Του Σόλωνα δε νομίζω να την έχω ξανακούσει. Είναι τόσο ιδιαίτερη (δύο φράσεις των 3 μέτρων, ούτε ενός ούτε δύο ούτε τεσσάρων), ώστε όλο και θα τη θυμόμουν. Δε νομίζω να εννοείτε αυτήν ως “κλασική μαγαζίστικη”. Για μένα η κλασική μαγαζίστικη είναι σχεδόν αυτή του Νταλγκά (όχι ακριβώς, ίσως λίγο πιο τετραγωνισμένη - εκμπουζουκισμένη).Και καθώς της μεν Παπαγκίκα την εκτέλεση τη θεωρούσα στάνταρ, του δε Νταλγκά την αγνοούσα παντελώς, απορούσα πού τη βρήκαν…
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 22:48 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 22:42 —
Ούτε του Νούρου την ήξερα (μόλις την πρωτοακούω αυτή τη στιγμή). Κι εδώ η εισαγωγή είναι σχεδόν σαν αυτή που θεωρώ μαγαζίστικη. Ξέχασα να προσθέσω ότι, επειδή ακριβώς την εισαγωγή της Παπαγκίκα την ήξερα από σπάνιο δίσκο ενώ όλοι οι άλλοι έπαιζαν την πιο συνηθισμένη (που δεν προερχόταν από κανένα γνωστό σ’ εμένα δίσκο, άρα υπέθετα ότι θα την ήξεραν προφορικά ο ένας από τον άλλο), θεωρούσα κατά κάποιο τρόπο πιο γνήσιο να παίζει κανείς τη μαγαζίστικη, και λίγο λογιωτατίστικο-υπερδιορθωτικό-εξεζητημένο το να παίζει της Παπαγκίκα. Δηλαδή συνολικά το αντίθετο από τον Νίκου Π.!
Εσύ, Περικλή μου, μπορεί να άκουσες την Παπαγκίκα από σπάνιο δίσκο. Χιλιάδες άλλοι όμως την άκουσαν από το πασίγνωστο βυνίλιο των Κουνάδη / Παπαϊωάννου κλπ. (Κέντρο Έρευνας κλπ.) με ηχογραφήσεις Αμερικής, δεκαετία 80 νομίζω, να μην τρέχω τώρα κάτω να ψάχνω βυνίλια, και έτσι έγινε γνωστό το κομμάτι στο σύγχρονο Πανελλήνιον. Ο Νταλγκάς έγινε γνωστός με τη σειρά των “Νέων” του Κουνάδη, καλοκαίρι 2010, ο Νούρος παραμένει ουσιαστικά άγνωστος και αναμένουμε να κυκλοφορήσει κάποτε (ελπίζω) το “Μπαγάσικο” με εισαγωγή σε διατονική εκδοχή. Και, αν κάποτε βρεθεί κανένα αντίτυπο, μπορεί να ακούσουμε και άλλη εισαγωγή, την παλαιότερη χρονολογικά, από ένα δίσκο Zonophone, 1905, που όμως δεν έχει εντοπιστεί ακόμα.
Αυτό μπορεί να έγινε πριν τη γενιά μου, ή -ξανά- τώρα πρόσφατα. Υπήρχε όμως σαφώς μια ενδιάμεση περίοδος όπου αυτή τη σειρά δεν την άκουγαν χιλιάδες, και όσοι την άκουγαν δεν την είχαν για να ξεσηκώνουν τραγούδια αλλά για τον παράξενο, εξωτικά παλαιινό ήχο. Δε θυμάμαι κανέναν να παίζει Κατσαρό, Παπαγκίκα, τον Καροτσέρη από Ιερόθεο Σχίζα, το Ραστ του τεκέ, μετά βίας ίσως Καραπιπέρη (αλλά όχι ξεσηκωτούρα), κανέναν να λέει τη Μανταλένα “Μυστήριο” κλπ…
Τους μόνους που άκουσα να παίζουν τέτοια πράγματα εκείνα τα χρόνια ήταν η παλιότερη ομάδα “Ελληνική Απόλαυσις”. Α, και μία φορά τον Αλέξανδρο (μόνο του) από τους Ρεμπέτ Ασκέρ. Υπήρχαν κι άλλοι που ήταν παλιότεροι, επαγγελματίες και μη, και κανείς δε θυμάμαι να αντλούσε ρεπερτόριο από τέτοιους δίσκους. Δε λέω πως δεν τα ήξεραν και δεν τα άκουγαν, αλλά μάλλον δεν τραβούσαν εκείνο τόν καιρό τους μουσικούς. Δεν ήταν της μόδας, τρόπον τινά.
Εγώ είχα ακούσει κατά κόρον τους mode plagal στα Παιδιά της γειτονιάς σου (από ραδιόφωνο). Και ναι, μπουζούκια έπαιζαν όλοι αλλά ουδείς είχε πει ποτέ “ρε σεις! Τι κάνετε; με συγκερασμένο όργανο σαμπάχ θα παίξετε (ραστ, ουσσάκ, κιουρντί, χουζζάμ, …, …); Τρελλαθήκαμε;”
Δεν είναι εκεί το ζήτημα. Δεν υπήρχαν τέτοια ερωτήματα τότε. Εφόσον έπαιζαν μπουζούκια, τις ηχογραφήσεις με βιολιά δεν τις έβλεπαν ως πηγή για ρεπερτόριο. Τραγούδια με καθιερωμένη βιολιτζήδικη εκτέλεση που να τα 'χουν περάσει ήταν ελάχιστα. Αυτό, το Κουκλάκι, το Πέντε χρόνια δικασμένος και καμιά δεκαριά άλλα, δεν πιστεύω παραπάνω.
Ούτε αυτό ξέρω αν θεωρείται πασίγνωστο. Πάντως πιθανόν από εδώ να προέρχεται και η μαγαζίστικη εισαγωγή (εγώ αυτήν ξέρω για μαγαζίστικη) αλλά και η ίδια η ιδέα να περάσουν το τραγούδι και οι μπουζουξήδες.
O Μιχαλόπουλος τραγούδησε το τραγούδι το 1980 με στίχους του τύπου ''Τα παιδιά της γειτονιάς σου με πειράζουνε, ερωτιάρη και καψούρη με φωνάζουνε’’. Προηγήθηκε πάντως το 1975 ο Νταλάρας, ο οποίος περιέλαβε το τραγούδι στον δίσκο του 50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι. Έχω την αίσθηση ότι το τραγούδι αυτό ήταν πάντα ζωντανό και αγαπητό και δεν ανασύρθηκε στην επιφάνεια μέσα από τη ρεμπέτικη αρχαιολογία της δεκαετίας του '70.
Ο μακαρίτης ο Μιχαλόπουλος το είχε συμπεριλάβει σε συλλογή LP από το 1978. Δεν ξέρω αν το είχε κυκλοφορήσει νωρίτερα σε 45άρι. Το 1975 το είπε και ο Απόστολος Νικολαϊδης (με τις δικές του ενορχηστρωτικές απόψεις). Αν ψάξει κανείς βρίσκει ότι τη δεκαετία του 70 ο Μιχαλόπουλος είχε επανακυκλοφορήσει αρκετά παλιά ρεμπέτικα του γραμμοφώνου. Συνήθως άλλαζε τους στίχους και τους τίτλους (όπως, καλή ώρα, εδώ) και έτσι δεν μπορεί να τα αναγνωρίσει κανείς εύκολα παρά μόνο αν μπει στον κόπο να τα ακούσει. Παραδείγματα: “ήσουνε ξυπόλητη”, “Μες της πόλης το χαμάμ”, Σκαρβέλη (“δεν θαρθω πια στην Κοκκινιά”) κλπ. Εγώ θυμάμαι πολλά από αυτά από τα jukebox σε σουβλατζίδικα και ταβέρνες της εποχής εκείνης.
Συμφωνώ, πάντως ότι ποτέ το τραγούδι αυτό δεν έπαψε να τραγουδιέται και κυρίως στην επαρχία. Δεν παίρνω όρκο αλλά δεν νομίζω ότι ο λαουτιέρης εδώ από την Κίμωλο περίμενε κάποιες από τις πρόσφατες επανεκτελέσεις για να το παίζει και να το τραγουδάει.