Δεν αμφιβάλω καθόλου γι αυτά που λες. Προφανώς όμως αφορούν άλλο ρεπερτόριο.
Η ρε7 είναι πάντα μια επιλογή για 7η βαθμίδα του χιτζαζ. Εξαρτάται από το τι θες να πετύχεις υφολογικά. σε ποιον χώρο θες να ανήκει η έβδομη. θες να είναι τονική του νικριζ η έβδομη του χιτζαζ; Αυτό που λέω πάντα είναι ότι η επιλογή της συγχορδιας που θα επιλέξεις να βάλεις είναι που δίνει άλλο ειδικό βάρος στην δεδομένη μελωδία.
Εδώ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εναρμόνισης της 7ης με 7η μινόρε που μου ήρθε πρόχειρα. Αν το σκεφτεις λίγο θα δεις ότι υπάρχουν παρα πολλά.
Μόνο στην εισαγωγή που η μελωδία αναπτύσσεται μέχρι την (περαστική) 6 βαθμίδα. Το πενταχορδο χιτζαζ σαφώς και μπορεί να έχει προσαγωγέα ημιτονιο. Μην αγνοείς τις συγχορδίες. Και στα δυο παραδείγματα που έφερες η συγχορδία της έβδομης η την υποτονικής όπως θες πες την, έχει ισχυρότατη παρουσία.
θα συμφωνήσω και για την D7 και για την Cm στην έβδομη, ως πρακτικές που επικράτησαν κάποια στιγμή (μαζί με την Eb) γύρω στον πόλεμο. θα έπρεπε να το διατυπώσω καλύτερα, ότι αναφερόμουν στην αρχική χρήση του χιτζάζ και όχι στο πώς διαμορφώθηκε αργότερα (επηρρεασμένο από το αρμονικό μινόρε, με διφωνίες κλπ).
Κι αν δεν προσδιορίσουμε αν είμαστε σε περιβάλλον Χιτζάζ ή Σαμπάχ;
Η ίδια η μελωδία, σκέτη, νομίζω ότι όχι απλώς δεν το ξεκαθαρίζει αλλά το αφήνει και σκοπίμως αμφίσημο. Το άνω 4χ είναι κοινό στους δύο δρόμους.
Το Ντο Μινόρε διαλύει την αμφισημία. Ένα Ντο ουδέτερο -ή μια συνοδεία χωρίς συγχορδία- τη διατηρεί. Αντίστοιχα και με το Σολ μινόρε (νομίζω - ή αυτό, εκτός από το Χιτζάζ, μπορεί να εμφανιστεί και στο Σαμπάχ;).
Με την αμφισημία ξεκινάς από έναν δρόμο, προχωράς, δεν αλλάζεις, επιστρέφεις, και ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι έχεις βρεθεί σε άλλο δρόμο και λες «πώς έγινε αυτό, πώς βρέθηκα στο Σαμπάχ αφού ποτέ δεν έφυγα από το Χιτζάζ;» Και λες ακόμη «μωρέ μήπως όσην ώρα ήμουν στα ψηλά, ήταν τελικά τα ψηλά του Σαμπάχ και όχι του Χιτζάζ;». Αλλά η μελωδία, σκέτη ασυνόδευτη, δε σου απαντά, σε αφήνει με την αμφιβολία.
Αυτή την αμφισημία τη βρίσκω σατανικό κόλπο εκ μέρους του συνθέτη.
Σαν να περπατάς στην πόλη και να συναντάς μια διχάλα, ένα Υ: το πρώτο εκέλος της διχάλας είναι η οδός Χιτζάζ, το δεύτερο σκέλος η οδός Σαμπάχ, αλλά στο ποδαράκι του Υ έχουν πέσει οι πινακίδες. Δεν ξέρεις πώς το λένε, ξέρεις μόνο ότι έφτασες εκεί χωρίς να ξεστρατίσεις, και ότι άμα κάνεις μεταβολή και ξαναγυρίσεις πάλι δεν ξεστρατίζεις - μόνο που μυστηριωδώς καταλήγεις αλλού!
Κανένα πρόβλημα. Αν αυτό θες να κάνεις έχεις τα εργαλεία για να το κάνεις. Έχεις όμως τώρα πια και τα εργαλεία και την γνώση για να κάνεις κάτι άλλο εάν το θελήσεις.
Νίκο το είχαμε συζητήσει και στην ημερίδα αυτό το θέμα. Με την λογική τη δική σου θα πρέπει να κάνουμε ένα ξεχωριστό θεωρητικό σύστημα για καθε περίοδο του ρεμπέτικου. Άλλο για το πρώιμο άλλο για το σμυρναίικο άλλο για την κλασική και άλλο για την μεταπολεμική. Η δική μου άποψη είναι πως εκατό χρόνια μετά έχουμε όλα τα εργαλεία για ένα ενιαίο θεωρητικό σύστημα. Απλό και λειτουργικό που να εξυπηρετεί την πράξη και όχι θεωρητικές αγκυλώσεις και εμμονές.
Θεωρώ ότι το ζητούμενο όταν παίζεις μουσική είναι να δημιουργήσεις και να μοιραστείς συναισθήματα. Ότι βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση είναι θεμιτό. Όλα έχουν θέση. Και η ακριβής αναπαραγωγή του πρωτότυπου και ότι άλλο βοηθά προς το κεντρικό ζητούμενο. Εάν δηλαδή το 2020 επιλέξω να παίξω ένα τραγούδι του 1920 με την τεχνική που αναπτύχθηκε το 1950 δεν χάθηκε ο κόσμος. Μπορεί η διάθεση που έχω εκείνη τη στιγμή να εξυπηρετείται καλύτερα με τον άλλο τρόπο.
Τέλος πάντων αυτή είναι μια μεγάλη κουβέντα που μάλλον δεν θέλουμε να τελειώσει ποτέ. Ας πορευτεί ο καθένας όπως νομίζει καλύτερα. Ευτυχώς όπως είπα και παραπάνω η μουσική δεν μας έχει ανάγκη.
ενιαίο είναι το σύστημα, απλά γίνονται οι απαραίτητοι διαχωρισμοί ώστε να ορίζουμε το ύφος της κάθε εποχής και να μην γίνονται όλα σούπα. μακριά από μας αγκυλώσεις και εμμονές.
από κει και πέρα, όταν μας πιάνει η όρεξη για πείραγμα και διασκευή όλα επιτρέπονται αρκεί να υπάρχει αισθητική.
είναι μεγάλη και ωραία κουβέντα, εξάλλου δεν νομίζω ότι πορευόμαστε διαφορετικά. αφήνω το πληκτρολόγιο και πάω να παίξω λιγάκι!
