Αυτός ο δρόμος δε νομίζω να μας βγάλει πουθενά. Η ιστορία του τραγουδιού θα μπορούσε μεν να έχει συμβεί, αλλά κι αν είναι φανταστική δεν κάνει καμία απολύτως διαφορά. Οι μάγκες ήταν πέντε και όχι π.χ. τρεις μόνο και μόνο για λόγους μετρικούς. Ο τεκές θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε - και όντως είναι οποιοσδήποτε, όπως επεσήμανε ήδη ο Νίκος. Το τουμπεκί ήταν Περσίας όχι γιατί αυτό ήταν το καλύτερο αλλά γιατί έτσι είναι το στερεότυπο στα τραγούδια (το ότι το στερεότυπο μπορεί να οφείλεται στην όντως ανώτερη ποιότητα του περσικού καπνού είναι άλλο θέμα). Για τον ίδιο λόγο ζητάνε να είναι αφράτος ο ναργιλές. Και ούτω καθεξής: πρόκειται για μια παράθεση στερεοτυπικών φράσεων πάνω στις οποίες έχουν στηριχτεί δεκάδες χασικλήδικα τραγούδια. Το ότι ο τεκετζής τούς εξαπάτησε είναι το μίνιμουμ απαραίτητο στοιχείο πρωτοτυπίας για να μπορεί το τραγούδι να δικαιολογεί την ύπαρξή του δίπλα σε τόσα παρόμοια. Δεν έχει κανένα νόημα να αναρωτιόμαστε αν θα είχαν δείξει με το δάχτυλο προς κάποιο βουνό για να το ξεχωρίσουν από τα άλλα, ή αν εννοούν συγκεκριμένο βουνό / σπηλιά ή όποιο να 'ναι. Κάθε βουνό, κάθε μάγκας, κάθε τύπος τουμπεκιού θα έκανε εξίσου καλά τη δουλειά.
Είναι σαν να έχουμε σ’ ένα τραγούδι τη φράση «είχα μιαν αγάπη» και να ψάχνουμε αν ο στιχουργός είχε συγκεκριμένη άποψη στο νου του για το ποια και τι ήταν αυτή η αγάπη… Ήταν μια αγάπη, αυτή η γνωστή που τη βάζουμε στα τραγούδια, τίποτε παραπάνω!
Δεν έχουν σ’ όλα τα τραγούδια όλοι οι στίχοι συγκεκριμένο νόημα. Έχει και παραγεμίσματα - συχνά έχει και τραγούδια που αποτελούνται μόνο από παραγέμισμα. Και δεν το λέω υποτιμητικά: άμα μας αρέσουν τα χασικλήδικα τραγούδια ως κατηγορία, ή η οποιαδήποτε άλλη κατηγορία αντιστοίχως, έχουμε καμιά φορά ανάγκη να ακούμε τα ίδια και τα ίδια (π.χ. τις ματσαράγκες τις κάνουν ή τις υφίστανται μόνο μάγκες - δεν ξέρω καμία περίπτωση που η λέξη να είναι στη μέση του στίχου και να μη χρειάζεται ρίμα, ώστε να τις κάνει και κάνας άλλος). Καλά είναι και τα αντιστερεοτυπικά τραγούδια, αλλά τουλάχιστον στο ρεμπέτικο δεν υπάρχουν μόνο αυτά.
Άρα, αλλού πρέπει να κοιτάξουμε. Αν επιβεβαιωθεί ότι υπάρχει τοπωνύμιο Κουνελάκη, έχει καλώς. Αν κάποια μέρα ξαφνικά αρχίσουμε όλοι ν’ ακούμε το ίδιο κι όχι άλλος βήτα κι άλλος κάππα, πάλι έχει καλώς. Μέχρι τότε το θέμα παραμένει ανοιχτό και δε νομίζω ότι θα έχω τίποτε να προσθέσω.
Χμμ, το έχειν καλώς δεν είναι τόσο απροϋπόθετο, κατʼ εμέ: για να έχει καλώς το πράγμα −και κυρίως το λήμμα−, δεν αρκεί η ενδεχομενικότητα της εκ των υστέρων επιβεβαίωσης της ύπαρξης του τοπωνυμίου. Για να είχε απεξαρχής καλώς το πράγμα και το λήμμα, θεωρώ ότι έπρεπε εκ των προτέρων να είχε επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του τοπωνυμίου: να μη διακινδυνεύσουμε δηλαδή καν να δώσουμε λαβή ότι ίσως και να κατασκευάσαμε ένα τοπωνύμιο υποστασιοποιώντας αυτό που θεωρήσαμε ότι ακούσαμε…
Να πούμε δυο πράγματα.Κι εγώ ακούω ΚΟΥΝΕΛΑΚΗ ή ΚΟΥΝΕΛΑΚΙ…Μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε,όχι όμως τοπωνύμιο.Ύψωμα Κουνελάκη στην Δραπετσώνα δεν υπάρχει,κι ούτε (μάλλον) υπήρξε.Έχω ρωτήσει γέροντες,(η μητέρα μου,και οι θείοι μου εκεί γεννήθηκαν,ο δε παππούς μου ήταν ο πρώτος κεμπαπτζής της Δραπετσώνας,πριν ακόμα κι απ τον Κυρ Μηνά.) όλοι τους ,καθώς και διάφοροι φίλοι και παλιοί γείτονες ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΑΝΗΦΟΡΟ-ΥΨΩΜΑ-ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ με το όνομα ΚΟΥΝΕΛΑΚΗ. Ρώτησα πρόσφατα κάποιους παλιούς αν υπήρχε ταβέρνα,τεκές,μαγαζί,βιοτεχνία,με το όνομα Κουνελάκη,απολύτως τίποτα.Προφανώς κάτι άλλο θα ήθελε να μας πει ο ποιητής.Ελπίζω με τη έρευνα το μέλλον να σταθεί πιο γενναιόδωρο μαζί μας.
Ακόμα θα ήθελα να καταθέσω , ότι εδώ στην περιοχή,οι άνθρωποι τότε φυσικά και άλλαζαν τις λέξεις,τις περισσότερες φορές χάριν σκοπιμότητας και αστεϊσμού.Έχω ακούσει από παππούδες την έκφραση “κοίτα το βουνί”,όπου βεβαίως κοίταζαν μια όμορφη κοπέλλα,όπου περνούσε από μπροστά τους.Σαφώς δεν μπορούμε να πούμε ότι το λαϊκό μας τραγούδι είναι γεμάτο από σπάνιους τύπους λέξεων - συμφωνώ με την Ελένη - αλλά και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και κάποιες περιπτώσεις.Συμφωνώ με τον Περικλή ότι το θέμα παραμένει ανοικτό.
Υ.γ. Αν κάποιος ψάξει το τοπωνύμιο -Κουνελάκη Δραπετσώνα- στο διαδίκτυο,θα δει άπειρα “ύψωμα της Δραπετσώνας”.Κανείς όμως δεν αναφέρει το που βρίσκεται,ούτε από που πήρε αυτή την ονομασία.Προφανώς το υιοθετούν λόγω του τραγουδιού.Εδώ μάλλον συμφωνώ με τον Γιώργο.
Αν θα κλείσουν τους τεκέδες Πειραιά - Κρεμμυδαρού, θα τους κλείσουν και πανελληνίως, έτσι δεν είναι; Όπως και τους έκλεισαν άλλωστε. Γιατί να κοιτάμε ειδικά την Κρεμμυδαρού/Δραπετσώνα κι όχι όλη την ευρύτερη περιοχή Πειραιά;
Βρε Δημήτρη, ο τρόπος με τον οποίο εκφέρεται η φράση, παραπέμπει σε τοποθεσία και όχι σε παρατσούκλι. Το αν κάποια τοποθεσία είχε πάρει το όνομα Κουνελάκη (-ι; από παρατσούκλι ή πραγματικό όνομα (μεγαλοϊδιοκτήτη ή οποιουδήποτε) το συζητήσαμε πριν χρόνια, αλλά δεν είχε βρεθεί τίποτα. Το επιβεβαιώνει και ο Νίκος Ν. στον οποίο έχω εμπιστοσύνη, λόγω και εντοπιότητας. Μία επιφύλαξη μόνο κρατάω, βλέποντας
[QUOTE=Ελένη;238234]Σκληρή τεκμηρίωση, λοιπόν.
1, 2, 3: …
4. Το είπα και το τόνισα από την αρχή, πως προφορικές μαρτυρίες για την ύπαρξη τοπωνυμίου στην περιοχή με το όνομα “Κουνελάκη” υπάρχουν./QUOTE]
Μήπως η Ελένη έχει κάτι άλλο υπόψη;
Επειδή η περίπτωση να λέει ο στίχος “Κουνελάκη” φαίνεται επικρατέστερη, θα ξαναπώ (πέρα από προφορικές μαρτυρίες που είχα και οι οποίες διαβεβαίωναν για τέτοιο τοπωνύμιο) ότι χρειάζεται [u]έρευνα[/u] πιο συστηματική.
Νίκο, δεν αμφισβητώ φυσικά τις μνήμες των ντόπιων οι οποίοι δεν ανακαλούν στη μνήμη τους περιοχή με αυτή την ονομασία, αλλά η εμπειρία μου μού λέει ότι δεν αρκεί αυτό.
Ένα παράδειγμα θα πω.
Εδώ και καιρό ψάχνω στοιχεία για τον περίφημο μπουζουξή Τζανέα.
[Περισσότερα, προσεχώς, στην “Κλίκα”].
Φτάνοντας στη γενέτειρά του, οι νεότεροι αλλά και οι γεροντότεροι ήταν απόλυτα σίγουροι πως δεν υπήρξε τέτοιο όνομα στην περιοχή τους (και πρόκειται για ένα μικρό χωριό, όχι για ολόκληρο τον Πειραιά ή τη Δραπετσώνα και για έναν μουσικό ονομαστό, όχι για κάποιον ή ένα τοπωνύμιο που ίσως ξεχάστηκε με το πέρασμα των χρόνων).
Χρειάστηκε από μέρους μου ψάξιμο συστηματικό, από τα ΓΑΚ μέχρι τα υποθηκοφυλακεία, για να βρω μια άκρη και να φτάσω να ανακαλύψω στοιχεία συγκεκριμένα μέχρι και το σπίτι του, το οποίο παραδόξως διασώζεται.
Σ’ αυτό το ψάξιμο, το συστηματικό, αδυνατώ αυτή τη στιγμή να ανταποκριθώ.
Τονίζω και πάλι - από την εμπειρία μου - ότι χρειάζεται [u]έρευνα[/u] συστηματική, πριν απορρίψουμε αυτή την εκδοχή, να λέει δηλαδή όντως ο στίχος “Κουνελάκη” και όχι “βουναλάκια” ή ακόμα χειρότερα “βουν[u]ε[/u]λάκια”.
Όταν σου λένε ότι κάτι δεν υπάρχει, δεν υπάρχει τρόπος να αποδειχτεί αυτό. Άρα πάντα μένει ένα ενδεχόμενο να υπάρχει και να μην έχει εντοπιστεί, ή να λησμονήθηκε, κλπ… Κι εγώ το έχω συναντήσει στις έρευνές μου για άλλα άσχετα πράγματα, έχω δει δηλαδή πράγματα που δεν υπήρχαν μέχρι που ξαφνικά έλαβαν ύπαρξη (ή που είχαν εξαφανιστεί, σαν τα μαμμούθ, και αιφνιδίως ξεεξαφανίστηκαν).
Όλοι θαρρώ συμφωνούμε για περαιτέρω έρευνα.Έτσι για την ιστορία και μόνο,να πούμε ότι στο τελείωμα του σχιστού του Κορυδαλλού (Κουτσικάρι),εκει που πέφτει στην Ι.οδό βρίσκεται ο λόφος Κουνελιών,που είχε και το μαγαζί του ο Στελλάκης Περπινιάδης.
Όπα, σα να το ξαναπιάνουμε απʼ την αρχή, και μάλιστα ανάποδα, ως μη όφειλε: αυτός που εμφανίζεται εξαίφνης και λέει ότι κάτι (όχι υπερβατικό αλλά γεωγραφικώς εντοπισμένο) που δεν είχε ξανακουστεί ότι υφίσταται υπάρχει, αυτός οφείλει να αποδείξει την ύπαρξή του, όταν μάλιστα αυτή δεν έρχεται προδήλως στο φώς άμα τη εκφωνήσει της και παραμένει ένα σημαίνον άδειο από σημασία. Δεν είναι καν απαραίτητο να έρθουν μετά οι άλλοι και να του πούνε ότι αυτό το κάτι δεν υπάρχει: αν δεν το αποδείξει αυτός που το ισχυρίστηκε, καταρρέει από μόνο του. Και μετά πάμε για άλλες εκδοχές -με υπαρκτά σημαινόμενα:κάνα βουνελάκι, ας πούμε…
Μα αυτό κάνει η Ελένη: ακούει «Κουνελάκη», και αναλαμβάνει να αποδείξει [όχι ότι, αλλά] αν υπάρχει. Αλλά στην έρευνά της, πέρα από μια αδιασταύρωτη αναφορά, δε βρήκε τίποτε πιο σίγουρο. Ε, αυτή η αδιασταύρωτη του καθενός δε θα του άνοιγε την όρεξη όμως;
Για να εξηγούμεθα, εγώ δεν υποστηρίζω καμία εκδοχή. Απλώς παρακολουθώ με ενδιαφέρον.
Δε βλέπω να διαφωνεί κανείς ότι η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί.
Δεν το αφήνουμε να ξεκουραστεί μέχρι τότε; Δε λέω, καλή και η κριτική της δουλειάς που έχει γίνει μέχρι τώρα, αλλά εδώ και μερικά μηνύματα δε λέμε τίποτε καινούργιο.
Εεεπ!! Περικλή!.. Ακριβώς τέτοια προσέγγιση είναι η μήτρα της παρετυμολογίας!
Για τη συμβολή του Πέτρου: Κουνελάκι ακούω να λέει ο Τσιτσάνης, ή τουνελάκι, αλλά το δεύτερο το αποκλείουμε ως παντελώς άσχετο. Και, προσοχή: πιθανόν να ήξερε, ακριβώς, σίγουρο δεν είναι.
Εγώ θα το διατύπωνα ως εξής: επερωτώντας το λήμμα, πολύ μετά την ανάρτησή του, διαπιστώσαμε ότι η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί και το θέμα παραμένει ανοιχτό. Δεν αφήνουμε το λήμμα να ξεκουραστεί “κατεβάζοντάς” το απ’ το Γλωσσάρι και, όταν ευοδωθεί η έρευνα ταυτοποίησης του τοπωνυμίου, να το “ξανανεβάσουμε” με διορθωμένο και τον στίχο (“Πάν’ εκεί στο…” αντί “Πάμ’ εκεί στου…”) και σένιο από κάθε άποψη;
Σταματώντας κι εγώ, συνοψίζω τη θέση μου: το τι ακούει κανείς δεσμεύει τον ίδιο και μόνο (άλλο η νόμιμη φιλοδοξία του να πείσει για ό,τι ακούει με εύλογη επιχειρηματολογία). Το να μετατρέπει όμως την ακουστική του εντύπωση σε ανεπιφύλακτο όσο και ατεκμηρίωτο λήμμα/τοπωνύμιο είναι κατ’ εμέ σοβαρό και άλλης τάξεως ζήτημα.
από παρατσούκλι ή πραγματικό όνομα (μεγαλοϊδιοκτήτη ή οποιουδήποτε) το συζητήσαμε πριν χρόνια, αλλά δεν είχε βρεθεί τίποτα. Το επιβεβαιώνει και ο Νίκος Ν. στον οποίο έχω εμπιστοσύνη, λόγω και εντοπιότητας. Μία επιφύλαξη μόνο κρατάω, βλέποντας