Βεβαίως! Γνωρίζουμε τον μουσικό στο βίντεό σου. Λέγεται Δημήτρης Αρβανίτης και παραδίδει και μαθήματα σ’ όποιον ενδιαφέρεται. Έδρα Αθήνα. Ο τύπος είναι θησαυρός. Στο παίξιμο είναι της «σχολής» του μεγάλου Γιάννη Στρίκου από το Κωστή, είναι ζωντανός φορέας πολύ μεγάλου ρεπερτορίου σημαντικών τραγουδιών, και παίζει εδώ και χρόνια στα Αναστενάρια.
Κατασκευαστές: Γιάννης Ντομπρίδης, έδρα Θεσσαλονίκη. Γιάννης (?) Κουκουρίγκος, έδρα κάπου βόρεια. (Για τον Κουκουρίγκο δεν ξέρω πολλά, αλλά είναι γνωστός οργανοποιός στο σινάφι και δε θα είναι δύσκολο να τον εντοπίσεις. Των αλλωνών έχω και τηλέφωνα και ό,τι στοιχεία θες, και του Ντομπρίδη έχω και λύρα και είναι εξαιρετική.)
Πολλές, και παλιές και σύγχρονες. Υπάρχει η λύρα της Αν. Θράκης, που δεν παίζεται πια (δεν ήταν άλλο όργανο, απλώς χρησιμοποιόταν σ’ έναν λίγο διαφορετικό κλάδο της ευρύτερης θρακιώτικης παράδοσης). Δύο δίσκοι με παλιούς μουσικούς από το Σαμμακόβι:
«Λύρες του Σαμμακοβιού», καταγραφές Σ. Καρά 1958 και 1964 δύο μουσικών, Γιώργη Γκόρε και Χαράλαμπου Μενίδη. Έκδοση ΚΕΠΕΜ, με εξαιρετικό ένθετο βιβλιαράκι.
«Σκοποί και τραγούδια από το Σαμακόβι Θράκης με τον Δημήτρη Φτουχίδη, Ηχογραφήσεις 1930». Από τις γνωστές ηχογραφήσεις της Μέλπως Μερλιέ. Έκδοση ΜΛΑ, επίσης με βιβλιαράκι. Πέρα από την αξία του ντοκουμέντου ο Φτουχίδης ήταν και πραγματικά εξαιρετικός μουσικός.
Υπάρχει επίσης η λύρα της Βόρειας Θράκης, που παίζεται και σήμερα στα αναστενάρικα χωριά της Μακεδονίας. Οι αναστενάρηδες είναι απόγονοι Βορειοθρακιωτών προσφύγων, με καταγωγή συγκεκριμένα από το χωριό Κωστή Αγαθουπόλεως και (ίσως) άλλα χωριά της ίδιας περιοχής. Σημείο αναφοράς ο δίσκος του Γιάννη Στρίκου «Φίλοι μ’ καλωσορίσατε», έκδοση Εν Χορδαίς. Ο Στρίκος παίζει και τραγουδάει και στο δίσκο «Γκάιντα - Τσαμπούνα - Ζουρνάς» της ΦΜ ρέκορντς: περίπου ο μισός δίσκος έχει γκάιντα (ο άλλος μισός τσαμπούνα και από ζουρνά ένα κομμάτι μόνο), και η γκάιντα στα περισσότερα συνοδεύεται και από τη λύρα του Στρίκου. Είναι μάλλον οι μόνες «αληθινές» ηχογραφήσεις ολόκληρης της σειράς της ΦΜ για τα ελληνικά όργανα.
Υπάρχει ακόμη ο δίσκος «Anastenaria» της ΕΜΙ, με ζωντανές ηχογραφήσεις από αναστενάρικο πανηγύρι, με κύριο λυράρη τον Δημήτρη Λάντζιο. Χωρίς καθόλου τεκμηρίωση, εκτός από ένα σύντομο σημείωμα της Μαρίας Μιχαήλ-Δέδε (από τους σημαντικότερους μελετητές των αναστεναριών). Πραγματικά άγριος ήχος. Σημαντικό ντοκουμέντο για όσους το 'χουν ψάξει λίγο, κουραστικό ίσως για όσους δεν μπορούν να συμπληρώσουν νοερά τον ήχο με την εικόνα.
Και υπάρχει και η λύρα της Δυτικής Θράκης, της οποίας σημερινός εκπρόσωπος είναι ο Αλέξης Παρτινούδης. Έχει μερικά κομμάτια στον διπλό δίσκο «Έβρος» του Κέντρου Βαλκανικής μουσικής και χορού -αυτός κι αν έχει πλούσιο ένθετο.
Όλοι οι παραπάνω δίσκοι αξίζουν τον κόπο και τους συνιστώ ανεπιφύλακτα (ιδίως αν στο «Γκάιντα-τσαμπούνα-ζουρνάς» βρεις μόνο το μισό, γιατί το άλλο μισό με την τσαμπούνα… τέλος πάντων, αφού δε ρώτησες αυτό δε συνεχίζω).
Επίσης υπάρχουν ηχογραφήσεις διάσπαρτες μέσα σε άλλους δίσκους: σε μερικούς του Μελίκη (πάλι με τον Στρίκο), στους θρακιώτικους του Σ. Καρά, σε κάποιους του Αηδονίδη κ.α. Να κι ένα σύντομο δείγμα από ένα δίσκο της Σαμίου. Λιγάκι θρακιώτικη λύρα παίζει κι ο Σινόπουλος, αλλά δεν είναι το ίδιο.
Ένας δίσκος προς αποφυγή είναι αυτός με τίτλο κάτι σχετικό είτε με Αναστενάρια είτε με Κωστή, μια πρόσφατη κυκλοφορία που, χωρίς να το δηλώνει πουθενά στο εξώφυλλο, δεν περιέχει πραγματική αναστενάρικη μουσική αλλά διασκευές των κωστελήδικων τραγουδιών από σύγχρονους νεοπαραδοσιακούς μουσικούς με ούτια και τέτοια.
Παρόμοιο όργανο αλλά όχι το ίδιο είναι και η μακεδόνικη (Δραμινή) λύρα.