Ποια ειναι η πρώτη εκτέλεση αυτού του τραγουδιού του Τσιτσάνη;
Τελικά ειναι συνδημιουργός στους στίχους ο Γκουβερης;
Η πρώτη εκτέλεση: 13/9/48, με τους Τσαουσάκη και Μπέλλου.
2η, το ΄48, πάλι με τους Τσιτσάνη, Νίνου και Ευγενικό.
3η, το ΄58, με τους Καζαντζίδη, Μαρινέλλα, Λύδια
και 4η, με τη Μπέλλου.
(Και ειλικρινά, ποια να ξεχωρίσει κανείς;
Όλες είναι υπέροχες!..).
Σε δήλωσή του, η οποία δημοσιεύτηκε κατά καιρούς, ο Γκούβερης παραδέχτηκε πως συνέβαλε ελάχιστα στη διαμόρφωση των στίχων, γι΄αυτό και του αναλογούσε μόνο το 20% των δικαιωμάτων επί των στίχων.
Υπάρχουν αρκετές ακόμη αξιόλογες εκτελέσεις της “Συννεφιασμένης Κυριακής”. Ενδεικτικά ν’ αναφέρω αυτή με τους Νίνου-Τσιτσάνη-Σαλασίση το '54, αυτή με τον Αξιώτη Κεχαγιά και τη Ρένα Ντάλλια το '63. Θα βάλω ξεχωριστά βέβαια την εκτέλεση του '80 με τον Τσιτσάνη. Μια εκτέλεση με απίθανο φυσικό ήχο και αρκετούς τόννους συναίσθημα.
Ολες οι εκτελέσεις της “Συννεφιασμένης Κυριακής” είναι (όπως είπε και η Ελένη) υπέροχες. Ο λόγος είναι απλός: Πρόκειται για τεράστιο τραγούδι. Ωστόσο κάθε εκτέλεση έχει κάτι που την κάνει ξεχωριστή. Τσαουσάκης - Μπέλλου την είπαν πρώτοι κι αυτό έχει τη σημασία του. Η εκτέλεση του '54 (αν δεν κάνω λάθος) είναι ζωντανή ηχογράφηση κι αυτό είναι μια άλλη πρωτοτυπία. Η εκτέλεση του '80 είναι -όπως είπα παραπάνω- κάτι επίσης ξεχωριστό, σε μια εποχή που οι περισσότεροι ηχογραφούν ακόμη τα ρεμπέτικα με ντραμς και μαγνήτες.
Οσο για την εκτέλεση του '59 με τον Καζαντζίδη… Προσέξτε:
Καζαντζίδης, Λύδια, Μαρινέλα και από δίπλα, Παπαδόπουλος, Καρνέζης, Μακρυδάκης, Τσιτσάνης! Πιθανότατα αυτή η εκτέλεση έπαιξε κομβικό ρόλο στην αναβίωση του ρεμπέτικου που ακολούθησε. Είναι ίσως αυτή που έσπρωξε τον Μπιθικώτση να πάει να βρει το Μάρκο και να ξεκινήσει η γνωστή διαδικασία.
Μιας και το έφερε η κουβέντα… ο Μπιθικώτσης σίγουρα είχε μπει μέσα στα πράματα πριν το '59, και συγκεκριμένα, είχε σίγουρα γνωρίσει τον Μάρκο πολύ πριν το '59. Σκεφτείτε μόνο πότε γράφει ο Γρηγόρης το καντήλι τρεμοσβήνει, στο οποίο συμμετέχει και ο Μάρκος.
ΥΓ - Που χαθήκατε όλοι ρε σεις;
“Τα μπάνια του λαού”, Πάνο…
Δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα.
Μιλάω για την πρώτη αναβίωση του ρεμπέτικου τη δεκαετία του '60. Αυτή η αναβίωση ξεκίνησε με την ευρεία αποδοχή των τραγουδιών του Μάρκου με τον Μπιθικώτση. Αμέσως μπήκε στο παιχνίδι ο Τσιτσάνης, με παλιά τραγούδια του Μάρκου* και δικά του, κυρίως με τη φωνή του Μπιθικώτση κι αυτός και ακολούθησαν επανεκτελέσεις παλιών ρεμπέτικων με τις περισσότερες γνωστές φωνές της εποχής (Πόλυ Πάνου, Γιώτα Λύδια, Γκρέυ κλπ.). Ακολούθησαν κι άλλοι πολλοί (ο Ζαμπέτας επανέφερε το Στράτο κλπ.).
Αυτό που λέω παραπάνω είναι ότι η εκτέλεση της “Συννεφιασμένης Κυριακής” με τον Καζαντζίδη, ένα χρόνο πριν, και η τεράστια επιτυχία που είχε, έδειξε ότι ο κόσμος ήθελε (να μην πω απαιτούσε) να γνωρίσει (ή και να ξανακούσουν οι παλιότεροι) τα παλιά ρεμπέτικα τραγούδια. Πιθανολογώ λοιπόν ότι η εκτέλεση της “Συννεφιασμένης Κυριακής” με τον Καζαντζίδη στάθηκε αφορμή να γίνουν όλα αυτά ή αν θέλετε αλλιώς, ενθάρρυνε το γίνουν όλα αυτά.
Την εποχή μου μιλάμε (τέλη '59 - αρχές '60) ο Μάρκος είναι στο περιθώριο, σε συνθήκες βαθιάς φτώχειας. Ούτε μεροκάματο ούτε δισκογραφία (τελευταίος δίσκος ο GA-7812 το 1954 στην Odeon). Ο Μπιθικώτσης μαζί με τον Καρανικόλα (μαθητής του Μάρκου) πάνε στο σπίτι του Μάρκου και κανονίζουν μαζί του να ξαναβγάλουν τραγούδια του στη δισκογραφία. Από τα δέκα πρώτα τραγούδια που έβγαλε τότε (1960) ο Μάρκος στη δισκογραφία, τα 7 είναι πρώτες εκτελέσεις, ενώ τα 3 επανεκτελούνται είτε σε διασκευή (“Αντιλαλούν οι φυλακές”, “Βεργούλες”) είτε ατόφια (“Για σένα μαυρομάτα μου”).
Εννοείται ότι ο Μπιθικώτσης γνώριζε από παλιά το Μάρκο. Κι όχι μόνο τον γνώριζε, αλλά ο ίδιος παραδεχόταν πως ήταν και δάσκαλός του. Το “Καντήλι τρεμοσβήνει” δεν είναι απλά ένα τραγούδι του Μπιθικώτση που τραγούδησε ο Μάρκος, αλλά το ΠΡΩΤΟ τραγούδι που πέρασε στη δισκογραφία ο Μπιθικώτσης (1949). Μπορούμε να πούμε ότι ο Μπιθικώτσης το 1960 “πάτσιζε” το Μάρκο για τη βοήθεια που του 'δωσε στα πρώτα βήματά του.
Ακόμη αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ ο Μπιθικώτσης βγαίνει ως συνθέτης το '49, θα περάσουν 4-5 χρόνια μέχρι να μπει και ως τραγουδιστής και μάλιστα ως …δευτεράντζα! Η αναγνώρισή του θα έρθει αργότερα μέσω των τραγουδιών του Μίκη.
- Προσέξτε τι σημαίνει αγάπη για το ρεμπέτικο. Ενας Τσιτσάνης, με τεράστιες επιτυχίες στα παλιά του τραγούδια, επανεκτελεί με το Μπιθικώτση τα τραγούδια του Μάρκου! Μάλιστα κάποτε άκουσα το Στέλιο Βαμβακάρη να λέει στο Γεραμάνη ότι ο Τσιτσάνης ζήτησε άδεια από το Μάρκο για να βάλει αυτά τα τραγούδια σε δίσκο!!!
Τί να πεί κανείς; Πώς ήταν τα πράγματα και πώς έχουν καταντήσει:079: