Θα ξεκινήσω με μία προσωπική εμπειρεία. Πριν δύο – τρία χρόνια το έφερε η συγκυρία, να βρεθώ να τραγουδάω Μάρκους (και να παίζω βέβαια, συγχρόνως) για μιάμιση περίπου ώρα, σε κάποια σειρά εκδηλώσεων για το Μάρκο. Προσπάθησα, όσο μπορούσα, να σεβαστώ το ύφος και (δυσκολότερο αυτό) το ήθος του, αποφεύγοντας κάποια πράγματα και επδιώκοντας άλλα. Σε μία από αυτές τις εκδηλώσεις, άλλη συγκυρία το έφερε ώστε να προστεθεί στην ομάδα και ένας φίλος, εμπειρότατος μπουζουξής και τραγουδιστής. Η εκδήλωση πήγε μια χαρά, ο κόσμος ευχαριστήθηκε και όλα ωραία. Εγώ όμως, χωρίς βέβαια να το πραγματοποιήσω, από το τρίτο ή τέταρτο κιόλας τραγούδι ήθελα, αν μπορούσα, να τα παρατήσω και να φύγω. Γιατί; Απλούστατα, αισθάνθηκα πάρα πολύ έντονα ότι ήθος και ύφος του Μάρκου ήταν, εκείνη τη βραδυά, είδος εν ανεπαρκεία. Εν τραγική ανεπαρκεία.
Ο φίλος, εμπειρότατος και επαρκέστατος οργανοπαίκτης, δεν θέλησε να αναλάβει το σολιστικό ρόλο, που θα μπορούσε, αλλά τον άφησε σ’ εμένα. Επομένως, ο μόνος τρόπος να συμβάλλει στην ομάδα (εκτός από το τραγούδι) ήταν, να παίξει το ρόλο του “γεμιστή”: ξέρετε, στυλιζαρισμένες φράσεις κλισέ, που μπορούν να προστεθούν και προστίθενται σήμερα κατά κόρον σε κάθε μουσική φράση, συνήθως από τον “γκιέστ σταρ” που δεν τραβάει το σολιστικό κουπί αλλά “κεντάει” γεμίζοντας τα ενδιάμεσα, γέφυρες κλπ, είτε για προπολεμικό Μάρκο πρόκειται, είτε για “με παρέσυρε το ρέμα” είτε για “σάπιο σανίδι πάτησα”.
Το δεύτερο: Πρίμο σεγόντο από το πρώτο ως το τελευταίο κομμάτι της παρουσίασης. Ε, θα συμφωνήσουμε όλοι, νομίζω, πως απλά δεν ταιριάζει αυτή η τεχνική στα τραγούδια του Μάρκου. Υπάρχει και ταυτοφωνία, και μάλιστα χωρίς τα προβλήματα που θα είχε μία γυναικεία φωνή.
Και να προσθέσω και το θέμα των ταξιμιών. Δεν είναι υποχρεωτικό, κάθε τέταρτο ή πέμπτο κομμάτι να ξεκινάει με ταξίμι, ειδικά μάλιστα για το Μάρκο. Αν το γουστάρεις, θα σου βγεί ωραίο. Αν όμως θεωρείς ότι πολλά κομμάτια παίχτηκαν χωρίς ταξίμι, καιρός τώρα για ένα, ασ’ το καλύτερα.
Σωτήρη, θα διαφωνήσω κάθετα με αυτό που λές για “τα λάθη του Μάρκου”. Όσο και να προσπαθήσουμε, ποτέ δεν θα εκφέρουμε εκείνο το “… ΄λα μ’ έκανες” τόσο φυσικά όσο ο Μάρκος εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή, γιατί απλούστατα δεν μας προέκυψε κατά τύχη. Καλύτερα λοιπόν να μην το προσπαθήσουμε. Ούτε και στη Φραγκοσυριανή, αν θελήσουμε να προσθέσουμε και οργανική επανάληψη ως “πέμπτο κουπλέ”, είναι ανάγκη να παραλείψουμε κι εμείς τα μέτρα που παραλείπει ο Μάρκος. Δεν είμαστε γραμμόφωνα, ζωντανοί μουσικοί είμαστε και ζωντανός μουσικός ήταν και ο Μάρκος. Και έχουμε άλλους, ωραιότατους τρόπους να αποδόσουμε σωστά το ύφος. Νομίζω ότι το σημαντικότερο, που αποδίδει καρπούς και είναι και εύκολο, είναι να μάθουμε και αφαίρεση, συνώνυμο της λιτότητας, αρκετά έχουμε εξασκηθεί στην πρόσθεση, τόσα χρόνια*. Ας προσέξουμε π.χ. πώς αποδίδεται η εισαγωγή στα μαύρα μάτια μαύρα φρύδια, απλούστερο αριστερό χέρι δεν νομίζω να υπάρχει.
*όσο για πολλαπλασιασμό, ούούούού…
οποτε δεν εχω στανταρακι…το ιδιο τραγουδι μπορει να το πω απο εντελως χαλια μεχρι οσο καλα μπορω…ποτε δεν ειναι στανταρ.Αλλο θεμα αυτο.