Κρίση στο ελληνικό τραγούδι;

[b] Απόσπασμα από συνέντευξη του Λευτέρη Παπαδόπουλου στην “Ελευθεροτυπία”.[/b]

«Περιμένω από τους νέους να στύψουν τον κόσμο στα τραγούδια τους»

Τα πηγαία λαϊκά τραγούδια του Λευτέρη Παπαδόπουλου είναι κατ’ εξοχήν «παντός καιρού».
Ξεπέρασαν τις εποχές, τους πάσης φύσεως διαχωρισμούς κι αποτέλεσαν κοινή παρακαταθήκη.
Είναι τυχαίο ότι είναι παρόντα σχεδόν σε κάθε μουσικό πρόγραμμα;
Οι στίχοι του με μουσική των Θεοδωράκη, Πλέσσα, Καλδάρα, Ζαμπέτα, Ξαρχάκου, Λοΐζου, Κουγιουμτζή, Μούτση, Σπανού και Νικολόπουλου, δεν έπαψαν να τραγουδιούνται

Πέντε εβδομάδες πρώτο στο ελληνικό τοπ-30 ένα cd με τραγούδια που γράφτηκαν και πριν από 45 χρόνια…
«Ένα και μοναδικό τραγούδι έγραφα πάντα, για τη γειτονιά μου, για τους λαϊκούς ανθρώπους.
Και τα κορίτσια, με τα οποία νταραβερίζομαι στα τραγούδια, είναι κορίτσια από λαϊκές οικογένειες.
Κορίτσια που, για να δουν τον αγαπημένο τους, πλένονταν στη σκάφη με μια πλάκα πράσινο σαπούνι και μετά έκοβαν γιασεμιά και τα 'βαζαν στα στηθάκια τους να μυρίζουν ωραία.
Είχε μια καθαρότητα όλο αυτό».

- Η στέρηση και η δυσκολία ήταν δηλαδή η κινητήριος δύναμη για τη δημιουργία;

  • «Αν πω ναι, θα είναι σαν να εύχομαι να 'χουμε δυστυχία για να μπορούμε να γράφουμε τραγούδια. Δεν εννοώ αυτό. Ανά πάσα στιγμή μπορεί κανείς να γράψει, αρκεί να 'χει μέσα του φωτιά.

- Εσείς το κάνετε ακόμα αυτό;

  • «Κυκλοφορώ καθημερινά στη γειτονιά μου.
    Βλέπω τους ανθρώπους, μιλώ με τον ψιλικατζή, πάω κι αγοράζω εφημερίδες.
    Δεν οδηγώ.
    Μπαίνω στο μετρό και μέσα εκεί, στριμωγμένος με άλλους που γυρνάνε από τη δουλειά τους, πιάνω την κουβέντα».

- Έχετε τον τρόπο να εντοπίζετε τη συνισταμένη του λαϊκού αισθήματος…

  • «Αυτό σημαίνει “γράφω τραγούδια”.
    Εντοπίζεις αυτή τη συνισταμένη που δεν είναι μόνο θέμα γούστου ή ταλέντου.
    Είναι και μυρωδιά, η αίσθηση που έχεις για τον κόσμο, η πολιτική σου τοποθέτηση.
    Όταν έγραψα το '63 την “Απονη Ζωή” ήθελα να βγάλω μια κραυγή αγανάκτησης που αισθανόμουν ότι ήταν κοινή.
    Ο κόσμος τότε υπέφερε.
    Βγαίναμε από τη σκληρή 8ετία του Καραμανλή της βίας και νοθείας.
    Ερχόταν η σειρά του Γεωργίου Παπανδρέου. Και παντού στον κόσμο γίνονταν ζυμώσεις. Υπήρχε κι ένας άνεμος ελπίδας. Η μαγκιά, η εξυπνάδα ή το ταλέντο ήταν οι κεραίες σου να συλλάβουν όλο αυτό το κλίμα».

- Κάθε τραγούδι σας έχει μια ιστορία πίσω από την ιστορία;

  • «Κατά κανόνα τα τραγούδια μου είναι βιωμένα. Τα 'χω ζήσει…

- Στιχουργός χωρίς βίωμα γίνεται;

  • «Νομίζω πως όχι. Ο στίχος είναι προφορικός λόγος. Εάν δεν έχεις περπατήσει, δεν έχεις μιλήσει με τους ανθρώπους, δεν τους έχεις “μυρίσει”, δεν έχεις αγκαλιάσει ένα κορίτσι, δεν έχεις φάει μια βλαστήμια, δεν έχεις ζήσει μια φοβερή χυλόπιτα, τι θα γράψεις;».

- Γιατί σ’ ένα μεγάλο ποσοστό το σύγχρονο τραγούδι δεν βρίσκει τον τρόπο να ανταποκριθεί στα σύγχρονα ερεθίσματα;

«Γιατί πολλά παιδιά που κάνουν σήμερα τραγούδια δεν έχουν εκεί το μυαλό τους.
Το πρόβλημά τους είναι η γκόμενά τους κι “αυλή” τους είναι ο εαυτός τους.
Υπάρχουν, όμως, νέοι συνθέτες και κυρίως στιχουργοί πολύ ενδιαφέροντες.
Αλλά τηλεόραση και ραδιόφωνα προβάλλουν μόνο το λεγόμενο λαϊκοπόπ που ένα και μόνο πράγμα λέει, “μη με εγκαταλείψεις διότι θα πεθάνω”.
Όταν υπάρχουν δίπλα σου άνθρωποι που πεθαίνουν πραγματικά, όταν υπάρχει αυτή η τρομακτική ανεργία, όταν το μέγα πρόβλημα είναι το περιβάλλον, αυτά μόνο βρίσκουν να πουν;
Πού είναι τα νέα παιδιά να γράψουν γι’ αυτά;
Θέλω να προλάβω να δω τους νέους να πιάσουν τον κόσμο να τον στύψουν, να στάξει μέχρι και η τελευταία στάλα».

Με κάπως λιγότερα λόγια δηλαδή, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος με το σλόγκαν “Το επιτυχημένο παρελθόν μας εγγυάται ένα σίγουρο μέλλον” θα δείξει το δρόμο (δια της Επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος μάλλον) προς την έξοδο του ελληνικού τραγουδιού από την κρίση: απλά αρκεί οι νέοι στιχουργοί να ακολουθήσουν το δικό του παράδειγμα.

Προμηθευτείτε φλούδες μανταρινιών, λοιπόν, είναι και η εποχή τους. Αλλά, μόνο σε λαϊκών κοριτσιών τα μάτια θα τις στίβετε. Μέχρι την τελευταία στάλα. Αλλοιώς, έξοδο δεν έχει.

άλλη εποχή,άλλα βάσανα…άλλος τρόπος έκφρασης και στο στίχο και στη μουσική.εκείνα όσοι τα αγαπάμε τα αγαπάμε γιατί είχαν αλήθεια και φωτιά!όπως έχουνε και τα σημερινά που αγαπάμε απο νέους δημιουργούς.υπάρχουνε άνθρωποι που δημιουργούν με πένα και οργανάκι…διαφορετικά πράγματα εξίσου δυνατά,απλά διαφορετικά και εκφράζουνε τα σημερινά ζόρια(εσωτερικά και κοινωνικά).δεν έχει στερέψει ο τόπος απο αξιόλογους δημιουργούς…απλά προβάλονται οι διασκεδαστές…γιατί εκεί είναι τα ‘‘φράγκα’’.

Ο Λ.Π. μέσα σε κείνη την γόνιμη περίοδο έγραψε μια μεγάλη σειρά τραγουδιών που είχαν την ίδια καλή μοίρα με εκείνα των συγχρόνων του. Από κει και πέρα, απαιτούνται ιδιαίτερες αναλυτικές ικανόητες αλλά και ειδικές σπουδές για να εξηγήσει κανείς αυτό το φαινόμενο. Και αυτές τις ικανόητες ο Λ.Π. δεν τις έχει. Χρόνια τώρα πολεμάει να περάσει και για αναλυτής, αλλά δεν τα καταφέρνει γιατί για αυτόν προέχει η αυτοπροβολή του. Kαι η συζήτηση περί του εαυτού του, δεν έχει κάποια χρησιμότητα για εμάς.

Σε περιόδους σαν αυτή που περνάμε, ακόμα και η σιωπή (όπως η παύση στη μελωδία) είναι και αυτή τμήμα της συνεχούς διαδικασίας της δημιουργίας. Κανείς δεν πρέπει να ανησυχεί στη σιωπή. Θα έρθει και η φασαρία, θα φέρει και τις μουσικές της. Είναι το μόνο πράγμα για το οποίο μπορούμε να είμαστε κάπως σίγουροι.

… κι οταν βλεπεις να φευγουν τα χρονια σου, σαν τα πουλια…
… κι οταν δε θες να ξεχαστεις, να πεσεις στην αφανεια…
( εδω παιζει παιχνιδι κι ο εγωισμος, ο ατιμος κουρσαρος του ειναι μας )…
… τοτε … ξαναπροσπαθεις να ταχθεις στα σημερινα δεδομενα …
… και να ξαναγραψεις, αν το βασταν τα κοτσια σου και να κριθεις ξανα και ξανα …
… αλλιως, αφησε τον κοσμο να κλεινει στις θυμησες του, με μια γλυκα, με μια νοσταλγια ( οπως λεει η Αννα ), ο,τι απο σενα αγαπησε, τραγουδησε, ερωτευτηκε
και " ζησε " το σημερα… με μια αξιοπρεπεια … δινοντας τοπο στους " νεους "…

Είμαι της ίδιας άποψης.
Βλέποντας προχθές μιά εκπομπή της ΕΡΤ του ηθοποιού Παπαδόπουλου με προσκεκλημένο τον ΛΠ και παρέα, θυμήθηκα μία παλαιότερη της Σεμίνα με καλεσμένο πάλι τον ΛΠ. Κοινό τους σημείο το αρνητικό συναίσθημα, που προκάλεσαν στο στομάχι μου. Ο Λ να μιλά για τα πάντα, σαν παντογνώστης και όλοι οι “Λευτεριστές” να γλύφουν και να χειροκροτούν με την απαραίτητη παντομίμα (μεταξύ άλλων, κούνημα κεφαλής με βαθύ νόημα) του στύλ: “Πςςς, τι είπε πάλι ρε ο άνθρωπος!!!”

Ο δημοσιογράφος Λ.Π με αφήνει παγερά αδιάφορο οταν δε με εκνευρίζει.
Αυτό ομως ,δεν αναιρεί το γεγονός οτι ως στιχουργός εχει γράψει μεγάλα τραγούδια .
Ετσι πιστεύω εγώ,οσο γιά το στυλάκι του ,λιγο χαβαλές,λιγο λίγο “ξερόλας”,αντε καί για
κάποιους γκουρού ,μόνο καγχασμό μου προκαλούν

Υπάρχει κρίση στο ελληνικό τραγούδι.

Βεβαίως και

Ειδικά όμως στην εποχή μας, ο πολιτιστικός ιδεολογικός μηχανισμός του κράτους έχει τη δυνατότητα να ελέγχει απόλυτα και ασφυκτικά ολόκληρη την καλλιτεχνική παραγωγή, μέσω των ΜΜΕ, του Τύπου, του ραδιοφώνου, ακόμα και της καλλιτεχνικής κριτικής, αλλά κυρίως μέσω της τηλεόρασης.
Ανέκαθεν βέβαια έτσι περνούσε την κυρίαρχη ιδεολογία, αλλά ειδικά στις μέρες μας, με τον κατακλυσμό του κοινού με όλα αυτά τα μέσα, οι όποιες αντιστάσεις είναι μεμονωμένες και σποραδικές.

Από την άλλη, είναι και οικονομικό το θέμα.
Η επιστήμη του μάρκετινγκ στις δισκογραφικές λογαριάζει περισσότερο τα γρήγορα και χειροπιαστά κέρδη από ένα σουξεδάκι που θα πιάσει τους 100.000 δίσκους σ’ ένα μήνα και ποσώς τη νοιάζει αν θα το θυμάται κανείς τον επόμενο μήνα ή εξάμηνο,
ενώ π.χ. ο “Επιτάφιος” που θα πουλήσει σταθερά και για πολλά χρόνια από λίγο όμως, δεν την συμφέρει και δεν θα τον προβάλει, επομένως.

Έτσι φτάσαμε να υπάρχουν σουξεδάκια και να πουλάνε τρελά, μα πολύ τρελά, όπως:
“…είσαι της ζωής μου γούρι
μες στον καύσωνα παγούρι…”

ή: “…κάθε βράδυ κόβω φλέβες
ξενυχτάω με φραπέδες
και …ξηλώνω καναπέδες…”

ή: “…θα σε κλείσω στο βε-σε
γιατί δεν με σέβεσαι
θα σε κλείσω στο βε-σε
γιατί δε συμμαζεύεσαι…”
:019:

[Ας μην επεκταθώ περισσότερο όμως, γιατί σέβομαι τις αντοχές όλων μας, αλλά και για να μη ρίξω το επίπεδο της συζήτησης…].

Βέβαια, άλλο θέμα - πολύ μεγάλο - είναι η γνήσια, η αυθεντική, καλλιτεχνική δημιουργία.
Να ανατρέξουμε όμως μόνο στη δυσκολία των εποχών για να την εξηγήσουμε ή είναι ζήτημα πολύ πιο σύνθετο, “ιστορικής γενετικής”;

Φτάνει μόνο η αναφορά στην κοινωνική αθλιότητα για να εξηγηθεί η γέννηση του ρεμπέτικου
ή των σκληρών συνθηκών της μετεμφυλιακής κοινωνίας για τη γέννηση του λαϊκού τραγουδιού;

Ανάλογες δυσκολίες και αδιέξοδα εξάλλου υπάρχουν και σήμερα, εκφραστές αυτών των αδιεξόδων δεν έχουμε όμως.
Ευτυχώς για εμάς, όμως, αυτό το κενό στη σύγχρονη δημιουργία το αναπληρώνουμε μια χαρά με την αναδρομή στην παλιότερη δημιουργία: στην “Άπονη ζωή” και στην “Οδό Αριστοτέλους” και στο ρεμπέτικο.

Και αναμένουμε…

Υπάρχει τέτοιο τραγούδι;
Πραγματικά εμπνευσμένος στίχος! Είναι αυτό που λέμε:
“Η επιτυχία μυρίζει (κυριολεκτικά) από μακριά”.

και τωρα η συνεχεια του ασματος…

κλειστηνα βρε στο βε - σε

για να μαθει… να σε σε…

κι αμα μαθει… να σε σε…

ελα εμενα… να με χε…

Αρη, παρακαλω βοηθησε με, ωστε να εξασφαλισω “τα πνευματικα δικαιωματα” :092:

1 «Μου αρέσει»

Εκπληκτικό!

Εκπληκτικότερο!!

Πλένεσαι, δεν σέβεσαι, μα και δεν συμμαζεύεσαι.

Πλένεσαι, μετά χέζεσαι, γιατί όλο μπερδεύεσαι.

Ξαναπλύσου ρε, άλλως θα σε χέ.

(δικό μου)

1 «Μου αρέσει»

Ένα έχω να σου πω, Νίκο μου Πολίτη
Την χαρά μου έχω βρει
Να σκορπάω χρώμα ροζ
Στην καρδιά του αλήτη… :blush: :heart_eyes: :star_struck:

1 «Μου αρέσει»