(Γεράσιμος)
Γειά σε όλους και συγχαρητήρια για τις τόσες και τόσο σημαντικές πληροφορίες που αναφέρεται εδώ μέσα.
Από τα πρώτα μου αγαπημένα κομάτια ήταν “ο Αμερικανος” η πεντε μάγκες του πειραιά (όπως αρχίζει). Ακόμα όμως δεν έχω καταλάβει τι εννοεί με την μανίτα, όπως και τι είναι το σύρμα μαύρο στον Χαρμάνη του Μάρκου, τι ή ποιά είναι η μπουρνοβαλιά, τι είναι οι τσίλιες ή τζίλιες…
Υπάρχουν βέβαια και άλλες λέξεις η φράσεις που δεν γνωρίζω και που θα ήθελα να μάθω για να καταλάβω καλύτερα το νόημα των τραγουδιών.
Μπορεί κάποιος να με βοηθήσει επάνω σε αυτό το θέμα;
“Συρμα μαυρο” ειναι τροπος επεξεργασιας του χασις
αυτο που λενε και σημερα μαυρο που ειναι επεξεργασμενο χασις δεν ειναι τα φυλλα της χασισιας ξεραμενα που λεγονται φουντα=νταφού=μαριχουανα=μαρουγάνα που ελεγε κι ο Κατσαρος και τα οποια καπνιζονται μαζι με καπνο σε στριφτο τσιγαρο οχι με ενα φυλλο με παραπανω …
Το πως παρασκευαζεται το μαυρο δεν γνωριζω αλλα ειναι μια καπως περιπλοκη διαδικασια με βρασιμο κλπ οπου γινεται ξερο και κολλωδες. Τωρα αν το σχημα παραπεμπει σε συρμα που κοβεις κομματια για να βαλεις στον αργιλε μαζι με τον καπνο-τουμπεκι ειναι κατι που υποθετω οτι ετσι γινεται.
Ας μας ενημερωσουν οι ειδημονες ή αυτοι που εχουν ξεκοκαλισει τον Κουναδη και ο οποιος καπου το αναφερει …
Καλες φουμες !!
Η “μανιτα” ειναι ενα κολπο που καναν οι πορτοφολαδες για να κλεβουν τα πορτοφολια σε χωρους με πολυ κοσμο. Και αυτο το περιγραφει καπου ο Κουναδης.
Το τραγουδι του Μονταναρη ειναι πραγματι εκπληκτικο και σα μελωδια και σαν στιχος που ανταγωνιζομενος τα σχετικα μαγκικα της εποχης χρησιμοποιει αργκο κατα κορον !!
Γεράσιμε, καλώς ήρθες στο φόρουμ.
Να προσθέσω ότι ο Μπουρνόβας ήταν ένα ωραίο και πλούσιο προάστιο της Σμύρνης, που φημιζόταν για τα όμορφα κορίτσια του. Κάποια από αυτές, μάλλον, είχε συγκινήσει το στιχουργό. “Τσίλιες” ήταν τα μέτρα προφύλαξης που έπαιρναν, για το φόβο της αστυνομίας.
Σύρμα - μαύρο : καλής ποιότητας χασίσι , ψημένο οπώς λέει κι ο Βαβουλές και η Κουνάδειος εγκυκλοπαίδεια (υπάρχει και σύρμα - επιφώνημα τσιλιαδόρου που σημαίνει “μας την πέσανε” και επίσης στην νεοτέρα μαγκικήν “σύρμα” σημαίνει ζόρικο - καλό - ποιοτικό
Μανίτα - μανιτάρι : γκόμενα δόλωμα που απασχολεί το θύμα ή το “φέρνει” στην φάση που θα το μαδήσουν οι αρμόδιοι και γενικά οτι αφορά το δόλωμα (εκτος ψαρικής).
- “Μαύρο” είναι το κατεργασμένο χασίσι, όχι η φούντα, αλλά αυτό που αποκαλούν με διάφορα άλλα ψευδώνυμα (ψημένο, σοκολάτα, λιβάνι κ.ά.). “Σύρμα μαύρο” το πολύ καλής ποιότητας μαύρο, τόσο καλό που έπεσε σύρμα για την ύπαρξή του, τρέξανε να ειδοποιήσουν, δηλαδή διαδόθηκε.
- Μανιτάρι ή μανίτα: Κόλπο κλεφτών. Μόλις μπάνιζαν καναν αφελή, συνήθως έξω από σιδηροδρομικούς σταθμούς και λιμάνια (για να πετυχαίνουν καναν άμαθο χωριάτη), έριχναν με τρόπο μπροστά του ένα άδειο πορτοφόλι. Μόλις το έβλεπε το θύμα, το έπαιρνε με χαρά στα χέρια του και το άνοιγε για να δει τι έχει μέσα. Φυσικά δεν είχε τίποτα. Τότε του την έπεφτε ο μάγκας με φωνές “φέρτο δω ρε το πορτοφόλι μου” κλπ., ενώ δυο-τρεις σιγοντάριζαν ως “αυτόπτες μάρτυρες”. Μόλις ο μάγκας έπαιρνε το πορτοφόλι, φώναζε “πού είναι τα δυο κατοστάρικα που είχα μέσα”, “δώσε πίσω τα λεφτά μου μη φωνάξω την Αστυνομία” και άλλα τέτοια. Το θύμα, φοβισμένο από το γεγονός ότι βρισκόταν με ένα ξένο πρτοφόλι στα χέρια μπροστά σε μάρτυρες, για να γλιτώσει από πιθανά τραβήγματα έδινε τα λεφτά και την κοπάναγε τρέχοντας.
Ο μόνος τρόπος να γλιτώσει το θύμα ήταν να επιμείνει πως δεν το έκλεψε και να ζητήσει κι αυτός της Αστυνομία. Τότε η μάγκες τον παράταγαν κι έφευγαν, γιατί οι μπάτσοι ήξεραν καλά το κόλπο και τους αναγνώριζαν. Βέβαια υπήρχε και το ρίσκο για το θύμα που επέλεγε να αποδείξει στην Αστυνομία ότι δεν ήταν κλέφτης, να υπάρχει εκεί κοντά μπάτσος “μιλημένος”, οπότε τότε την έβαφε σκούρα, γιατί θα έπρεπε να πληρώσει δυο φορές. Μία για το πορτοφόλι και μία για να λαδώσει τον μπάτσο!
Η ονομασία δεν έχει σ΄χεση με το “μάδημα” (τότε το κόλπο θα λεγόταν π.χ. “μαργαρίτα”), γιατί το μανιτάρι δε μαδιέται. Πιθανολογώ ότι επειδή το πορτοφόλι ξεφύτρωνε ξαφνικά μπροστά στο θύμα σαν μανιτάρι, το κόλπο πήρε αυτή την ονομασία.
Στην πορεία καθιερώθηκε να σημαίνει την οργανωμένη κομπίνα δύο ή περισσότερων σε βάρος ενός. Στα χαρτιά μανίτα σημαίνει ότι στο τραπέζι υπάρχει ομάδα παικτών συνεννοημένοι σε βάρος κάποιου (με παίξανε μανίτα).
Στο συγκεκριμένο τραγούδι μάλλον σημαίνει αυτό που αναφέρει ο Σώτος, δηλαδή του πασάραν μια γκόμενα για να του τραβήξουν την προσοχή και τον κλέψουν ή για να του αποσπάσουν χρήματα με εκβιαστικό τρόπο (π.χ. ανήλικη γκόμενα, αδερφή κάποιου που έχει ήδη εκτεθεί κλπ.).
1 «Μου αρέσει»
Εξ ιδίας πείρας βεβαιώνω ότι η μάζα του επεξεργασμένου χασίς (το μαύρο ή η μαύρη που λέγαμε) δεν θυμίζει σύρμα αλλά λιβάνι πριν ξεραθή.
Κρατάω τσίλιες σημαίνει εκτελώ βάρδια επιφυλακής.
)
Νικο μην καρφωνεσαι, μας διαβαζουν πολλοι …
Ειναι γνωστη η υφη του μαυρου απλα το “συρμα” με παρεπεμψε σε ενδεχομενη αλλη συσκευασια.
Οντως ειναι πρωτοτυπη η μαγκικη εκφραση “συρμα” = καλο, οσο για τη συσκευασια ειναι η γνωστη δηλ. σε κομματια, που λεει και το ασμα “Σα χριστιανος κι ορθοδοξος” …
(Γ)
Ευχαριστώ πολύ παιδιά για τις πληροφορίες και επεξηγήσεις. Μου δίνετε το θάρρος να ρωτήσω και άλλα.
Μήπως γνωρίζει κανείς το ομώνυμο τραγούδι για ποιόν Καπετανάκη μιλάει. 'Εχω ακούσει για κάποιο ανώτατο στέλεχος της αστυνομίας (;).
Επίσης ίσως την τοποθεσία της σπηλίας του δράκου που αναφερει ο Μπάτης στο “ζούλα σε μια βάρκα”.
(Άρης Νικολαΐδης)
Λίγο πιο κάτω απ’ την Πειραϊκή, προς το Πέραμα. Οι δυο-τρεις μαρτυρίες που έχω διαβάσει συμφωνούν για την περιοχή, αλλά όχι για το ακριβές σημείο της σπηλιάς.
Για τον Καπετανάκη λένε (η αληθοφανής πληροφορία) ότι ήταν δεσμοφύλακας στις φυλακές της Αίγινας.
(Γ)
Αρη ευχαριστω.
Μήπως γνωρίζει κάποιος τι είναι/ήταν ο κα’ι’ξής, και εάν με τον όρο μάγκας εννοείται ο τολμηρός, ο καταφερτζής και ντόμπρος ή του προσδίδει την έννοια του κακοποιού στοιχείου;
Επίσης στον Ωρωπό (
υπήρχαν φυλακές;
(ΑΝ)
Ελα ρε Γεράσιμε, σκέψου και λιγάκι!
Καϊξής= ο κυβερνήτης (ή ιδιοκτήτης) του καϊκιού.
Με το χαρακτηρισμό “μάγκας” εννούνται ένα σωρό πράγματα. Εχει να κάνει με το ποιος το χρησιμοποιεί, με ποια διάθεση, απευθυνόμενος σε ποιον, με ποιο σκοπό, ποια εποχή κλπ. Ούτε υπάρχει ακριβής ετυμολογία της λέξης. Πολύ πιθανό να κατάγεται από το τουρκικό “manga” που σημαίνει “ομάδα ατάκτων πολεμιστών” ή το παρόμοιας σημασίας ισπανικό “manga” που σημαίνει “οπλισμένη ομάδα”.
Η ανάλυση του όρου ήταν αγαπημένο θέμα εργασίας για τους κοινωνιολόγους πριν από δυο δεκαετίες.
Ο Ανδρέας Συγγρός κληροδότησε στην περιοχή του Ωρωπού ένα τεράστιο κτήμα για να χρησιμοποιηθεί από το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο. Το κτίσμα του ορφανοτροφείου στον Ωρωπό έγινε περίπου το 1909. Το 1933 το ελληνικό κράτος το μετέτρεψε σε αγροτικές φυλακές, που όμως κατέρρευσαν από σεισμό το 1938. Το 1950 ξαναφτιάχτηκε και από το 1952 μέχρι το 1967 “λειτούργησε” ως “Ανοιχτό Σωφρονιστικό Κατάστημα”, δηλαδή φυλακή όπου οι τρόφιμοι δούλευαν.
Στη διάρκεια της χούντας χρησιμοιήθηκε για εγκλεισμό πολιτικών κρατούμενων, ανάμεσά τους και ο Μίκης Θεοδωράκης, που μετά έγραψε το:
“Και συ λαέ βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό”.
Απ’ ό,τι φαίνεται όμως ο …βασανισμένος λαός τον ξέχασε.
(Γ)
Χμ, αυτο με το κα’ί΄κι δεν το φαντάστηκα καθώς πίστευα να είναι τούρκικα…
Ισχύει το ίδιο άραγε και για το ‘‘ασίκης’’ κ ‘‘μόρτης’’;
Αρη σε βρίσκω αρκετά διααβασμένο, με τι ασχολείσαι, αν επιτρέπεται;
Καϊκ είναι λέξη τουρκική.
Pou na rwtisei kaneis kai gia tis rembeto amerikanikes lekseis,tha milame gia mines !!!
Pantws re paidia,san to rembetiko den gennithike pote kammia alli mousiki tou kosmou,o,ti kai na poume,eimaste monadikoi kai anepanaliptoi.Toso stis mousikes oso kai stis fraseologikes empneyseis. Bravo ston filo Gerasimo pou vgike sti zoula na rwtisei kai na mathei.Etsi mathainoume kai meis oi ypoloipoi,den symfwneite?
Δε κάνει τίποτα Γεράσιμε. Στη δεύτερη φωνή είναι η Έλλη Πετρίδου.
Άλλο σούρα κι άλλο μαστούρα.
Βεβαίως Κώστα! Κι απ’ ό,τι γνωρίζω, ο Μπάτης δεν ήταν του αλκοόλ !!!
…Fysaei o Mpatis, fysaei t’ ageri
…poly ntoumani, valte ena xeri
…fysaei o Mpatis, fysaei to kyma
…pes ta esy Strato, giati einai krima…
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην lefkoftero 25 Ιούνιος, 2006)
Παιδιά γεια και πάλι,
στο τραγούδι που σουν μάγκα το χειμώνα αναφέρει για την ταμίρα και το χαμπάνι η χραμπάνι, ξέρει κανείς τι είναι αυτά;
επίσης για το ίδιο τραγούδι: πρόκειται για διασκευή παλαίοτερου ρεμπέτικου από τον Παπαδάτο ή Νικολαίδη; Αν ναι στείλτε κάποιος το παλιό