-0561 EG).
- 1928, Δ. Αραπάκης (Μόνο μια ώρα χαίρομαι: Columbia 8257 GB, αρ.μήτρας: 20348).
- 1928, Κ. Καρίπης (Χήρα ν’ αλλάξεις τ’ όνομα: Polydor V-50208 DE).
- 1929, Δημ. Χριστοδούλου (Μ’ έκανες και σ’ αγάπησα: HMV AO-0382, αρ.μήτρας: BW-3074-2).
- 1931, Ρ. Εσκενάζυ (Πολλές φορές με πλήγωσες: Polydor V-51077 DE, αρ.μήτρας: 137BA).
- 1931, Νταλγκάς (Κρυφός είναι ο πόνος μου: HMV AO-1010, αρ.μήτρας: OW-119).
Πέρα από τις ιστορικές, θα υπάρχουν ασφαλώς και σύγχρονες εκτελέσεις, αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστούν στην αναζήτηση, λόγω της απειρίας εκτελέσεων του ομώνυμου 12νησιακού σκοπού «Τζιβαέρι»! Παραθέτω ενδεικτικά μία που βρήκα τώρα, καλή, με τη Μαρία Σουλτάτου από εκπομπή Σπύρου Παπαδόπουλου…
…και μία που την ήξερα, με τον Νίκο Κωνσταντινόπουλο, από τη γνωστή συναυλία «Μέρες Μουσικής»…
…η οποία θυμάμαι ότι με είχε συγκλονίσει από τότε, αν και πλέον την αποτιμώ ίσως μετριοπαθέστερα.
Τα λέμε!