Δεν πολυκαταλαβαίνω την έννοια της DIY (do it yourself, κάν’ το μόνος σου) κουλτούρας.
Από κτίσεως κόσμου μέχρι τη βιομηχανική επανάσταση οι άνθρωποι όλα DIY τα έκαναν, εκτός από τους αρκετά πολύσιους και ισχυρούς που είχαν υπηρέτες ή δούλους. Έχτιζαν τα σπίτια τους, παρήγαν την τροφή τους (=όργωναν το χωράφι κλπ κλπ μέχρι το ζύμωμα του ψωμιού), ύφαιναν τα ρούχα τους, έφτιαχναν τη λογοτεχνία και τη μουσική τους. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει «δημοτικό τραγούδι», δηλαδή χωρίς δημιουργό; Όχι ότι έπεσε από τον ουρανό, ούτε ότι απλώς δε διασώθηκε το όνομα του δημιουργού, αλλά ότι αποτελεί προϊόν συλλογικής δημιουργίας. Όσοι είχαν ανάγκη ν’ ακούσουν ένα τραγούδι, το έφτιαχναν και το τραγουδούσαν.
Αυτό που αναπόφευκτα γινόταν επί χιλιάδες χρόνια, επειδή δεν υπήρχε κανένας άλλος τρόπος να καλύψει ο άνθρωπος τις ανάγκες του (δηλαδή το DIY), εξεκολούθησε σε κάποιο βαθμό να γίνεται και όταν πλέον δεν ήταν αναγκαστικός μονόδρομος. Δεν υπάρχουν και τώρα άνθρωποι που καλλιεργούν τις δικές τους ντομάτες, παρόλο που μπορούν να αγοράσουν από τον μανάβη αλλά είτε δεν το προτιμούν είτε είναι αλλιώς συνηθισμένοι;
Έτσι και με τη μουσική. Ιδιοκατασκευασμένα όργανα (προσοχή: δε σημαίνει αυτοσχέδια!!), τραγούδια που δημιουργούνται συλλογικά τη στιγμή της εκτέλεσης κλπ. επιβίωσαν και μεταβιομηχανικά.
Σ’ αυτό το βίντεο, στο 12:15 (κανονικά θα πρέπει αυτομάτως να ανοίξει εκεί) βλέπουμε έναν τουμπακάρη, σε πρόσφατη εκπομπή, και η κάμερα πιάνει τη λέξη SALTED τυπωμένη πάνω στο όργανό του: προφανώς ντενεκές από σαρδέλες. Σε παλιότερο βίντεο ο ίδιος μουσικός περιγράφει πώς είχε γυρίσει στα νιάτα του όλα τα πανηγύρια της περιοχής του. Δηλαδή αυτό (το να παίζεις μουσική μ’ ένα όργανο που έφτιαξες μόνος σου από σαρδελοκούτι) ήταν η κυρίαρχη κουλτούρα.
Είμαι της γνώμης ότι το μη-DIY είναι αυτό που θα έπρεπε να τονίζεται ως κάτι το ιδιαίτερο. Το ότι δύο λαϊκές μουσικές κουλτούρες, που μας είναι γνωστές περίπου από την αρχή του 20ού αιώνα αλλά έχουν βέβαια ρίζες παλιότερες, έχουν ως κοινό σημείο το DIY είναι σαν να λέμε ότι έχουν κοινό σημείο το ότι αφορούν ανθρώπους και όχι ξερωγώ άλογα.