Σταύρο, άρα μιλάμε για ένα πολύ μικρό χρονικό περιθώριο “καθαρότητας” από την στιγμή που θα το βάλουμε σε πραγματικό χρόνο. Από την πρώτη ηχογράφηση του Μάρκου που έγινε επιτυχία μέχρι την λογοκρισία. Μιλάμε για τρία χρόνια στην καλύτερη.
Λοιπόν για το θέμα του εξωτερικού. Έχουμε το γράμμα των αδερφών Λαμπρόπουλου στην βρετανική Gramophone Co Ltd, το 1938, σχετικά με την αδυναμία τους να εκτελέσουν παραγγελία.
Πηγή: http://apothetirio.teiep.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/364/lpm_000014.pdf?sequence=1 στην σελίδα 49 καθώς και στις σημειώσεις.
Το γράμμα γράφτηκε το 1938 ένα χρόνο μετά την επιβολή της λογοκρισίας αποδεικνύοντας την απήχηση που είχαν στους μετανάστες ειδικά της Αμερικής.
Δυστυχώς στο γράμμα απαντούν για δείγματα και δεν ξέρουμε για πόσα αντίτυπα ενδιαφέρονταν. Αυτό θα είχε ενδιαφέρον ειδικά μετά από αυτό που είπες ότι βγάζανε και πεντακόσια αντίτυπα. Ακόμα και πενήντα δίσκους να ζητάγανε θα ήταν το δέκα τοις εκατό της παραγωγής.
Δεχόμαστε ότι η επιβολή της λογοκρισίας ήταν η καμπή στο ρεμπέτικο. Τα όρια πριν από αυτήν ήταν δυσδιακριτα. Όταν συμβαίνει κάτι τόσο δραστικό που αλλάζει για πάντα την μορφή του ρεμπέτικου, οι προηγούμενες διαφορές για μένα, τείνουν να είναι άνευ ουσίας ή αν θέλεις να το πω αλλιώς δεν αλλάζουν την μορφή και το περιεχόμενο.
Φιλαράκια,δε διαφωνώ καθόλου σε αυτά που περιγράφετε. Το ύφος και το ήθος, οι τρόποι και τα μέσα είναι ξεχωριστά. Κάνουν μπαμ από μακριά , φωνάζουν ότι υπάρχει κάτι διακριτό και διαφορετικό. Αρκεί να κουρδίσεις ένα ντουζένι και να παίξεις έναν μπάτη για το νιώσεις, τουλάχιστον στο μουσικό του κομμάτι.
Και νομίζω ότι δε διαφώνησε κανείς ως προς αυτό.
Το ερώτημα είναι , γιατί πρέπει να ονομάζουμε μόνο αυτό “ρεμπέτικο” από τη στιγμή που ο όρος αυτός δε χρησιμοποιήθηκε από τους φορείς του στην εποχή του, αλλά πολύ αργότερα χαρακτηρίζοντας μια πολύ ευρύτερη γκάμα του αστικου λαικού τραγουδιού?
Παντως σε αυτο το σημειο και οσον αφορα την χροια,θα ηθελα να υπενθυμισω τον κιθαριστα Σκαρβελη αν θυμαμαι καλα και τον Περιστερη που εκανε την ενορχηστρωση ή επαιζε σε πολλα απο αυτα.
Γιατι μονο με χασις και αλητεια ,δεν κανεις μουσικη.
Οσον αφορα το ρεμπετικο τραγουδι.
Ονομαστηκε ετσι απο τους μετεπειτα λαικους συνθετες ,οι οποιοι ηθελαν να το διαχωρισουν απο το δικο τους τραγουδι.
Εγω βεβαια λεω οτι ολα αυτα ειναι λαικα τραγουδια και οπως εχω ξαναπει ειναι τα δημοτικα τραγουδια της πολης.
Το πειραιωτικο υφος λοιπον ειναι πιο αγριο και αυτο συμβαινει επειδη οι ανθρωποι του λιμανιου ηταν πιο αγριοι,ενω οι προσφυγες που ηταν πιο καλλιεργημενοι εδωσαν τραγουδια διαφορετικου υφους.
Ο Τσιτσανης που ηρθε απο τα Τρικαλα,επειδη ηταν αρκετα εξυπνος και μορφωμενος καταφερε να μας δωσει καταπληκτικα τραγουδια χωρις να μπει σε χωραφια αλλων μουσικων και τελικα επικρατησε.
Το λαικο ή ρεμπετικο,πειτε το οπως θελετε,ειναι το τραγουδι που απευθυνεται στον λαο με αμεσο τροπο χωρις βαθεια νοηματα που καποιοι μπορουν να τα πιασουν και καποιοι δεν μπορουν.
Το υφος και η χροια εχει να κανει με τις προσωπικοτητες που το δημιουργουν ,τις εποχες και την εξελιξη της μουσικης μεσα απο αυτες.
Και κατι αλλο.
Καποιοι ακουσατε τον Βραχνα και κανα δυο ακομα ασημους στον λαο,ανθρωπους.
Και τελικα φθασατε στο σημειο να εχετε αυτους ως μετρο συγκρισης για το τι ειναι και ποιο ειναι το ρεμπετικο τραγουδι.
Με ποια λογικη κυριοι;
Εγώ το βρίσκω πολύ λογικό. (Εκ πρώτης όψεως θα φανεί παραδοξολογία, αλλά παρακολούθησέ το μέχρι το τέλος.)
Πρώτον, επειδή ακριβώς ήταν άσημοι! Ήταν έξω από τα κανάλια της δισκογραφίας, των μαγαζιών κλπ., κι έτσι απέφυγαν οποιαδήποτε υποχρέωση να προσαρμοστούν στις επιταγές της μόδας της Α ή Β εποχής.
Δεύτερον, έτυχε (ή πέτυχε) να μείνουν, ακόμη και ως ιδιώτες ερασιτέχνες μερακλήδες, ανεπηρέαστοι από αυτές τις μόδες, κάτι καθόλου αυτονόητο για όποιον απλώς δεν είναι επαγγελματίας (μπορεί να μην είσαι, αλλά να μην έχεις ακούσει τη μουσική παρά μόνο από επαγγελματίες, δηλαδή περασμένη από τα φίλτρα της εμπορικότητας, και επομένως να την παίζεις έτσι ακόμη και μόνος σου, ή με την παρέα σου, στην αυλή του λαϊκότατου χαμόσπιτού σου - αυτοί όμως όχι!).
Αποτέλεσμα: διατηρούν, εξωτερικά και εσωτερικά, τη μορφή και την ουσία που είχε αυτή η μουσική όταν ήταν καθαυτό λαϊκή, δηλαδή όχι μόνο να εκφράζει τον λαό (που φυσικά είναι κι αυτό σημαντικότατο κριτήριο λαϊκότητας) αλλά να τη βγάζει ο ίδιος ο λαός, ο ένας κι ο άλλος ανώνυμος δηλαδή, για να εκφραστεί αυτοπροσώπως, αδιαμεσολάβητα.
Λουκά άμα θεωρείς ρεμπέτικο το Χασαπάκι,το Χαρικλάκι και τον Κατιφέ όπως και το Καλαματιανό και το συρτό πολίτικο που αναφέρει το γράμμα των Λαμπροπουλέων λυπάμαι αλλά τότε εκπέμπουμε σε άλλο μήκος κύματος και σκέψης δεν λέει καθόλου μέσα το γράμμα για ρεμπέτικα κομμάτια και κυριώτερα χασικλήδικα.Εγώ ανάφερα συγκεκριμένα οτί δίσκοι χασικλήδικοι Μάρκου κλπ στην Αμερική δεν πήγαιναν και κανένας συλλέκτης μεγάλος δεν βρήκε ποτέ , μόνο κάτι νεοδημοτικά της Ρόζας και της Ρίτας είχαν πέραση ως χορευτικά αργότερα η Rca έκανε ανατυπώσεις των παλιών κομματιών όπως και νωρίτερα η columbia ,ανατυπώσεις πρόσεχε όχι τυπωμένα από μήτρα, αλλά μήτρα που τυπώθηκε από αναπαραγωγή του δίσκου για ποιο λόγο λοιπόν να τις κάνει, προφανώς γιατί δεν έφταναν οι δίσκοι η γιατί ανέκαθεν δεν τους έστελναν τους δίσκους εκεί σε μεγάλο αριθμό.
Καλησπέρα φίλη και φίλες του φόρουμ αυτού να πω και εγώ Δίο λόγια καταρχήν ένα ευχαριστώ προσωπικά για τα ντοκουμέντα που μας έγραψε ο Κώστας ο νεαπολιοτης που μας περιγραφή για τα βιώματα του για την γειτονία του που μεγάλωσε και έμαθε πολλά δίπλα στον αείμνηστο Νικόλα βραχνά. Τώρα εγώ δεν θα σχολιάσω ούτε θα κανό τον ειδικό περί ρεμπέτικου αλά θα πω Δίο πράγματα για το ρεμπέτικο η ρεμπέτης. για μένα και έτσι το ξερό εγώ σαν Τάκης είναι σαν μια ρετσίνια που τους κόλλησαν αυτή την λέξη το πώς βγήκε σαν φράση οι σαν λέξη δεν ξέρω. αυτό που έχει σημασία είναι ότι τους κόλλησαν αυτήν την φράση για τη για πιο λόγο ούτε έκαναν ρέμπελη ζωή. επειδή ήταν χασισοπότες και εξηγούμε τη θέλω νάπο Μάρκος χασάπης ήταν και μάλιστα βαριά δουλεία οπός έγραψε στα απομνημονεύματα του έχει δούλεψη και τη δουλείες χαμάλης και τη χαμάλης χαμαλαρος έγραφε. ο Γιάννης Παπαϊωάννου μπογιατζής ήταν και πόση Αλή που δούλευαν σε βαριές δουλείες ο Μάρκος έγραψε μετά από το μακελειό αυτό πήγαινα βουρ κατεφθιαν στο ντεκε όταν δουλεύεις σε βαριές δουλείες θες να πιείς και ένα ποτηράκι κράση οι κανένα ποτάκι να χαλάρωσης από την δουλεία και δεν μήλο για δουλεία γραφείου αλά χοντρές και βαριές δουλείες ε, απλός κάποιοι πήγαιναν στον ντεκε και μέσα σε αυτήν την φάση πήγαιναν και τα κουτσαβακια ναι υπήρχαν και αυτή οι τύποι. μόνο η σωστή μάγκες δεν καναν παρέα μαζί τους απλός συνυπήρχαν και αυτή. και τότε η μονή τους απασχόληση ήταν το μπουζουκάκι τότε ούτε ρεύμα δεν υπήρχε ούτε καν τηλέφωνο μια λάμπα πετρελαίου είχαν και μια τρύπα στα κεραμίδια ανθροπη κατατρεγμένοι ανθροπη που ήταν φτωχή και μην βλέπουμε το σήμερα που έχουμε τα μπάντα τότε ήταν πόλη άγρια τα πράγματα και ο συχωρεμένος Νικόλας βραχνάς τέτοιος άνθρωπος ήταν άνθρωπος του μεροκάματου και έζησε αξιοπρεπέστατα την οικογένεια του οπός και ο Μάρκος και Αλή άρα δεν μιλάμε για ρέμπελους τεμπέληδες και με έναν άργιλε στο χέρι ανθροπη της δουλείας ήταν μεροκαματιαρήδες μόνο που για να παίξουν και να βγάλουν τον νταλκά τους. παίζοντας αυτό το αγαπημένο μας όργανο του σήμερα, κυνηγήθηκαν φυλακίστηκαν και ξύλο έφαγαν και τα όργανα τα έσπαγαν και τη δεν τραβούσαν τους σμυρνιούς αν τους έλεγες ρεμπέτες στράβωναν χοντρά με την πάρτη σου δεν τους άρεσε οι λέξη αυτή και αυτή κυνηγημένη και κατατρεγμένοι ήταν δέεστε τη είπε στην συνέντευξη που έδωσε ο Θανάσης Αθανασίου. αλά τη ήταν αυτά τα τραγούδια που γούσταραν μηλαγαν για βιώματα της ζωής τους είτε για γκόμενες είτε για σκηνικά με μπάτσους είτε για κατάστασης που βίωναν και ζούσαν τότε και τώρα το ίδιο είναι πίνα φτώχια Πολέμη τα ιδία Δεν άλλαξε Κατή οπός και τότε έτσι και σήμερα. Αλά αυτά τα τραγούδια απηφνηνοντουσαν σε ανθρώπους όχι στους πλούσιους ούτε τους καθώς πρέπει κύριους οι κύριες. απεφνηνοντουσαν σε απλούς ανθρώπους που συνδέει κατή από αυτά τα τραγούδια. έλεγε ο Παπάζογλου ο Γιωργής, το να γράψεις ένα τραγούδι που έχεις μέσα σου τον πόνο τον νταλκά σου μόνο που το τραγουδήσου που θα γράψεις και θα πεις να συνδέει και κατή από τον άλλον στην δίκη του ζωή. το να γράψεις ένα τραγούδι που να γουστάρεις μόνο εσύ δεν μετρά ενώ λίγης. το να γράψεις ένα τραγούδι που έχεις τον καημό σου και που έχει και ο Άλος αυτόν τον νταλκά μέσα του κατή να του θύμιζη από την δίκη του ζωή, αυτός είναι και ο ρεμπέτης έλεγε και έτσι είναι το σωστό. κλίνοντας δεν θέλω να κανό Άλο το θέμα λίμνη και πνίγουμε κιόλας αυτό που θέλω να πω είναι ότι κολλάμε σε λέξης φράσης και ψάχνουμε την βελόνα στα άχυρα βρε αδελφέ. αν δεν έχει ζήση κάποιος το δρόμο λύγο πόλη με την κάλος ένια αλάτια δεν μπορεί να το καταλάβει αυτά του φαίνετε παράξενο και ο Κώστας έγραψε Δίο πράγματα από αυτά που έζησε και βίωσε και αυτά που ο συχωρεμένος βραχνάς του μετέδωσε προσωπικά. και που τον καταλαβαίνω απόλυτα αυτά που έγραψε και αυτά που πιστεύει. και κατή Άλο κάποιοι έμαθαν το μπουζούκι για τη ήχε απήχηση στον φτωχό λαό τότε, και κάποιοι το εκμεταλλεύτηκαν και έβγαλαν οικονομά από το μπουζούκι. το βρήκαν έτυμο για τη δεν ήχε απήχηση εντελή στους λίγους αλά στους πόλους οι λίγη έγιναν πόλη για τη οι φτωχή είναι οι πόλη, και οι λίγη είναι η πλούσιοι. αυτά θέλω νάπο και συγγνώμη για το κατεβατό αυτό. ελπίζω να καταλάβετε τα γράμματα μου καλές γιορτές να έχετε και υγεία πανό από όλα.
Νομίζω ότι αυτό που λείπει από όλες τις τοποθετήσεις μέχρι στιγμής είναι το συναίσθημα. Αναλύουμε, χρησιμοποιούμε αριθμούς, χρονολογίες, ορισμούς, χωρίζοντας το ΟΛΟ σε κομμάτια ουσιαστικά σκοτώνοντας το. Χρησιμοποιούμε το μυαλό και τη λογική αφήνοντας απ’ έξω τα συναισθήματα και την καρδιά. Η τμηματική κατανόηση του ΌΛΟΥ μπορεί να γίνει με το μυαλό. Το μυαλό είναι ένας υπολογιστής, μόνο σκόρπιους υπολογισμούς μπορεί να κάνει. Δεν μπορεί να κατανοήσει την αγάπη για παράδειγμα. Η καρδιά αγαπάει. Θα μου πείτε τώρα, τι λέει τούτος… Εκεί παίζεται όμως όλο το παιχνίδι.
Δείτε για παράδειγμα το θέμα του Θεού. Θρησκείες επί χιλιετίες, εκατομμύρια βιβλία, ειδικοί, σοφοί προσπαθούν να εξηγήσουν και να ερμηνεύσουν το Θεό. Πιστεύετε ότι κάποιος από αυτούς το κατάφερε; Αν διαβάσει κάποιος όλα αυτά που γράφτηκαν υπάρχει περίπτωση να βγάλει άκρη; Ένας κουρελής, ξυπόλυτος μισότρελος ασκητής όμως, που μένει μόνος σε μια σπηλιά και μιλάει με τα πουλιά και τα δέντρα ξέρει πιο πολλά από όλα τα βιβλία μαζί.
Έτσι και στην περίπτωσή μας ας αφήσουμε τις αναλύσεις (που μας έχουν μπερδέψει) και ας μιλήσουμε με τις καρδιές μας. Το κείμενο του Κώτσου είναι ένα βαθειά συναισθηματικό κείμενο. Γράφει με την καρδιά του, το ρεμπέτικο τον καίει και γράφει να ξαλαφρώσει.
Μόνο με ανοιχτή καρδιά θα κατανοήσουμε το ζουμί του ρεμπέτικου. Αφήστε τα τραγούδια να σας κάψουν, αφήστε το μπουζούκι να σας πει τα μυστικά του. Τότε θα δείτε ότι και ζωντανό είναι το ρεμπέτικο και τραγούδια γράφονται και ντερβισόπαιδα κυκλοφορούν ανάμεσά μας.
Σταύρο, όχι δεν θεωρώ τα κομμάτια που αναφέρει το γράμμα ρεμπέτικα με την έννοια που τους δίνουμε και οι δύο. Αμέσως παρακάτω μόλις μιλάει για την εμπορικότητα του αμανέ στην Αμερική λέει "Τα τραγούδια ʽʼχασικλίδικουʼʼ περιεχομένου- λαμβάνοντας υπόψη τη δισκογραφική παραγωγή τους από το 1930-1937-[COLOR=#000000] αποτελούσαν ένα αρκετά εμπορικό ʽʼείδοςʼʼ.
[/COLOR]Έτσι όπως το διάβασα, μου έδωσε την εντύπωση ότι μιλάει για το πειραιώτικο - χασικλίδικο πέρα από τον αμανέ.
Τώρα αν 'οπως λες ήταν ανατυπώσεις ναι τότε μιλάμε για κάτι διαφορετικό.[COLOR=#000000][/COLOR]
Τόσα χρόνια στην μονομανία μου στο ρεμπέτικο ένα πράγμα και μόνον έχω καταλάβει: Το μόνο που απαιτεί είναι η ψυχή, το συναίσθημα, είτε είσαι Δρ. είτε είσαι αναλφάβητος, είτε εργοστασιάρχης είτε άνεργος.
Γι΄αυτό είτε σε “αρπάζει”, είτε σε “αφήνει”.
Τα πολλά λόγια είναι φτώχια.
Οι πραγματικοί ρέκτες του ορθόδοξου ρεμπέτικου του μεσοπολέμου άλλωστε είναι λίγοι συγκριτικά.
Ένα μεγάλο εύγε αξίζει στον φίλο Κώστα που μας έδωσε τέτοιο εντυπωσιακά γλαφυρό κείμενο.
Και ακόμη ένα στον Βασίλα για τα πολύ όμορφα και στακάτα λόγια του.
Χαίρεσαι να τους ακούς.
Αυτά είναι συμπεράσματα του ανθρώπου που έφτιαξε την διατριβή, δεν μιλάει το κείμενο του Λαμπρόπουλου γι αυτό το θέμα συγκεκριμένα.
Φυσικά και το χασικλήδικο είχε πέραση όπως και ο αμανές όπως και τα άλλα είδη εν γένη, οι εταιρείες ηχογραφούσαν ότι πίστευαν οτί υπήρχε κοινό για να τα αγοράσει.
Eπειδή η άποψη όλων μας για το τι είναι ρεμπέτικο καμιά φορά ίσως περισσεύει αν το δει κάποιος απ 'εξω, αφού το ζούμε μόνο μέσω ακουσμάτων και ενώ δεν ήταν σαφώς κανείς μας την εποχή που δημιουργήθηκε η τουλάχιστον πρωτοηχογραφήθηκε ας δούμε τι λέει ο μεγάλος Τσιτσάνης για το τι είναι ρεμπέτικο.
Από το βιβλίο Βασίλης Τσιτσάνης η ζωή μου, το έργο μου.επιμέλεια Κώστα Χατζηδουλή
σελ 30
Πρώτα όμως πρέπει να σου επαναλάβω αυτό που έχω δηλώσει χιλιάδες φορές και που αφορά το διαχωρισμό του ρεμπέτικου τραγουδιού και του λαϊκού. Χωρίς να σου κάνω ανάλυση θα σου πω ποιο θεωρώ εγώ ρεμπέτικο:Θεωρώ το παλιό τραγούδι το μόρτικο, το πρώτο, το λίγο περιφρονημένο από πολλούς, αυτό που κατά τη γνώμη μου έχει και σχέση με την έννοια της λέξεως ρεμπέτης.Ο Μάρκος λοιπόν είναι ο κατ 'εξοχής ερμηνευτής αυτών τβν τραγουδιών, που ήταν για λίγους ανθρώπους, για μάγκες, μόρτες, αλάνια και τέτοια. Φυσικά ήταν συγκλονιστικό το τραγούδι αυτό. Η Βραχνάδα της φωνής του Μάρκου ήταν ιδανική για το τραγούδι αυτό. Μόνο γι αυτό.
Να κάνω μια ακόμη παρατήρηση στα βιντεάκια που ανέβασε ο Κώστας με το Μάμμο και το Βραχνά. Δείτε τη διαφορά στον τρόπο που παίζουν το μπουζούκι. Ο ένας παίζει με μια εμφανή εξωστρέφεια, σταθερός, στητός, σχεδόν ακίνητος. Ο άλλος με έντονη εσωστρέφεια σκυμμένος επάνω στο όργανο, μοιάζει να παλεύει μαζί του. Κουνιέται ολόκληρος χτυπώντας έντονα τα πόδια του. Δεν κοιτάει καθόλου την κάμερα και όταν την κοιτάει (στον αλανιάρη) είναι εμφανής η αμηχανία του. Ο τρόπος που παίζει ο Βραχνάς μου θυμίζει έντονα τον τρόπο που παίζει ο Στέλιος στα βιντεάκια που ανεβάζει ο Τηλέμαχος. π.χ.
Να σας πω και κάτι έτσι παίζω και εγώ όταν νταλκαδιάζομαι. Χωρίς να έχω δει ή να προσπαθώ να κοπιάρω κάποιον, εντελώς αυθόρμητα.
Καλησπέρα. και να πω και ένα μπράβο στον (βασιλα) για της εξαίρετες ανάρτησης που βάζει στο φόρουμ καλά τα λέγει και ο Αντώνης χερεσε να συζητάς με τέτοιους ανθρώπους… το σωστό να λέγετε ναι ναι… (καλά τα λες αδελφέ μου Βασίλα οπός τα λες έτσι είναι όταν οι ψύχη γίνετε ένα με το όργανο είναι σκέτη μαγεία ένα ταξίδι……):110:
να ρωτήσω κατή και αφορά τους ερευνητές, ο Μάρκος αλά και ο κερομητης και Αλή μας λένε για την βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική αναρτιέμαι πώς από πού άκουσαν βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική πώς δηλαδή αφού πλέον έχει καταργηθεί εδώ και αιώνες μάλιστα… πώς από πού άκουσαν και η παλιότερη πριν τον μάρκο αφού το λένε και ο ίδιος βυζαντινά τα τραγούδια τα δικά μου, υπαρχή καπια καταγραφή βυζαντινής ψαλμωδίας και θέλω να πω όσον αφορά ανάμεσα στο αρχοντορεμπετηκο, οι το λαϊκό υπαρχή διάφορα τόσο στο παίξιμο όσο και στον τρόπο τραγουδιού. αφού και ο μάρκος έλεγε αν καταφέρεις και μπόρεσης να ρύθμισης το όργανο με την φωνή σου αυτό είναι πιστεύω και το μυστικό οι παλιότερη κούρδιζαν ντουζενηκα το όργανο σίφωνα με την φωνή τους. εξου και τα ντουζενια λοιπόν βοηθανε και κύριος στην φωνή. Και μου έχουν πει το κούρδισμα του οργάνου ήταν στο 4, 32και όχι στο 4, 40 που είναι και το σημερινό κούρδισμα… Και κατή Άλο το σκληροπυρηνικό ρεμπέτικο υπήρχε από το 1925, έως το 1936 μετά άλλαξαν τα μινόρε τους η μάγκες λόγο της λογοκρισίας. Αλά παράμεινε το αυθεντικό παίξιμο με ανοιχτές στα παιξίματα στης χορδές ένταξη λοιπόν δεν γουστάρετε χασικλίδικα οκ λοιπόν το γυρίζουμε στο αλλιώς αλά παράμεινε το μάγκικο παίξιμο οπός την κομματάρα του μάρκου οι χήρα σε ντουζενηκο ύφος που είναι και το αγαπημένο μου κούρδισμα το συριανό…
η βυζαντινή μουσική είναι αυτή που χρησιμοποιείται στην εκκλησία, οπότε οι ρεμπέτες είχαν πολλές ευκαιρίες να την ακούσουνε -κι ας μην πηγαίναν τόσο συχνά στην εκκλησία! επίσης πολλοί τραγουδιστές του ρεμπέτικου ήταν και ψάλτες, χωρίς όμως να μπλέκουν πότε τραγουδούν και πότε ψέλνουν, όπως αρκετοί σημερινοί…
τα ντουζένια βοηθάνε στο παίξιμο, για αυτοσυνοδεία πάνω στους δρόμους. την φωνή μάλλον δεν την βοηθάνε, γιατί περιορίζουν σε μια τονικότητα. άκου πώς γκαρίζει ο μπάτης στον θερμαστή!
ναι τα λες σωστά νικόλα και καλά μου τα έχει πει και ένας φίλος ότι το ρεμπέτικο είναι που έχει κράτηση την ιστορία ζωντανή όσο αναφορά για την (βυζαντινή ιστορία,) και μεταφέρθηκε ανά τους αιώνες και πήγε και στα αυτιά του μάρκου, και μάθαμε έτσι. όσο αφορά τα ντουζενια εγώ ξερό ότι οι ανθροπη αυτοδίδαχτοι ήταν και ρύθμιζαν δηλαδή κούρδιζαν το όργανο οπός στην φωνή τους έτσι μου έχουν πει. ο Μάρκος ήχε βραχνάδα ο μπάτης που λες ήχε ψηλή φωνή, αλά τραγουδούσε και έτσι οπός τα λες το χε αυτό ο μπάτης το γκάρισμα που λες νομίζω ότι το έκανε και λύγο επίτηδες. Τε σπα να σε καλά νικόλα για την απάντηση…
Η σχέση του ρεμπέτικου (όπως και του δημοτικού) με τη βυζαντινή μουσική, και ακόμη και από την αρχαιοελληνική, είναι βασικά ένα κλισέ των μουσικολόγων. Φυσικά, έχει κάποια βάση, δεν το βγάλαν εντελώς από την κοιλιά τους, αφού όλες αυτές οι μουσικές είναι κλάδοι της ευρύτερης ανατολικής, τροπικής οικογένειας. Το τράβηξαν όμως λίγο παραπάνω, στο πλαίσιο του ιδεολογήματος ότι ο ελληνισμός είναι μια αδιατάρακτη συνέχεια από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Κάθε στοιχείο που μπορεί να αποδειχθεί ότι εντάσσεται ομαλά σ’ αυτή τη συνέχεια κερδίζει ελληνικότητα, άρα αξία. Αν δεν μπορεί να αποδειχθεί αυτό, χάνει ελληνικότητα, άρα χάνει και αξία. Στην περίπτωση του ρεμπέτικου έχουν υποστηριχτεί και τα δύο (είναι βυζαντινό = καλό, είναι τούρκικο = κακό).
Κατά περίπτωση έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα πρόχειρα και ασύστατα επιχειρήματα υπέρ της βυζαντινότητας του ρεμπέτικου, όπως π.χ. ότι το χτύπημα των ανοιχτών χορδών απηχεί το βυζαντινό ισοκράτημα (ενώ ισοκρατήματα χρησιμοποιούν οι μουσικές από τη Σκοτία μέχρι την Ινδία!)*, καθώς και άλλα επιχειρήματα που είναι πολύ πιο βάσιμα και θέτουν τα πράγματα στη σωστή τους βάση, ότι δηλαδή υπάρχει μεν μια (αυτονόητη) συγγένεια αλλά όχι καταγωγή του ενός από το άλλο, παρά κοινή καταγωγή και των δύο.
Αυτά τα ιδεολογήματα έχουν το ίδιον ότι πείθουν εύκολα και αβασάνιστα, γιατί κολακεύουν. Δεν το θεωρώ καθόλου απίθανο κάποιοι ρεμπέτες να πήρε ξώφαλτσα τ’ αφτί τους ότι η μουσική τους είναι κάπως βυζαντινή, και να το υιοθέτησαν από απλή υπερηφάνεια χωρίς να σκεφτούν αν ισχύει και τι σημαίνει αυτό.
Πέρα από αυτό, υπάρχει και η περίπτωση κάποιος να επηρεάστηκε στις συνθέσεις του ή στην ερμηνεία του απ’ ό,τι άκουγε στην εκκλησία. Το έχουμε ξανασυζητήσει παλιότερα και προσωπικά το είχα αποκλείσει. Μετά από όλη τη σχετική συζήτηση, το ξανασκέφτομαι και τελικά δεν το βρίσκω απίθανο να συνέβη, στο ίδιο μέτρο που ο κάθε μουσικός είναι πιθανό να επηρεαστεί από όποια μουσική κυκλοφορεί στον κόσμο γύρω του, συγγενική ή όχι.
*Εδώ εντάσσονται και αστειότητες του τύπου «οι πέντε πρώτες νότες της Συννεφιασμένης Κυριακής είναι οι ίδιες με του Τη Υπερμάχω».
αχαχαχαχ…ο ανθρωπος μια ερώτηση εκανε,και σίγουρα θα τρέχει ακόμα…:019::019:
( ειδα κατά τύχην πως ξεκίνησε το θέμα,και δεν μπορούσα:019:Ας με συνχωρέσουν οι συντονιστές)
Καλά έκανες Νεαπολιώτη. Μου 'δωσες την ευκαιρία να ξαναδιαβάσω κι εγώ ολόκληρη τη συζήτηση, και είδα ότι σε αρκετά επαναλαμβανόμαστε, ενώ έχουν γραφτεί και σχόλια (παλιότερα) που προχώρησαν ουσιαστικά τη συζήτηση αλλά τα ξεχνάμε.
Φυσικά και σε συγχώρεσαν οι συντονιστές, Κώστα μου, ή μάλλον δεν ετέθη καν θέμα αφού κι εσύ, ρητορικά το ζήτησες. Σίγουρα πάντως ο άνθρωπος (καλά να ΄ναι, βέβαια!) που άνοιξε το θέμα ακόμα τρέχει, μετά από 148 δημοσιεύσεις 29 μελών σε 3,5 χρόνια, αφού από την δεύτερη και την τρίτη μόλις δημοσιεύσεις δηλώθηκε από τους «ειδικούς» ότι …. Ορισμός ρεμπέτικου, περιεκτικός και γενικά αποδεκτός, δεν υπάρχει. Αυτά το 2015, 45 χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση βιβλίου του οποίου ο συγγραφέας αναρωτήθηκε (φαντάζομαι τώρα εγώ….) και αυτός σχετικά.
Όποιος έχει υπομονή και ξοδέψει και τα 61 λεπτά της ώρας (μπράβο, Τεχνολογία!) που χρειάζονται για να διαβαστεί ολόκληρο το θέμα, και καθήσει και διαβάσει και τα υπόλοιπα που ανέφερε ο chrispanag εδώ, ίσως καταλάβει γιατί δύο δραστήρια μέλη μας, ο φίλος Μπάμπης και η δική μου αφεντομουτσουνάρα, «υποδεχτήκαμε» την κοπέλα που απλά, μίαν ερώτηση έβαλε κι αυτή, με τέτοιο αποκαρδιωτικό τρόπο: Έχουμε φάει τα νιάτα μας εδωμέσα, να βρούμε τις απαντήσεις που θέλουμε, και απαντήσεις – απλά – γιόκ! Ευτυχώς που βρέθηκε κι ο Χρήστος να σώσει την κατάσταση, προσφέροντας φιλοξενία και βοήθεια στο καινούργιο μας μέλος. Καλή ανάγνωση, και αν γίνει το θαύμα και βρεθεί ο ορισμός, εδώ (στην κυριολεξία!) είμαστε.