Έχω μερικές ερωτήσεις για αυτό το τραγούδι και ελπίζω που κάποιος φίλος μπορεί να βοηθήσει.
α. Στο δεύτερο δίστιχο λέει:
“κι εφουμέρνανε χασίσι, με τη φετινή τη κρίση”
Τι εννοεί με “με τη φετινή τη κρίση”; Αναφέρει κάποιο επαναλαμβανόμενο γεγονός ή ένα ιστορικό γεγονός;
β. Στον τέταρτο δίστιχο λέει:
“βλέπω δυό χασισομένοι, και στη ψάθα καθισμένοι”
Γιατί δεν λέει “βλέπω δυό χασισομένους και…καθισμένους”; Δεν θα άλλαξε το ρυθμό. Γραμματικά πρέπει να είναι “-ους”, δεν είναι έτσι; Μήπως το λεέι έτσι για λόγους “ποιητικής ελευθερίας” ή απλά για γούστο;
γ. Στον τελευταίο δίστιχο λέει:
“να φουμάρω με την καρδιά μου, για να παίξω το μπαγλαμά μου”
Και μετά επαναλαμβάνει αυτό αλλά αλλάζει μία λέξη. Δεν λέει “καρδιά”. Ξέρει κανείς τι λέει;
“για να παίξω το μπαγλαμά μου, να φουμάρω με την … μου”.
(Γιατρός)
Φιλε ratlama,μπορω να σε βοηθησω στο τελευταιο ερωτημα σου.Αν ακουω καλα λεει “για να παιξω μπαγλαμα μου,να φουμαρω με την υγειά μου”.
Το εχω σε πολυ καθαρη εκτελεση και για σιγουρια το εβαλα να παιξει αργα!!
(Νίκος Πολίτης)
1: εννοεί το “κράχ” του 1929. Η λέξη πρέπει να ήταν συνεχώς στα χείλια κάθε φουκαρά αυτής της χώρας την εποχή εκείνη. Πάντως σίγουρα δεν πρόκειται για κορυφαίο επίτευγμα της ελληνικής στιχουργικής.
2: οι “λάθος” πτώσεις είναι ιδιωματισμός της νότιας διαλέκτου, από Αττική και κάτω στα νησιά και παράλια, Αιγαίου αλλά και Ιονίου και Κύπρου. Ο Μπάτης ήταν από τα Μέθανα. Και το άρθρο γίνεται “τις” ακόμα και αν είναι αρσενικό. Μάλλον τρέπεται το “τούς” σε “τς” αρχικά και μετά προσλαμβάνεται ευφωνικό φωνήεν όπου χρειάζεται.
3: συμφωνώ με το Γιατρό, πρόκειται για αλλαγή μιάς λέξης στην επανάληψη του στίχου, πράγμα και στον Μάρκο πολύ συνηθισμένο.
Γεια σας και σε αυτό το νήμα παιδιά χαχα.
Μια απορία έχω για νότες, αν δεν μπορεί να απαντηθεί λόγω κανόνων φόρουμ οκ δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν είναι τόσο σημαντικό (η βοήθεια στο οσοι εχουνε πολλα λεφτα ήταν η εξαίρεση της εξαίρεσης από ότι κατάλαβα και σε εκείνο το σημείο με βοήθησε πάρα πολύ, θενξ!!!).
Ο Μπάτης το ξεκινάει από σολ-φα-μι-σολ ή ρε-φα-μι-ρε ? Προσπαθώ να το καταλάβω αλλά λόγω ντουζενιου (και κυριως απειριας) δεν μπορω να το διακρινω.
σε ποιό σημείο εννοείς; την εισαγωγή ή τα λόγια;
το δεύτερο που γράφεις θυμίζει την εισαγωγή από ντο, όμως μάλλον είναι σε σι ύφεση (με ντουζένι). βέβαια, εδώ σε καθαρή κόπια ακούγεται από σι:
Την εισαγωγη λιγκα.
ΥΓ: ο δερβισης βγήκε μεσα σε 10-15 μερες, πολυ πιο ευκολο μου φανηκε απο το πρωτο. Τώρα τα παίζω εναλλαξ και η μια ωρα την ημέρα έγιναν 2-2,5 χωρις να το καταλάβω
Το ντουζένι δεν έχει καμία σχέση. Ό,τι νότα ακούμε, αυτήν παίζουμε, ανεξάρτητα αν έχουμε το ίδιο ντουζένι με το όργανο της ηχογράφησης.
Τώρα, αν δεν είσαι σίγουρος τι νότα ακούς: η εκδοχή «ρε-φα-μι-ρε» όντως ταιριάζει με το ξεκίνημα του τραγουδιού (βλέ-πω-ω τέ-), αν υποθέσουμε ότι παίζουμε σε τονική Ντο (δηλαδή ότι η τελευταία νότα στο κλείσιμο είναι Ντο: για να παίξω τον μπαγλα-μά μου). Αλλά δεν ξέρω σε τι τονική παίζει ο Μπάτης!
Πρέπει να πω ότι όταν πρωτοξεκινούσα, μετέφερα όλα τα κομμάτια σε τονική Ρε, ασχέτως πού είναι παιγμένα στην ηχογράφηση. Μπορεί η διαδικασία της μεταφοράς να έχει λίγο μπελά, αλλά αποζημιώνεσαι από το γεγονός ότι σταδιακά αρχίζεις να ξαναβρίσκεις τα ίδια και τα ίδια, κι έτσι εξοικειώνεσαι με την ταστιέρα σου. Όσο έπαιζα μόνος μου, ελάχιστες φορές έβγαλα επίτηδες ένα κομμάτι σε άλλον τόνο, κι αυτό πάλι για ν’ αρχίσω να μαθαίνω και κάτι πέρα από το Ρε. Μετά, όταν έμπλεξα με κομπανίες, μπήκα στη διαδικασία να μαθαίνω τους τόνους που εξυπηρετούσαν τους τραγουδιστές. Τον τόνο της ορίτζιναλ ηχογράφησης ποτέ δεν επεδίωξα να τον πετύχω.
Καταλαβαίνω τη σκέψη σου πεπε και προτού πω το σκεπτικό μου να αναφέρω ότι κι εγώ το δοκίμασα όπως και σε άλλα τραγούδια το κάνω από αρκετά σημεία για να δω πως θα βγει αλλά και για την εξοικείωση με την ταστιέρα όπως λες. Ωστόσο αυτό το κάνω συνήθως αφού έχω βγάλει το κομμάτι, το κάνω ως πειραματισμό ή ως μια άλλη εκδοχή του κομματιού.
Στο σημείο όμως που βρίσκομαι τώρα, όπως και σε κάθε νέο κομμάτι, η βασική μου επιδίωξη είναι να το βρώ και κατ΄ επέκτασιν να το παίξω όπως ακριβώς το πρωτότυπο. Η παραπάνω λογική βασίζεται στο ότι δεν έχω δάσκαλο οπότε -από ένα σημείο και μετά αφού έχω μάθει νότες- για να βεβαιωθώ οτι είμαι απόλυτα πιστός στην αντιγραφή βάζω το κομμάτι να παίζει και παίζω παράλληλα βελτιώνοντας χρόνους, λάθη οτιδήποτε και εν τέλει να το πάιξω όπως ‘‘πρέπει’’.
Διαφορετικά εάν αλλάξω τονικότητα απο την αρχή ίσως με μπερδέψει περισσότερο σε όσα ανέφερα παραπάνω.
Δεν λέω ότι είναι το σωστό απλά αυτή είναι η εκδοχή μου και έως τώρα με βοηθάει.
Καλά ναι ισχύει αυτό με τα διαστήματα λιγκα. Για να είμαι ειλικρινής είναι και αυτό που θέλω να τα βγάζω όπως είναι τα γνήσια εξ ολοκλήρου και μαλλον εδώ πατάει κυρίως το προηγούμενο μου μήνυμα και όχι τόσο στην τονικότητα
Ναι, το καταλαβαίνω ότι στα πρώτα βήματα για να βγάλεις το κέθε κομμάτι μένεις στην τονικότητα της ηχογράφησης. Ωστόσο:
Σ’ ό,τι τονικότητα κι αν το παίξεις, εφόσον ξέρεις στο μυαλό σου τη μελωδία, αναγνωρίζεις αν την έπαιξες σωστά ή όχι.
Δεδομένου ότι η τονικότητα Ρε είναι η πιο εύκολη για να εξερευνήσεις το όργανό σου, ένα πρακτικό κόλπο για εύκολη μεταφορά από άλλη τονικότητα σε Ρε είναι το εξής:
Μία πολύ μεγάλη πλειοψηφία των ρεμπέτικων τραγουδιών κλείνει μ’ εκείνες τις δύο χαρακτηριστικές νότες που συνήθως τις αναφέρουμε με κάποιο αστείο όνομα, π.χ. «σου-τιέν» ή «εκ-μέκ». Ξέρεις ποιο λέω; Και σε όσα τραγούδια δεν έχουν αυτό το κλείσιμο, και πάλι είναι εύκολο να το προσθέσει κανείς νοερά μόνος του. Ταιριάζει σχεδόν παντού.
Λοιπόν, στην τονική Ρε αυτές οι δύο νότες είναι Λα-Ρε. Λα ανοιχτή μεσαία, Ρε ανοιχτή ψιλή. Εφόσον ένα τραγούδι το ξέρεις αρκετά καλά στο μυαλό σου, και μπορείς να το τραγουδήσεις χωρίς αμφιβολίες για το αν πάει έτσι ή αλλιώς η μελωδία, μπορείς να παίξεις πρώτα ένα σουτιέν (Λα-Ρε), και μετά ν’ αρχίσεις να τραγουδάς. Είτε στ’ αλήθεια με τη φωνή σου (προτιμότερο), είτε και μέσα στο κεφάλι σου. Το σουτιέν θα σ’ έχει μεταφέρει στην τονική Ρε, όποια κι αν είναι η αρχική τονικότητα. Οπότε, την πρώτη νότα που τραγουδάς ψάχνεις να την βρεις στο όργανο, μετά την επόμενη και ούτω καθεξής.
Με άλλα λόγια, όπως μέχρι τώρα άκουγες την ηχογράφηση κι έψαχνες να βρεις τη νότα, μπορείς ν’ αντικαταστήσεις την ηχογράφηση με την ίδια σου τη φωνή.
Καλή προσέγγιση δεν το 'χα σκεφτεί έτσι. Θα πειραματιστω να δω πως θα μου βγει. Και όσο για τα “σου-τιεν” και “εκ-μεκ” ισχύει καλό! Τώρα που το ανέφερες υπάρχει λογική σε αυτό και ειδικά το πρώτο το κάνω στο όσοι εχουνε πολλά λεφτά χωρίς όμως να ξέρω όλα αυτά. Απλά μου καθόταν καλά στο αυτί μάλλον επειδή είναι γνώριμος ήχος. Το είχα κάνει στις αρχές δηλαδή και μ έκατσε καλά ακουστικα και το έμαθα εν τέλει έτσι.
Θα τα δοκιμάσω όλα αυτά περί τονικοτητας
ναι, αν ξεκινήσεις με το κλείσιμο (το σουτιέν) και μετά προχωρήσεις στην αρχή, είναι το ίδιο σαν να είχες τελειώσει μια στροφή και να μπαίνεις στην επόμενη. Λογικά, κανείς συνεχίζοντας με την επόμενη στροφή δε θα έμπαινε σε λάθος τόνο σε σχέση με την προηγούμενη.
Βέβαια καλό είναι να μην έχεις ακούσει την ηχογράφηση αμέσως πριν, αν είναι σε άλλο τόνο. Μπορεί να μπερδευτείς με τις τονικότητες (αν έχεις ακόμη στ’ αφτιά σου την προηγούμενη ενώ προσπαθείς να προσαρμοστείς στην καινούργια, τη Ρε). Μετά όμως από λίγα λεπτά σιωπής, πιστεύω ότι το σουτιέν θα σε οδηγήσει με επιτυχία.
