Ρεμπέτικη φρασεολογία και άγνωστες λέξεις

Νταμιρα ειναι νομιζω ονομασια για το αυτοφυες φυτο Datura stramonium ή τατουλας, που ειναι πλουσιο σε αλκαλοειδεις ουσιες ατροπίνη κλπ. και που χρησιμοποιείται σαν υποκαταστατο ναρκωτικο.

copy paste apo thn selida www.el.wikipedia.org

[i]Χασίς
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μισοθρυματισμένη πλάκα χασισιού

Με τον όρο Χασίς (χασίσι, μαύρο/μαύρη, νταμίρα, σοκολάτα)[/i] εννοείται το συμπυκνωμένο στερεό παρασκεύασμα που προέρχεται από το φυτό Ινδική Κάνναβη (cannabis sativa). Πολλές φορές εννοείται - εσφαλμένα - ο ανθός του φυτού αυτού (Φούντα), ή και το φυτό το ίδιο, αν και συνήθως το φυτό αναφέρεται ως Χασισόδεντρο ή Χασισιά.}}

Εδω η συνέχεια :

www.el.wikipedia.org/wiki/Χασίς

Έχω κάποιες ιδέες που βγαίνουν από τα συμφραζόμενα, μα δεν είμαι εντελώς σίγουρος για την σημασία της λέξης “βλάχος”. Γνωρίζει κανείς;

Γεια σου Πάνο,

Εδώ θα βρεις πολλές πληροφορίες:

Εύα

Και μια ακόμα καλύτερη ιστοσελίδα:

http://vlahos.xan.duth.gr

Εύα

Εύα γειά σου. Την έννοια αυτή την γνωρίζω - άλλο εννοώ.

Μου φαίνεται πως χρησιμοποιείται σε κάποια τραγούδια με κάποια άλλη, ιδιαίτερη σημασία. Ίσως αναφέρεται κυριολεκτιά σε “Βλάχους”, αλλά με κάποια συγκεκριμένη ιδιότητα, πχ αστυνομικοί, μπράβοι, τραμπούκοι κλπ. Άκου για παράδειγμα το “Σου’χει λάχει”, για να αναφέρω ένα από τα πολλά.

Γεια σου Γιώργο,

Σ’ ευχαριστώ! Χαθήκαμε όντως, αλλά τώρα με το φθινόπωρο (τουλάχιστο εδώ στα βόρια φθινοπώριασε κιόλας!) θα κλειστούμε μέσα και θα έχουμε περισσότερο χρόνο για ρεμπέτικες κουβέντες.

Πάνο, πήγα στο sealabs και άκουσα το τραγούδι που ανέφερες, αλλά με μια ακρόαση δε μπορούσα να ακούσω τίποτα για κανέναν βλάχο! Γενικά, νομίζω ότι ο στο λαϊκό λόγο ο χαρακτηρισμός “βλάχος” δηλώνει κάποιον που είναι “άξεστος”, “χωριάτης” κ.τ.λ, αλλά δεν ξέρω αν αυτό ισχύει και για τα ρεμπέτικα τραγούδια.

Εύα

Μηπως γνωρίζει κανεις τι σημαίνει “Ζορμπάς” και “λεβέντης”;

Απαντώνται σε πολλές βιβλιογραφιες, κυριως τουρκικες.

Υποχρεωμενος πολύ για οποια στοιχεια μου δώσετε!

Ζορμπάς: γενναίο παληκάρι ( που έρχεται σε σύγκρουση με τα αφεντικά, παίρνει τα όπλα του και ανεβαίνει στα βουνά), περήφανος, ανυπότακτος, ανεξάρτητος, εκδικητής, αντάρτης.
Ομάδες Τούρκων που συγκρούονταν με την εξουσία, για να αποφύγουν την καταδίωξη, έπαιρναν τα βουνά και ονομάζονταν Ζορμπάδες Οι Ζορμπάδες ήταν ο πονοκέφαλος της τουρκικής εξουσίας, παράγοντας αταξίας και ανησυχίας, υποτίθεται…
Ζορμπαλίκι ονομαζόταν ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής, κάτι σαν λαϊκό αντάρτικο. Μάλιστα στη συνείδηση των Τούρκων ταυτίζονταν με τους κλέφτες.

Λεβέντ ονομάζονταν τα πληρώματα του οθωμανικού στόλου και αποτελούνταν από Έλληνες, Δαλματούς και Αλβανούς ναυτολογημένους από Τούρκους πασάδες.
Λεβέντ (τουρκική λέξη) σήμαινε νέος, ανδρείος, ιππότης, ναυτικός…και πολιτογραφήθηκε και στην ελληνική γλώσσα με παρόμοια σημασία. Οι Τούρκοι ιστορικοί Λεβέντ ονόμαζαν τους επαγγελματίες ή μισθοφόρους ναυτικούς, τους κουρσάρους, γενικά τους θαλασσινούς.

Να συμπληρώσω ότι οι γείτονές μας οι Βούλγαροι που έχουν κι αυτοί οικειοποιηθεί τη λέξη “Λεβέντ” (τη χρησιμοποιούν έτσι), της προσδίδουν ακριβώς την ίδια σημασία με εμάς. Οχι τυχαία χρησιμοποιείται πολύ στα παραδοσιακά τους τραγούδια, ιδιαίτερα σε αυτά που αφορούν την εποχή της τουρκοκρατίας.

Να ρωτήσω κι εγώ, τί εννοούν οι Γιαννιώτες με τη λέξη “τζες” (τζέδες); 'εχει την ίδια σημασία με αυτή που του προσδίδουν στον Πειραιά (στο Εφουμέρναμε πχ);

Πάνο,

τη λέξη “Τζες” τη χρησιμοποιούν πολύ οι Γιαννιώτες.
Σημαίνει “ο τύπος, ο άντρας”.
Μάλλον προέρχεται από την εβραϊκή λέξη “ετ ζε”, που σημαίνει “αυτός” και Εβραίοι ζούσαν πολλοί στην πόλη πριν τους ξεπαστρέψουν οι Γερμανοί, στο Β΄παγκόσμιο πόλεμο.
Κάπου, σε κείμενο, υπάρχει και η φράση: “ο τζες και το χαλόνι = ο άντρας και η γυναίκα”

Γεια σας,

Οι “τζέδες” έχουν και δικιά τους ιστοσελίδα!

http://www.tzedes.gr

Όπως γράφει σωστά η Ελένη, τζες σημαίνει “τύπος”. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι στο λεξικό που έχουν στην ιστοσελίδα (που το κοίταξα έτσι, εντελώς βιαστικά) βρήκα λέξεις που έχω ακούσει από τους Ποντίους συγγενείς μου, ας πούμε το “τζαναμπέτης” (απατεώνας)…που οι δικοί μου το λένε χαϊδευτικά στα παιδία και στα εγγόνια τους. Βέβαια, σαν τούρκικες λέξεις, θα πρέπει να ήταν διαδεδομένες σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και της Διασποράς.

Εύα

Εγώ βρήκα το εξής>

  1. πάλι> Ζευς / Τζευς / Τζες

  2. “Ο Θεός στέλνει τον Τζες, τον μικρότερο αδελφό του Ιησού, να σώσει τους ανθρώπους από την…”*τίτλος ενός βιβλίου)

Δυστυχώς δεν έχω καλές γνώσεις στην μυθολογία και δεν έχω καιρό για ψάξιμο, αλλά θα είχα ενδιαφέρον να μάθω αν τελικά υπάρχει αυτός ο αδελφός.

Ευχαριστώ πολύ, Martha

Τι άλλη έννοια έχει η λεξη “Τζες”, που απαντα στα ρεμπέτικα;

Ο Σχορέλης, στη “Ρεμπέτικη ανθολογία”, λέει:
“τζες”= κάποιος που δεν εκτιμούμε ή δεν υπολογίζουμε.
Μερικές φορές σημαίνει αστυνομικός ή ρουφιάνος.

Δεν ξέρω κάποια άλλη σημασία.

Από τουρκικό λεξικό:

Zorba: 1: τύραννος, δεσπότης, καταπιεστής, δυνάστης, σατράπης. 2: τραμπούκος, κέρατο βερνικωμένο, αντράκι 3: βίαιος, δεσποτικός, καταπιεστικός, σατραπικός.

Levent: 1: ναύτης 2: λεβέντης

Τους τζέδες δεν τους βρήκα, θα συμφωνούσα όμως (και εκεί) με την Ελένη.

Μάρθα, αυτός ο Ζεύς (πάλι…) που ξεφύτρωσε; Όσο για μικρότερο αδελφό του Ιησού, γηράσκω αεί διδασκόμενος. Η εκκλησία πάντως μιλάει για μονογενή υιόν.

Η Μάρθα μάλλον εννοεί το βιβλίο του Μάνου Βουράκη, «Φάδερ ημών», από τις εκδόσεις Ωκεανίδα, όπου ο συγγραφέας επινοεί έναν μικρότερο αδερφό του Ιησού, τον Τζες, έναν μοντέρνο θεάνθρωπο που κατεβαίνει στη Γη για να λύσει το επικοινωνιακό πρόβλημα των ανθρώπων – να τους απαλλάξει δηλαδή από την ιδιωτική τηλεόραση και τις πιστωτικές κάρτες…

Αχ, πώς βγάζουν το ψωμάκι τους και οι συγγραφείς, ε;

Χωρίς, δυστυχώς, να θυμάμαι από που, η ερμηνεία για το “τζες” που έχω ακούσει είναι ότι προέρχεται από το gentleman, τους τζέντλεμαν που λέει κι ο Μάρκος στο “πορτοφόλι”. Προφανώς θα πρόκειται για τους φλωρέ καλοντυμένους “κύριους” (γιατί κι οι μάγκες γούσταραν το καλό ντύσιμο) οι οποίοι συμπεριφέρονταν με “κανόνες καλής συμπεριφοράς” ας πούμε, και με μια κάποια επίφαση ευγένειας . Μάλλον σαν… ξενέρωτους(με τη σημερινή έννοια) θα τους εννοούσαν.

Στο ιντερνετ βρίσκονται πολλές πληροφορίες, αλλά δυστυχώς δεν είναι πάντα σωστές ή ίσως πρόκειται ίσως και για αστείο, ποιός το ξέρει…

Σοβαρή μου φαίνεται η πληροφορία, ότι ο τζες ήταν ο αγαπιτικός.

Ακόμα έχω απορίες ποιός ήταν αυτός ο τύπος, συχνά διάβαζα αυτή η λέξη. Νόμιζα ότι ήταν ο πελάτης μιας πόρνης (στα γερμ. Freier), αλλά κάιποιος μου είπε ότι δεν είναι. Μπόρει να ήταν ή ομοφιλόφιλος ή ο πόρνος (στα γερμ. Stricher) δηλ. ο άντρας που το κάνει για λεφτά, όπως το κάνει η πόρνη. Το λεξικό μου λέει κάτι άλλο σχετικά με τη λέξη “πόρνος”, γι’ αυτό ζητώ βοήθεια από σας (όσο για τον αγαπητικό τόσο για τον “πόρνο”).

Ευχαριστώ πολύ, Martha