Διδακτορική εργασία Δώρας Σπετσιώτη
2 «Μου αρέσει»
Περίληψη
Συχνά στη Θεσσαλονίκη, το ρεμπέτικο νοείται ως ταυτοτικό κομμάτι του πολιτισμού
της. Άλλωστε, το ιστορικό αυτό ρεπερτόριο είναι σήμερα κομμάτι της ζωντανής
μουσικής της πόλης στα κέντρα νυχτερινής διασκέδασης. Οι πηγές φανερώνουν ότι
σημαντικό ρόλο έπαιξε ο κόσμος των λογοτεχνών της πόλης, όσον αφορά τη σύνδεσή
της με το ρεμπέτικο. Ειδικά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος αποτέλεσε ένα πρόσωποκλειδί, παίζοντας καταλυτικό ρόλο στην πρόσληψη του ρεμπέτικου από τον κόσμο της
Θεσσαλονίκης, τόσο όσον αφορά την κοινότητα των μουσικών, όσο και το
μουσικόφιλο κοινό. Η εργασία παρουσιάζει συνοπτικά τις ιστορικές τομές που
διαμόρφωσαν τη Θεσσαλονίκη μέσα στο χρόνο, από τα τέλη του 19ου αιώνα, που
βρίσκεται ακόμη υπό οθωμανική κυριαρχία, μέχρι και τα τέλη του 20ού. Επιπλέον,
εξετάζει τις εξελίξεις στην πόλη γύρω από τα μουσικά ζητήματα, και θέτει στο
επίκεντρο την ιστορική διαδρομή του ρεμπέτικου, τη σχέση του με τη Θεσσαλονίκη
και τον ρόλο των λογοτεχνών της, με σημείο αναφοράς τον Χριστιανόπουλο.
Αναλύονται οι δράσεις του, οι οποίες έπαιξαν καίριο ρόλο στην επιλεκτική αναγνώριση
του είδους από τον κόσμο της διανόησης της πόλης, κάτι που οδήγησε τελικά και στη
σύνδεσή της με αυτό. Μία σχέση με ιδιαίτερη δυναμική σήμερα
2 «Μου αρέσει»
Περιεχόμενα
Περίληψη … v
Abstract … vi
Περιεχόμενα … vii
Εισαγωγή … 1
- Σύντομη αναδρομή στο παρελθόν της Θεσσαλονίκης: 20ός αιώνας … 5
1.1. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος … 5
1.2. Η Θεσσαλονίκη υπό κατοχή: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος … 9
1.3. Ξημερώνοντας μία καινούργια μέρα … 11 - Σκιαγραφώντας τη μουσική ζωή της Θεσσαλονίκης: ύστερος 19ος αιώνας και
20ός αιώνας … 15
2.1. Πρώιμος 20ός αιώνας: σύντομη επισκόπηση … 15
2.1.1. Η μουσική δραστηριότητα έως το 1912 … 16
2.1.2. Η μουσική δραστηριότητα: από το 1912 έως το 1922… 19
2.1.3. Η μουσική κατά τον Μεσοπόλεμο … 21
2.1.4. Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Εμφύλιος … 23
2.2. Δεύτερο μισό του 20ού αιώνα: σύντομη επισκόπηση … 26
2.2.1. Η μουσική ζωή από το 1950 έως το 1967… 27
2.2.2. Η επίδραση της Χούντας: 1967 έως 1974 … 30
2.2.3. Η καλλιτεχνική δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη από το 1974 έως 1980
31 - Το ρεμπέτικο τραγούδι και οι λογοτέχνες της Θεσσαλονίκης … 35
3.1. Εισαγωγικά … 35
3.1.1. Ένα λογοκριμένο είδος … 36
Θεοδώρα Σπετσιώτου, «Το ρεμπέτικο στη Θεσσαλονίκη μέσα από τη
ματιά των λογοτεχνών της, κατά το β’ μισό του 20ού αιώνα.»
Διπλωματική Εργασία viii
3.1.2. Η απενοχοποίηση … 38
3.1.3. Έρευνες για το ρεμπέτικο τραγούδι … 43
3.2. Το ρεμπέτικο στη Θεσσαλονίκη … 46
3.2.1. Οι λογοτέχνες της Θεσσαλονίκης και το ρεμπέτικο τραγούδι: 1950-1980
48
3.2.2. Η συμβολή του Χριστιανόπουλου στο ρεμπέτικο της Θεσσαλονίκης … 50
3.2.3. Ο Χριστιανόπουλος και το ρεμπέτικο … 54
3.2.4. Η οικειοποίηση του ρεμπέτικου … 61
Συμπεράσματα … 65
ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΠΗΓΕΣ … 68
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ … 71
ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ … 73
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ … 77
2 «Μου αρέσει»
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
3 «Μου αρέσει»
Εχει και φοβερή φωνή η κοπέλα!!
1 «Μου αρέσει»
2 «Μου αρέσει»
Με το romantique πάντως, προσωπικά δεν θα συμφωνούσα. Όμως, των παιδιών είναι το πρότζεκτ και εξαιρετικά το προσέγγισαν, μπράβο τους!
Είναι θεούληδες και οι δύο. Ό,τι έχω δει από το πιάνω πρότζεκτ του Ορδουλίδη είναι απίστευτου επιπέδου από κάθε άποψη, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και του χιούμορ.
Υποθέτω ότι η αργή εισαγωγή και ο αντίστοιχος αργός επίλογος, πέρα από τη γενικότερα «ρομαντική» αίσθηση που βγάζουν, με την τρέχουσα έννοια, ίσως στηρίζονται σε αρμονίες και γενικά τεχνικές της ρομαντικής περιόδου της κλασικής μουσικής με την τεχνική έννοια. Αλλά δεν έχω τα εφόδια να το επαληθεύσω.
Μπορεί. Όμως η δική μου διαφωνία δεν βασίστηκε σε χαρακτηριστικά της μουσικής, αλλά αποκλειστικά του στίχου:
Ο Τούντας θέλει την γκαρσόνα του να έχει τέχνη στο σερβίρισμα, τη θέλει γλυκιά, αρεστή στους εργοδότες της αφού τους εξασφαλίζει τζίρο μπόλικων οκάδων κρασιού και άμεση πληρωμή με την τσαχπινιά και τις γλυκιές ματιές της, σβέλτη, αλλά και καπάτσα αφού ξεγελάει τους μεθυσμένους πελάτες και τους ταράζει στο λογαριασμό. Με τον ρομαντισμό, όλα αυτά δεν ταιριάζουν…
1 «Μου αρέσει»