Ta itela na ekfraso tin bathitati mou thlipsi gia to bouzouki eki pou exi ftasi.
Ime Pektis trixordou bouzoukiou (2 xronia)kai ilikrina STENAXORIEME otan akouo bouzouki kai apo piso NTPAM NTPOUM to ntrams,kai ena bouzouki pou pezi mono gemismata kai exi enan ixo as min po mono bouzoukiou den ine kai gia afto kapios ftei…
An zousane oloi oi palioi bouzouktzides ti ta elegan.Ta trelenontousan me ta kamomata tou bouzoukiou ta elegan"kala aftoi mas doulevoun"kai ta prootousan nea rembetika tragoudia kai as min poulagan esto kai enas na ta akouge aftoi ta ta vgazane prota prota epidi ta tragoudia ta ftiaxnan gia ton eafto tous.Diladi etsi nomizo oti ta itan…blepete iparxi kai i timi stin zoi kai stin mousiki…
Γι’ αυτό το θέμα μίλαγε ο Παπαϊωάννου απ’ το ‘70. Συγκεκριμένα έλεγε:
“Πρώτα ο κόσμος ερχόταν στα μαγαζιά για ν’ ακούσει μπουζούκια. Τώρα έρχονται για να κάνουν κόρτε στην γκόμενα τ’ αλλουνού… Και τα μπουζούκια τα 'χουν καταντήσει μπαλαρίνες”.
Και η μεγαλύτερη “αμαρτία” σήμερα είναι ότι υπάρχουν καλοί παλιοί μπουζουξήδες, οι οποίοι είναι “εν ενεργεία” αλλά δε βρίσκουν μεροκάματο! Ο Μωραϊτης, για παράδειγμα, είναι αναγκασμένος να δουλεύει με τον …Γιοκαρίνη (!!!), γιατί έτσι γουστάρει το αφεντικό του μαγαζιού. Κι αν κάνει καμιά παρατήρηση του τύπου “τι δουλειά έχει ρε παιδιά αυτός ο μαλάκας με το λαϊκό τραγούδι”, θα πρέπει μετά να πάρει το σακάκι του και φύγει. Που σημαίνει ξανά άνεργος.
Αλλο παράδειγμα: Ο Γιώργος Δράμαλης, ένας απ’ τους καλύτερους νεώτερους μπουζουξήδες, δουλεύει μόνιμα με τον Αντύπα. Πώς ν’ αφήσει το σκυλάδικο, όταν ξέρει ότι έξω απ’ αυτό είναι άνεργος;
Μπορώ να σου αναφέρω τουλάχιστον δέκα πολύ καλούς μπουζουξήδες που είναι σήμερα άνεργοι ή “βολεύονται” με κανα μεροκάματο στη χάση και στη φέξη. Και ξέρεις πια είναι η πλάκα; Στα εκατοντάδες μαγαζάκια που έχουν ανοίξει σ’ όλη τη χώρα δουλεύουν ένα σωρό μπουζουξήδες ερασιτέχνες, ημιεπαγγελματίες ή επαγγελματίες “της συμφοράς”. Και βέβαια δεν κατηγορώ το φοιτητή ή το νέο εργαζόμενο που προσπαθεί να συμπληρώσει το χαρτζιλίκι του παίζοντας Παρασκευή-Σάββατο σ’ ένα ταβερνάκι. Μιλάω για ένα μεγάλο ποσοστό οργανοπαιχτών, που βγάζοντας ένα “ωδείο” (με όλη τη σημασία των εισαγωγικών) και περνώντας 2-3 μήνες κάνοντας “ταχυδαχτυλουργικές” ασκήσεις στα δάχτυλά τους, αράζουν σ’ ένα πάλκο συναγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλον για το ποιός θα παίξει με μεγαλύτερη ταχύτητα το “Σόλο του Ζαφειρίου” και το “Ζορμπά”. Οταν κυκλοφορούν τέτοια ψώνια, που βολεύονται με καμια δεκαπενταριά χιλιάδες μεροκάματο αρκεί να πουλήσουν τη μούρη τους, θα πρέπει να είναι μαλάκας ο μαγαζάτορας για να πληρώσει -ας πούμε- μια τριαντάρα τον Στουραϊτη. Και ο Στουραϊτης θα θέλει δίπλα του και μια καλή κιθάρα, θα θέλει και τα ένσημά του… Αλλα έξοδα για το μαγαζάτορα. Χώρια που ο Στουραϊτης δε θα σηκώνει και πολύ “χαβαλέ” απ’ τον κάθε μαλάκα πελάτη και θα ‘χουμε και τσαμπουκάδες… Ενώ στον μπουζουξή της συμφοράς λες “Παίξε ρε το …τάδε τραγούδι του Πανταζή” του χώνεις και καναδυό καλάθια λελούδια, φτιάχνεται το ψώνιο, τσούκου-τσούκου στο παίζει το τραγουδάκι. Κορόιδο είναι ο μαγαζάτορας ή μήπως τα παίρνει απ’ το Υπουργείο Πολιτισμού (τώρα πήγε ο Πάγκαλος και θα τα φτιάξει όλα) για να ανεβάσει το πολιτιστικό επίπεδο του κοσμάκη;
Τέλος πάντων. Οι καλοί μπουζουξήδες τραβάνε ζόρι. Και αν τους ακούσεις σε καμιά συνέντευξη παραπονιούνται, αλλά για την ταμπακιέρα ούτε κουβέντα. Γιατί σου λέει ο άλλος “πώς να τα χώσω στον κάθε Πανταζή και μετά να πάω να του ζητήσω δουλειά;” Γιατί σήμερα οι Πανταζήδες είναι το κουμάντο.
Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις:
Ο Μιχάλης Γενίτσαρης όταν επανήλθε στα μαγαζιά (το ογδοντατόσο στα “εννέα όγδοα”) έπαιρνε την πρώτη χρονιά καμιά σαρανταριά χιλιάδες μεροκάματο. Την ίδια στιγμή οι Πανταζήδες έπαιρναν πεντακόσιες χιλιάδες. Οταν ήρθε η στιγμή να ανανεώσουν τη συνεργασία τους με το μαγαζί για την επόμενη χρονιά του λέει ο μαγαζάτορας: “Να σου αυξήσω το μεροκάματο στις εξήντα, γιατί το μαγαζί πήγε καλά”. “Διακόσια ή πάω σπίτι μου” τους είπε ο γερο-Γενίτσαρης και τους τα πήρε. Κι αν ρωτήσεις το Γενίτσαρη για τα σημερινά μπουζούκια και γενικότερα για το σύγχρονο λαϊκό τραγούδι σου απαντάει μόνο με …χριστοπαναγίες! Αλλά ένας είναι ο Γενίτσαρης. Κι ας στον λένε ιδιότροπο οι διάφοροι ξενέρωτοι της σύγχρονης ηθικής.
Πώς μπορεί ν’ αλλάξει αυτό;
Προσωπικά το παλεύω με διάφορους τρόπους:
Εχω διαγράψει απ’ το “καρνέ” μου όλα (ελπίζω) τα κωλομάγαζα που προτείνουν φύκια για μεταξωτές κορδέλες και ακουμπάω τα (έτσι κι αλλιώς λίγα) φράγκα μου σε μαγαζάκια που διαθέτουν κάποιο “ήθος”.
Την ίδια στάση κρατώ και απέναντι στις παραγωγές που γίνονται (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά προγράμματα, ταινίες, δίσκους, περιοδικά κλπ) προσπαθώντας να είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός και επιλεκτικός.
Και το κυριότερο, “κράζω” τους υποκουλτουριάρηδες αλλά και τους ψευτοκουλτουριάρηδες ανά πάσα στιγμή, με κάθε μέσο που διαθέτω, σε κάθε ευκαιρία που μου δίνεται, είτε αυτό λέγεται internet είτε λέγεται χώρος δουλειάς είτε παρέα.
Και βέβαια, με κάθε ευκαιρία πίνω το κρασάκι μου και χώνω κανα “σκληρό” του Μάρκου, να κρατιούνται τα αίματα αναμμένα.
ΑΝ
Σύμφωνοι ρε ʼρη αλλά και ο μπάρμπα Γιάννης ο Παπαϊωάννου και ο Τσιτσάνης στο Χάραμα το ΄70 έπαιζαν με μαγνήτες που έβγαζαν…αυτί.
ʼκουσα λίαν προσφάτως κάτι ζωντανές ηχογραφήσεις και τρόμαξα από το αποτέλεσμα…
Για το θέμα των μπουζουξήδων συμφωνώ απόλυτα και επαυξάνω. Όσοι ξέρουν εκτιμούν τους παλιούς και υποστηρίζουν τους νέους αλλά προφανώς οι γνώστες είναι λίγοι.
Πριν λίγες ημέρες στο House of Art με τους Λιόση-Παπαδόπουλο-Κωνσταντίνου έμαθα ότι έγινε το αδιαχώρητο (δυστυχώς ήμουν εδώ στην εξορία και δεν πήγα), άρα ο κόσμος ψοφάει για ποιότητα αλλά δεν τη βρίσκει, ορθόν;
Και μία ερώτηση. Ο καταπληκτικός Στέλιος Ζαφειρίου που βρίσκεται;
γιώργος
Με τους παλιούς που έπαιζαν γύρω στο ‘70 συμβαίνει το εξής:
Είχαν ψιλοπέσει στο λούκι των μικροφονιάδων, αλλά αν το σκεφτείς ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενο. Ο κόσμος δε συμπεριφερόταν πια όπως παλιά, δηλαδή ησυχία και το αυτί στο χέρι ν’ ακούσουμε καμιά πενιά. Ο χαβαλές είχε ήδη ξεκινήσει και έτσι θα πρέπει να τους “δικαιολογήσουμε” κάπως.
Για το “…άρα ο κόσμος ψοφάει για ποιότητα αλλά δεν τη βρίσκει…” θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω. Μακάρι να είναι όπως τα λες. Είχα πάει κι εγώ στο House of Art αλλά δε βρήκα θέση (είχα κιόλας καθυστερήσει). Μη φαντάζεσαι όμως καμιά κοσμοσυρροή. Το μαγαζί είναι σχετικά μικρό και με πεντέξη “άρρωστους” σαν κι εμάς τιγκάρει.
Για το Ζαφειρίου:
Δεν παίζει πια σε κάποιο μαγαζί. Είναι πάντως ακμαίος και εμφανίζεται που και που με καμιά Μαρινέλα και κανένα Βοσκόπουλο.
ΑΝ
ΥΓ. Δε θυμάμαι σε ποιό topic είχε ρωτήσει κάποιος για μια καταπληκτική κιθάρα σε τραγούδι του Τσιτσάνη και του είχα απαντήσει πως είναι μάλλον ο Γιάννης Δέδες. Να συμπληρώσω ότι υπάρχει περίπτωση, αν το τραγούδι είναι προπολεμικό, να παίζει και ο μέγας Κώστας Καρίπης.
Να έχετε υπ’ όψη σας ότι στο πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου (στις 10/6, αν θυμάμαι καλά)το σχήμα που ήταν στο House of art θα εμφανιστεί ή στον Λυκαββητό ή στο Βύρωνα.Με λίγο ψάξιμο για την ημερομηνία και την ημέρα ,θα ενημερωθείτε. Νομίζω πως το είδα στο “Μελωδία”
του Ιουνίου.Αν το επαληθεύσω θα επανέλθω για την επιβεβαίωση…
elate twra ti lete? O hxos tou mpouzoukiou einai polu kalyteros twra. Dhladh ti 8a eprepe na paizoume me ta arxaia mpouzoukia tou Vamvakarh kai tou tsitsani? De lew kala htan ki auta alla oso pernane ta xronia akomh kai ta mpouzoukia prepei na ekselisontai(mpouzoukia=genikws h mousikh)
aleko kala ta les peri e3eli3is mono pou nomizw oti kapou to xeis mperdeyei arketa!to problima den yfistate stin kataskeui i ston ixo pou exei simera to mpouzouki alla pisteuw oti einai apoluta zitima ais8itikwn apaitisewn!
I texniki einai palikari mou to zitoumeno, to pws epikoinwnei to de3i xeri me to aristero, to pws i taxutita briskete se apoluti armonia me to sinais8ima kai to poso einai stroggulemena ka8ari i penia!kai auto sto enapo8etw se olous tous tomeis tis mousikis (dixws na 8elw na epekta8w se paradeigmata).
gi auto loipon 8a sou elega na eisai kapws prosextikos stin kritiki sou apenanti sti penia tou rebeti(opoioudipote) oxi giati einai eidwla kai “min aggizete” alla giati yparxei a3ia kai i8os pou bgainoun apo to ixeio!Ilikrineia kai sebasmos , oxi koroidia!
Den 8a kanw kamia anafora sto Xiwti dioti to paradeigma tou sikwnei megali sizitisi, alla toulaxiston o simerinos mpouzouktsis den mporei na aggi3ei eukola to ekleptismeno auti!I texniki tou probalete kata 90% mesw tis taxititas,odigontas ton se oxi ka8ares notes & se pliroforw pws i taxitita einai ena aplo meros tou ri8mou, o opoios einai ena meros tis mousikis.Pisteuw pws i mousiki kritiki,pantote, apaitei e3askisi kai meleti!
as mi bgazoume toso biastika simperasmata!
Xaris
… Η τεχνική είναι το ζητούμενο, το πώς επικοινωνεί το δεξί χέρι με το αριστερό, το πώς η ταχύτητα βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με το συναίσθημα και το πόσο στρογγυλεμένα καθαρή είναι η πενιά…
…γι’ αυτό να είσαι προσεχτικός απέναντι στην πενιά του ρεμπέτη (οποιουδήποτε), όχι γιατί είναι είδωλα και “μην αγγίζετε”, αλλά γιατί υπάρχει Αξία και Ηθος που βγαίνουν απ’ το ηχείο! Ελικρίνεια και σεβασμός, όχι κοροϊδία!"
Το καθαρογράφω απ’ τον haris γιατί μέσα σε δέκα γραμμές έβαλε δέκα τόννους ουσία.
ΑΝ
ΥΓ. Ποιος είναι αυτός ο “haris” ρε μάγκες;
foititis Mousikologias sti geitonissa Italia,
frescos sto forum!
apo mikro paidi latreis tou eidous!
Xarika & euxaristw gia ton kopo sou!
Γειά σου ρε Χάρη εξ Ιταλίας, και καλωσόρισες.
Φυσικά και καλά έκανες ν’ αναβιώσεις μιά συζήτηση… του 2000, αλλά όπως έλεγε κι ο Σωκράτης, το μυστικό είναι στην ερώτηση. Γιά να μπει λοιπόν η σωστή ερώτηση, πρέπει να διευκρινίσουμε την “οπτική γωνία” από την οποία εξετάζομε τα πράγματα. Δυηλαδή τι νόημα έχει να καταπιανόμαστε με τους άχρηστους του σκυλοτράγουδου, τους διαφθορείς του μπουζουκιού, ή ακόμα και τους κάπηλους του ρεμπέτικου, αν δεν τοποθετηθούμε σε σχέση με το θέμα μας; Ως τι μιλάμε δηλαδή. Ως νοσταλγοί ενός χαμένου παρελθόντος; Ως πρωτεργάτες της αναβίωσης; Ως συντηρητές των μουσείων; Ως Ιστορικοί αναλυτές; Ως εκφραστές του “λαϊκού γούστου”; κ.λ. κ.λ Κάθε μία απ’ αυτές τις τοποθετήσεις, έχει κι άλλη απάντηση.
File Ferri(sto epomeno 8a se apokalesw Kwsta…den paei allo!)
Milisa apla gia ton tropo prossegisis enos organopaixti pros to organo tou( stin prokeimeni periptwsi to mpouzouki). 8arrw pws den exei na kanei me to “skulotragoudo”, me dief8armeno mousiko paron i telws pantwn me eleipi ermineutiki ikanotita.ANTI8ETWS!o simerinos mousikos(simperilambanomenou kai o mpouzoukopaixtis) exei mprosta tou uliko toso wste na aporofisei mazikes epirroes, na epile3ei, na teleiopoiisei.
Epanalambanw tin apoyi mou peri atomikis ais8itikis fernontas ena paradeigma aploustato.Auto to kairo tyxainei na diabazw ena biblio panw sti zwi tou Pietro Antonio Locatelli(Albert Dunning o siggrafeas gia osous endiaferonte) sto opoio ginontai ektetamenes anafores panw sto virtuosismo kai stin e3eli3i tou. Xaraktirismos: o virtuosos mousikos einai o mousikos “epaggelmatias”, o antilogos tou erasitexnismou kai me to perasma tou xronou o mousikos-ektelestis, o antilogos tou sin8eti! Ena epaggelma to opoio exei san stoxo: entipwsiazw=xrimatodotoumai
Kai prosoxi milame oti auti einai i perigrafi tou, sto istoriko to3o baroc-romantismos, epoxes stis opoies nai men yparxei to allisverisi mousikos-ergodotis(=emporeumatopoiisi) alla i a3ia “mousiki” paragete san to anwtero stoixeio ekfrasis.
sto dia tauta…
mia tetoia e3eli3i sto perasma dimiourgikwn etwn, den mporei sto simerino, apoluta e3ertomeno ap to xrima, kosmo na min odigitai stin e3a8liwsi kai stin diaf8ora. to mpouzouki einai meros tis!
Simperasma: to repertorio pou a3iologitai “au8entiko”, “diaxroniko”, einai ekeino pou eixe oso to dinaton ligoteri e3artisi apo ton xrimatodoti tou.
-Simera o bouzoukopaixtis einai ektelestis=virtuosos(ektos apo elaxistes e3aireseis)entupwsiazei->xrimatodoteite->3exnietai
-Kapote itane & dimiourgos. auto pou protimw egw proswpika,
auta einai.dialegeis kai perneis!
Xaris
Και το “Φέρρη” καλό είναι, έτσι με φωνάζουν ακόμα και σήμερα οι συμμαθητές μου!
Το θέμα που βάζεις είναι τεράστιο, και δε θα λυθεί φυσικά μ’ ένα μήνυμα. Αλλά πρώτ’ απ’ όλα πρέπει ν’ αποφύγουμε κάθε είδους πουριτανισμούς, του τύπου “αυτός βγάζει πολλά λεφτά άρα είναι δεξιοτέχνης και παρακμειακός”, ή π.χ. “Ο Χιώτης έβαλε την τέταρτη χορδή γιά να μπει στα σαλόνια”.
Από την άλλη, ο “επαγγελματίας μουσικός”, σε αντιδιαστολή με τον ερασιτέχνη που τραγουδάει στο μπάνιο του ή το πολύ στη μεθυσμένη χορωδία της παρέας του, χρηματίζεται έτσι κι αλλιώς, λίγο ή πολύ, γιατί αυτό είναι το επάγγελμά του, απ’ αυτό ζει. είτσ είναι περιπλανόμενος ντερβίσης και παίζει τα μακάμια του στα πανηγύρια της Ανατολής και ζει με τη χαρτούρα, είτε είναι ο οργανίστας της Φλωρεντίας (Φραντσέσκο Λαντίνι π.χ.) που πληρώνεται από τους Μέδικους. Είναι κακό αυτό;
Το άλλο θέμα που συνδέεις με το οικονομικό, είναι η ταύτιση ή μη του οργανοπαίκτη με τον συνθέτη. Από τη μιά έχεις όλη τη γκάμα των αυτοσχέδιων μουσικών, που είναι εκ των πραγμάτων ΚΑΙ συνθέτες. Από την άλλη, στη Δυτική μουσική κυρίως και με τη γέννηση της πολυφωνίας, κουατροτσέντο, έχεις τον συνθέτη ΚΑΙ οργανοπαίκτη (Αντόνιο Βιβάλντι π.χ.) που συνθέτει κοντσέρτα γιά “τούττι” και κάποιους σολίστ, χρησιμοποιώντας γιά οργανοπαίκτες τα νυμφίδια του παρθεναγωγείου του… Κι όταν ερωτεύεται μιά φλαουτίστρια, της γράφει την “Καρδερίνα”, αλλά καμιά φορά… ερωτεύεται δύο αδελφές δίδυμες που παίζουν μαντολίνο! Είναι κακό αυτό;
Θέλω να πω πως η αλήθεια έχει πολύ περισσότερες αποχρώσεις ανάμεσα στο “καλό” και το “κακό”, και φυσικά, επαναλαμβάνω πως το ζήτημα δε μπορεί να λυθεί μ’ένα μήνυμα! Πάντως η προβληματική σου είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
kat’arxas xerete …
tha ithela k ego na ekfero tin tapeini mou gnomi oson afora ton xrimatismo tou kalitexni k kata poso ayto erxete se antidiastoli me tin poiotita.safos k o kallitexnis tin simeron imeran xrimatizete(anaferomai panta stous eppagelmaties)alla to vrisko apolitos fisiko ef’oson apo ayto zei ayto eine to epaggelma tou k gia ayto ton onomazoume epaggelmatia…den katalava diladi prpei o mousikos na zei stin psatha k na min exei na faei gia na ton apodextoume?to thema ostoso eine ean ayto pou kaneis to kaneis gia na pouliseis i ean ayto pou kaneis gia na ekfrasteis poulaei…stin proti periptosi ayto mporei na odigisei se lanthasmenous dromous enan kalitexni.stin deyteri periptosi omos tharro pos ayto eine i oloklirosi tou kalitexni kata kapio tropo:na mporeseis na metadoseis ayto pou esi esthanese k elfrazeis meso ton ergwn sou k malista ayto na exei apixisi sto eyri koino…pragma pou simenei oti aggizeis kosmo oxi omos eskemena opos poloi dilomenoi sinthetes tis epoxis mas,alla me enan tropo eilikrini.
ayti eine i tapeini mou gnomi kaloi mou filoi…den exo tin timi na eime mousikos opote pithanon na lanthano se osa proanefera,apla ithela na diatiposo tis skepseis mou peri tou thematos
Η αλήθεια είναι, πως οι πολλές και καλές δουλειές, είναι στα σκυλομάγαζα. Εκεί, ο καλλιτέχνης κινδυνεύει να φθαρεί ανεπανόρθωτα. Μούχει τύχει επανειλημμένα να δουλέψω με “επαγγελματίες” που μόνο σε “λαϊκά” είχαν δουλέψει. Οι μισοί απ’ αυτούς, μόλις κατάλαβαν τις δυσκολίες που είχε το πρόγραμμά μου (χαμηλός ήχος, μικρόφωνα αντί γιά καρφιά, δύσκολα δεσίματα και τραγούδια, ποικιλία μουσικής) τόβαλαν στα πόδια. Οι άλλοι μισοί όμως, εκστασιάστηκαν, πάλεψαν προόδεψαν, εξελίχτηκαν (καμιά φορά και μέσα στην ίδια τη σαιζόν), και σήμερα αποφεύγουν τα σκυλομάγαζα δουλεύοντας γιά λιγότερα λεφτά σε καλύτερες δουλειές. Είναι να τόχεις μέσα σου.