Γεια σας φουρουμίτες,
Μήπως θα μπορούσαν οι γνώστες της ανατολικής μουσικής να με βοηθήσουν να λύσω μια απορία;
Στην αραβική-ανατολική μουσική υπάρχει κάτι που λέγεται mawaal ή muwal, που απ’ ό’τι έχω καταλάβει είναι ένας αυτοσχεδιασμός του τραγουδιστή, κάτι ανάλογο με το ταξίμι στους οργανοπαίχτες. Μπρορόυμε να πούμε ότι το αραβικό muwal είναι το ίδιο πράγμα με τον ελληνικό αμανέ ή το τουρκικό ghazel; Τα muwal που έχω ακούσει εγώ, π.χ. στον Farid Al-Atrash, είναι συνήθως ένθετα κομμάτια μέσα σε μεγαλύτερες συνθέσεις, και άλλες φορές έχουν λόγια, άλλες φορές όχι. Στούς Ισραηλίτες τραγουδιστές είναι συνηθώς μία σύντομη εισαγωγή χωρίς στίχους, που δίνει το “χρώμα”, πριν αρχίσει το καθαυτό τραγούδι.
Τα ελληνικά τραγούδια με muwal που μου έρχονται στο νου μου είναι μερικά από τα “ινδοπρεπή” του Καζαντζίδη και άλλων, αλλά είμαι σίγουρη ότι οι “ρεμπετολόγοι” εδώ μπορούν να δώσουν και άλλα παραδείγματα. Επίσης, στα νειάτα μου (πριν πολλά χρόνια!) πήγαινα κάποτε-κάποτε σε ποντιακά μαγαζιά της Θεσσαλονίκης, και θυμάμαι ότι οι Πόντιοι τραγουδιστές ήταν μάνες στον αμανέ.
Όσο για την τεχνοτροπία των Ελλήνων λαϊκών τραγουδιστών, μπορούμε να πούμε ότι είναι περισσότερο “ανατολίτικη” απ’ ό’ τι “δυτική”; Μ’ αυτό εννόω ότι ο τρόπος “εκφοράς” τους βασίζεται στους δρόμους-μακάμια, και ότι είναι “μελισματικός” (από το μέλισμα). Υπάρχει καμιά σχετική βιβλιογραφία πάνω στο θέμα αυτό;
Ζητώ συγνώμη αν οι ερωτήσεις μου φαίνονται αφελείς. Έχω καιρό να ασχοληθώ με το ελληνικό τραγούδι, και έτσι και αλλιώς ήμουν πάντα μία απλή ακροάτρια-τα πιο πολλά τραγούδια τα έμαθα από ταβέρνες και πειρατικούς σταθμούς παρά από δίσκους!
Εύα