Αυτές τις μέρες έχω το εξής πρόβλημα: ένα τραγούδι του Σκαρβέλη, “Τράβα ρε μάγκα και αλάνη”, έχει ηχογραφηθεί σε τρείς εκτελέσεις (Μανιάτης):
ODEON GA 1793 / GO 2131, με το Ρούκουνα,
HMV AO 2147 / OT 1735 με τη Ρόζα (ως “Τράβα ρε αλάνη”) και
Columbia DG 2035 / CG 839 1934 με τον Στελλάκη.
Όλες είναι του 1934. Υπάρχει τρόπος να βρεί κάποιος τη χρονολογική τοποθέτηση των τριών αυτών εκτελέσεων μεταξύ τους, μέσα στο χρόνο, τόσο ως ημερομηνία ηχογράφησης (μήτρα) όσο και εμφάνισης στο εμπόριο (αρ. καταλόγου);
Η τυχόν λύση του προβλήματος θα έχει εφαρμογή και σε άλλες περιπτώσεις, όπου πρέπει να συγκριθούν ηχογραφήσεις διαφορετικών εταιριών.
Στοιχεία ακριβή παίρνουμε πάντα σ΄αυτές τις περιπτώσεις από τα δελτία ηχογραφήσεων των εταιρειών, από τα δελτία της ΑΕΠΙ ή από στοιχεία επιβεβαιωμένα που διαθέτουμε για κάποια τραγούδια.
Αλλά, στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για όλα τα τραγούδια, λειτουργούμε μόνο συγκριτικά.
Για το συγκεκριμένο που ρωτάς, Νίκο.
Ξέρουμε πως το τραγούδι «Ο Ρεμπέτης» [Columbia Ελλάδας, DG-2036 ] του Κ. Ρουμελιώτη, γραμμοφωνήθηκε από το Στ. Περπινιάδη τον Ιούνη του 1934.
Άρα, αυτόματα, η εκτέλεση και του τραγουδιού που μας ενδιαφέρει της Columbia, έίναι τον Ιούνη.
Έχουμε στοιχεία εξακριβωμένα για το τραγούδι «Καρίπ Νεβά Μανές» της HMV Ελλάδας,
ΑΟ – 2149: ηχογραφήθηκε από τον Κ. Τζόβενο στις 19/7/ 1934.
Άρα, η χρονογράφηση από την HMV του τραγουδιού που μας ενδιαφέρει πρέπει να είναι τον Ιούλιο..
Δεν έχω πρόχειρα στοιχεία για την Odeon, αυτή τη στιγμή.
Στοιχεία για μερικά τραγούδια δίνει και ο Μανιάτης στους “Φωνογραφητζήδες”.
ODEON GA 1793 / GO 2131 ειναι το 1934 δυστυχως δεν εχω αλλα στοιχειαHMV AO 2147 / OT 1735 με τη Ρόζα Τράβα ρε αλάνη ειναι γραμμενο στις 21/7/1934 Columbia DG 2035 / CG 839 1934 με τον Στελλάκη ειναι ιουνιος 1934. Ολα με βαση τα στοιχεια της μητρας
Οταν έχεις “μέτρο σύγκρισης”, γίνεται η δουλειά που αναφέρεται παραπάνω. Αν δεν έχεις στοιχεία για ν’ “ακουμπήσεις” τότε πας σε άλλους συλλογισμούς. Π.χ.:
Οταν πρόκειται για γνωστούς δημιουργούς -ή καλύτερα για δημιουργούς με μεγάλο έργο- κοιτάς σε ποια εταιρία γράφουν εκείνη την εποχή (όπως λέμε, σε ποια εταιρία ανήκουν και ισχύει πιο καθαρά τα μεταπολεμικά χρόνια). Η πρώτη λοιπόν εκτέλεση είναι στην εταιρία με την οποία συνεργάζεται ο δημιουργός. Αυτός ο συλλογισμός δεν αποδίδει πάντα το σωστό αποτέλεσμα, αλλά αποτελεί σοβαρή ένδειξη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι όταν έχεις δύο εκτελέσεις σε “αδερφές” εταιρίες, δηλαδή σε Columbia-HMV ή σε Odeon-Parlophone.
Άρη και λοιπά παιδιά, θέλω μία χάρη αν μπορείτε σχετική:
Έχω οικογενειακό φίλο τον ανηψιό του Στελλάκη, ο οποίος του είχε μεγάλη αδυναμία κι έχει κληρονομίσει από αυτόν και το τελευταίο μπουζούκι του, ενώ ο ίδιος παίζει μόνο λίγη κιθαρίτσα.
Ενώ θυμαται το θείο του κυρίως στα τελευταία του και έχει πολλά τετράδιά του με τραγούδια που έπαιζε, δεν γνωρίζει τίποτα για τα χρόνια που αναφέρετε (μεσοπόλεμος και λοιπά). Αναφέρει ότι ο Στελλάκης πέθανε τραγουδώντας μόνος του σε ταβέρνες για το μεροκάματο, όπου λάχει, και δεν είχε πάρε δώσε με γνωστούς μουσικούς της εποχής στα τελευταία του. Αληθεύει από όσα γνωρίζετε; Και τι έχετε να πείτε για την πορεία του σε κείνα τα (δύσκολα) χρόνια από συζητήσεις μεταξύ σας και με τους εναπομείναντες παλιούς;
Από εκτελέσεις τραγουδιών που πέτυχα στο διαδίκτυο με το Στελλάκη και (κυρίως) με τη Γεωργακοπούλου ο ανηψιός του μερικές φορές δεν αναγνωρίζει και τη φωνή (λογικό γιατί έμεινε μαζί τους λίγα χρόνια μόνο πριν πεθάνει), αλλά ξαφνιάζεται κιόλας από το εύρος και την ποικιλία των τραγουδιών, δεν τα είχε ακούσει ποτέ από το θείο του.
Επειδή βλέπω μερικές αντιφάσεις σε όλα αυτά, ακόμα κι αν το θέμα του τόπικ εδώ δεν ήταν ακριβώς αυτό, μήπως θα μπορούσατε να βοηθήσετε λίγο; Έχω φάει πολλές ώρες στο διαδίκτυο ψάχνοντας το όλο θέμα, προσπαθώντας να τον βοηθήσω λίγο να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.
Ευχαριστώ σας, όλους. Αλλά το συμπέρασμα το ήξερα, μάλλον, πριν ρωτήσω: δεν υπάρχει απάντηση στο σε ποιόν πρωτοέδωσε ο Σκαρβέλης το Τράβα ρε μάγκα και αλάνη. Όπως επανειλημμένα έχω πει, πάσχουμε από την έλλειψη μηχανής του Χρόνου.
Ο Στελλάκης Περπινιάδης σχετίζεται με σχεδόν 600(!) ηχογραφήσεις στις 78 στροφές. Αυτό από μόνο του είναι ένα …μέγεθος. Τα υπόλοιπα είναι μεγάλη κουβέντα.
Εγώ μένω στο Χαϊδάρι εδώ κι 6 χρόνια. Ως γνωστόν ο Στελλάκης είχε ταβέρνα εδώ πιο κάτω. Ολοι οι ντόπιοι άνω των 60 χρόνων τον ήξεραν. Τι ακριβώς θέλει να μάθει ο ανιψιός;
Άρη, τα γιατί και πώς του λείπουν. Θυμάται όπως ανέφερα ότι ο άνθρωπος δεν είχε πάρε δώσε με το σινάφι των γνωστών στα τελευταία του, σαν να λέμε ήταν στην απ’ έξω. Δεν ταιριάζει αυτό που λές με τις τόσες ηχογραφήσεις, το τόσο μεγάλο ιστορικό. Αυτό για την ταβέρνα δεν το γνωρίζει σίγουρα, ήταν σχετικά μικρός όταν συγχωρέθηκε ο Στελλάκης, αλλά θυμάται ότι έπαιζε σε ταβέρνες διάφορες για το μεροκάματο, ότι πέθανε στην ουσία στην ψάθα κι ότι δεν τραγουδούσε εκεί δικά του τραγούδια, αλλά άλλων, νεότερης εποχής. Ότι σύχναζε στο καφενείο των μουσικών καθημερινά ψάχνοντας για δουλειά ανάμεσα σε τόσα μπουζούκια και δημιουργούς.
Οι ηχογραφήσεις είναι τόσες, όσες λέω.
Θα ρωτήσω αυτούς που τον ήξεραν και θα σου πω μέχρι πότε δούλευε η ταβέρνα του και οτιδήποτε άλλες πληροφορίες ξέρουν για τα τελευταία χρόνια του Στελλάκη.
Το ότι είχε μείνει “στην απέξω” είναι ο κανόνας που ίσχυσε για όλους τους παλιούς. Δεν ξέρω αν κάποιος παλιός πέθανε έχοντας περιουσία.
Πάντως πολλά στοιχεία έχουμε για την εποχή της δεκαετίας του '50. Στου “Στελλάκη” σύχναζαν Τζουανάκος, Τατασόπουλος, Σπόρος και πολλοί άλλοι εκείνης της εποχής. Εχω ακούσει πολλές ιστορίες …μάγκικες.:089:
Άρη, πως ακριβώς τις εννοείς τις ηχογραφήσεις με τις οποίες σχετίζεται ο Στελλάκης; Ο Μανιάτης δίνει 478. Άσχετο: Το έτος γεννήσεώς του είναι το 1899; έχουμε τεκμηρίωση; ξέρει κανείς;
Εννοώ και τις ηχογραφήσεις όπου συμμετέχει ως ερμηνευτής, και τις ηχογραφήσεις όπου αναφέρεται ως δημιουργός, στις 78 στροφές εντός κι εκτός Ελλάδας. Στα χαρτιά μου βγαίνουν 582. Ίσως έχω και μερικά διπλά, αλλά πόσα να 'ναι αυτά;