Ρεμπέτικο και Τζαζ

Καλησπέρα. Πιστεύω ότι το ρεμπέτικο μπορεί να αποτελέσει αφορμή για πολύ ενδιαφέροντες αυτοσχεδιασμούς, ειδικά στο χώρο της σύγχρονης τζαζ σκηνής. Οπότε προτείνω αυτό το θέμα.

Μια ωραία παρουσίαση:

Ας αναφέρουμε και τους συντελεστές:

Lito Voyatzoglou Quartet
Performers:
Lito Voyatzoglou, piano, arrangement
Stelios Chatzikaleas, trumpet
Haris Mermingas, double bass
Nikos Sidirokastritis, drums

(Κόπι-πέιστ από την περιγραφή του βίντεο. Φαίνεται ότι η τζαζ δε συμπαθεί τις περιφερειακές γλώσσες.)

1 «Μου αρέσει»

Είμαι πάντα υπέρ των διασκευών, κατ’ αρχήν.

Το «Ρεμπέτικο και Τζαζ», για τη συγκεκριμένη περίπτωση, δε μου λέει τίποτε: αυτό που ακούσαμε δε χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι το αρχικό κομμάτι ήταν ρεμπέτικο. Είναι απλώς η τζαζ διασκευή μιας μη τζαζ μελωδίας.

Εισαγωγή σόλο πιάνο: είναι η Αχάριστη, αλλά όχι και πολύ τζαζ ακόμη. Βασικά, σχεδόν δεν είναι διασκευή.

Κύριο μέρος: εκπληκτικό μακρύ σόλο τρομπέτας με συνοδεία των άλλων τριών. Εδώ συμβαίνει το αντίστροφο, είναι τζαζ αλλά δεν είναι η Αχάριστη! Προσωπικά, χωρίς να είμαι γνώστης και καλός κριτής της τζαζ, με μάγεψε να το ακούω. Δε βρήκα όμως τη σχέση με την υποτιθέμενη αφόρμηση, τη μελωδία του Τσιτσάνη.

Επίλογος: το σόλο της τρομπέτας κλείνει επαναφέροντας το αρχικό θέμα. Εδώ είναι και τα δύο, και η Αχάριστη και τζαζ, αλλά εξακολουθώ να μη βλέπω τη σχέση με το προηγούμενο και κύριο μέρος.

Μα, για το θεό βρε Περικλή! πόσο κοντύτερα στην “Αχάριστη” θα έπρεπε να ήταν, δηλαδή, η εισαγωγή (0.00 - 2.01), ώστε να μην αναγνωριστεί το αρχικό κομμάτι;

Μα δεν το έγραψα για την εισαγωγή, ξαναδές το Νίκο.

Ναι, σωστά, έχεις δίκιο, δεν το πρόσεξα καλά!

Επειδή τυχαίνει να ακούω τζαζ και να συχνάζω σε μαγαζιά που παίζεται τζαζ (όπως το Half note) όσοι παίζουν εκεί δεν μιλούν για διασκευές και ταμπέλες μουσικής παρά ακούς συχνά την εξής φράση “Η Αχάριστη του Τσιτσάνη μέσα από μια δική μας ματιά και προσέγγιση”. Υπάρχουν άνθρωποι της τζαζ που είναι “γνωστοί ύποπτοι” για τις προσεγγίσεις τους όπως η Λητώ Βογιατζόγλου, ο Δημήτρης Καλαντζής, ο Σταύρος Λάντσιας κλπ. Οι περισσότεροι πιανίστες.
Στη τζαζ μια βασική μελωδία είναι αρκετή αφορμή για αυτοσχεδιασμούς που κρατούν αρκετό χρόνο. Γενικά η τζαζ έχει πολλή ελευθερία έκφρασης. Στις προσεγγίσεις τους αλλάζουν δρόμους, ρυθμούς κλπ με μοναδικό μέλημα να μην βγουν εκτός χρόνου. Όλα τα υπόλοιπα είναι ρευστά και άποψη. Αν και ακόμα και στο κομμάτι χρόνου υπάρχει η ασύγχρονη τζαζ :wink:
Στα δικά μου αυτιά λοιπόν και στη δική μου σκέψη δεν υπάρχει θέμα σύγκρισης / σύγκλεισης των δύο ειδών. Απλά είναι γνώριμες μελωδίες που πάνω τους χτίζονται αυτοσχεδιασμοί και κομμάτια. Η άλλη ματιά που λέγαμε!

2 «Μου αρέσει»

Καλησπέρα, η σκέψη ήταν να υπάρχει ένας χώρος για αναρτήσεις σχετικά με το ρεμπέτικο και την τζαζ. Ερασιτέχνης είμαι, αλλά νομίζω ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες διαλόγου ανάμεσα στα είδη, κυρίως λόγω της βαρύτητας που δίνεται στον αυτοσχεδιασμό. Επίσης δε μιλάω για τις διασκευές, πού είναι και αυτές σημαντικές. Ίσως το ότι το έβαλα κάτω από την κατηγορία “θέσεις και αντιθέσεις” να μην ήταν καλή ιδέα… Πάντως σε τελική ανάλυση, μια σκέψη είναι. Τώρα, σχετικά με τον τζαζ αυτοσχεδιασμό, νομίζω υπάρχει ένα κλίμα ελευθερίας, όπου το σημαντικό είναι, το πού σε ταξιδεύει ο/η μουσικός με τις ιδέες του/της. Και αυτές οι μαγικές στιγμές που δημιουργούνται έχουν μεγάλη αξία. Κάπως έτσι βλέπω τα πράγματα και στα ταξίμια που συμβαίνουν καμιά φορά στα live. Θυμάμαι το Ιορδάνη στο Εναλλάξ (εκεί έτυχε να τον δω) να δημιουργεί ανάλογο κλίμα.

Αυτό είναι που δεν μπόρεσα να αντιληφθώ: δε μου φάνηκε αυτοσχεδιασμός πάνω στο θέμα, αλλά αυτοτελής.

Αυτό που καταλαβαίνω είναι το εξής. Το κομμάτι ξεκινά από το πιάνο, που βάζει κατά κάποιο τρόπο το πλαίσιο. Μελωδικές γραμμές που είναι από το αρχικό κομμάτι, που όμως εμπλουτίζονται αρμονικά από πιο σύνθετες συγχορδίες. Δημιουργείται τελικά ένα μοτίβο αρμονικό και ρυθμικό πάνω στο οποίο “πατάει” η τρομπέτα σα σολιστικό όργανο και το μπάσο/ντραμς. Το ότι “φεύγει” από το μελωδικό πλαίσιο του κομματιού είναι θετικό και το ζητούμενο. Το όμορφο στην υπόθεση είναι ότι φτιάχνει ένα συναισθηματικό κόσμο που παρασέρνει τον ακροατή. Επίσης μια υπόθεση που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι ότι η επιλογή του αρχικού κομματιού του Τσιτσάνη, δεν είναι τυχαία, αλλιώς δεν θα υπήρχε αυτό το όμορφο τελικό αποτέλεσμα (χωρίς να σημαίνει ότι η ομορφιά είναι σώνει και καλά επιθυμητή). Δεν είναι δηλαδή μια απλή τεχνική άσκηση αυτό που ακούμε.

Εμένα μου άρεσε πολύ ως προσέγγιση. Και τα μέρη όπου έβαζαν το θέμα, και η ελεύθερη ανάπτυξη. Αν δεν ήταν ελεύθερη δεν θα ήταν τζαζ, εξάλλου ο Τσιτσάνης στην ουσία έφτιαξε ένα τραγούδι που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε ανάλυση ακκόρντων, το οποίο είναι ιδανικό σαν σκελετός για τζαζ αυτοσχεδιασμό. Το έχει ξανακάνει αυτό, πχ η εισαγωγή στην Πραγουάη.

1 «Μου αρέσει»

Εδώ μια ιδέα (αποσπασματική) σε προσεγγίσεις του Δημήτρη Καλαντζή σε μελωδίες του Τσιτσάνη:

1 «Μου αρέσει»

Φοβερός μουσικός, από τα λίγα που έχω ακούσει.

TO GNOSTO TRIO play Arap Zeybekiko a little bit Jazz influenced