Το Αρχοντορεμπέτικο

Θέσεις & αντιθέσεις
1

Είχα μιά σοβαρή διαφωνία μ΄ενα φίλο σχετικά με αυτό που λέμε αρχοντορεμπέτικο.
Αυτός το υποστήριζε .Εγώ ,αν εξερεσουμε κάποια τραγούδια πχ Ταμπακιέρα ,το μονοπάτι κλπ
τά περισσότερα πιστέυω οτι είναι αφελή κατασκευάσματα, τα οποία γράφτηκαν για να καλύψουν
κάποιες σκοπιμότητες Αν κάποιο φίλο τον ενδιαφέρει το θέμα ,ας το πιάσουμε λίγο:245:

2

Πρώτα απ’ολα Μπάμπη , τί ενοεί ο καθ’ένας ος Αρχοντορεμπέτικο . Εκτός αυτά που ανάφαιρες βάζεις μέσα Νικο Γούναρη (ένα βράδι που βρέχε , και αυτός ο ἁλος …) οι μόνο Σοφία Βέμπμου και Πολυμέρη . . . Βάζεις μέσα παληά αυθεντικά κλασσικά με καλώφωνους και νέο ορχήστρημα (Μαριάνα Χατζοπόυλου ,Γλυκερία , Μητροπάνος ,Χάρη Αλεξείου , Νταλάρα) οι όχι .

3

Έχω την εντύπωση πως τα αρχοντορεμπέτικα προέκυψαν σε μια προσπάθεια όσμωσης μεταξύ ρεμπέτικου και λεγόμενου «ελαφρού» - ξενόφερτου περισσότερο - τραγουδιού.
Μια όσμωση όμως, η οποία πέτυχε μόνο στο βαθμό που τα τραγούδια αυτά είχαν αυτό που θα ονομάζαμε «ρεμπέτικη εκφορά».
Ακόμα και στις νεότερες επανεκτελέσεις τους, μόνο αυτό τα σώζει και ακούγονται κάπως υποφερτά.

Προσωπική μου άποψη, βέβαια, αλλά εκτός από λίγες εξαιρέσεις, τα περισσότερα αυτού του είδους είναι γλυκερά, αντιερωτικά, απονευρωμένα.

Έπειτα, με αυτά περάσαμε σε ένα άλλο - εντελώς διαφορετικό - είδος διασκέδασης, δείγμα βέβαια και των κοινωνικών μεταβολών που συνόδευσαν την εποχή:

  • προκλητική επίδειξη πλούτου από τους θαμώνες
  • και τραγουδίστριες, κυρίως, οι οποίες επιδείκνυαν άλλα χαρίσματα, πέραν των φωνητικών…

Τα τραγούδια αυτά προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια τεχνητή αίσθηση ευμάρειας, κοινωνικής γαλήνης και ανεμελιάς, που διέφερε πάρα πολύ από τη σκληρή πραγματικότητα.

Ελάχιστα απ΄αυτά άντεξαν στο χρόνο.

4

Θυμάμαι το Σπάρτακο σε μια συνέντευξή του κάποτε να λέει (γράφω από μνήμης):
“Μου έφεραν τη νεαρή Νανά Μούσχουρη. Καλή φωνούλα είχε αλλά την έδιωξα επειδή ήταν άσχημη…”
Αν μη τι άλλο, τουλάχιστον ήταν ειλικρινής.

5

Δεν άντεξα στον πειρασμό… και βάζω τους στίχους ενός απ΄αυτά:
Απολαύστε, έμπνευση…

“…Απόψε όλα τα ρεμπέτικα απαγόρευτα
και τα φλαμένκο σου τραγούδα τα και χόρευτα
ολέ-ολέ- ολέ ολέ
μοιάζεις με κρέμα καραμελέ…” :019:

6

Τίτλος του άσματος;

7

Τώρα κατάλαβα τι είναι αυτά , εδώ στο εξοτερικό ένοούμε αρχοντορεμπέτικα π.χ. τον δερβίση και η Άνα τραγουδισμένο από την Χαρούλα … Την Ντερμπεντέρισα τραγουδισμένο από την Π. Πάνου , διλαδί κλασσικά τραγούδια με νέα εκτέλεση … ξευγεννησμένα ακουστικός αλλά όχι κατα ουσίας . . .

8

Φλαμένκο και Φλάν*

*η κρέμα καραμελέ στα ισπανικά

9

Εγώ ακόμα δεν έχω καταλάβει τι εστί “αρχοντορεμπέτικο”.

  • Ποιός την έφτιαξε τη λέξη;
  • Για ποιό λόγο μπήκε στον κόπο;
  • Τι είχε πιεί όταν την έφτιαχνε;
  • Εμεινε τίποτα για την παρέα ή το ήπιε όλο;

Είναι κατανοητό ότι είναι λέξη που συντίθεται από άλλες λέξεις. Μου έρχονται στο νου μερικές έτσι πρόχειρα, όπως το “Πορδοβούλωμα” για την πολύ φλυαρία, το “Αδελφηπροϊσταμένη” για τους πολύ gay ή το “Αρχοντομαλάκας” για τους πολύ Mαλάκες.

10

Είχαν και οι αστοί ανάγκη να φέρουν καμμιά στροφή,ρε παιδιά,και προφανός τα ρεμπέτικα, τούς επεφταν κομμάτα βαριά , εφτιαξαν αυτό το μουσικό μόρφωμα για νά ξεδίνουν λίγο.
Διότι καλά τα βαλσάκια ,καλά τα ταγκό της εποχής ,αλλά …νά ηθελαν κάτι σε ποιό
¨μπρουτάλ¨,να φέρνει λίγο πρός το αντρικό ας πούμε.:085:

11

Απόσπασμα από άρθροστην Κυπριακή εφημερίδα «Ρωμιοσύνη» της Δέσποινας Β. Κωνσταντίνου, Μουσικολόγου: «Μιχάλης Σουγιούλ (1906-1958): Ένα αφιέρωμα στο μεγάλο τραγουδοποιό Με αφορμή τα 50 χρόνια από το θάνατό του»

«…το αρχοντορεμπέτικο τραγούδι. Το είδος αυτό, που μπορεί γενικά να χαραχτηριστεί ως “εξευγενισμένο” ρεμπέτικο, καλλιεργήθηκε την εποχή του Σουγιούλ, όχι ως απάντηση ή αντιστάθμισμα στη γνήσια λαϊκή δημιουργία των Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, αλλά ως ένα νέο είδος. Πρόκειται , ουσιαστικά, για την υιοθέτηση ευρωπαϊκών μελωδιών, ρυθμών και ενορχηστρωτικών μέσων, με σκοπό νʼ “ανεβαστεί” η ρεμπέτικη θεματολογία σʼ ένα πιο εξευγενισμένο ακροατήριο…»

Το αρχοντορεμπέτικο και η ελληνική μπουρζουαζία, μου φέρνουν κατά νου τον κεραμιδόγατο που υιοθέτησε μια γνωστή μου γεροπαράξενη γριά, αφού πρώτα τον ευνούχισε για να μην την γρατζουνάει… Του στέρησε τη βαρβατίλα του για να τον εξευγενίσει και να τον κάνει του σαλονιού… Βέβαια στην πρώτη ευκαιρία ο γάτος έκανε το τελευταίο του πήδημα από τη μάντρα και έσβησε στις ρόδες ενός περαστικού φορτηγού…
Έτσι κάπως, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, το συγκεκριμένο «ευνουχισμένο ρεμπέτικο» έσβησε από τη συλλογική μνήμη του ελληνικού λαού… (αν εγγράφηκε ποτέ…)

12

Φίλε Νικολάρα είναι τραγούδια που ¨σκάρωσαν ¨ συνθέτες τού ελαφρού Σογιούλ Μουζάκης πχ.Που παραπέμπουν σε ρυθμό χασάπικο καί εναν αλλο ετσι …κεκαλυμμένο ζειμπεκικο, νά :085:
μη γίνουμε καί ρεζίλι στη γειτονιά.

13

Denny τέλος. Είμαι [b]δηλωμένος fan[/b] σου.
:019:

14

Το χαρακτηρισμό αυτόν φίλε webmaster τον κόλλησαν οι εταιρείες,καθώς καί οι
¨μαγαζάτορες¨της εποχής , μέ σκοπό φυσικά προσέλκυσης πελατείας.:085:

15

[FONT=Times New Roman]Παρένθεση στη συζήτησή σας (στην οποία δεν συμμετέχω)
[/FONT]

Ευχαριστώ. Κι εγώ είμαι fan του Nicoralras.
Πρέπει όλοι εμείς οι ανεμιστήρες να συντονιστούμε κάπως.
Να παραγγείλουμε μπλουζάκια, τζόκεϊ κ.λπ.

Κλείνει η παρένθεση. Ευχαριστώ.

16

Μία από τις βασικές κινήσεις που έκαναν οι “αρχοντορεμπέτες” για να ξεχωρίσουν από τον όχλο (βλ. λαϊκοί δημιουργοί) είναι η συνήθης (όχι πάντα) απουσία του μπουζουκιού. Το ρόλο του σόλου τον απέδιδε η κιθάρα.
Ο άνθρωπος που τους έδωσε την ιδέα (ή, αν θέλετε την αφορμή) ήταν πιθανότατα ο Χιώτης, όταν το ‘48 έγραφε το “Εσύ 'σαι η αιτία που υποφέρω”. Τότε ο Χιώτης απέκτησε τους πολλούς “εχθρούς” στο χώρο των ρεμπετόφιλων.
Οσο για την ονομασία: Μάλλον οι ίδιοι αυτοονομάστηκαν έτσι. Αρκετά υπερφίαλα θα έλεγα. Το “γιαλαντζί ρεμπέτικο” θα ταίριαζε απόλυτα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στα μετεμφυλιακά χρόνια, όταν οι ρεμπέτες γράφουν βαριά κι ασήκωτα, οι “αρχοντορεμπέτες” βρίσκονται μέσ’ στην τρελή χαρά, γράφοντας ένα σωρό …χαριτωμενιές.

ΥΓ. Ζήτησα τον τίτλο του τραγουδιού (και αν είναι δυνατό θα ήθελα και τη χρονολογία της πρώτης εκτέλεσης) γιατί είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι ο χαρακτηρισμός “ρεμπέτικο” είναι ονομασία παλιά στο λαϊκό τραγούδι, κι όχι εφεύρημα των μετέπειτα μελετητών του, όπως αρκετοί υποστηρίζουν.

17

Κύριε αδμίνορα καταγγέλλω δημόσια τους κ.κ. kosta ™ και Webmaster για προβοκατόρικη δράση με σκοπό την μπαχαλοποίηση των topics, δράση επικίνδυνη η οποία έχει ως συνέπεια την πρόκληση σωματικών βλαβών και άλλων παρενεργειών… :093:Μου λύθηκε ο αφαλός και κόντεψα να κατουρηθώ από τα γέλια! :019:

18

Κάτι δεν πάει καλά σ’ αυτή τη πρόταση.
'Η το “δεν” πρέπει να φύγει ή το “κι όχι”.

Αν κατάλαβα καλά που το πας, (που μάλλον κατάλαβα), πρέπει να ανοίξεις καινούργιο θέμα.

Απ’ όσο έχω καταλάβει, τη λέξη “ρεμπέτικο” και “ρεμπέτικη ορχήστρα” κ.λπ., τη χρησιμοποιούσαν όντως, αλλά επιλεκτικά και χωρίς κάποιο φανερό σκεπτικό. Εχω την υποψία ότι ναι μεν, είναι παλιός και υπαρκτός προσδιορισμός, αλλά μάλλον εφεύρημα των εταιρειών.
Οταν πακετάρεις εμπόρευμα (ναι, εμπόρευμα γιατί ο δίσκος πουλιόταν δεν χαριζόνταν) οφείλεις αργά ή γρήγορα να υιοθετήσεις μια positioning strategy. Να προσδιορίσεις - ανεξάρτητα ακόμα και του target group σου - τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του μεριδίου που επιθυμείς (ή που ελπίζεις, ή που διαφαίνεται ότι μπορείς) να αποσπάσεις απ’ την αγορά.
Θέλει λίγη έρευνα για να βρεθεί πότε και με ευθύνη ποιανού ή ποιανών καθιερώνεται. Λέω “καθιερώνεται”, και όχι “πρωτοεισάγεται” γιατί είναι πολύ πιθανό να το κότσαρε κάποιος, έτσι στο “βρόντο” στην αρχή, αλλά μετά να άρεσε στις εταιρείες.

Ας το ψάξουμε λίγο.
Νομίζω ήρθε η ώρα.

19

Εγω πιστευω οτι απευθυνονταν σε πιο πλουσιες κοινωνικες ταξεις και για το λογο αυτο μπηκε
μπροστα η λεξη “αρχοντο”, ακριβως για να καλυψει την λεξη “ρεμπετικο”, που ηταν συνωνυμη
της φτωχειας, των λαικων, των θαμωνων των τεκεδων και παει λεγοντας.
Σε ταβερνες της εποχης εκεινης (εχουμε μαρτυριες απο τον παλιο κινηματογραφο), υπηρχε αλλο
υφος, ασχετο με τα κουτουκια, καθως και στα καλοκαιρινα υπαιθρια που τα προλαβα.
Τον Τσιτσανη και τη συντροφια του, μας πηγε ο πατερας μου να τον ακουσουμε, σε υπαιθριο
κινηματογραφο “Ορφεα” στην οδο Αγ.Δημητριου στην Σαλονικη. Θυμαμαι σαν ονειρο, πηγαινα
τοτε Δημοτικο, και στα παιδικα μου ματια ηταν κατι μαγευτικο… Κοινως τα “Αρχοντορεμπετικα”
εφευρεθηκαν για να “σνομπαρουν” τα “ρεμπετικα” και την κοινωνικη ταξη απο την οποια προηλθαν.

20

Ρίξτε και μιά ματιά στην Κλίκα:

http://www.klika.gr/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=298&Itemid=147

Τον προσδιορισμό Ρεμπέτικα τραγούδια τον έχουμε καταγεγραμμένο ήδη από τις αρχές του 20ού (και όχι για “γιαλαντζή” επιθεωρησιακά αλλά για γνήσια λαϊκά τραγούδια), τη λέξη Η Ρεμπέτα ως κοινωνική τάξη από τον 19ο.