Πολύ ψωμί. Ποσότητα και ουσία. Τη διαβάζω λίγη λίγη, ακόμα δεν έχω φτάσει στο σημείο που μας ενδιαφέρει γι’ αυτή τη συζήτηση αλλά ήδη έχω βρει πολλά άλλα ενδιαφέροντα σημεία.
Πρέπει να πω ότι στα τελευταία μηνύματα, ως «βιβλίο του Παπαδάκη» εγώ -αυθαίρετα- καταλάβαινα το «Λαϊκοί πρακτικοί οργανοπαίχτες» του Γιώργου Παπαδάκη. Τον Ναύτη εννοούσαμε;
Ε, βέβαια, ρε Περικλή! Ο Γ. Παπαδάκης στο βιβλίο του δεν καταπιάνεται καθόλου με κρητικούς καλλιτέχνες.
Ε πείτε “Ναύτη” να συνεννοούμαστε! Παπαδάκη λένε τη μισή Ελλάδα.
Και τι φταις εσύ, θα μου πεις, αν εγώ δεν έχω διαβάσει το βιβλίο κανενός Παπαδάκη;
Σελίδα 60 και μετά.
Μάλιστα, του θέτουν το ίδιο περίπου επιχείρημα με εμάς εδώ: “Μήπως οι προθέσεις του Σ. Κ. ήταν αγαθές και ήθελε απλά να μη χαθεί η λύρα;” και η απάντηση: "Άλλο πράγμα η προώθηση του ενός (λύρας) και άλλο να μην πειράξεις ένα άλλο όργανο (βιολί).
Χα, χα, Περικλή…
Επειδή το όνομά του αναφέρθηκε ήδη αρκετές φορές σ’ αυτό το νήμα (αλλά και πού να διαβάσει κανείς τόσες σελίδες, θα μου πεις…) το θεώρησα περιττό να το ξανααναφέρω…
mea culpa…
Συμφωνώ απολύτως και με τις δύο προτάσεις. Συγκεκριμένα δε για την πρώτη, με τη βιβλιογραφία, κοιτάξτε πόσο απλά λύνει τις παρανοήσεις:
Έχουμε το ζήτημα της πληροφορίας για το χαράκωμα «των» δίσκων με κρητικά βιολιά. Αυτή η πληροφορία μέχρι πρότινος ήταν όχι μόνο ατεκμηρίωτη, αλλά και διατυπωμένη με κάποια ασάφεια. Εγώ φανταζόμουν κάποιον άνθρωπο που ψάχνει παντού δίσκους με κρητικά βιολιά και τους καταστρέφει με μανία. Κάπως έτσι:
:245:
Σκεφτόμουν λοιπόν ότι πρέπει να είναι κανείς θλιβερά αρρωστημένος ώστε να μην έχει κάπου καλύτερα να διαθέσει το χρόνο του παρά σ’ αυτή τη μονομανία. Άρα, ή ο Καράς ήταν για δέσιμο, ή η πληροφορία είναι ψεύτικη.
Η συνέντευξη του Ναύτη αποκαθιστά την πληροφορία σε μια πιο ρεαλιστική μορφή. Στους ραδιοσταθμούς, μετά τη διαταγή για την απαγόρευση μετάδοσης ηχογραφήσεων με κρητικό βιολί, οι δίσκοι που είχαν απαγορευμένα κομμάτια χαρακώθηκαν και επιπλέον σημειώθηκαν με την ένδειξη «Νόθο», ώστε να εξασφαλιστεί ότι δε θα τους παίξει κανείς κατά λάθος. Μάλιστα, λέει ο Ναύτης, γλίτωσε κάποιος δίσκος που είχε βιολί αλλά δεν το έγραφε η ετικέτα. (Σελ. 61)
Έτσι, το βρίσκω πολύ πιο λογικό. Δεν «έφτασε στο σημείο» ο Καράς να χαρακώνει δίσκους. Δεν έφτασε σε κανένα σημείο, έμεινε ακριβώς στο σημείο όπου είχε ήδη φτάσει με την απαγόρευση. Αφού η διαταγή υπήρχε, έλαβαν και κάποια μέτρα για την εφαρμογή της. Όπως ο καθένας που άμα γράψει στην πόρτα του «Απαγορεύεται η είσοδος», θα φροντίσει και να την κλειδώσει καλού κακού. Θα μπορούσαν αντί του χαρακώματος να πετάξουν τους δίσκους με βιολιά, αλλά ίσως επειδή οι ίδιοι δίσκοι είχαν και άλλα πράγματα μέσα, ίσως επειδή γραφειοκρατικά δεν είναι απλό να ξεφορτωθεί μια δημόσια υπηρεσία κάτι που αγόρασε, ίσως για οποιονδήποτε άλλο λόγο, διάλεξαν το χαράκωμα.
Κουραφέξαλα. Αυτό είναι τυπικό δείγμα του πώς ένας ικανός χειριστής του λόγου μπορεί να διαστρεβλώσει την εντύπωση ενός γεγονότος χωρίς να πει, τυπικά, τίποτε πέρα από την αλήθεια. Τέτοιες τεχνικές διδάσκονται και στο σχολείο, για να μάθει ο μαθητής να μην τσιμπάει στην προπαγάνδα του καθενός.
Ανατριχιάζει κανείς ίσως από την ίδια τη διαταγή απαγόρευσης. Αυτό σχολιάστηκε ήδη επαρκώς. Όλο το υπόλοιπο δεν είναι παρά προσπάθεια εφαρμογής της διαταγής.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να καταδικάσουμε, ειδικά μετά θάνατο τον Καρά, μόνο να δούμε την πραγματικότητα όσο είναι δυνατό.
Όμως, το γεγονός της χαράκωσης είναι καταγεγραμμένο και δεν έχει σημασία αν έγινε από τον ίδιο τον Καρά ή έγινε από άλλον, με προτροπή δική του.
Δεν διαστρεβλώνει την αλήθεια.
Απλά, καταγράφει την ίδια πληροφορία, μόνο τη σχολιάζει.
Καταγράφει την ίδια πληροφορία, αλλά και τη διαστρεβλώνει. Είναι σαν να σου λέει «δε φτάνει που έκανε ληστεία, αλλά απείλησε και με όπλο το θύμα». Ε πώς αλλιώς θα έκανε ληστεία, με το «παρακαλώ»; Στη ληστεία η απειλή εμπεριέχεται ως κάτι αυτονόητο (αλλιώς θα ήταν κλοπή), και σε μια διαταγή εξίσου εμπεριέχονται τα μέτρα για την εφαρμογή της. Εδώ όμως ένα γεγονός παρουσιάζεται σαν δύο γεγονότα.
Πέραν αυτού, έχω να σχολιάσω για τη συνέντευξη του Ναύτη τα εξής:
Συνολικά είναι όντως ποταμός. Το ζήτημα που μας ενδιαφέρει εδώ είναι βέβαια το ατυχές σημείο όλης της συνέντευξης, γιατί βλέπουμε να μιλάει ένας άνθρωπος τόσο οργισμένος, τόσο τυφλωμένος από την αδικία που του έγινε, ώστε τα θυμάται μετά από δεκαετίες και πάλι του ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι. Μπορούμε να κρατήσουμε αυτό ως αντικειμενικό γεγονός (ότι δηλαδή η απαγόρευση προκάλεσε τόση αγανάκτηση), αλλά όχι να βασιστούμε στις κρίσεις του Ναύτη ως έγκυρες. Και πέρα από τον Καρά, η μπάλα παίρνει και την ίδια τη λύρα. Θα πρότεινα να μην επιμείνουμε περισσότερο, γιατί ο ίδιος ο Ναύτης εκτίθεται και είναι άδικο.
Κατά τα άλλα οι γνώσεις και οι απόψεις αυτού του ανθρώπου για την κρητική μουσική είναι εγκυκλοπαίδεια. Μόνο αυτή τη συνέντευξη να μελετήσει κάποιος, μπορεί να βγάλει βιβλίο. Πιστεύω δε ότι το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για δεκάδες άλες συνεντεύξεις του προγράμματος «Θαλήτας». Φαίνεται ότι οι καταγεγραμμένες πληροφορίες για την κρητική μουσική είναι σχεδόν ανάλογα πλούσιες με την ίδια την κρητική μουσική. Μένει να τις μελετήσει κάποιος.
Μιλάμε για ένα επίπεδο γνώσεων που προσωπικά με ξεπερνάει κατά πολλές πίστες.
Επιπλέον όλων αυτών από το Λιάβα, διάβασα κι αυτό από τον ίδιο εδώ:
" Ήταν μια μελετημένη και οργανωμένη πράξη υπέρ της λύρας."
Pepe μετά από τόσες πληροφορίες / ανακαλύψεις τί έχεις ν’ απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα της φίλης Ελένης;
Υ.Γ. Το γεγονός της χαράκωσης των δίσκων, πέραν της συνέντευξής του, το αναφέρει και στο βιβλίο του ο Παπαδάκης Κων/νος (Ναύτης).
Δεν είμαι ο Pepe, αλλά το ερώτημα θα μπορούσε βεβαίως να είχε γίνει και σε εμένα και σε οποιονδήποτε. Άταστε, για να απαντήσω δεν φτάνουν οι πληροφορίες και οι ανακαλύψεις. Φυσικά, κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι ο Καράς είδε, κάποια εποχή, το βιολί στην Κρήτη ως κάτι νόθο σχετικά με την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Βεβαίως και ήταν μία μελετημένη από τον Καρά και οργανωμένη από τον ίδιο πράξη υπέρ της λύρας. Όμως, για να απαντήσουμε στο τι σκοπιμότητες, πέραν αυτής ακριβώς, εξυπηρετήθηκαν και ποιοί τις μεθόδευσαν, με εργαλείο τον Καρά, μόνο τη φαντασία μας μπορούμε να ρωτήσουμε.
Για να αποφύγουμε να απαντάμε μόνο με εικασίες και υποθέσεις, χρειάζεται ψάξιμο σε παλιότερες αλλά και πιο σύγχρονες πηγές.
Ευτυχώς, υπάρχουν.
Χρειάζεται όμως ψάξιμο αρκετό και άλλη τόση μελέτη.
Είμαι σ’ αυτή τη διαδικασία και ό,τι συγκεντρώσω, θα επανέλθω στο θέμα (που απ’ ό,τι βλέπω, αν κρίνω από την αναγνωσιμότητα, ενδιαφέρει πολλούς) με περισσότερα στοιχεία.
Βεβαίως ο Θ. Ακρίδας δεν διαστρεβλώνει κανένα γεγονός.
Καταγράφει και αυτός το χαράκωμα των δίσκων.
Ας το δεχτούμε, συνέβη, δυστυχώς, όποιο και αν ήταν το κίνητρο του ιθύνοντος νου σ’ αυτή την ενέργεια.
Τον Θ. Ακρίδα, εάν πρόκειται για τον Μεσολογγίτη, ας μην τον υιοθετούμε και τόσο. Είναι γνωστή η εμπάθειά του απέναντι στον Καρρά.
(Εδώ μήνυσε την μακαρίτισσα την Σαμίου για τα αποκριάτικα ως άσεμνα και καλά.
Αυτοαποκαλείται μουσικολόγος.)
Γνωστό αυτό, αλλά όσον αφορά στο συγκεκριμένο θέμα, είναι γεγονός, έχει καταγραφεί και δεν είναι ο μόνος που το αναφέρει.
Σχετικά με την παραπάνω τοποθέτηση, θα απαντήσω και θα συμφωνήσω με την άποψη της Ελένης.
Ο Λιάβας αναφέρει τα παρακάτω και δε διευκρινίζει αν ήταν μελετημένη - οργανωμένη από τον ίδιο τον Καρά ή και από άλλα πρόσωπα η πράξη αυτή.
Δε συμφωνώ με αυτό, πέρα από τις διάφορες πηγές που μπορούν να βρεθούν για περισσότερες πληροφορίες, κάποια πρόσωπα που είναι και εν ζωή, όπως συνεργάτες, συγγενικά του πρόσωπα (π.χ. η σύζυγός του), θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν περισσότερο στο θέμα αυτό. Αλλά αφού μέχρι τώρα δεν είπαν τίποτα, έχω την εντύπωση, αλλά δεν το εύχομαι ότι, θα “φύγουν” κι αυτοί σιωπηλοί όπως ο Καράς.
Αυτό είναι το ερώτημα; Γιατί; Τι σημασία έχει αυτό το ερώτημα;
Αν πάντως πρέπει να απαντήσουμε οπωσδήποτε κάτι σ’ ένα τέτοιο ερώτημα, προσωπικά έχω να απαντήσω ότι:
-δεν έγινε καμία πρόοδος με τα τελευταία μηνύματα. Ότι μάθαμε γεγονότα, ναι, όντως μάθαμε. Το τι ακριβώς ήταν η απαγόρρευση και πώς πραγματοποιήθηκε, έχει καταστεί σαφέστερο από πριν. Αλλά ως προς τα κίνητρα δεν αποκαλύφθηκε κάτι.
-συνεπώς, δεν μπορώ να πω τίποτε παραπάνω εκτός από τις προσωπικές μου εικασίες. Τις είπα ήδη, και συμπίπτουν με τη δήλωση της χήρας Καρά. Φυσικά ο καθένας μπορεί να κάνει τις δικές του εικασίες, που μπορεί να είναι και αντίθετες, και μπορεί και να αμφισβητεί όσα λέει η κυρία Καρά. Αλλά κάποια αντικειμενική πρόοδος στο ερώτημα της Ελένης δεν έχει σημειωθεί.
Αλλά ας υποθέσουμε ότι τελικά δίνεται μια αντικειμενικά έγκυρη απάντηση. Έστω ότι αυτή είναι «ο Καράς μισούσε το κρητικό βιολί» (ή τους Κρητικούς βιολατόρους ή οτιδήποτε ανάλογο). Και λοιπόν; Αυτό αφορά τον βιογράφο του Καρά, τον μετά θάνατον ψυχαναλυτή του, και όποιον θέλει να φαντάζεται ένα δικαστικό αγώνα όπου όλοι πρέπει να είναι είτε υπέρ του Καρά είτε εναντίον του. Δεν αφορά την ιστορία της μουσικής, γιατί δεν αλλάζει τα αποτελέσματα των χειρισμών του Καρά.
Αν η τελική απάντηση είναι αυτή που έχω προτείνει, και πάλι αφορά τους ίδιους όπως και παραπάνω. Το αν τελικά η λύρα έχει καθιερωθεί ως σύμβολο της Κρήτης, αν οι βιολατόροι υπέστησαν λογοκρισία και χάσαν δουλειές και αναγνώριση, αν δημιουργήθηκαν πίκρες και έριδες τόσο μεταξύ μουσικών όσο και μεταξύ ακροατών / φιλόμουσων / μελετητών κλπ., είναι γεγονότα που δεν επηρεάζονται αναδρομικά από το αν τελικά η δίκη θα βγάλει καταδικαστική απόφαση ή θα αναγνωρίσει ελαφρυντικά.
Αν πάλι η απάντηση είναι ότι, όπως υπαινίσσονται παλιότερα μηνύματα, ο Καράς υπηρετούσε κάποιου τα συμφέροντα, εκεί αλλάζει το πράγμα. Κάτι τέτοιο όντως έχει σημασία για την ιστορία της μουσικής. Αλλά η στοιχειώδης ευπρέπεια απαγορεύει να γίνονται τέτοιου είδους υπαινιγμοί καθ’ οιουδήποτε, πόσο μάλλον ενός μακαρίτη, εκτός αν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία. Λοιπόν, μέχρι να έρθουν αυτά τα στοιχεία, δεν παρατάμε το ξεκατίνιασμα να μιλήσουμε λίγο για μουσική;
η ερώτηση για τα κίνητρα του Καρά έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Εκτός από τις γραπτές πηγές, σίγουρα θα υπάρχουν και προφορικές μαρτυρίες για το θέμα αυτό που κάθε άλλο παρά ξεκατίνιασμα είναι. Π.χ. ο Διονυσόπουλος ίσως ξέρει ίσως του είπε ο Καράς τους λόγους, αν μίλησε τελικά βέβαια γι αυτούς.
Τα κίνητρα του Καρά έχουν επανειλημμένα αναφερθεί εδώ. Είναι ένα και μοναδικό, όπως φυσικά προκύπτει από αυτά που ο ίδιος ο Καράς έλεγε: Φοβόταν ότι η λύρα στην Κρήτη απειλείται με υποκατάσταση από το βιολί, κάτι που είχε, εκείνη την εποχή, ολοκληρωθεί σε πάρα πολλές περιοχές της Ελλάδας, στεριανής και νησιώτικης. Το κατά πόσον οι φόβοι του Καρά ήταν δικαιολογημένοι, είναι βεβαίως άλλη ιστορία.
Από εκεί και πέρα, ο καθένας έχει δικαίωμα να βλέπει σκοτεινές συνομοσίες, πονηρές μεθοδεύσεις και οτιδήποτε άλλο. Αυτά, και μόνο αυτά, χρειάζονται την ανάλογη τεκμηρίωση.
Καλά τώρα, αυτό δεν είναι στοιχείο. Στο λινκ υπάρχει ένα κείμενο του Ηλία Οικονομάκη όπου μνημονεύεται μία φράση του Λιάβα, αποκομμένη από το συμφραζόμενό της, και χωρίς παραπομπή. Πού το είπε ο Λιάβας; Πότε; Για ποιο θέμα; Πού μπορούμε να διαβάσουμε την υπόλοιπη παράγραφο ή το υπόλοιπο κείμενο; Και εν πάση περιπτώσει, τι προσθέτει αυτή η φράση; Το ξέρουμε ότι ήταν μια οργανωμένη πράξη υπέρ της λύρας.
Όλο το τμήμα του κειμένου του Οικονομάκη που αφορά αυτό το ζήτημα είναι το παρακάτω:
Υπενθυμίζομε ακόμη, μέσα στους γενικούς αυτούς σχεδιασμούς για την εξαφάνιση του βιολιού, την απόφαση που πήρε το έτος 1954-55 ο Σίμων Καράς,Διευθυντής τότε του μουσικού προγράμματος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ). Εισηγήθηκε και πέτυχε να απαγορευτεί στο Κρητικό βιολί η συμμετοχή του στη μουσική παράδοση που μετέδιδε το Εθνικό ΄Ιδρυμα Ραδιοφωνίας που είχε το μονοπώλειο, με τη δικαιολογία πως το βιολί δεν συγκαταλέγεται στα παραδοσιακά όργανα της Κρήτης (!!!). Η απαγόρευση αυτή είχε διάρκεια 40 χρόνια.
Οι πραγματικοί λόγοι ; Αναφέρθηκαν από το Λαογράφο-Ερευνητή Γιάννη Τσουχλαράκη στην Ημερίδα που οργάνωσε στο Ρέθυμνο το Τμήμα Μουσικής-Τεχνολογίας και Ακουστικής των ΤΕΙ Κρήτης, στην οποία είχα προσκληθεί.
Οι λόγοι παρουσιάζονται ακόμη με πιο μεγάλη σαφήνεια από τον Εθνομουσικολόγο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Λάμπρο Λιάβα.
΄Ηταν μια μελετημένη και οργανωμένη πράξη υπέρ της λύρας.
Για το θέμα αυτό έχει προηγηθεί άρθρο μου στην έγκριτη εφημερίδα ΚΡΗΤΙΚΗ ΓΝΩΜΗ.
Το ίδιο θέμα αναφέρεται στην ιστοσελίδα μου στο internet :
easterncretanviolonmusic.gr
Προσέξτε πόσο διάτρητο είναι.
Απορώ Άταστε πώς καταδέχτηκες να δεις ένα τέτοιο κείμενο ως στοιχείο. Ο Οικονομάκης, που δεν τον γνωρίζω, δεν αποκλείεται να έχει προσωπική και βαθειά εμπειρία όλων αυτών των ιστοριών. Επίσης, μιας και είναι βιολάτορας ο ίδιος, δεν αποκλείεται να είναι αξιολογότατος μουσικός. Αλλά γραφή δεν ξέρει, πώς να το κάνουμε; Τα επιχειρήματά του είναι του επιπέδου «το λέει κι ο μεγάλος μου αδερφός που είναι πιο δυνατός από τον δικό σου».
Έτσι κι αλλιώς, το βασικό που λέει μέσα σε ολόκληρο το κείμενό του είναι: «Μη μας βάζετε τη λύρα ως δήθεν αυθεντικό όργανο μιας παράδοσης που στην πραγματικότητα είναι βιολατόρικη». Θα μπορούσε να έχει πει μόνο αυτή τη φράση. Δε θα χρειαζόταν κανένα επιχείρημα. Η ορθότητά της είναι αυταπόδεικτη. Δε θα κάτσουμε να συζητήσουμε αυτό που όλοι ξέρουμε και κανείς δεν αμφισβητεί.
Και για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους:
Έχω την εντύπωση ότι το ερώτημα μερικών από τους εδώ συμμετέχοντες είναι κατά βάθος το εξής:
«Εξηγήστε μας επιτέλους πού βλέπετε το σωστό στην απόφαση του Καρά για την απαγόρευση». Μα είναι σαφές: πουθενά δεν το βλέπουμε!
Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να φορτώσουμε στον Καρά βαθύτερα κίνητρα από αυτά που δήλωσε ο ίδιος. Η άποψη ότι πρέπει να προστατευτεί η λύρα επαρκεί απολύτως για να εξηγήσει τις κινήσεις του. Μη μου ξαναπείτε για χιλιοστή φορά «άλλο να σώσεις τη λύρα κι άλλο να βλάψεις το βιολί», γιατί το καταλαβαίνω και μόνος μου. Το ότι βλέπω μια ερμηνεία (δική μου βέβαια, άρα όχι μετά βεβαιότητος ορθή) για τις κινήσεις του διαφέρει από το να τις επικροτώ.
Αν είναι να πούμε κάτι ακόμη επί του θέματος, ας είναι κάτι καινούργιο. Όχι άλλον ένα γύρο τα ίδια και τα ίδια, χάνει το γούστο του.
Για παράδειγμα, είναι περιττό να επαναλάβουμε ότι το ερώτημα «ποια ήταν τα βαθύτερα κίνητρα» δεν υφίσταται, γιατί προϋποθέτει ότι έχουμε αποδείξει ότι τα δηλωμένα κίνητρα δεν ήταν πραγματικά ενώ τίποτε τέτοιο δεν έχουμε αποδείξει.
Εξίσου περιττό είναι να συσσωρεύουμε άκριτα και χωρίς αξιολόγηση κάθε κείμενο που παραδέρνει στο διαδίκτυο και που λέει τα ίδια που ξαναείδαμε σε προηγούμενα κείμενα, έτσι για να 'χουμε να λέμε ότι την ίδια γνώμη δεν την υποστηρίζουν χίλιοι αλλά χίλιοι ένας. Η αλήθεια δε βγαίνει με δημοψηφίσματα. Εκτός βέβαια αν πρόκειται για κείμενα με κάποιο καινούργιο επιχείρημα ή μια οπτική που δεν έχουμε δοκιμάσει ακόμη.
Εφόσον δεν πείθεσθε για κίνητρα που καθοδήγησαν τον Καρά στις ενέργειες αυτές και ζητάτε πιο πειστικές εξηγήσεις, ποιος, που, πότε, σε ποιο σημείο, πώς ακριβώς, σε ποιους, κάτω από ποιες προυποθέσεις κλπ. κλπ. …
αν αντιστραφεί το ερώτημα μπορείτε άραγε να πείσετε αποτελεσματικά και για το αντίθετο, ότι είχε δηλαδή μόνο αγαθές προθέσεις;
Και μην πείτε πάλι το χιλιοειπωμένο ότι έβλεπε πως τη λύρα θα την έτρωγε η μαρμάγκα και εκινήθη από την ευγενή πρόθεση να την στηρίξει τουλάχιστον στην Κρήτη για να μη σβήσει γιατί την απάντηση την έχει δώσει ήδη ο Ναύτης:
«Άλλο να δείξεις στον κόσμο τι αξία έχει το ένα
και άλλο να καταποντίσεις το άλλο»
Αν δηλαδή είχε μόνο αγαθές προθέσεις θα έφτανε να προβάλει με τη δύναμη που του έδινε η θέση του τη λύρα χωρίς όμως να προχωρήσει και σε πόλεμο κατά του άλλου οργανου ακόμα και σε χαρακώματα δίσκων!
1.
Δεν έχω καμία συγκεκριμένη ένδειξη για να υποπτευθώ άλλη πρόθεση εκτός από τις δηλωμένες. Καταλαβαίνω να σκέφτεται κανείς “το κίνητρο της διάσωσης της λύρας δε με πείθει”, αλλά κάτι άλλο δε διαθέτουμε.
2.
Ευχαριστώ.
3.
Από ανθρώπους που γνώριζαν τον Καρά, αλλά ακόμη και από τα ίδια τα γραπτά του, προκύπτει ότι συχνά γινόταν απόλυτος, αδιάλλακτος, μονολιθικός, και ότι εννοούσε ως παραδοσιακό και γνήσιο μόνο αυτό που ο ίδιος θεωρούσε παραδοσιακό και γνήσιο. Μ’ αυτά τα δεδομένα, αυτό που εσύ Γιάννη θεωρείς προφανές, ότι άλλο να σώσεις το ένα κι άλλο να χαντακώσεις το άλλο (που εξίσου προφανές το θεωρώ κι εγώ και ο καθένας νομίζω σήμερα), μπορεί ο ίδιος να μην το εβλεπε έτσι. Δεν έχει νόημα να κάτσουμε να συζητήσουμε πόσο σωστή ήταν αυτή η αντίληψη. Δεν ήταν σωστή, σ’ αυτό συμφωνούμε όλοι και η συζήτηση λήγει πριν καλά καλά αρχίσει. Ήταν όμως πιθανό να την υιοθετούσε ο Καράς τότε, γιατί ταιριάζει με το προφίλ του.
Αντίθετα, από πουθενά δεν προκύπτει ότι ήταν άνθρωπος που θα μηχανορραφούσε για κάποιο προσωπικό όφελος (χρηματικό, εξουσίας ή ό,τι άλλο). Δεν ήταν λαμόγιο, δεν ήταν αριβίστας. Όλες οι ανεκδοτολογικές πληροφορίες που εκτέθηκαν σε προηγούμενα μηνύματα, σχετικά με το πώς έκανε την έρευνα με προσωπικό και μεγάλο κόστος σε κόπο, χρόνο και ακόμη και χρήμα, ή πώς αρνήθηκε τον προβιβασμό του σε ανώτερο πόστο προκειμένου να συνεχίσει την έρευνα, γι’ αυτό παρατέθηκαν. Όχι για να σχηματίσουν μια εικόνα αγίου που πρέπει να του συγχωρούνται όλα επειδή έκανε θυσίες, αλλά για να δείξουν ποια ήταν σε όλες τις γνωστές περιπτώσεις τα κίνητρά του.
Συνεπώς, το ενδεχόμενο να κινήθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση με κίνητρα ακριβώς αντίθετα από κάθε άλλη φορά φαντάζει αντικειμενικά απίθανο. Αν εμφανιστούν στοιχεία που να το καθιστούν πιθανότερο, τότε το ξανασυζητάμε.
Τέλος, το ενδεχόμενο να εξυπηρέτησε εν αγνοία του συμφέροντα κάποιου άλλου που τον τύλιξε και τον κατέστησε όργανό του (κάποιου λυράρη π.χ.) προϋποθέτει να στήσουμε ένα ολόκληρο σύνθετο σενάριο για το οποίο και πάλι δεν έχουμε κανένα στοιχείο.
4.
Προσπαθήστε ρε παιδιά να καταλάβετε ότι το «ακόμα και χαράκωμα» είναι ανακρίβεια. Ουδείς αμφισβήτησε ότι το χαράκωμα συνέβη, αλλά όσο επιμένουμε στο «ακόμα και» τόσο θα διαιωνίζεται μια αλλοιωμένη οπτική των γεγονότων. Για να μην ξαναλέμε τα ίδια, βλ. #207.
Τελική απάντηση:
Όχι. Αυτό που υποστηρίζω δεν το θεωρώ αποδεδειγμένο. Το θεωρώ απλώς πιθανό. Είναι όμως η μοναδική πιθανότητα. Κάθε άλλη πιθανότητα δεν υποστηρίζεται από τα μέχρι τώρα στοιχεία.
Από ανθρώπους που γνώριζαν τον Καρά, αλλά ακόμη και από τα ίδια τα γραπτά του, προκύπτει ότι συχνά γινόταν απόλυτος, αδιάλλακτος, μονολιθικός, και ότι εννοούσε ως παραδοσιακό και γνήσιο μόνο αυτό που ο ίδιος θεωρούσε παραδοσιακό και γνήσιο.
Μονολιθικός και αδιάλλακτος αλλά μόνο για την Κρήτη έτσι?
Γιατί το βιολί το θεώρησε «μη παραδοσιακό» μόνο εκεί και όχι και σε άλλα μέρη?
Η αδιαλλαξία του εξαντλήθηκε μόνο στην Κρήτη?
Μπάζει από παντού αυτό ως επιχείρημα.
Προσπαθήστε ρε παιδιά να καταλάβετε ότι το «ακόμα και χαράκωμα» είναι ανακρίβεια. Ουδείς αμφισβήτησε ότι το χαράκωμα συνέβη, αλλά όσο επιμένουμε στο «ακόμα και» τόσο θα διαιωνίζεται μια αλλοιωμένη οπτική των γεγονότων.
Τώρα εδώ παίζουμε με τις λέξεις?
Δέχεσαι ότι συνέβη το χαράκωμα και σε χαλάει το «ακόμα και»?