Η σχέση μουσικής και στίχου

Μπορεί ένα τραγούδι, να γίνει επιτυχία έχοντας καλή μουσική αλλά κακό στίχο?
Η και το αντίθετο ,να έχει καλό στίχο και μέτρια μουσική? Δε μιλώ για τα τραγούδια του συρμού.

συμφωνω μαζι σου Μπαμπη. Το ειχε πει και παλιοτερα σε μια συνεντευξη του αυτο ο Καζαντζιδης…

εγω προσωπικα δινω βαση στη μελωδια και λιγοτερο στο στιχο. Οποτε δε θα ειχα σοβαρο προβλημα να ακουω κακο στιχο σε καλη μελωδια.
Θα το ακουγα ακομα και σολο μπουζουκακι…

Βεβαια μεχρι ενα οριο. Δε θα μπορουσα να ακουσω τις μελωδιες του τσιτσανη με στιχο στο ασανσερ που συναντιόμαστε…

Κι εγώ το ίδιο… Δυστυχώς, επειδή πιο μικρή άκουγα ξένη μουσική, και είχα μεγαλώσει αποκλειστικά με κλασσικά ακούσματα, ακούγοντας ένα κομμάτι, απλά δεν προσέχω καθόλου τους στίχους… 8(
Πρέπει δηλαδή, για να προσέξω το στίχο σε ένα κομμάτι, να ενεργοποιήσω τη διαδικασία, δε θα το κάνω αυθόρμητα.
Και φυσικά με κράζουν όλοι οι ρεμπέτες φίλοι μου, και ξέρω πως χάνω πολλά πράγματα από ένα κομμάτι.
Σ’ αυτο το νταλκαδιάρικο είδος, η μουσική πολλές φορές υπάρχει για να ντύσει τον πολύ δυνατό στίχο και τα ισχυρά συναισθήματα και βιώματα που ο δημιουργός μας αφηγείται…

Το ερώτημα, έτσι όπως το τοποθετεί ο Μπάμπης, το βλέπω αποπροσανατολιστικό. Φυσικά, μιλάμε για τη δισκογραφία. Δεν είναι όμως δυνατόν να εξαιρέσουμε τα «τραγούδια του συρμού» γιατί δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια ώστε αυτά να προσδιοριστούν με σαφήνεια. Ούτε φαντάζομαι, ο Μπάμπης να συνυπολογίζει στην ερώτηση και δίσκους από την εποχή π.χ. των 78 στροφών, άρα ουσιαστικά, για το σήμερα μιλάμε όπου, το 95 % των «πωλήσεων», σε οποιαδήποτε μορφή (CD, ηλεκτρονικές πωλήσεις και ανταλλαγές, ρεπερτόριο κέντρων κλπ.) είναι ακριβώς «του συρμού».

Ποια είναι τα στοιχεία που θα κάνουν, ή δεν θα κάνουν, ένα τραγούδι «επιτυχία»; Εκτός από τη μουσική και το στίχο, υπάρχουν και η βαρύτητα του συνθέτη, του στιχουργού και του ερμηνευτή, η ενορχήστρωση, το μάρκετινγκ που περιλαμβάνει παραγωγή βίντεο κλιπ, μεθόδους διείσδυσης στα πρωϊνάδικα, στα playlists ραδιοφωνικών σταθμών, στα προγράμματα των μεγάλων κέντρων, στα μουσικά και τα κουτσομπολίστικα περιοδικά, …, …, η λίστα δεν συμπληρώνεται τόσο γρήγορα.

Με λίγα λόγια, πάρʼ τʼ αβγό και κούρεφʼ το… Αυτός είναι και ο λόγος που γίνονται επιτυχίες κομμάτια χωρίς ούτε καλή μουσική, ούτε στίχο ούτε τίποτα, αν ο παραγωγός έχει καλές επιδόσεις στα υπόλοιπα.

απο θεμα σε θεμα το παμε…
τι εννουμε επιτυχια?το ποσο θα πουλησει?ποσο θα παιχτει στο ραδιοφωνο?(σε ποιο σταθμο?)ή στα μπαρ?
τι ακριβως ψαχνουμε …εμπερδευτηκα!

Όλα αυτά που ρωτάς ψάχνουμε, Άννα και κυρίως, το πρώτο. Αν έχεις απαντήσεις, θα τις ακούσουμε με ενδιαφέρον.

…ειναι απλοική η σκεψη μου.σημερα…πουλα το φανταχτερο-το διαφημισμενο,που εχει στυλιστες και κομμωτες απο πισω…και βιντεο κλιπ!σε μεγαλο ποσοστο.αυτο ειναι επιτυχια. να ακουγεται στα μαγαζια που παιζουνε ΄΄τα παντα΄΄σε επαναληψη…και να βλεπεις τον ερμηνευτη-τρια στη τιβι…να επαναλαμβανει συνεχεια αυτο το ‘‘ενα’’ κομματι(τα υπολοιπα του σιντι…ητανε απλα για να βγει).

Θα αντικαθιστουσα την λεξη “του συρμου” , με του “σκοινιου και του παλουκιου” …

Αλλα μαλλον μιλας για τα “εντεχνα” κομματια που ερμηνευουν οι ΧηΓιαννης , Κοτσιρας ,
Περιδης , Νεγκα , Αλεξιου (τα γραφει και μονη της) και για να μη γραφω αλλα ονοματα ,
αναφερεσαι μαλλον σ αυτα τα τραγουδια ... Απ οσο δυναμαι να γνωριζω , η ομαδα ολων αυτων των καλλιτεχνων σεβεται το ειδος
που υπηρετει , κατα το μαλλον και αποφευγει ατοπηματα …
Δηλαδη σπανια θα δεις καλη μουσικη με κακο στιχο η και μετριο ακομα …
Εχουμε καλους στιχουργους , οπως και καλους μουσικοσυνθετες …

Αλλα εαν το σκεφτω αντικειμενικα , η καλη μουσικη “δυστυχως” καπελωνει τον μετριο
η κακο στιχο και ετσι γινονται καποιες επιτυχιες , διοτι ο “σκοπος” αγιαζει τα “ώτα” …:092:

Ισως έχει να κάνει και με γεγονότα γύρω απο αυτές τις προσωπικότητες. Πχ: Για εμένα, οι περισσότερες μελωδίες Θεοδωράκη είναι μάλλον φτωχές, και στα Εθνικού περιεχομένου τραγούδια του και στα υπόλοιπα ( έχει γράψει απο σονάτες για βιολί μέχρι Sountrack για ταινία με τον Al Pacino). Aπο την άλλη, πρόσφατα διαπίστωσα οτι δεν μπορώ να αμφισβητώ την αξία του σαν μουσικός γιατι κάνω μόνο εχθρούς. Η αλήθεια είναι οτι η τέχνη πάντα είχε στόμα και φωνή και η το έργο του, εκεί δεν υστερεί. Κατα τη γνώμη μου λοιπόν το έργο του είναι ίσως ένα παράδειγμα μουσικού που μένει στην ιστορία όχι γιατι δημιούργησε τις ποιό όμορφες και ενδιαφέρουσες μελωδίες αλλα γιατί το έργο ήταν αποτέλεσμα μιας γενικότερης σκέψης και εμπειριών…
(νομίζω…)

Αν καταλαβαίνω καλά, εννοείς ότι τα τραγούδια του Θεοδωράκη έγιναν τόσο μεγάλες επιτυχίες, επειδή ο ίδιος ο Θεοδωράκης είναι αυτός που είναι (δράση, προσωπικότητα κλπ). Επέτρεψε μου να διαφωνήσω. Και πρώτα απ΄όλα στο ότι οι μελωδίες του είναι φτωχές. Αυτές οι μελωδίες είναι καρφωμένες στα αυτιά κάθε Ελληνα τολμώ να πω, ακόμα κι αυτών που δεν γνωρίζουν ούτε το συνθέτη ούτε το έργο του (όπως για παράδειγμα τα παιδιά). Αν ξεχάσουμε το δυνατό στίχο στη Δραπετσώνα, στο Σαββατόβραδο, τον Καημό, τον Απρίλη κοκ, θα έχουμε φτωχές μελωδίες; Και ποιες μελωδίες είναι τέλος πάντων πλούσιες; Μπορείς να δώσεις ένα παράδειγμα;

Κάποτε σε ένα θερινό σινεμά έπαιζε στο διάλειμα τη “δίκοπη ζωή” των Μικρούτσικου - Ελευθερίου.
Με μιά φίλη μου διαφωνούσαμε: Εμένα το τραγούδι μού άρεσε πολύ επειδή “άκουγα” τους στίχους, ενώ εκείνη δεν το έβρισκε και τίποτα ιδιαίτερο γιατί γενικά δεν “άκουγε” τους στίχους των τραγουδιών.

Όταν ακούω ξένα τραγούδια, όπου μισοκαταλαβαίνω ή δεν καταλαβαίνω καθόλου τους στίχους, τότε η φωνή παίζει στ’ αυτιά μου το ρόλο ενός απλού “μουσικού οργάνου”. Και από τον συνολικό τόνο του τραγουδιού κι από μιά δυό σκόρπιες λέξεις που πιάνω χτίζω ένα φανταστικό (αισθητικό και “ιδεολογικό”) νόημα που πιά το ταυτίζω με το τραγούδι. Κάτι αντίστοιχο ίσως να συμβαίνει με την ακρόαση της συμφωνικής μουσικής πχ και με το “περιεχόμενο” ενός συμφωνικού έργου, μόνο οπου εκεί μάλον διαμεσολαβούνε πολλοί περισσότεροι παράγοντες μεταξύ έργου και ακροατή.
Κάποιες φορές μάλιστα επακολουθεί ένα “σοκ” όταν μαθαίνω τους στίχους ενός ξένου τραγουδιού στο οποίο εγώ έχω προσδώσει ένα διαφορετικό “νόημα” ενόσω τους αγνοώ.

Γενικά έχω τη γνώμη ότι το τραγούδι είναι στίχοι + μουσική. Δεν μπορούν να ξεχωριστούνε. Και μαζί τους δεν μπορούνε να ξεχωριστούνε ενορχήστρωση και ερμηνεία.
Η μουσικές των τραγουδιών του Θεοδωράκη είναι στην πλειοψηφία απλές.
Αλλά τον καιρό που ο Θεοδωράκης μελοποιεί με μιά απλή μουσική στίχους όπως:
“Είσαι πριγκήπισα σωστή και προίκα σου τα μάτια
Η αρχοντιά δεν κατοικεί μες στα χρυσά παλάτια”
και οι στίχοι αυτοί ακούγονται τραγουδισμένοι με τη φωνή του Μπιθικώτση, και περνάνε στο στόμα χιλιάδων ανθρώπων, τη στιγμή εκείνη η μοναρχία στην Ελλάδα έχει κιόλας ηθικά γκρεμιστεί.
Η μελωδία του τραγουδιού είναι μιά ευχάριστη, ζωηρή μελωδία.
Τους στίχους διαβάζοντάς τους κανείς μπορεί να ενθουσιαστεί αλλά παραμένουν σαν επικοινωνία με τη μοναχικότητα της στιχουργικής και της ποιητικής δημιουργίας.
Ενωμένα όλα μαζί τα στοιχεία του τραγουδιού γκρεμίζουν παλάτια.

Μιά ευχάριστη μουσική είναι και η μουσική του Χατζηδάκι από την ταινία “sweet movie”.
Ακούγοντας κι εκεί τη μελωδία λχ από το “It’s the life on the earth”, περνά ευχάριστα την ώρα του.
Ακούγοντας την όχι σαν μελωδία αλλά σαν τραγούδι, δηλαδή μαζί με τους στίχους
It’s the life on the earth
The life after birth …
τότε ο ακροαστής βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα κατά την ταπεινή μου γνώμη βαθιά επαναστατικό από υπαρξιακή και φιλοσοφική άποψη έργο, πράγμα που φανερώνεται ήδη από το άκουσμα των δυό πρώτων στίχων.
Για την καλλιτεχνική επιτυχία δεν έχουν πάντα σημασία οι πωλήσεις και πολλές φορές δεν έχουν καμιά.
Άλλωστε όπως λέει και ο Άμλετ (και με την σχετική ισχύ ακόμα και αυτής της φράσης):
Η τέχνη δεν ήταν ποτέ ούτε γιά τους λίγους ούτε γιά τους πολλούς.
Ήταν πάντα γιά τον καθένα ξεχωριστά.

Η δυσκολία στο ερώτημα βρίσκεται στη μοναδικότητα της συνεύρεσης.
Μπορεί κανεις να ξεχωρίσει τη μελωδία από τους στίχους της Φραγκοσυριανής;
Οι στίχοι της φραγκοσυριανής ταιριάζουν τέλεια στη μελωδία του εθνικού ύμνου.
Κι οι στίχοι του εθνικού ύμνου ταιριάζουν τέλεια στη μελωδία της φραγκοσυριανής.
Από αυτούς τους συνδυασμούς προκύπτουν τέσσερα εντελώς διαφορετικά τραγούδια.

Εκεί που σπάει κανείς το κεφάλι του είναι όταν αναρωτιέται: Πώς κι έγινε οι συγκεκριμένοι α ή β στίχοι, να ντυθούν με την α ή β συγκεκριμένη μελωδία, και όχι με κάποια διαφορετική, έτσι που τελικά το α ή β τραγούδι να αποκτά υλική υπόσταση τόσο μοναδική και τόσο αραγή σαν λιθάρι.
Το αναπάντητο του ερωτήματος ανακουφίζει μιά αναδρομή σε άλλες τέχνες, λχ στη ζωγραφική: γιατί η μοναλίζα φοράει τέτοιου χρώματος φόρεμα, γιατί είναι έτσι κι όχι λίγο διαφορετικές οι μορφές των ανθρώπων στην “κραυγή”, κλπ κλπ. Διατυπώνω την ερώτηση και την ίδια ώρα σκέφτομαι ότι για κάποιο λόγο τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι παρά έτσι που είναι. Και εξ αυτού και το αισθητικό - καλλιτεχνικό ρίσκο (το εμπορικό δεν με απασχολεί) των επανεκτελέσεων και διασκευών.

Φίλε Μάνο
Ευχαριστώ για την απάντηση.Καταρχήν να ξεκαθαρίσω οτι εκφράζω μόνο τη γνώμη μου, δεν μιλάω για κανέναν άλλον παρα μόνο για τον εαυτό μου. Δεν υπάρχει φυσικά μέτρο σύγκρισης η βαθμολογία για ποσοστά “ομορφιάς” σε μουσικές συνθέσεις, αυτά είναι προσωπικές προτιμήσεις και γούστα. Το τελευταίο πράγμα που θέλω είναι να θίξω καταξιωμένους συνθέτες, ειδικά απο την δική μου χώρα.
Δεν εννοώ οτι οι μελωδίες του συνθέτη επιβίωσαν γιατι ο ίδιος είχε περιπετειώδη ζωή, η γιατί μελωποίησε ποιήματα και στοίχους καταξιωμένων ανθρώπων. Εννοω οτι η ζωή του και η εποχή που έζησε γενικότερα δεν έχει μεγάλη σχέση με “ομορφιά”. Οπως προανέφερα, εκτιμώ την τέχνη που έχει στόμα και φωνή. Η μουσική του 20ου αιώνα που έχει μείνει στην αυτιά μας δεν εκφράζει απαραίτητα ομορφιά. Απο τα τέλη του 19ου αιώνα μετά την βιομηχανική επανάσταση ο κόσμος αλλάζει. Κατα την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, η τέχνη γίνεται συχνά σκληρή και τετραγωνισμένη, η απλά παράλογη.Τάσεις όπως dada εκφράζουν τον παραλογισμό της εποχής. Η δεύτερη σχολή της βιέννης είναι επίσης ένα άλλο παράδειγμα για το ότι η εποχή είναι διαφορετική. Και βέβαια Σοβιετικοί συνθέτες όπως Shostakovich αλλα και Prokovieff (οχι πάντα) γράφουν σκληρή μουσική εκφράζοντας συχνά τον παραλογισμό, κακουχίες κλπ. (δεν θα τολμούσα να υπονοήσω οτι καταλαβαίνω ακριβώς τι προσπαθούσαν να περάσουν η οτι αντιλαμβάνομαι το πόσο σκληρή ζωή πέρασε ο Shostakovich)
Προσπαθώ να πω οτι μεγάλο μέρος της σχετικά ποιό πρόσφατης τέχνης εχει δημιουργηθεί (πάντα κατα τη γνώμη μου) όχι για απόλαυση αλλα για εκτίμηση.
Και εαν ο Θεοδωράκης επέλεξε αυτόν τον δρόμο δεν μπορεί να κατηγορηθεί για αυτό.
Και αφού ζητάς παράδειγμα, βρίσκω οποιαδήποτε εισαγωγή του Τσιτσάνη πολύ ποιό όμορφη αισθητικά απο οποιαδήποτε σύνθεση του Θεοδωράκη.Αλλα δεν μπορώ να αγνοήσω τις συνθήκες κάτω απο τις οποιες δημιούργησε, άρα δεν μπορω να μην εκτιμήσω το έργο του. Δεν νομίζω όμως οτι μπορώ να το απολαύσω όπως πχ τον Τσιτσάνη γιατι δεν βρίσκω οτι έχει γραφτεί για απόλαυση.
Ελπίζω να είναι τώρα κατανοητό οτι δεν προσπαθώ να υποβαθμήσω τον συνθέτη, απλά τον ανέφερα σαν παράδειγμα στο συγκεκριμένο thread.

Φίλε Αλέξανδρε, δεν πίστεψα ότι θέλεις να θίξεις κάποιον με το σχόλιο σου. Απλά μου έκανε εντύπωση η θέση σου περισσότερο επειδή εγώ δεν βρίσκω τις μελωδίες του Θεοδωράκη απλές. Μου φάνηκε τραβηγμένο και γιαυτό θέλησα ένα παράδειγμα δυνατής μελωδίας κατά τη γνώμη σου. ΟΚ, ο Τσιτσάνης είναι πράγματι ογκόλιθος και μελωδίας και στίχου, όμως και πάλι ΟΛΕΣ οι εισαγωγές του Τσιτσάνη δεν είναι καλύτερες από ΟΛΑ τα τραγούδια του Θεοδωράκη. Φυσικά μπαίνει κι ο υποκειμενισμός εδώ, γιαυτό δεν πάω παραπέρα.

Κατά τα λοιπά πιστεύω κι εγώ όπως οι περισσότεροι φίλοι ότι ένας δυνατός στίχος σε συνδυασμό με μια δυνατή μουσική κάνει το τραγούδι ανώτερο. Δεν είναι όμως συνταγή επιτυχίας αυτό, μάλλον όμως αντοχής στο χρόνο.

Για να απαντηθεί το ερώτημα θα πρέπει να δοθούν οι ορισμοί στις λέξεις κλειδιά.

  1. Επιτυχία

  2. Κακός στίχος

  3. Μέτρια μουσική

  4. Η αξιολόγηση ενός επιτυχημένου τραγουδιού κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να συνοδεύεται με την αντίστοιχη θεώρηση της εκάστοτε εποχής που εξετάζεται. Το ότι ένα τραγούδι γίνεται επιτυχία, διαφημίζεται παντού και το ακούει όλος ο κόσμος, δε σημαίνει αυτόματα ότι είναι κατώτερης ποιότητας. Ούτε και το αντίστροφο, ένα τραγούδι που γίνεται επιτυχία δε σημαίνει ότι είναι απαραίτητα και αξιόλογο.
    Πέραν αυτού, ο καθένας έχει τα δικά του προσωπικά κριτήρια. Το κάθε τραγούδι μπορεί να είναι για μένα επιτυχημένο, αλλά για κάποιον άλλο να είναι αηδία.
    Άποψή μου είναι ότι δεν πρέπει να συγχέεται ο όρος “επιτυχημένο” με τον όρο “αξιόλογο” γιατί ο καθένας έχει τη δική του οπτική γωνία και κανείς δεν μπορεί να αποδείξει ότι η δική του θεώρηση είναι η σωστή αφού πάντα βλέπει τα πράγματα μέσα από τα δικά του μάτια.
    Για μένα επιτυχία είναι κάτι αυστηρά προσωπικό και έχει να κάνει με το πόσο μας ευχαριστεί ακούγοντάς το, ένα συναίσθημα απαλλαγμένο από πιθανά συμπλέγματα του τύπου “αφού το ακούει όλος ο κόσμος είναισίγουρα σκουπίδι”.

  5. Κακός στίχος για μένα είναι τα τραγούδια του Μπουγά.
    Κακός στίχος για κάποιον άλλο ίσως είναι το “γλυκιά μου μάνα έχε γεια” του Καζαντζίδη.
    Εν πάσει περιπτώσει, εδώ μιλάμε για λαικό τραγούδι, δε χρειάζεται να αναπτύσσουμε υψηλή ποίηση και βαθιά νοήματα. Καλός στίχος για μένα είναι ο απλός στίχος, ο κατανοητός, αλλά ο γεμάτος νόημα και αυτός που έχει βγει μέσα από τη ίδια τη ζωή, όχι ο πομπώδης και ανούσια κουραστικός.

  6. Κι εδώ τα ίδια. Ο καθένας πιστεύει τα δικά του πράγματα, έχει τις δικές του απόψεις. Η δική μου είναι πως εφόσον μιλάμε για λαικό τραγούδι, δε χρειάζεται να έχω καμιά συμφωνική ορχήστρα για να με αγγίξει η μουσική. Κι εδώ τα πράγματα είναι καθαρά υποκειμενικά.

Με βάση τους δικούς μου ορισμούς θα έλεγα ότι κυρίαρχο ρόλο παίζει ο στίχος και ύστερα η μουσική.
Ακόμη και την καλύτερη -για τα δικά μου αυτιά- μουσική να βάλεις στους στίχους του Μπουγά, το αποτέλεσμα για μένα θα είναι το ίδιο εμετικό.
Ενώ αν μια μέτρια για μένα μουσική επενδύσει τους αγαπημένους μου στίχους, το τραγούδι θα το αγαπήσω. Στην περίπτωση αυτή μια καλύτερη μελωδία θα το απογειώσει. Στην πρώτη περίπτωση η καλή μουσική δεν αρκεί για να με κάνει να αγαπήσω το τραγούδι και να το κάνω προσωπική επιτυχία.

Καλησπέρα σε όλη την παρέα, ελπίζω να μου επιτρέψετε να πω κιʼ εγώ τη γνώμη μου.
Δεν μπόρεσα ποτέ να καταλάβω το διαχωρισμό έντεχνο και άλλα, απλά υπάρχει καλό
και κακό τραγούδι. Η επιτυχία τώρα είναι κάτι απλό αλλά και δύσκολο μαζί. Αν το
τραγούδι μιλήσει στον κόσμο, αν ψιθυρίζεται απʼ αυτόν κιʼ αν κρατήσει στο χρόνο
τότε ναι, είναι επιτυχία.
Όσο για τη σχέση στίχου-μουσικής… Κάποτε ,κάποιος είπε πως η μουσκή είναι
η ρουφιάνα του στίχου, το θέμα είναι αυτά τα δυο να μην προσπαθήσουν να τα
ταιρίαξουν κατά παραγγελία, εκεί τις περισσότερες φορές το παιχνίδι είναι χαμένο.
Αν ο στίχος μιλήσει στον συνθέτη, τον εμπνεύσει 99% η μελωδία θα κυλίσει από μόνη της, θα κολλήσει σωστά και θα βγει κάτι καλό.
Αν μιλάμε τώρα για κατά παραγγελία προχειρότητες και σουξεδάκια τριμήνου…
Δυστυχώς σήμερα η ποιότητα και το μεράκι (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων)
έχουν πάει φαντάροι. Λίγο -πολύ οι περισσότεροι γνωρίζουμε τι γίνεται στο χώρο
πως παίζεται το παιχνίδι και γιατί ακούμε σκουπίδια.

Γεγονός είναι πως όλα μαζί πρέπει να πορεύονται άρρηκτα συνδεδεμένα…
Το αυτί το τραβάει η μελωδία, αλλά το χαντακώνει ο αδιάφορος έως κακός στίχος…
Επίσης, μεγάλο βάρος φέρει η ερμηνεία - χροιά, του ή της, όπου το τραγουδάει…
Κοινώς όλα μαζί συνεισφέρουν στην δημιουργία ενός καλού τραγουδιού…

4 «Μου αρέσει»

αυτό ακριβώς πελαγία, στίχοι-μουσική-ερμηνεία! δεν θα μπορούσα να το πώ καλύτερα.
νομίζω για μένα ο στίχος έχει την περισσότερη σημασία από όλα… οι πρώτες εκτελέσεις είναι αξεπέραστες ίσως επειδή ένοιωθαν τον στίχο πιο άμεσα από όλους.
εξάλλου κάποια κομμάτια δεν γουστάρω να τα πω λόγω στίχου, κι ας έχουν υπέροχες εκμαυλιστικές μελωδίες.

2 «Μου αρέσει»

Αφού λες «για σένα», δεν τίθεται συζήτηση. Προσωπικές προτιμήσεις είναι αυτές.

Γενικά όμως θεωρώ ότι η πρωτοκαθεδρία του στίχου δεν είναι απόλυτος κανόνας. Η ιεραρχία μεταξύ μουσικής, λόγου και (όταν υπάρχει) χορού δεν είναι σταθερή, ποικίλλει κατά τα κομμάτια. Υπάρχουν λ.χ., και στα ρεμπέτικα, χορευτικά τραγούδια με ασήμαντο (δεν εννοώ κακής ποιότητας) στίχο που ουσιαστικά είναι επένδυση της μουσικής, όπως τσιφτετέλια που μιλάνε για το τσιφτετέλι.