Μάρθα, άσπρο / μαύρο ποτέ δεν υπάρχει. Όπου υπάρχει μόνο αυτό (ασπρόμαυρο είναι ο σχετικός όρος) υπάρχουν και πολλές διαβαθμίσεις γκρίζου. Κανείς δεν θα διαννοηθεί να θέσει διαχωριστική γραμμή μεταξύ δύο ακραίων ομάδων, απόψεων κλπ. Όσοι έχουν διδαχτεί μαθηματικά θα σκεφτούν εδώ, την καμπύλη κατανομής του Gauss. Και αν δεν υπάρχουν αρκετές αποχρώσεις γκρίζου θα μιλήσουμε για κακιά φωτογραφία.
Κατά τα άλλα, είναι φυσικό ο καθένας να βλέπει τα πράγματα μέσα από τα δικά του φίλτρα, ανάλογα με το χρώμα που διάλεξε ο καθένας, Κλασικό παράδειγμα το μισογεμάτο ποτήρι του αισιόδοξου, σε σύγκριση με το μισοάδειο του απαισιόδοξου. Σε μία καλοπροαίρετη συζήτηση ο στόχος είναι να συγκεραστούν οι απόψεις ώστε να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα.
Δεν έχω ενδιαφέρον για ελαφρα τραγούδια ούτε για το αρχοντορεμπέτικο, αλλά παρατήρησα ότι εδώ υπάρχει πάρα πολύ λίγο κατανόηση για την “αρχούσα τάξη”. Μόλις βρήκα ένα απόσπασμα του Μίκη Θεοθωράκη σχετικά με την ευρωπαική μουσική τότε, το οποίο διάβασα πριν πολλά χρόνια και μου έκανε μεγάλο εντύπωση. Ίσως έχει και ενδιαφέρον για σας, ιδιαίτερα για τους νεαρούς.
Παρακαλώ τον Νίκο Πολίτη για μετάφραση, γιατί δεν θέλω να καταστρέψω τα ωραία λόγια του Μ. Θ. :
„… denn unsere Dörfer – das bedeutete für mich Hunger und Barfüssigkeit, Dreck und Elend (…) wir schwärmten damals für die europäische Musik; wenn man so will, aus gesellschaftlichen Gründen. Denn die europäische Musik, das hieß für uns eben, dem Elend zu entkommen, das ärmliche Leben hinter sich zu lassen. Ich weiss noch, wenn ich damals Jazz hörte, hatte ich den Kopf voller sehnsüchtiger Bilder von einem schönen Leben in Amerika, von Cabarets, Reichtum und Überfluss. Es war die Flucht in ein anderes Leben (…) unser eigenes Leben war elendig und schwer, ein Leben in der Armut und in der Misere (…) heute, wo die Griechen genug zu essen haben, wenden sie sich wieder den demotischen Liedern zu, auch den Rebetikaliedern. Damals war auch der Rebetiko Symbol für das Elend. Das ist das eine. Darüber hinaus besitzt diese Musik eine eigene Kraft.
Mikis Theodorakis:
„… denn unsere Doerfer – das bedeutete für mich Hunger und Barfuessigkeit, Dreck und Elend (…) wir schwaermten damals für die europaeische Musik; wenn man so will, aus gesellschaftlichen Gruenden. Denn die europaeische Musik, das hiess für uns eben, dem Elend zu entkommen, das aermliche Leben hinter sich zu lassen. Ich weiss noch, wenn ich damals Jazz hoerte, hatte ich den Kopf voller sehnsuechtiger Bilder von einem schoenen Leben in Amerika, von Cabarets, Reichtum und Ueberfluss. Es war die Flucht in ein anderes Leben (…) unser eigenes Leben war elendig und schwer, ein Leben in der Armut und in der Misere (…) heute, wo die Griechen genug zu essen haben, wenden sie sich wieder den demotischen Liedern zu, auch den Rebetikaliedern. Damals war auch der Rebetiko Symbol für das Elend. Das ist das eine. Darueber hinaus besitzt diese Musik eine eigene Kraft.
Μάρθα, αν σου ειναι δυνατόν βάλε το κείμενο του Θεοδωράκη χωρίς τα ούμλαουτ, χρησιμοποιώντας τα διπλά φωνήεντα eu, oe, κλπ. ωστε να μη γίνονται σαλάτα τα γράμματα. Θα με ενδιέφερε να το έβλεπα, αν ειναι δυνατόν.\
…γιατί τα χωριά μας, για μένα ήταν πείνα και ξυπολυσιά, βρώμα και δυστυχία. (…) θαυμάζαμε τότε την ευρωπαϊκή μουσική, αν θέλεις για κοινωνικούς λόγους. Γιατί η ευρωπαϊκή μουσική σήμαινε για μας ακριβώς να ξεφύγουμε από την δυστυχία, από τη φτωχική μας ζωή. Ξέρω ακόμα, όταν άκουγα τζάζ τότε, το μυαλό μου γέμιζε με νοσταλγικές εικόνες μιάς ωραίας ζωής στην Αμερική, καμπαρέ, πλούτο και αφθονία. Ήταν η φυγή προς μία άλλη ζωή. (…) η δική μας ζωή ήταν κακομοιριασμένη και δύσκολη, γεμάτη φτώχεια και κατάντια… σήμερα που οι Έλληνες έχουν να φάνε, πλησιάζουν και πάλι τα δημοτικά τραγούδια, τα ρεμπέτικα. Τότε, και το ρεμπέτικο ήταν ένα σύμβολο της δυστυχίας. Αυτό απʼ τη μια. Από την άλλη, αυτή η μουσική εμπεριέχει μία δική της δύναμη.
Ξεφυλλίζοντας παλιές σελίδες του Φόρουμ έπεσα στην ενδιαφέρουσα συζήτηση περί αρχοντορεμπέτικου.
Πολλά αρχοντορεμπέτικα μου αρέσουν. Τραγούδια,όπως το ‘‘Κάποια μέρα’’,το ‘‘Τραμ το τελευταίο’’, ‘‘Το μονοπάτι’’ εξέφρασαν με όμορφο τρόπο τη μετεμφυλιακή ατμόσφαιρα,τα προβλήματα,αλλά και τις ελπίδες των λαϊκών ανθρώπων.Όμορφα τραγούδια λαϊκού ύφους βλέπω κι όχι καμιά προσπάθεια αποδυνάμωσης κι εξευτελισμού του λαϊκού τραγουδιού από την αστική τάξη,που έχει θορυβηθεί από τη δυναμική του λαϊκού τραγουδιού.
Συνεπώς θεωρώ το αρχοντορεμπέτικο,απλώς,αποτέλεσμα της ευρείας απήχησης του λαϊκού τραγουδιού,οπότε εκ των πραγμάτων οι συνθέτες του ελαφρού αναγκάστηκαν να γράψουν τραγούδια αυτού του ύφους.Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και προπολεμικά με τους συνθέτες της οπερέτας που στράφηκαν σε ρεμπέτικη θεματολογία.
Εξάλλου δεν νομίζω ότι ανάμεσα στο λαϊκό και στο ελαφρό τραγούδι παρά τις αντιπαλότητες υπήρχαν στεγανά και δεν πιστεύω στον αμιγώς ταξικό χαρακτήρα αυτών των δύο ειδών.Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί καλλιτέχνες κινήθηκαν άνευ προκαταλήψεων επιτυχώς ανάμεσα και στα δύο είδη.Έτσι ο Μιχάλης Σογιούλ,ο κατ’ εξοχήν συνθέτης των αρχοντορεμπέτικων προπολεμικά είχε γράψει και λαϊκά τραγούδια σμυρνέικου ύφους, συνθέτες,όπως ο Τούντας,ο Περιστέρης έγραψαν και πολλά ελαφρά,ενώ ο Νίκος Γούναρης εθεωρείτο από τους ρεμπέτες δικός τους.Παρομοίως πολλοί στιχουργοί,όπως ο Κοφινιώτης,ο Μάνεσης,αλλά και τραγουδιστές,όπως ο γλυκύτατος Πολυμέρης προσέφεραν και στα δυο είδη.
Τέλος ας μην ξεχνάμε τη μεγάλη εκτίμηση του Μάρκου για τον Αττίκ και της Μπέλλου για τη Σοφία Βέμπο.
Ενα χαδι, στις πληγες των ανθρωπων στον πονο ,στην πεινα ,στην δυστηχεια που περναγε ο κοσμος,λιγο ρομαντζο, σατυρα …που εκανε τις καρδιες ,στα στρατοπεδα που παρουσιαζοταν , στα φυλακια μετα τον δευτερο παγκοσμιο πολεμο να σκυρτουν για την αγαπημενη τους .να γελουν με τις σατυρικες του δημιουργιες … μεγαλοι καλιτεχνες οπως ειπαν και παραπανω ,καποιο σαν τον Γουναρη ,Βεμπο,Καλουτα, με τον Σακελαριο και τις ομορφες ελληνικες ταινιες του ,τραγουδησαν την ιστορια μας σε ενα πιο ελαφρυ τονο και πειστευω οτι ηταν οτι καλητερο …για την εποχη εκεινη δυσκολα χρονια …
Ρεμπετικο -Αρχοντορεμπετικο-Λατερνα ηταν αμεσα συνδεδεμενα και απαγορευμενα επισης επι δΙκτατορια Μεταξα … ριζες και ιστορια υπηρχαν μαζι με το ρεμπετικο…απλα δεν υπαρχουν πολλες αναφορες …προπαντον για την Λατερνα …η οποια οι δημιουργοι της ξεκινησαν απο κωνσταντινουπολη και μετα την μικρασιατικη καταστροφη …διασκορπιστηκαν ολοι…ευτηχως που ο ελληνικος κινηματογραφος αναβιωσε καποια απο αυτα που η μουσικη και των τριων ηταν στην παρακμη τους…
Ρε κοπέλα μου,διάβαζε και λίγο πρίν γράψεις και όταν διαβάζεις προσπάθησε να καταλάβεις τι διαβάζεις.Λίγο πιο πάνω παραθέτεις post του frank που ο άνθρωπος γράφει καθαρά :" Ο όρος(αρχοντορεμπέτικο) δεν επικράτησε στα προπολεμικά χρόνια (ελάχιστες ηχογραφήσεις ονομάστηκαν έτσι), αλλά χρησιμοποιήθηκε ευρέως μετά τον πόλεμο",και απο κάτω κοτσάρεις ένα ΕΥΓΕ και τέσσερα ανθρωπάκια.ΑΡΑ ΣΥΜΦΩΝΕΙΣ,άρα δεν ήταν απαγορευμένα τα αρχοντορεμπέτικα επι Μεταξά γιατι απλούστατα ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝ. *
Όσον αφορά τα ρεμπέτικα η λογοκρισία του Μεταξά δεν τα απαγόρεψε συνολικά.Απαγόρεψε κυρίως αυτά που η μουσική τους και η ενορχήστρωσή τους ηταν σε ανατολίτικο στυλ,δηλαδή ένα μέρος απ’αυτά που σήμερα ονομάζουμε Σμυρνέϊκο Τραγούδι,επίσης απαγόρεψε εντελώς τα χασικλίδικα.Οι συνθέτες του σμυρνέϊκου στυλ επλήγησαν,ενώ κάποιοι άλλοι όπως ο Τσιτσάνης ευνοήθηκαν γιατι τα τραγούδια τους ήταν προσαρμοσμένα στίς απαιτήσεις της λογοκρισίας(χωρίς αυτό να μειώνει σέ τίποτα τήν αξία τους). Δηλαδή ΣΑΝΤΟΥΡΟΒΙΟΛΙΑ-ΜΠΟΥΖΟΥΚΙΑ σμειώσατε 2.Οι μπουζουξήδες-συνθέτες-τραγουδιστές που εξορίστηκαν επί Μεταξά δεν εξορίστηκαν για τα τραγούδια τους αλλά γιατι ήταν χρήστες ουσιών ή-και νταήδες πχ Δελιάς, Γενίτσαρης.
Η λατέρνα δέν άκουσα να απαγορέυτηκε ποτέ.
Ο Ελληνικός κινηματογράφος δέν αναβίωσε ούτε τα ρεμπέτικα ούτε τα αρχοντορεμπέτικα γιατί στην δεκαετία του 50 συνέπεσε χρονικά μ’αυτά και στην δεκαετιά του 60 κάλυψε τίς ανάγκες του με τα νεώτερα λαϊκά και ελαφρά τραγούδια της εποχής.
καμεις λαθος αγαπητε μου αλλα επειδη δεν ξερω ακομα πως να κανω διαφορα στο κομπιουτερ οπως να στειλω φωτο βιντεακια κ.λ.π.επιφυλασομαι για αργοτερα …τους επιρεασε ολους …
Αρκετά ρομαντικό. Αλλά μάλλον αρκετά μακριά από την πραγματικότητα.
Οταν μία στις δύο οικογένειες είχε κάποιο μέλος της φυλακισμένο ή εξορισμένο ή υπό διωγμό ή στην ξενιτιά ή νεκρό, τότε μάλλον το ‘χανε χεσμένο το ρομάντζο του αρχοντορεμπέτικου.
Ετσι κι αλλιώς είχα διαφωνήσει σ’ αυτό με το Φραγκίσκο (και διαφωνώ φυσικά ακόμη) σε κείνη τη συζήτηση πριν από κάμποσα χρόνια.
το Αρχοντερεμπετικο σε πληροφορο οτι υπηρχε ειδη με την ιδια μορφη αλλα με διαφορετικο περιεχομενο , ητανα γνωστα ειδη στην Αθηνα…Τα τραγουδουσαν και τα χορευαν ακομα και οι αγωνιστες του 21 και η λεγομενη επαρχια …μετα την οθωμανικη αυτοκρατορια …αρχισαν οι εππιρροες στην ελληνικη μουσικη κουλτουρα ,στην αρχικη του μορφη το ρεμπετικο δεν ηταν πολυ μακρια απο την δημοτικη με τους προσφυγες ,τους ξενιτεμενους αρχισε η σμυρναικη μουσικη και μπηκε στο ρεμπετικο με τα μακαμια τους παντρευτηκαν και αυτο ειναι η μουσικη ,η γνωριμια τους Η γνωριμια του ερωτας τους ηταν τα Καφε -Αμαν φοβερος γαμος …εμφανιζοντουσαν κομπανιες Ρουμανος με Σερβο , Τουρκος με Αρμενη,
Ελληνας με Σλαβο δημοτικη μουσικη απο την υπαιθρο Τουρκοι με Αραβες … υπηρχε μπολερο χοροι και τραγουδια ,ταγκο και οπερετες …στο γαμο ειχε κι αλλο ωραιο γνωριστηκαν και παντρευτηκαν τα οργανα :110:
τα μακαμια αρχιζαν και εβγαζαν οτι αισθανοταν ο καθενας που κραταει ενα οργανο μουσικης …η πρωτη περιοδο του ουτι ,βιολι λαουτο ,κλαρινο τραγουδιστρια ,χορος η χορευτρια ,ερχονται μια ομορφια οι μπουζουκομπαγλαμαδες Τουντας,Γιοβαν, Αμπατζη καθενα ακοκλουθει την ιστορια του …οι τεκεδες αγαπητε μου ηταν χωροι επνευσης
που πιναν και δημιουργουσαν και δεν μπορω να καταλαβω γιατι τον ρεμπετη να τον συνδιασω ετσι στην κακη του μορφη και καταλαβαινεις τι θελω να πω …
:)Να σαι καλα :092:διαβολακι αλλα μαρεσει να τα λεω οπως αισθανομαι …και φυσικα και με πληροφοριες αυτο δεν ειναι το ζητουμενο μαθηση ,επικοινωνια ,πολιτισμος
Αλέκος Σακελλάριος(από μνήμης στο περίπου): Αρχοντορεμπέτικα είναι τα τραγούδια των επιθεωρήσεων. Κάποια άρεσαν, τα τραγούδησε ο κόσμος και “επέζησαν” στο χρόνο. Έτσι απλά. Έγραφε ο ίδιος τους στίχους σε πάρα πολλά.
Ήταν μουσική επένδυση σε ανάλογο σκετσάκι.
Στο αρχείο της ΕΡΤ τα λέει στον παπαστεφάνου, αν δεν κάνω λάθος.
