"Οι Έλληνες του Γκέρλιτς", Γερ. Αλεξάτου

Ο συγκερασμός δεν είναι τόσο απόλυτο κριτήριο. Τα λαούτα είναι συγκερασμένα, αλλά είναι πολύ πιθανό να μην ήταν πάντοτε. Για τα μπουζούκια δεν είναι πιθανό, είναι βέβαιο. Και τα ρεμπέτικα, εφόσον παίζονται με μπουζούκι, είναι συγκερασμένα, αλλά δεν παύουν να είναι τροπική μουσική που αποτελεί εξέλιξη προγενέστερων ασυγκέραστων μορφών. Δεν υπήρξε μία δεδομένη στιγμή που έγινε ταυτόχρονα και ο συγκερασμός και η μετάβαση από το οποιοδήποτε προ-ρεμπέτικο στο ρεμπέτικο.

Ή, με πιο απλά λόγια, αν ο Καλαμαράς δεν ήταν μουσικός του παραδοσιακού, τι άλλο μπορεί να ήταν;

Γιατί να μη σκεφτούμε την ερμηνεία ότι απλούστατα ο συριανός μπουζουξής και ο σκιαθίτης τραγουδιστής δεν ήταν δεμένο ζευγάρι; Ήταν μαζί φαντάροι, θα βρέθηκαν σε κάνα μουχαμπετάκι στις ανάπαυλες του πολέμου, τους άρεσε να τραγουδάνε μαζί, αλλά δεν το ‘χαν προχωρήσει και πολύ. Γι’ αυτό το μπουζούκι δε συνοδεύει σωστά.

Και μια άσχετη παρατήρηση:

Παπαδιαμάντης δεν ήταν το όνομα της οικογένειας του συγγραφέα. Ο ίδιος λεγόταν Αλέξανδρος σκέτο, γιος του παπά-Αδαμάντιου. Όταν χρειάστηκε κάποιο επώνυμο για να υπογράφει τη δουλειά του, διάλεξε το Παπαδιαμάντης. Βέβαια μπορεί το ίδιο να έκαναν και τ’ αδέρφια του, αλλά υπάρχει τεκμηρίωση ότι ένας εντελώς άγνωστος φαντάρος ήταν όντως συγγενής του;

Θα έπρεπε Πέτρο, διότι με προσέβαλες. Γι’ αυτό και το ανάλογό ύφος από εμένα. Δεν σε πείραξα σε τίποτα. Έγραψα απλά την άποψή μου.

Αστειεύεσαι βέβαια!!!Δεν έχω το δικαίωμα;!! Εγώ αναφέρθηκα σε ένα του τραγούδι και όχι στο αν ήταν Π.χ. καλός σύζυγος. Εσύ όμως, το έχεις για να με προσβάλλεις κάνοντας τον δικηγόρο του; Ή μήπως εσύ τον εκτιμάς περισσότερα κιλά από εμένα;
Και επειδή όλοι οι καλλιτέχνες εκτιμούνται από κάποιους εδώ μέσα καλό θα ήταν να μην τους πιάνουμε στο στόμα μας, μην τυχόν και παρεξηγηθούμε κάθε φορά από το φαν κλαμπ τους.

Με κατάλαβες απόλυτα Περικλή και σε ευχαριστώ για το εύστοχο παράδειγμά σου.

Φίλε μου Πέτρο (και το εννοώ), υποβολείς δεν δέχομαι στο πώς να εκφράσω τις απόψεις μου. Αλλά εάν μπορούσα να φανταστώ ότι θα σε ενοχλούσε τόσο, να είσαι σίγουρος ότι δεν θα το έγραφα.

Κράτα όμως την ευαισθησία σου για άλλα θέματα γιατί ο Τσιτσάνης είναι τόσο σπουδαίος στην συνείδηση του κόσμου, που δεν χρειάζεται καμία υπεράσπιση.

Καλό ξημέρωμα.

Φίλε Δημήτρη θεώρησα ότι αφού έχουμε πιει ένα κρασί μαζί κι έχουμε πει μια καλησπέρα από κοντά, θα ήταν αποδεκτή χωρίς παρεξήγηση, μια παρατήρηση ή υπόδειξη από μέρους μου, που δεν είχε καμιά πρόθεση να σε προσβάλει. Είμαι όμως λίγο μεγαλύτερος από σένα και πιθανόν τα βιώματά και τα ήθη μου να είναι λίγο διαφορετικά από τα δικά σου και να θεώρησα λάθος.
Συγχώρεσε την ευαισθησία μου απέναντι στους νεκρούς, που νομίζω ότι έχουν πληρώσει ή πληρώνουν για τα λάθη τους στη ζωή, εκεί που βρίσκονται και δε χρειάζεται να τους κολάζουμε περισσότερο εμείς. Ακόμα περισσότερο ισχύει για επιφανείς νεκρούς, που έχουν βάλει ακούσια ή εκούσια, το λιθαράκι τους και έχουν αφήσει τη κληρονομιά τους σε αυτό το τόπο.
Θεωρώ υποτιμητικό για τον οποιονδήποτε να αναφέρεται σαν ο κάθε χ …, πόσο μάλλον να αναφέρεται ο Μάρκος σαν κάθε χ Βαμβακάρης, ο Τσιτσάνης σαν ο κάθε χ Τσιτσάνης, ο Κολοκοτρώνης σαν ο κάθε χ Κολοκοτρώνης. Πιστεύω ότι τους οφείλουμε τον δέοντα σεβασμό, όταν αναφερόμαστε σε αυτούς.

Επί της ουσίας του θέματος τώρα, θα περίμενα μια διαφορετική προσέγγιση ή αντιμετώπιση, για τη συμμετοχή του μπουζουκιού σε παραδοσιακά τραγούδια από μέλη ενός ρεμπέτικου φόρουμ. Π.χ. Ο τρόπος που προσεγγίζει το θέμα ο Άλκης Μαύρος. Δε μου αρέσουν τα δημοτικά και παραδοσιακά τραγούδια, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, γιατί δεν αντέχω τον ήχο του κλαρίνου της γκάιντας, της πίπιζας και των λοιπών υψίσυχνων πνευστών καθώς και του ταμπούρλου ή τούμπανου ή γκραντ κάσας ή όπως αλλιώς το λένε. Και φαντάζομαι ότι στην ίδια κατηγορία είναι και αρκετά μέλη. Δε ξέρω πως θα άκουγα εκτελέσεις με μπουζούκι ή και άλλων εγχόρδων, κάποιων παραδοσιακών τραγουδιών που ομολογουμένως έχουν ενδιαφέροντες στίχους. Ελπίζω ότι δε διαπράττω ανοσιούργημα, εκφράζοντας αυτή την επιθυμία και ας με συγχωρήσουν εκ των προτέρων οι φανατικοί των παραδοσιακών και δημοτικών, αν θίγω εν αγνοία μου κάποιο ταμπού.

Ο Απόστολος ήταν 1 από τα 5 παιδιά του αδελφού του Αλέξανδρου, του Γιώργη, ο ο ποίος ήταν επί χρόνια γραμματέας στην κοινότητα Πορταριάς, στο Βόλο.

Όσον αφορά στο επώνυμο “Παπαδιαμάντης”.
Το “Εμμανουήλ” που ήταν το πραγματικό τους επώνυμο δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ - απ’ ό,τι φαίνεται -, συχνό φαινόμενο εξάλλου στην ελληνική κοινωνία, όπου η ιδιότητα, το επάγγελμα ή ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα το αντικαθιστά.
Έτσι, ο Αλέξανδρος γράφτηκε στο Δημοτικό σχολειό Σκιάθου ως “Αλέξανδρος Παπά Διαμάντης”,
στο Ελληνικό Σκιάθου ως Αλέξανδρος Παπά Αδαμαντίου,
στο Σχολαρχείο Σκοπέλου ως “Αλέξανδρος Αδαμαντίου ιερέως”,
στο Γυμνάσιο Χαλκίδας ως “Αλέξανδρος Αδαμαντιάδης”,
από το Βαρβάκειο αποφοίτησε ως “Αλέξανδρος Παπαδαμαντίου”,
και τελικά, ο ίδιος προτίμησε από το 1881 το "Παπαδιαμάντης", με το οποίο και καθιερώθηκε.

Και τα αδέλφια του, επομένως, με την ίδια ονομασία καταγράφονταν και μάλλον υιοθέτησαν και εκείνοι το “Παπαδιαμάντης”, ίσως και λόγω της φήμης του αδελφού τους.

(Αρχικό μήνυμα από Δημήτρης Ν Καλά τώρα!!! Κανόνα της παράδοσης θα κάνουμε τους πειραματισμούς ή δεν ξέρω τι άλλο του κάθε τσιτσάνη;
Το μπουζούκι μπορεί να είναι ένα μέρος της παράδοσής μας σήμερα αλλά τότε φίλε Περικλή, ούτε την όψη του δεν ήξεραν στην επαρχία.)

Aν και καθυστερημενα.

Συγνωμη αγαπητε Δημητρη αλλα αυτο πως το συμπεραινεις.
Ολα τα στοιχεια που υπαρχουν λενε ακριβως το αναποδο,το πρωτο ρεμπερτοριο του οργανου ηταν σαφως το δημοτικο τραγουδι και φυσικα και αστικο και μαλιστα το μπουζουκι ειδικα στην Πελοπονησσο τον 19 0 αιωνα ηταν σε μεγαλη ανθηση .Γι αυτο αλλωστε και οι μαστορες στην Αμερικη οπως ο Καραμπας διαφημιζουν τα μπουζουκια να παιζονται με φτερο και οχι πενα
Οσο για τον Τσιτσανη και τον Περδικοπουλο ,για να τον βαλει ο Περδικοπουλος τον Τσιτσανη να παιξει μπουζουκι στα δημοτικα δεν νομιζεται οτι υπηρχε ενας ειδος παραδοσης απο πιο παλια

Ας τα πάρω από την αρχή με σειρά διότι προέκυψαν πολλά μηνύματα και κάπου χάθηκε ο αρχικός μου ειρμός.

Λοιπόν, όλα ξεκινούν με την παρατήρησή μου για το παίξιμο της “Χήρας”. Εγώ στα μηνύματα #5 και #7 μίλησα για τον μπουζουξή και όχι για το όργανο καθ’ αυτό. Ο μπουζουξής είναι λίγος έως άσχετος για να συνοδέψει αυτό το δημοτικό τραγούδι. Αυτό το διαπιστώνω ακούγοντας το τραγούδι.
Έρχονται όμως κάποιοι συνομιλητές, που ενδεχομένως δεν κατάλαβαν καλά τι έγραψα, και μιλάνε για το μπουζούκι ως όργανο και ο ρόλος του στην παράδοση.

Ένσταση πρώτη: Το μπουζούκι στη μορφή που το είχε ο Τσιτσάνης αλλά και πιο πριν, ήταν ακατάλληλο για δημοτικά και ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε για να τα αποδώσει. Αναφέρθηκε και ο Τσιτσάνης με την διασκευή του η οποία δεν ξέρω πώς προέκυψε και δεν με ενδιαφέρει να μάθω. Υποθέτω αλλά δεν έχει καμία αξία.
Ο Τσιτσάνης δεν ήταν δημοτικός και επομένως, δεν το λογαριάζουμε το τραγούδι. Κανένας δημοτικός όμως, δεν έβαλε μπουζούκι σε δίσκο ούτε το πήρε σαν σολιστικό όργανο σε πανηγύρια. Εάν ήταν παράδοση όπως λέτε, όλο και κάποιος θα το έβαζε. Κάπου θα υπήρχε έστω και μία αναφορά. Νομίζω.

Το μπουζούκι χρησιμοποιήθηκε στο αστικό λαϊκό τραγούδι γιατί τέτοιο ήταν και ως όργανο.

Ήδη όμως το θέμα πήρε άλλη τροπή και από την ασχετοσύνη του μπουζουξή ως προς την συνοδεία της “Χήρας” βρεθήκαμε να λέμε για την χρήση των ταμπουρομπούζουκων. Ας είναι.

Κάνω μία τοποθέτηση περί ταμπουρά στο #23 με την οποία δεν συμφωνούν κάποιοι και αρχίζουν να παραθέτουν πίνακες και κάθε αναφορά σχετική για να μου αποδείξουν το αντίθετο. Σεβαστό και θεμιτό αλλά εγώ παρ’ όλ’ αυτά δεν έχω αλλάξει άποψη (όχι ότι πρέπει να σκοτίζεστε κιόλας!!).

Πιστεύω ότι, ο ταμπουράς ήταν όργανο για ιδιωτική χρήση. Όργανο το οποίο το προτιμούσαν οι “ανώτερες” κοινωνικές κάστες, ως επί τω πλείστων. Δεν χρησιμοποιήθηκαν για γλέντι έξω από το σπίτι και επομένως, δεν δημιούργησαν και το ανάλογο ρεπερτόριο. Είπα ήδη ότι ασφαλώς και υπήρχαν ταμπουράδες παντού αλλά όχι στην ποσότητα ούτε και στην εκτίμηση που πιστεύετε ότι είχαν. Τα όργανα του χωριάτη ήταν οι φλογέρες, οι τζαμάρες, τα σουράβλια, οι λύρες, οι τσαμπούνες, τα νταούλια κ.α.

Άφησα πολλά σημεία αναπάντητα. Εάν τύχει στην ροή της κουβέντας θα τοποθετηθώ και επ’ αυτών.

Με συγχωρείτε εάν σας κουράζω.

Τώρα εντάξει!

Όχι ακριβώς. Άλλο γενικώς μπουζούκια σε δημοτικό ρεπερτόριο, κάποτε, με άλλο παίξιμο και ύφος, και άλλο η συγκεκριμένη περίπτωση. Για να μη μακρηγορώ, παραπέμπω στον Δημήτρη Ν. που η επιχειρηματιολογία του με καλύπτει.

Λοιπόν ΟΚ, όλο σου το τελευτάιο μήνυμα Δημήτρη είναι πολύ σαφές (και εμένα τουλάχιστον δε με κουράζεις). Αλλά δεν έχω καταλάβει το εξής:
Αν θεωρούμε ότι επειδή ο άνθρωπος ήταν μπουζουξής, γι’ αυτό δεν απέδιδε καλά τα παραδοσιακά, τότε ποιο μπορεί να ήταν το κανονικό του ρεπερτόριο; Εγώ θεωρώ πολύ πιθανό το κανονικό του ρεπερτόριο να ήταν ακριβώς αυτό, και απλώς να μην ήξερε το συγκεκριμένο τραγούδι ή τον τρόπο που το αποδίδει ο τραγουδιστής ή στην τελική να μην ήταν καλός μπουζουξής βρε αδερφέ. Πάντως Τσιτσάνη δε νομίζω να έπαιζε.

προφανως δεν επαιζε Τσιτσανη ,πριν γεννηθει ο …Τσιτσανης…

Το να έπαιζε ρεμπέτικο το αποκλείεις; Εννοώ το αστικό λαϊκό τραγούδι. Αυτό που εννοούμε σήμερα ρεμπέτικο δεν γεννήθηκε το '32 από την τετράς. Κάπου πάτησαν ο Μάρκος και οι άλλοι.

Πολύ πιθανά όλα Περικλή. Δεν έχω λόγο να τα αμφισβητήσω αλλά με βάζει σε υποψία το ύφος του ταξιμιού του στο τέλος!!! Εάν δεν ήξερες τίποτα και το άκουγες τι γνώμη θα σχημάτιζες; Θα σε έπειθε για δημοτικός;

Προφανώς εννοείς στυλ τσιτσάνη. Μην το αποκλείεις όμως. Είπαμε, δεν υπήρξε παρθενογέννηση.

Αυτό δεν ισχύει με τίποτα. Εντάξει, ίσως δεν γνωρίζονταν μουσικά αλλά τουλάχιστον μία πρόβα πριν θα είχε γίνει. Τι διάολο, την ώρα της ηχογράφησης συμφώνησαν τι θα παίξουν κι από ποια βάση;!!!

Όταν λες ρεμπέτικο, θα εννοείς κάτι σαν μουρμούρικο; Από κάτω απ’ τις ντομάτες ας πούμε; Όχι, δεν το αποκλείω.

Αλλά αστικό λαϊκό, και με ύφος αρκετά παραπλήσιο προς κάποια τουλάχιστον ρεμπέτικα, είναι και το κρητικό ταμπαχανιώτικο. Είναι και αυτό που συνήθως ονομάζουμε σμυρναίικο, είτε πιο επώνυμου ύφους τραγούδια (Παπάζογλου, Τούντας) είτε πιο δημώδη (Τα παιδιά της γειτονιάς σου κ.τ.ό.). Είναι και κάποιοι σκοποί του Βαμβακάρη που τους άκουγε από μικρός στην Ερμούπολη (Στο Φάληρο που πλένεσαι οργανικό, Να πεθάνεις). Ε, ο μπουρνοβαλιός μανές δεν είναι κάτι άσχετο από αυτά τα τραγούδια. Ρεμπέτικο δεν το θεωρούμε, αλλά απλώς επειδή γενικά ισχύει σήμερα η παραδοχή ότι «αν είναι παραδοσιακό δεν είναι ρεμπέτικο». Στην ουσία όπως κι αν το ονομάσεις, και είτε αποδειχτεί ότι η αρχική του προέλευση είναι από χωριό είτε από πόλη, δεν παύει να ανήκει στο ίδιο ευρύτερο στυλ.

Υπάρχει ένα ανόητο κλισέ: «δε μας αρέσουν οι ταμπέλες». Εμένα μ’ αρέσουν οι ταμπέλες, γιατί βοηθούν στην οργάνωση του κόσμου που προσλαμβάνω. Αρκεί όμως να μην ξεχνάμε ότι στην ταμπέλα δε χωράνε παρά μερικές επιγραμματικές λέξεις, ενώ η πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο μπερδεμένη, και ακόμη ότι οι ταμπέλες αλλάζουν με τις εποχές.
Πιστεύω ότι αυτό που θεωρείς, Δημήτρη, ρεμπέτικο του 1917 είχε τότε την ίδια ταμπέλα ή πολύ παραπλήσια με τη “Χήρα”.

Δεν έχεις άδικο στο σκεπτικό σου. Καταλαβαίνω τι εννοείς. Αν και με τις ταμπέλες του σήμερα χωρίζουμε το “τότε”.
Εγώ τα έχω διαφορετικά χωρισμένα στο μυαλό μου τα της εποχής μουσικά και τις ταμπέλες. Νομίζω ότι όπως και σήμερα έχουμε δύο κόσμους στο μυαλό μας (λαϊκορεμπέτικα-δημοτικά) έτσι και τότε. Και η “Χήρα” μού ενισχύει αυτή την εικόνα.

Μονοπώλησα λίγο το νήμα. Ας “ακουστεί” και από κάποιον άλλον κάποια τοποθέτηση.

Εγώ στο τρίχορδο - τετράχορδο μπουζούκι δεν βρίσκω καμιά δημοτική παράδοση και εξηγούμαι:

Ποιό είναι το δημοτικό ρεπερτόριο του μπουζουκιού;
Πού είναι η δισκογραφία του στα δημοτικά;
Πού είναι τα παραδοσιακά πανηγύρια, με μπουζούκι;
Ποιός δημοτικός τραγουδιστής, παίρνει μαζί του για σόλο όργανο, το μπουζούκι σε δουλειά;
Ποιά παιδιά με παραδοσιακά ακούσματα, που θέλουν να παίξουν δημοτικά, μαθαίνουν μπουζούκι;

Μου κάνει εντύπωση που δεν έχεις ακούσει ποτέ. Δες κάποια δείγματα παρακάτω. Βέβαια εγώ σαν δημοτικός παίκτης - ακροατής δεν τον μπορώ αυτό το άκουσμα.

Με τα μάτια μου ούτε εγώ τη βλέπω. Εικάζουμε βάσει ενδείξεων που χρονολογούνται κυρίως πριν από την έναρξη της δισκογραφίας και πριν γεννηθούν οι γεροντότεροι σημερινοί άνθρωποι. Από ξεκάθαρες αποδείξεις μην περιμένεις πολλά πράγματα. Κάποια λίγα όμως υπάρχουν:

Αυτό φαντάζομαι ότι μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε δημοτικό: είναι ένα κρητικό συρτό (όχι ταμπαχανιώτικο).

(Θα μου πεις, αυτό δεν είναι μπουζούκι, είναι μπουλγαρί. Όχι. Είναι μπουζούκι, και ας είναι ταυτόχρονα και μπουλγαρί. Βλ. και εδώ σχετική πληροφορία για άλλη μεριά της Κρήτης)

Εδώ έχει ένα μυτιληνιό νεότερο δημοτικό τραγούδι με τη Ρίτα.

Το δημοτικό δεν τελειώνει μόλις τελειώσει το πανηγύρι. Χωρίς να το γνωρίζω, εικάζω ότι για παράδειγμα το αποχαιρετιστήριο προγαμιαίο γλέντι στο σπίτι του γαμπρού και της νύφης θα γινόταν με χαμηλόφωνα όργανα, για να τραγουδήσει ο καθένας ευχές και συμβουλές, αντίθετα από τη γαμήλια πατινάδα που θέλει σαματά και από το κυρίως γλέντι του γάμου.

Ο Φουσταλιέρης. Όχι για σόλο, για πασαδόρο, αλλά εντάξει.

Φυσικά αντιλαμβάνομαι ότι αυτά που αναφέρω είναι εξαιρέσεις. Σε παλιότερες εποχές όμως έχουμε πολλούς λόγους να πιστεύουμε ότι εντάσσονταν στον κανόνα. Σταδιακά έφτασαν να περιοριστούν σε επίπεδο επιβιωμάτων, αναμνήσεων, ή να σβήσουν τελείως.

Νομίζω ότι το όλο θέμα κόλλησε από το ότι ο Δημήτρης Ν όταν μιλάει για παραδοσιακή μουσική έχει στο νου του κυρίως τις μουσικές πρακτικές της περιοχής του, όπου ίσως (εγώ δεν το ξέρω) τα ταμπουροειδή να μην ήταν και τόσο διαδεδομένα και η ζυγιά ζουρνάς / νταούλι είναι το κατ’ εξοχήν όργανο για πανηγύρια. Συμφωνώ όμως απόλυτα με το Σταύρο: έχουμε πάρα πολλές μαρτυρίες και γραπτές, και ζωγραφιστές και ηχογραφημένες, όπου τα ταμπουροειδή (αποφεύγω τον προσδιορισμό μπουζούκι) στον πρώιμο 20όν αιώνα ήταν δημοφιλέστατα όργανα της παραδοσιακής μουσικής, που δεν είναι πάντα μόνο αυτή των πανηγυριών, αλλά και της αστικής. Στο κάτω κάτω, μπορεί ο Μάρκος να έτρεχε, στον Πειραιά πλέον, πίσω από τον Νίκο Αϊβαλιώτη να μάθει μπουζούκι, αλλά και εκεί που γεννήθηκε τα ταμπουροειδή (κιντέλια, τζιβούρια κλπ.) ήταν σε χρήση και έπαιζαν παραδοσιακά τραγούδια και ο ίδιος, με παραδοσιακή μουσική ξεκίνησε. Που δεν είναι απαραίτητα συρτά και μπάλοι. Και ζεϊμπέκικα υπήρχαν, και χασάπικα και καρσιλαμάδες και βεβαίως και τα κουτσαβάκικα στην Αθήνα.

Και ένα στοιχείο ακόμα: σε ένα από τα φιλμάκια που είχαν προβληθεί στην εκδήλωση του ινστιτούτου Γκέτε για το Γκέρλιτς, φαινόταν καθαρά η καρτέλα που συμπλήρωσαν για τον Καλαμαρά όταν τον ηχογράφησαν. Το όργανο αναφέρεται ως “mandoline”. Δεν μπορούμε βέβαια να ξέρουμε αν ο ίδιος δήλωσε αυτό το όνομα ή οι Γερμανοί το “προτίμησαν”. Και μην ξεχνάμε ότι όταν μιλάμε για τον “μπουζουξή” Καλαμαρά, δεν πρέπει να μας έρχεται στο νού ο Τσιτσάνης, ο Παπαϊωάννου κλπ. Άλλες εποχές, άλλα ρεπερτόρια. Σαν του Μάρκου, και πάλι δίκιο έχει ο Σταύρος.

Όπως λέει και ο Σταύρος, το μπουζούκι έπαιξε δημοτικά και στη δισκογραφία, αρχής γενομένης το 1926, για να ακολουθήσουν άλλα δυο δημοτικά με μπουζούκι, το 1928, ο “Καπετάν Λουκάς” και το “Καστοριανό νυφιάτικο” , ηχογραφημένα και αυτά στην Αμερική.

Στο Άγκιστρο Σερρών δυο γερόντισσες, αυτοδίδακτες στον ταμπουρά, (Ο ταμπουράς τους είχε κατασκευαστεί στο χωριό τους το 1925 από το Γιώργο Μαυρίδη) συνόδευαν παίζοντας και τραγουδώντας σχεδόν σε όλες τις οικογενειακές γιορτές και στα τοπικά πανηγύρια.
Και η περίπτωση αυτή δεν είναι η μοναδική στον τόπο μας.

Μάλλον κανεις λάθος Νίκο.

Εκείνο το βράδυ είχα κατέβει και εγώ από Γερμανία με τον Παραδοξολόγο για την προβολή του ντοκιμαντέρ:
“Το θαύμα του Gφrlitz”,με τον υπότιτλο:
Το ντοκιμαντέρ βασίζεται στην ερευνα “Μια ματια στο παρελθόν, μια συμβουλή για το μέλλον” το Κωνσταντίνου Ανδρικόπουλου. (02.10.2006)

Τα περί ντοκιμαντέρ τα έχουμε συζητήσει εδώ στο Forum αναλυτικά.

Στον κατάλογο των ηχογραφήσεων του γερμανικού αρχείου, το αντίγραφο το οποίο το έχει ο Παραδοξολόγος ( K. Ανδρικόπουλος) και το έχω δει με τα ματια μου, το μουσικό όργανο αναφέρεται ως “Bouzouki”.

Το “Mandoline” αφορά άλλη ηχογράφηση.

Επίσης το φιλμάκι που ανέβασε η Ελένη, η φωτογραφίες είναι από την ιστοσελίδα paradoxon.gr/παραμύθι, από το 2004 και κακώς χρησιμοποιούνται χωρίς αναφορά στην ιστοσελίδα…

Το βιβλίο του Αλεξανδράτου ενω σχεδόν στηρίζεται στις δυο έρευνες του Κώστα,ούτε καν το αναφέρει:

http://www.paradoxon.gr/paramithi/goerlitz.html

http://paradoxon-klangorchester.de/paramithi/arthra/kato-o-polemos.html

Αφού το έχεις δεί, έτσι θα είναι. Πιθανόν να είχα στο μυαλό μου ένα άλλο φίλμ, που μου είχε δώσει ο Οlaf Schaefer (νομίζω τον γνωρίζεις, το φιλμάκι όμως δεν το βρίσκω) όπου πάντως θυμάμαι και εγώ σίγουρα να έχω δει το “Mandoline”. Μάλλον θα ήταν από άλλη καρτέλα.

Μα, είναι δυνατόν;

Δεν γουστάρω με τίποτα να ξαναγυρνώ σ΄ αυτή την ιστορία αλλά ο Αιγαίος δεν με αφήνει νυχτιάτικα στην ησυχία μου. Συγνώμη αν γίνω βαρετός, δεν το κάνω για να δείξω ότι κάτι έχω κάνει.
Ο Αλεξάτος μου είχε τηλεφωνήσει… θάτανε 2006… 2007 και μου είχε ζητήσει τον λόγο… “γιατί κύριε Ανδρικόπουλε δεν υπογράφετε ώστε να παιχτεί το ντοκυμαντέρ στο Βερολίνο;” Ήθελε να παρουσιάσει το ενδιαφέρον του (τότε δεν ήταν ακόμη βιβλίο) να ασχοληθεί με την ιστορία αυτή και να προαναγγείλει το στόχο του… Να γράψει ένα βιβλίο (!!!) για τους Έλληνες του Γκοέρλιτς, προβάλοντας το για διαφόρους λόγους κουτσουρεμένο ντοκυματέρ (δική μου παραγωγή 50% που ποτέ δεν αναφέρθηκε αλλά υπάρχει συμβόλαιο), το στηριζόμενο σε δική μου έρευνα αποκλειστικά και γυρισμένο μετά από δική μου ιδέα και απόφαση! Αργότερα κατάλαβα πως χρησιμοποίησε και όλα όσα με γράμματα και μαιλς είχα στείλει στον σκηνοθέτη, σκέψεις μου για τα τραγούδια κ.λ.π. πληροφορίες, τις οποίες μόνο εγώ είχα αλλά είπα “δεν γ…!”. Τον είχα χαρακτηρίσει σαν έναν από αυτούς που βρήκαν κάτι για να κορδωθούν και μέσα στο αρχοντοχωριάτικο κύκλωμα των προεστών και λοιπών προσωπικοτήτων του Βερολίνου (δασκαλοπαπαδων και αυλικών της πρεσβείας) και ξαναείπα δεν γ…!!!
Μετά από μερικά χρόνια, τον 11ο του 2010 μέσα ταρατατζούμ της Ελληνικής πρεσβείας του Βερολίνου και του χαλασμένου τηλέφωνου, ανακοίνωσε το βιβλίο του, βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στις δικές μου εργασίες και μάλιστα σαν τον άνθρωπο “που έφερε στην επιφάνεια την άγνωστη ιστορία των Ελλήνων μπλα…μπλα… μετά από 90 χρόνια”. Τώρα, πως γίνεται να έφερε την ιστορία στην επιφάνει μετά από 90 χρόνια ενώ με παρακαλούσε/πίεζε να τον αφήσω να δείξει το ντοκυμαντέρ μου πριν 5 χρόνια, δεν καταλαβαίνω… Ή μάλλον καταλαβαίνω γι αυτό και όταν ασχολούμαι με το θέμα νιώθω αηδία.
Έγραψα λοιπόν την παρακάτω επιστολή και την έστειλα (και την κοινοποίησα σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα) στην Πρεσβεία, που τον υποστήριζε… Απάντηση δεν πήρα.

Δεν μου αρέσει ο χαρτοπόλεμος ΑΛΛΑ αυτό είναι άδικο κύριοι!Ακολουθεί η e-επιστολή μου προς την Ελληνική Πρεσβεία Βερολίνου και την Ελληνική Κοινότητα Βερολίνου:

Αξιότομες κυρίες και αξιότιμοι κύριοι,

επειδή κυκλοφορεί μια ανακοίνωση για το βιβλίο του κ. Αλεξάτου, υποστηριζόμενη και από εσάς, σε σχέση με τους Έλληνες του Γκοερλιτς και η οποία περιέχει κάποιες “ανακρίβειες”, θέλω να αναφέρω δυό πραμματάκια. Όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά να … όταν δεν μιλάς, δεν εκλαμβάνεται σαν ανωτερότητα αλλά αδυναμία ή ενοχή!

Πολύ πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο του κυρίου Αλεξάτου για τους Έλληνες στο Görlitz, είχαν δημοσιευτεί οι δύο εργασίες μου στο διαδίκτυο για την ιστορία των Ελλήνων στο Görlitz και του Δ΄ Σώματος Στρατού, αποτελέσματα πολυετούς έρευνάς μου σε Γερμανία και Ελλάδα. Η Ν. 3 και 4 (καθώς και επαναδημοσιεύσεις τους στο ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο) από την Άνοιξη του 2004. Η Ν. 1 και 2 από το έτος 2007

1.http://paradoxon-klangorchester.de/paramithi/arthra/kato-o-polemos.html

  1. http://paradoxon-klangorchester.de/paramithi/arthra/kato-o-polemos-2.html

3.http://paradoxon-klangorchester.de/paramithi/arthra/goerlitz.de.html

  1. http://www.paradoxon.gr/paramithi/goerlitz.html

Πάνω στην έρευνά μου με τίτλο “Μιά ματιά στο παρελθόν, μιά συμβουλή γιά το μέλλον” και γερμανιστί “Ein Blick in die Vergangenheit, ein Rat für die Zukunft” (s. Publikationen Humboldt-Universität zu Berlin, Lautarchiv),

στηρίχτηκε και το ντοκυμαντέρ (3ΣΑΤ, ΕΡΤ)“Görlitz, die Griechen und die geheime Kommission” / “Το Θαύμα Του Görlitz” (στο οποίο εκτός από ερευνητής είμαι και συμπαραγωγός)… Μιά ματιά στα λινκ που παραθέτω και στο Google αρκεί, για όσους δεν γνωρίζουν.

Ο κύριος Αλεξάτος γνωρίζει την ύπαρξη των εργασιών μου εδώ και χρόνια (είχε άλλωστε επικοινωνήσει τηλεφωνικά μαζί μου για το θέμα), είμαι σίγουρος πως έχει χρησιμοποιήσει πληροφορίες από το ντοκυμαντέρ και (επομένως) τις εργασίες μου με το τεράστιο πρωτογενές και μοναδικό υλικό… και είναι τουλάχιστον ατυχές και αστείο, για να μην πω ανήθικο, να ανακοινώνει πως είναι “ο πρώτος Έλληνας που έφερε την ιστορία στην επιφάνεια μετά από 90 χρόνια!!!”

Επίσης θέλω να προσθέσω πως παρ΄ ό,τι γνωρίζετε (εκατοντάδες ανακοινώσεις, εκδηλώσεις, Projekte…) σαν Πρεσβεία (αλλά και Σύλλογο του Βερολίνου) για τον όγκο και την ποιότητα της δουλειάς μου σε σχέση με τον Ελληνικό πολιτισμό, με αγνοήτε με τρόπο περίεργο! Σαν να μην υπάρχω. Δεν ξέρω ποιά λογική και ποιά σχέση συγκοινωνούντων δοχείων καθορίζει μιά τέτοια αντίδραση και συμπεριφορά απέναντί μου.
Δεν θέλω να πιστέψω πως η Ελληνική Πρεσβεία του Βερολίνου (για όλους τους Έλληνες της Γερμανίας) λειτουργεί σαν τοπικό μαγαζάκι, γνωστών και φίλων και ζητώ αποκατάσταση της αλήθειας! Ο κ. Αλεξάτος, καλά κάνει και δουλεύει για τον Ελληνικό πολιτισμό και μπράβο του, ΑΛΛΑ δεν είναι “Ο πρώτος Έλληνας που έφερε στο φως την ιστορία του Γκοερλιτς μετά από 90 χρόνια” και οι Ελληνικοί επίσημοι φορείς (με πρώτη την Πρεσβεία), ΔΕΝ πρέπει να στηρίζει ένα τέτοιο μεγάλο ψέμμα!

Επ΄ ευκαιρία να σας αναφέρω πως αρκετές αδημοσίευτες ιστορίες, σχετικές με τις ηχογραφήσεις του Γκόερλιτς και τα ταξίδια μου στην Ελλάδα (ψάχνοντας τους απογόνους), θα παρουσιάσω στα επόμενα τεύχη του “Ευρωπολίτη”, αρχής γενομμένης από το τεύχος Νοεμβρίου!

Με αξιοπρέπεια

Κωνσταντίνος Ανδρικόπουλος
Antoniusstr. 21
44793 Bochum
www.paradoxon.gr
www.paradoxon-klangorchester.de
Tel. 0049 234 …
Mobil: …

— Νέο μήνυμα προστέθηκε 05.12.2011 στις 00:11 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε 04.12.2011 στις 23:16 —

Επίσης… Η μοναδική ικανοποίηση κάποιου που συλλέγει στοιχεία εδώ και χρόνια, είναι η αναφορά αυτών που τα χρησιμοποιούν στη πηγή τους.
Στο βιντεάκι του γιουτιουμπκ… Εντάξει, δεν μπορείτε να αναφέρετε την πηγή για το μουσικό θέμα, το καταλαβαίνω. Είχατε υποσχεθεί ότι θα το κρατήσετε για το αρχείο σας αλλά δεν το κάνατε. Μπορεί και αυτός που σας το έδωσε να ήξερε πως θα αντιδράσετε, και θα το δίνατε παρακάτω… Μπορεί να το είχε σχεδιάσει κι έτσι.
Οι φωτογραφίες όμως ανήκουν σε μιά ιστοσελίδα, γιατί δεν την αναφέρετε; Δεν έχετε να χάσετε κάτι. Φτάνει μιά απλή αναφορά. Τα στοιχεία αυτά δεν τα πούλησα… Τα ανέβασα στο ίντερνετ για όλους. Κι όσα δεν μπορούσα να ανεβάσω, φρόντισα να πανε παρακάτω (ξέρετε εσείς). Υπάρχουν βέβαια και ντοκουμέντα, που συνοδεύουν την ιστορία αυτή και δεν τα έχω αναφέρει ακόμα. Ντοκουμέντα που δείχνουν συμπεριφορές ανεύθυνες, υπεύθυνες για το θάψιμο του όγκου των στοιχείων και των πληροφοριών. Το θάψιμο του πραγματικού ντοκυμαντέρ, και την έκδοση όλων των ηχογραφήσεων! Η ματαιοδοξία και η βλακεία ορισμένων, η λαχτάρα για ό,τι γυαλίζει (πρώτη ηχογράφηση μπουζουκιού) κι όχι για τον πραγματικό θησαυρό… η συμπεριφορά κρατικών αντιπροσώπων (διευθυντάδων τηλεόρασης… τους έχω ηχογραφήσει)… Όταν πηγαίνει ο ένας και υπογράφει με διάφορους συμβόλαια, πουλώντας αγαθά και κόπους άλλων… με αυτά και με κείνα, η σημαντικότερη συμφωνία μεταξύ εμού, Εκδόσεις Παν. Κρήτης (ρωτήστε τον κύριο Ν. Δ. όσοι τον γνωρίζετε) και των Γερμανών, πήγε κατά διαόλου.
Τώρα θα είχαμε, όλο το υλικό, όπως του έπρεπε και στα χέρια όλων… Για χρήση από κάθε σοβαρό ενδιαφερόμενο και εξαγωγή συμπερασμάτων…
Όποιος ενδιαφέρεται να κάνει κάποια σοβαρή δουλειά με το θέμα (και γνωρίζω ότι κάποιος που μπορεί, το ανακοίνωσε πρόσφατα), ας έρθει σε επαφή μαζί μου, έχω να προσφέρω (όχι να πουλήσω) ιδέες, πληροφορίες και υλικό… Ε, Κώστα;

  • Α! Στον κατάλογο έγραφε “Bosoki”.

Παραδοξολόγε όπως καταλαβαίνω, αν υπάρχει μια πραγματική αδικία αυτή είναι από εσένα προς εσένα. Με τόσα στοιχεία που έχεις συγκεντρώσει, με τόση ενέργεια που έχεις δαπανήσει θα έπρεπε ήδη να έχεις βρει έναν οργανισμό ή έναν εκδοτικό οίκο για να εκδώσεις την δουλειά σου, υποθέτω κάποια χρόνια πριν. Τα στοιχεία είναι τόσο μοναδικά που είναι λογικό κάποιοι να πέσουν επάνω τους.

Ακόμα κι αν ανέφεραν την πηγή και το όνομα τους, παραμένει αδικία προς εσένα που δεν επικαρπώνεσαι όπως θα επρεπε το αποτέλεσμα των ερευνών σου με ένα βιβλίο που θα έγραφε το όνομα σου όπως θα έπρεπε.

Κι αν τα λέω αυτά δεν είναι για να στεναχωρήσω εσένα και να δικαιώσω κάποιον άλλο, είναι γιατί πιστεύω ότι ακόμα και τώρα αξίζει να το κάνεις θεωρώντας ότι έχεις υλικό που αξίζει να δημοσιευτεί. Καλά είναι τα μπλόγκ, αλλά θα έπρεπε να συγκεντρώσεις τη δουλειά σου κάτω από τη σκέπη ενος βιβλίου με το όνομα σου. Ετσι κάνουν οι ερευνητές, οτιδήποτε άλλο είναι αδικία και δε χωρεί καμμία μα καμμία δικαιολογία. Ακόμα κι αν είναι ηλεκτρονικό το βιβλίο και διατίθεται τζαμπα στο διαδίκτυο, είναι κάτι που πρέπει να γίνει, για σένα προτίστως αλλά και για αυτούς που ενδιάφέρονται.

Τελειώνοντας θα ήθελα να σε συγχαρώ για τη δουλειά σου! Είναι μοναδική!!!

Υ.Γ. (Ο Δημήτρης Μυστακίδης το έχει κάνει με τη λαϊκή κιθάρα σε μορφή PDF, και εγώ προσωπικά έχω ωφεληθεί τα μέγιστα)

Εν μέρει έχεις δίκιο Διόνυσε, έχω αδικήσει τον ευατό μου αλλά… Την δημοσίευση του υλικού την έχω κάνει στην ιστοσελίδα μου επώνυμα και όσοι σοβαροί και σωστοί (και είναι πολλοί), θέλησαν να χρησιμοποιήσουν ή να αναδημοσιεύσουν υλικό, μου έστειλαν ένα μαιλ, τους επανέλαβα αυτό που γράφω στην ιστοσελίδα μου (αναδημοσίευση με αναφορά στην πηγή τους κ.λ.π.) και χαρήκαμε όλοι. Δεν πούλησα κάτι… Μου έστειλαν το άρθρο τους ή την μελέτη τους και έμαθα κι εγώ κάτι επιπλέον! Ο κλέφτης, τι από βιβλίο, τι από το ίντερνετ, θα την κάνει την λαδιά.
Σε έκδοση βιβλίου (άλλη χάρη το βιβλίο) δεν έχω προχωρήσει για διάφορους λόγους και κυρίως γιατί οι προτάσεις (1 από Ελλάδα και 1 από Γερμανία, πανεμιστήμιο Μανχάιμ) δεν με βοηθούσαν πρακτικά για κάτι τέτοιο. Μεταφράσεις, πολυτονικό, όπου χρειάζεται, επιμέλεια κειμένων κ.α χρειάζονται πολύ χρόνο, τον οποίο εγώ ακόμα διαθέτω αλλού για την επιβίωσή μου. Το κομμάτι της παραγωγής είναι το πιο εύκολο και μπορώ να το κάνω και μόνος μου. Αν κάποιος εκδοτικός οίκος αναλάβει το κομμάτι της μετάφρασης (το θέλω δίγλωσσο) και τη μετατροπή του μονοτονικού σε πολιτονικό, όπου χρειάζεται, τότε ευχαρίστως κι όποιος θέλει, εδώ είμαι! Μέχρι σήμερα, δεν έχει ενδιαφερθεί κανείς… Και φυσικά (έτσι για να το πω στα ίσια) μπορεί και να βρεθεί τρόπος να μπούν σαν συνοδ. σιντί και καμμιά 25 ηχογραφή… δεν μπορώ να γράψω κάτι άλλο έτσι δημόσια… Όποιος θέλει, ας έρθει σε επαφή μαζί μου.