Με απλά λόγια για έναν που δεν σκαμπάζει τι πρέπει να κάνει για να μάθει μπαγλαμά μόνος, για να παιζει με παρέες, να συνοδεύει και πάνω απο όλα να κατανοεί τι παίζει.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο, κάποια θεωρία, καπαοια μέθοδος ;
Ευχαριστώ εκ τον προτέρων όλους τους μάγκες και τις μάγκισες.
Λοιπόν.
Πριν από πολλά χρόνια είχα κάτσει κι έμαθα μπαγλαμά μόνος μου. Δεν ήμουν εντελώς ανίδεος από μουσική, γιατί (α) πιο μπροστά είχα επιχειρήσει να μάθω αρμόνιο μόνος μου, και μπορεί να μην έφτασα ποτέ να παίζω ένα κομμάτι ολοκληρωμένα όπως οι πιανίστες, αλλά κατάλαβα τα βασικά περί κλιμάκων, διαστημάτων και συγχορδιών, επειδή σ’ ένα πληκτρολόγιο όλα είναι μπροστά στα μάτια σου, (β) ήμουν σε μια παρέα που κάθε βράδυ βγαίναν έως και 3-4 κιθάρες, όχι ρεμπέτικα, άλλες μουσικές, οπότε κάποια «μουσικότητα» υπήρχε στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
1_ Ο μπαγλαμάς κουρδίζει Ρε-Λα-Ρε. Οι δύο ψιλές κάτω και η ψιλή από το ανόμοιο ζευγάρι πάνω πρέπει να ακούγονται ίδια. Η χοντρή από το ανόμοιο ζευγάρι (η λεγόμενη μπουργάνα), κι αυτή ίδια αλλά μια οκτάβα πιο χαμηλά. Οι δύο μεσαίες, ίδια μεταξύ τους και σε τέτοια νότα ώστε, όταν τις πατάς στο 5ο τάστο, να ακούγονται ίδια με τις δύο ψιλές κάτω. Τέλος, όταν παίζεις την μπουργάνα στο 7ο τάστο πρέπει να ακούγεται η ίδια νότα όπως οι δύο μεσαίες ανοιχτές.
Από δω και πέρα κάθε ζευγάρι θα το αναφέρουμε σαν να ήταν μία μόνο χορδή. Ποτέ δεν κάνεις τίποτε μόνο με τη μία από τις δύο χορδές του ζευγαριού.
2_ Η μεσαία χορδή, στο 3ο τάστο, παίζει Ντο. Η επόμενη νότα είναι το Ρε της ψιλής. Δοκιμάζοντας ένα-ένα τάστο, βρίσκεις με το αφτί το Μι, το Φα κλπ., προκειμένου να βρεις μια ολόκληρη κλίμακα Ντο-Ρε-Μι-Φα-Σολ-Λα-Σι-Ντο.
Τι θα πει «με το αφτί»; Προφανώς ξέρεις να τραγουδήσεις το Ντο-Ρε-Μι-Φα-Σολ-Λα-Σι-Ντο. Άρα, με κάθε νότα που παίζεις, ξέρεις πώς θα πρέπει να ακούγεται η επόμενη. Δοκιμάζεις λοιπόν το αμέσως επόμενο τάστο, αν δεν ακούγεται όπως πρέπει πας στο μεθεπόμενο, κι έτσι τα βρίσκεις.
3_ Θα διαπιστώσεις ότι άλλες νότες είναι ένα τάστο πιο πέρα από την προηγούμενη, κι άλλες δύο τάστα. Το ένα τάστο είναι διάστημα ημιτονίου. Τα δύο τάστα είναι διάστημα τόνου. Από το Ντο μέχρι το Ρε (που το παίζεις σε ανοιχτή χορδή) είναι απόσταση τόνου, γιατί αν παίξεις στη μεσαία χορδή δυο τάστα παραπέρα από το Ντο θα ακουστεί το Ρε, ίδιο με της ανοιχτής χορδής Ρε. Μια ολόκληρη οκτάβα (από Ντο μέχρι Ντο, ή από οποιαδήποτε νότα μέχρι την επόμενη που θα βρεις να έχει το ίδιο όνομα) είναι 12 ημιτόνια.
4_ Συνεπώς, κάποια τάστα δεν τα χρησιμοποίησες. Αυτά είναι οι διέσεις και οι υφέσεις. Ύφεση σημαίνει μία νότα χαμηλωμένη κατά ένα ημιτόνιο, π.χ. στη χορδή Ρε το Λα είναι στο 7ο τάστο, και το Λα ύφεση (Λαb) στο 6ο τάστο. Δίεση σημαίνει μια νότα υψωμένη κατά ένα ημιτόνιο: το Λα# είναι στο 8ο τάστο. Το Λα# είναι στο ίδιο τάστο (και ακούγεται ακριβώς ίδια) με το Σιb, και το ίδιο συμβαίνει και στις υπόλοιπες.
5_ Αυτό το Ντο-Ρε-Μι-Φα-Σολ-Λα-Σι-Ντο είναι η λεγόμενη «Ντο ματζόρε κλίμακα». Αντί ματζόρε λέμε επίσης μείζονα. Τα διαστήματά της είναι: τόνος, τόνος, ημιτόνιο, τόνος, τόνος, τόνος, ημιτόνιο (σχηματικά: ΤΤΗΤΤΤΗ), σύνολο 12 ημιτόνια. Από οποιαδήποτε νότα ξεκινήσεις και παίξεις την ίδια σειρά διαστημάτων, θα βγει το ίδιο άκουσμα. Όμως θα πρέπει να παίξεις κάποιες νότες με δίεση ή ύφεση. Για παράδειγμα η Ρε ματζόρε, που ξεκινάει από την ανοιχτή Ρε (είτε την ψιλή είτε την μπουργάνα), έχει Φα# αντί για Φα και Ντο# αντί για Ντο. Αν δεν το κάνεις, τότε δεν παίζεις ΤΤΗΤΤΤΗ και επομένως δε βγαίνει το ίδιο άκουσμα.
6_ Άλλες πάλι κλίμακες χωρίζουν τα 12 ημιτόνια σε διαφορετικά διαστήματα. Μπορεί οι τόνοι και τα ημιτόνια να είναι σε άλλη σειρά, ή μπορεί κάπου να υπάρχει και διάστημα τριών ημιτονίων (οπότε τα υπόλοιπα μετακινούνται αναλόγως, για να χωρέσουν).
7_ Μ’ αυτά και μ’ αυτά, έχεις κάνει τον πρώτο περίπατο γνωριμίας στην ταστιέρα σου. Βάλε με το μυαλό σου μια εύκολη μελωδία (π.χ. κάποιο του Μπάτη), και ψάξε σε ποια τάστα βγαίνουν οι νότες που θα το κάνουν να ακούγεται όπως στο μυαλό σου (δηλαδή όπως στο κανονικό τραγούδι). Μόλις σιγουρέψεις έστω και ένα μικρό κομμάτι του τραγουδιού, επόμενος στόχος είναι να το παίζεις ρυθμικά. Δηλαδή να μην αργείς και περιμένεις επί απροσδιόριστο χρόνο μέχρι να βρεις την επόμενη νότα, αλλά η κάθε νότα να σκάει τη σωστή στιγμή. Να μπορεί (θεωρητικά) κάποιος να σε συνοδεύει με παλαμάκια, και τα παλαμάκια να είναι όλα σε ίσους χρόνους το ένα από το άλλο.
8_ Υπομονή κι επιμονή.
Καλή τύχη!
5 «Μου αρέσει»
Βιβλία υπάρχουν: Μέθοδοι για Μπουζούκι-Μπαγλαμάς < Μέθοδοι | Φίλιππος Νάκας
1 «Μου αρέσει»
χίλια ευχαριστώ αδερφέ που μπήκες στον κόπο και μου απάντησες.
Μου άνοιξες τα μάτια γιατί πολλή βλακεία παίζει και είχα μπερδευτεί.
Να σε έχει ο θεός καλά.
Να είσαι καλά φίλε μου ευχαριστώ για την απάντηση.
Ποιο απο αυτά θα πρότεινες ;
Δεν υπάρχουν καλά και κακά βιβλία σε αυτό το επίπεδο. Είναι θέμα γούστου προσέγγισης. Γνώμη μου είναι να πας να τα δεις από κοντά και να τα ξεφυλλίσεις ώστε να δεις ο τρόπος γραφής και προσέγγισης εάν σου κάνουν.
Επίσης υπάρχουν αρκετά βίντεο στο youtube που μπορούν να σε βοηθήσουν προς τη κατεύθυνση της εκμάθησης των βασικών.
Απλά σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι ένας δάσκαλος είναι αναντικατάστατος στα πρώτα βήματα. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τα βασικά από τη στάση και το πως πιάνεται το όργανο, μέχρι και τις βασικές αρχές θεωρίας. Από εκεί και πέρα διαλέγεις εσύ ποιον δρόμο θες να τραβήξεις (με ή χωρίς δάσκαλο).
2 «Μου αρέσει»
Αν είχα την δυανατότητα θα είχα πάει ασυζυτητή, αλλα θα κάτσω μόνος προς το παρών.
Ευχάριστώ για την απάντηση.
Εγώ στο μακρινό παρελθόν είχα το βιβλίο του Μαυρομουστάκη για μπαγλαμά και εξάχορδο (τρίχορδο) μπουζούκι, αλλά ήξερα ήδη κιθάρα, και τον μπαγλαμά τον είχα για πλάκα, δεν ασχολήθηκα πολύ σοβαρά. Πάντως το βιβλίο μου έμαθε αρκετά χρήσιμα πράγματα, συγχορδίες, κίνηση της πένας, δρόμους (μετά πήρα και τον Παγιάτη!) κλπ. Τα άλλα βιβλία δεν τα ξέρω οπότε δε μπορώ να σου πω πιο είναι καλύτερο.
Να συμπληρώσω ότι ο μπαγλαμάς και το τρίχορδο είναι μεν πολύ συγγενικά, οπότε μπορείς να τα μάθεις με την ίδια μέθοδο, αλλά έχουν αρκετά διαφορετικούς ρόλους μέσα στην κομπανία. Οπότε μια μέθοδος και για τα δυο, ή θα επικεντρωθεί στα κοινά, ή θα είναι διπλάσια σε μέγεθος για να καλύψει το πως ο μπαγλαμάς συνοδεύει το μπουζούκι. Για την κιθάρα π.χ. υπήρχαν από παλιά μέθοδοι συνοδείας, ακομπανιαμέντων κλπ. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι ανάλογο για μπαγλαμά.
1 «Μου αρέσει»
Αν θες γρήγορα χωρίς να σκαμπάζεις να παίζεις μπαγλαμά για να παίζεις με παρέες: Μάντεψε, δεν είσαι ο πρώτος! Αυτό το κάνω εδώ και αρκετό καιρό, με μέτρια/προς σχετικά καλά αποτελέσματα. Δεν σκαμπάζω, και χωρίς δασκάλους και θεωρίες, (σχετικά) γρήγορα κατάφερα να παίζω/συνοδεύω παρέες.
Αυτό είναι ΠΟΛΥ πιο δύσκολο.
Στα γρήγορα: Μάθε τα τραγούδια που σ’ αρέσουν απ’έξω κι ανακατωτά. Μετά μάθε τα ακόρντα και δακτυλοθεσίες. Σχετικά σύντομα θα αναπτύξεις το λεγόμενο “αυτί”, όσον αφορά στις αλληλουχίες ακόρντων. 'Οταν φτάσεις στο σημείο αυτό, πολύ πιθανόν να χρειαστείς βιβλία, δασκάλους και θεωρίες. Ετσι ώστε να ενώσεις το βιωματικό με το μουσικό κομμάτι. Τότε θα χρειαστεί ένας δάσκαλος για να σε βοηθήσει να κάνεις την ένωση αυτή. Αυτό θα είναι δύσκολο, αλλά τουλάχιστον μέχρι τότε θα έχεις βγάλει και 10 τραγουδάκια…
Τα παραπάνω αποτελούν τη προσωπική μου βιωματική πορεία. Δεν θα την συνιστούσα σε κανένα, πέρα από ειδικές περιπτώσεις. Απλά δούλεψε και ακόμα δουλεύει για μένα - με μέτρια/προς καλά αποτελέσματα.
5 «Μου αρέσει»