"Ο Σακαφλιάς"

Μήπως γνωριζει κανείς τους πρώτους στίχους αυτου του τραγουδιού;
΄Ηταν παλιο μουρμούρικο, οι παλιοί το τραγουδούσαν με τους αυθεντικούς στίχους, τους πρωτους.

Δυστυχώς, ενω είχα την ευκαιρια να τους είχα γράψει όταν τους άκουγα απο τους καλλίφωνους παππουδες μου, δεν κατεχα την αξία τους χάνοντας ετσι μια σημαντική ευκαιρία :mad:

Εχει ο Σχορέλης στην Ανθολογία του μία εκδοχή του τραγουδιού από τον Μπαγιαντέρα, ο οποίος είχε γνωρίσει στη φυλακή τον Αντωνίτση, το φονιά του Σαρκαφλιά. Περιείχε μάλιστα το δίστιχο “Αντωνίτση κερατά, που έφαγες το Σαρκαφλιά”.
Ο Τσιτσάνης έβρισκε κάτι ηρωικό-ρομαντικό στο θάνατο του Σαρκαφλιά ("…το πιο καλύτερο παιδί…"). Ομως ο Μπαγιαντέρας, που είχε δει τα πράγμα από “τα μέσα”, τελείως διαφορετική άποψη: Κατάδικος της σειράς ο Σαρκαφλιάς, που μπαίνοντας στη φυλακή βρήκε το γηραιότερο Αντωνίτση να κάνει κουμάντο και σκέφτηκε να τρομάξει το γέρο και να κάνει εκείνος παιχνίδι. Αντίθετα ο Αντωνίτσης “…ήτανε καλός μάγκας…” λέει ο Μπαγιαντέρας. Του 'ριξε ο Αντωνίτσης τις μαχαιριές του και …γεια σου ο Σαρκαφλιάς.
Ας αφήσουμε όμως το …σενάριο της ταινίας κι ας μπούμε στην ουσία της ιστορίας: Με βάση τα στοιχεία που δίνει ο Μπαγιαντέρας, κι αν υπολογίσουμε ότι έκανε φυλακή στα τέλη της δεκαετίας του '20, το φονικό πρέπει να έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα. Αρα το τραγούδι απέχει αρκετά από το να χαρακτηριστεί παλιό “μουρμούρικο” (για να χρησιμοποιήσω τον αδόκιμο όρο του Πετρόπουλου).
Οταν λέμε “παλιό” ή “παραδοσιακό”, τουλάχιστον όσον αφορά το χρόνο θέλει κάμποσο. Οταν για παράδειγμα ο Βαγγέλης Σωφρονίου (τραγουδιστής της δεκαετίας του '20) υποστήριζε ότι το “Σαν πεθάνω στο καράβι” είναι παλιό παραδοσιακό, βεβαίωνε ότι το είχε ακούσει να το τραγουδάει ο παππούς του. Κι επειδή τα τραγούδια που λένε οι παππούδες δεν τα μαθαίνουν στα γεράματα αλλά στα νιάτα τους, “Σαν πεθάνω στο καράβι” πρέπει να τοποθετείται από το 1850 και πίσω. Οταν λοιπόν ένα τραγούδι έχει αντέξει τουλάχιστον 60-70 χρόνια, μεταφερόμενο από στόμα σε στόμα κι άλλα 50 μέσω μιας γραμμοφώνησης (αυτή του Κατσαρού), τότε, ναι, μπορούμε να πούμε ότι είναι παραδοσιακό. Τα 20-30 χρόνια μάξιμουμ όμως φτάνουν;

Στα Τρίκαλα στα δυο στενά

Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώθηκε ο Σακαφλιάς
σκοτώθηκε ο Σακαφλιάς στα Τρίκαλα στα δυο στενά

Τέτοιο ντερτίσικο παιδί τον κλαίμε όλοι μας μαζί
τον κλαίμε όλοι μας μαζί τέτοιο ντερτίσικο παιδί

Δεν τον ξεχνούμε βρε παιδιά τον φίλο μας τον Σακαφλιά
τον φίλο μας τον Σακαφλιά δεν τον ξεχνούμε βρε παιδιά

Στα Τρίκαλα μες τη στενή
Βαρέσαν ένα μπελαλή.
Βαρέσανε το Σακαφλιά
Πούχε ντερβίσικη καρδιά.

Στην Προύσα ήταν ξακουστός
Στην Μενεμένη διαλεχτός
Ήταν στο τάγμα Τουμπεκί
Στη Μεραρχία Μελανθή.

[COLOR=blue]http://petridisradio.blogspot.com/2007/10/blog-post_7649.html [/COLOR]

Aρη εχω μια απορια.Που αναφερει ο σωφρονιου για το τραγουδι σαν πεθανω στο καραβι?δεν το εχω δει πουθενα.

Άρη, έχω και εγώ μια απορία:
Πού αναφέρει ο Μπαγιαντέρας για την ιστορία του Σαρκαφλιά;
Δεν πρέπει να΄ναι από το Σχορέλη.

Και άλλα αυτοσχέδια στιχάκια:
“…Στα Τρίκαλα, στα δυο στενά,
σκοτώσανε τον Σαρκαφλιά.
Δυο μαχαιριές του δώσανε
και χάμω τον ξαπλώσανε…”

Μια έρευνα για τις φυλακές του μεσοπολέμου, δίνει τις εξής πληροφορίες για το Σαρκαφλιά.
Υπήρξε γυναικοκατακτητής, είχε τραυματίσει με μαχαίρι έναν «αντίδικό του» στην καρδιά της αγαπημένης του και έτσι βρέθηκε στη φυλακή.
Χαρτόμουτρο μεγάλο και ο ίδιος, αλλά όπως γινόταν σε κάθε σχεδόν φυλακή του μεσοπολέμου, έπαιζαν οι κρατούμενοι παράνομα παιχνίδια, ενώ ο πιο νταής, ο «αρχηγός» έπαιρνε ένα σεβαστό μερίδιο, τη λεγόμενη γκανιότα.
Ο Σαρκαφλιάς είχε τη φαεινή ιδέα να διεκδικήσει τη γκανιότα από τον αρχηγό, τον Αντωνίτση, και εκείνος έβαλε δυο δικούς του να τον καθαρίσουν.
Όργανο του εγκλήματος ήταν το χερούλι ενός τηγανιού, τροχισμένο στις πλάκες της φυλακής, έτσι που να μοιάζει με λεπίδι.
Όλα αυτά έγιναν ,σύμφωνα με την έρευνα, το 1924.

Πολλές απορίες έχετε! :slight_smile:
Αν δεν κάνω λάθος και τα δύο αποσπάσματα που παραθέτω (από μνήμης) είναι από το Σχορέλη. Δεν είναι στον πρώτο τόμο, όπου αναφέρεται στον Μπαγιαντέρα, αλλά μέσα σε άλλα κεφάλαια. Για το Σαρκαφλιά νομίζω λέει στον 4ο τόμο, στις συμπληρωματικές συνεντεύξεις που περιέχει.
Οταν βρω χρόνο, θα ψάξω να σας δώσω την ακριβή …βιβλιογραφία.

την ιστορία του Αντωνίτση με τον Σακαφλιά την έχει σίγουρα και στο βιβλίο του Παπαϊωάννου “Ντόμπρα και σταράτα”
ikarus260

Εκεί (αν δεν κάνω λάθος) ο μπαρμπα-Γιάννης παίρνει τη θέση των πολλών, δηλαδή ότι ο Σαρκαφλιάς ήταν παλικάρι, ενώ ο Αντωνίτσης χαμένος. Επίσης, αν θυμάμαι καλά, ο Χατζηδουλής παραθέτει τα δικά του στοιχεία για τον Αντωνίτση.

Αρη για το κομματι σαν πεθανω στο καραβι,εψαξα στο σχορελη και δεν το λεει πουθενα αυτο ο σωφρονιου ,ουτε ο σχορελης.Μηπως το μπερδευεις με κατι αλλο?Το συγκεκριμενο κομματι η μελωδια ειναι αδεσποτη και εχει ηχογραφηθει απο τουρκους και ελληνες απο το 1927 και πισω.Στην ελλαδα το επαιξε ο αντωνης σακελλαριου, με τιτλο χανουμικος νομιζω και σιγουρα ο γιωργος γκρετσης με τον σπυρο σταμο της εταιρειας greek record company στο σικαγο το 1923 ,με τον τιτλο χανουμικος χορος.Ισως θελει ψαξιμο,σιγουρα υπαρχει και τουρκικη και ελληνικη παλιοτερη.

Το 'χει πει κι ο Κατσαρός, μάλλον η πρώτη του ηχογράφηση, με τον τίτλο “Ελληνική απόλαυσις”. Ο Μανιάτης το τοποθετεί στα 1927 (έκδοση δίσκου από τη Victor). Παλιότερα είχα διαβάσει στο εξώφυλλο κάποιου cd ότι η ηχογράφηση ήταν του 1919, αλλά μάλλον χλωμό μου φαίνεται (όσο χλωμή είναι και η σοβαρότητα των στοιχείων που δίνουν τα cd).
Τώρα, επειδή έγινε θέμα, ενώ εγώ το ανέφερα απλώς ως παράδειγμα, λέω ότι το διάβασα στο Σχορέλη επειδή μόνο αυτός μίλησε με τους Σωφρονίου (είναι κι άλλος κι άλλη). Επίσης είναι πιθανό να μη θυμάμαι αν ο Σωφρονίου μίλαγε για το “Σαν πεθάνω στο καράβι” ή για τον “Μποχώρη”. Ενα μυαλό χειμώνα-καλοκαίρι τι να σου κάνει;
Ομως επί της ουσίας δεν έχει καμία διαφορά για το θέμα που συζητάμε (“τι είναι παραδοσιακό”). Οποιοδήποτε από τα σμυρναίικα χρησιμοποιήσεις ως παράδειγμα, οδηγεί στα ίδια συμπεράσματα.

ΥΓ. Σταύρο, έχω μια δουλειά για σένα :241:

Αρη σιγουρα καπου μπερδευετηκες ,καταρχας ψαχνω και δεν υπαρχει συνεντευξη του σωφρονιου μηπως υπαρχει πουθενα σε καμια συνεντευξη καποιου αλλου παλιου .Ο βαγγελακης πεθανε το 1963 .Ο κατσαρος εχεις δικιο το ηχογραφησε στην victor τo 1927 Ιουνιος ο σακελλαριου το χανουμικο δυο μηνες νωριτερα στην columbia.Η πρωτη ειναι οπως ειπα παλι του γκρετση.Κατι αλλο καμια φορα υπαρχει το εξης προβλημα δεν μιλαω για τον κασταρο εδω,πολλοι ρεμπετες μαθανε πολλα παραδοσιακα οχι απο στομα σε στομα αλλα απο τους δισκους κατευθειαν και ηταν και γι αυτους οπως και για μας μια μεγαλη πηγη πληροφορησης

ο γενιτσαρης τραγουδαει τον παλιο σακαφλια.

2 «Μου αρέσει»

οι στιχοι απο το τραγουδι αυτο υπαρχουν σε βιβλιο μουσικης του 19ου αιωνα