Σαφέστατα διακριτά, ουσάκ με μινόρε, όπως και ραστ με ματζόρε. Η συμπεριφορά τους είναι διαφορετική και εύκολα αναγνωρίσιμη.
Μου φαίνεται ότι το βρήκαμε αυτό που γύρευε ο @Mar_Pan :
Τώρα που γράφω, έχει μόλις ανέβει το εναρκτήριο μήνυμα του νήματος που παραπέμπω. Κατ’ ελπίδα θα ακολουθήσει σχετική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, σπεύσατε!
Παρακολουθώ τη δουλειά του Διονύση. Είναι εξαιρετική!
να και άλλο ένα που ακολουθεί την ιδέα Μπουσελίκ
3 «Μου αρέσει»
Νομίζω και τούτο
1 «Μου αρέσει»
Ναι και κάνει προσωρινα κάτι σα νεβεσέρ το οποίο απο ντουγκιάχ θα λέγαμε χισαρμπουσελίκ
1 «Μου αρέσει»
What about this here masterpiece?
3 «Μου αρέσει»
Άλλη μια ψηφίδα στο μωσαϊκό της διερεύνησης του όρου μεάνια / meyan:
Με τον όρο Μeyan, περιγράφεται στην οθωμανική μουσική, η ανάδειξη της ψηλής περιοχής και η μεταφορά του τονικού κέντρου σε αυτή. Το Μeyan, λαμβάνει χώρα συνήθως στην περιοχή της οκτάβας, γύρω και πάνω από αυτή. Πολύ συχνά παρατηρούμε να δημιουργούνται διαφορετικά τροπικά φαινόμενα, ενώ πολύ συχνά η φρασεολογία στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί να είναι εξαιρετικά πυκνή και με περισσότερη συναισθηματική φόρτιση.
Αυτά συνήθως συμβαίνουν στο μέσον (χρονικά, μορφολογικά) μιας σύνθεσης. Όμως, ενώ σε παλιότερα μηνύματα εδώ είχαμε δει τον οθωμανικό όρο meyan να δηλώνει το ίδιο το μεσαίο μέρος, σ’ ετούτον εδώ τον ορισμό προβάλλεται το τι γίνεται μουσικά και όχι το πότε γίνεται.
Παναγιώτης Παναγάκης, Μορφολογική και τροπική ανάλυση της φόρμας των αμανέδων του Κώστα Ρούκουνα κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Μουσικών Σπουδών. Τμήμα Μουσικών Σπουδών, 2025 (πτυχιακή εργασία), σελ. 42 (=32 pdf) υποσημ. 30. Ευχαριστώ Άνθιμε.
(Δεν ξεχνώ, για άλλη μια φορά, ότι το θέμα του νήματος εδώ ήταν τα ίδια τα «μεάνια» κι όχι ο όρος. Αλλά συζητήθηκε και ο όρος, η προέλευσή του κλπ., οπότε θεωρώ καταλληλότερο να βάλω εδώ αυτή την πληροφορία παρά σε ξεχωριστό νήμα.)
2 «Μου αρέσει»
Καλησπέρα
Στο βιβλίο του Σταύρου Κουρούση " ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΜΠΟΥΡΑ ΣΤΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ" πρώτη έκδοση 2013, στη σελ. 16, αναφέρεται: Εδώ (καραντουζένι) παιζόταν η περίφημη, κατά τους παλιούς, “Γαλάτεια” (ή Γαλάτα), ένα ταξίμι σε δρόμο ουσάκ, με μεάνι (πέρασμα) στο σαμπάχ και επιστροφή στη “Γαλάτα”, δηλαδή στο ουσάκ.
Δυστυχώς δεν δίνει άλλες πληροφορίες. Το γεγονός όμως ότι αναφέρει τον όρο (μεάνι), δείχνει (τουλάχιστον σε μένα) ότι ο όρος αυτός “λαθροπορεί” μεταξύ των μουσικών.
από πού συμπεραίνεις ότι μεάνι = πέρασμα;
Είναι στη σελίδα 76 και είναι μέσα στο αρχικό κείμενο η παρένθεση.
Αντέγραψα ακριβώς αυτό που γράφει ο ΣΚ στο βιβλίο του.
Δεν είναι δικό μου συμπέρασμα.
Και ο Σταύρος γράφει ο ίδιος ή παραθέτει άλλον;
Συμφωνώ.
Δεν παραθέτει άλλον. Γράφει ο ίδιος.
Ωραία. Άρα ο Σταύρος, ως μουσικός (αλλά και μελετητής) έχει αυτή τη λέξη στο ενεργό λεξιλόγιό του, με την έννοια ακριβώς που συζητάμε.
Ακριβώς. Αυτό ήταν και το σκεπτικό μου.
Έτσι κι αλλιώς, είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο που δε νομίζω να έχει άλλη λέξη για να το ονομάσουμε. Πώς θα το πεις, αλλαγή; Πολύ γενικό. Γύρισμα; Σημαίνει κι άλλα πράγματα (ταξίμι με γύρισμα σε ζεϊμπέκικο / σκοπός με δύο γυρίσματα). Μετατροπία; Δε νομίζω πως θα το έλεγαν οι λαϊκοί μουσικοί (και για τους μουσικά εγγράμματους μάλλον παραπέμπει σε άλλο φαινόμενο).
Άρα, γιατί όχι μεάνι.
Σίγουρα δεν είναι πολύ γνωστός ο όρος, αλλά αφού κάποιοι τον λένε θα υπάρχει.
Εντωμεταξύ, το παράδειγμα (η γαλάτα αρχίζει σε ουσάκ, με μεάνι στο σαμπάχ και επιστροφή στο ουσάκ) ταιριάζει και με την αρχική σημασία του meyan: στο μεσαίο μέρος της σύνθεσης είναι που συνηθίζονται οι αλλαγές σε άλλο μακάμι. Και γενικότερα οι μελωδικές αλλαγές: να πάει σε σημεία πιο ψηλά απ’ όσο είχε πάει πριν και απ’ όσο θα πάει μετά, κλπ.
Άραγε όταν έχουμε οριστική αλλαγή δρόμου/μακαμιού (δηλαδή όχι στο meyan) λέγεται και πάλι η λέξη μεάνι;
Ο Σταύρος την αναφορά αυτή την έχει ως προφορική μαρτυρία.
Φαίνεται (σύμφωνα με τους Λεμπέση-Τζινέλλη) ότι δεν πρόκειται για οριστική αλλαγή/πέρασμα σε άλλον δρόμο/μακάμ, αλλά για μία σύντομη (3-4 νότες) παρεμβολή και άμεση επιστροφή στον εκτελούμενο δρόμο.
Μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι, σύμφωνα πάντα με τους προανεφερθέντες, οι παλιοί δάσκαλοι τον όρο μεάνι τον μετέφραζαν ως “ξέσπασμα”. Χρησιμοποιούσαν δηλαδή μια λέξη με ιδιαίτερο ψυχικό, συναισθηματικό και εκφραστικό φορτίο (!) και όχι μια άλλη μουσικο-τεχνικού χαρακτήτα (πχ. πέρασμα ή κάτι άλλο).
Οι μεταρροπίες ή οποιεσδήποτε άλλες αλλαγές που εκδηλώνονται στο meyan των λόγιων μακάμ συνθέσεων, στον μικρό βαθμό που γνωρίζω αυτό το μουσικό ιδίωμα, πράγματι θυμίζουν ξέσπασμα.
1 «Μου αρέσει»