Το αρχείο ανέβηκε στο παρελθόν.
Μία ακόμη αναφορά στο μπουζούκι, πριν ακόμη αρχίσει να χρησιμοποιείται στην Ελληνική δισκογραφία, αρχικά από τον Μανέτα και κατόπιν από τον Μάρκο, μας έρχεται από τις αρχές του 1930.
Συγκεκριμένα, σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΠΡΩΪΑ» στις 21/1/1930 πληροφορούμαστε την συναυλία του συγκροτήματος «Ελληνικές-Χαβάγιες», που απαρτίζονταν από τους μουσικούς Κ.Μπέζο, Γ.Κεφαλλωνίτη, Π.Δημητρίου και Κ.Στύπα (Στίππα).
Στην εν λόγω συναυλία, η οποία έλαβε χώρα στις 30/1/1930, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά ζωντανά στο Αθηναϊκό κοινό, συνθέσεις των παραπάνω μουσικών, με κιθάρες χαβάγιας.
Παράλληλα με τις κιθάρες χαβάγιας, η «ΠΡΩΪΑ» ενημέρωνε το κοινό της για την εκτέλεση συνθέσεων κλασικής μουσικής, παιγμένες στο μπουζούκι από τον Γ.Κεφαλλωνίτη.
Από το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ακρόπολις» στις 2/2/1930, μαθαίνουμε για την επιτυχία της συναυλίας, στην οποία συμμετείχε και η Κούλα Γκιουζέπε, ενσαρκώνοντας με τον χορό της την Ζοζεφίνα Μπέηκερ.
Εκείνα όμως που φαίνεται να έκαναν τρομερή εντύπωση στο κοινό της συναυλίας, ήταν δύο τραγούδια παιγμένα στο μπουζούκι από τον Γ.Κεφαλλωνίτη. Αναφέρει συγκεκριμένα η «Ακρόπολις»:
Η εκτέλεσις όμως δύο κομματιών του κ.Κεφαλλωνίτη στο Μπουζούκι θα μας μείνη αλησμόνητη. Παρ΄ότι το μπουζούκι είναι όργανο ελλιπές και εγκαταλελειμμένο, κατόρθωσεν ο κ.Κεφαλλωνίτης να το κατατάξη μαζύ με άλλα πολλά όργανα, τα οποία θεωρούνται ως τέλεια. Γι΄αυτό είναι άξιος συγχαρητηρίων ο σπάνιος εκτελεστής.
Όργανο ελλιπές και εγκαταλελειμμένο το μπουζούκι κατά τον αρθρογράφο, κατάφερε στα χέρια του Κεφαλλωνίτη να αποκτήσει ισάξια θέση έναντι των άλλων οργάνων.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι «Ελληνικές Χαβάγιες» ήταν ο πρόδρομος του συγκροτήματος «Άσπρα πουλιά» του Κώστα Μπέζου. Φαίνεται αυτή να ήταν η αρχή μιας πορείας, που κορυφώθηκε την δεκαετία του 1930 και η οποία έδωσε το έναυσμα και σε άλλους μουσικούς να δημιουργήσουν τα δικά τους μουσικά σχήματα με χαβάγιες.
3 «Μου αρέσει»
ελπίζω ο κεφαλλωνίτης να είχε καλύτερο αποτέλεσμα από τους σημερινούς… από τότε ξεκίνησε η μανία με την υποτίμηση και την συνεπακόλουθη “ανάγκη” εξευγενισμού του μπουζουκιού.
1 «Μου αρέσει»
Τον Μάϊο του 1930, ο Κώστας Μπέζος τραγούδησε για λογαριασμό της Αμερικάνικης Victor, το πολύ γνωστό τραγούδι του Γιάννη Δραγάτση-Ογδοντάκη με τίτλο «Ο Γιάννης ο Χασικλής». Το τραγούδι αναφέρεται στις φυλακές Συγγρού και στην χρήση χασίς εντός των φυλακών. Στο κομμάτι γίνεται αναφορά και στον μπαγλαμά.
Ενάμιση χρόνο μετά, ο Κ.Μπέζος βρέθηκε στις φυλακές του Συγγρού με την ιδιότητα του δημοσιογράφου.
Στις 10/1/1932 και μέσα από την εφημερίδα «Η Ελληνική», βρίσκουμε κείμενο του για τις φυλακές Συγγρού, τις οποίες είχε επισκεφθεί μερικές μέρες πριν.
Από την αρχή του δημοσιεύματος, ο Μπέζος μιλάει για τους τροφίμους τον φυλακών, στους οποίους αναγνωρίζει τις ωραιότερες παροιμίες και τα εξυπνότερα αποφθέγματα , όπως γράφει χαρακτηριστικά.
Η συνέχεια όμως του χρονογραφήματος του έχει την αξία της για το νήμα αυτό.
Αναφέρει χαρακτηριστικά … μήπως δεν έχουν το δικό τους μοτίβο στο ζήτημα της μουσικής με τα γνωστά χασικλίδικα τραγούδια που ακολουθούν ένα ρυθμό που δεν μπορεί κανένας μουσικός να τον πιάση…
Εάν πάρουμε τη μουσική τους θα ιδούμε ότι είναι γεμάτη νοσταλγία για την ελεύθερη ζωή και θα ξεχωρήσουμε το παράπονο των ανθρώπων αυτών για την άδικη καταδίκη τους σε μια εντελώς πρωτότυπη και αυθόρμητη μουσική εκδήλωση.
Για να επιβεβαιώσει τα λεγόμενα του, ο Κ.Μπέζος αναφέρει το γνωστό παραδοσιακό τραγούδι «Στη φυλακή με βάλανε» ή αλλιώς «Γιαφ-γιουφ», το οποίο στη δισκογραφία των 78 στροφών έχει πολλές στιχουργικές παραλλαγές. Μία από αυτές αναφέρει και ο Μπέζος στο κείμενο του.
Σήμερα το μουσικόν αυτό είδος είνε τελείως διαδεδομένον και κατέχει εξέχουσαν θέσιν εις τους κύκλους αυτούς.
«Στη φυλακή με βάλανε
στο νούμερο το ένα
και αδίκως με δικάσανε
χρονάκια εικοσίενα»
Στα παραπάνω, ο Μπέζος συμπληρώνει και τα μουσικά όργανα των φυλακισμένων κάνοντας λόγο στο μπουζούκι και στο μπαγλαμά.
Το επίσημον όργανον στις χορδές του οποίου τα κερωμένα και νευρώδη δάχτυλα του φυλακισμένου εκτελούν τα τραγούδια του ανωτέρου είδους, είνε το μπουζούκι και κυρίως ο μπαγλαμάς. Το δεύτερον είνε στο ίδιο σχέδιο με το μπουζούκι αλλά εις πολύ μικρότερο σχήμα και παίζεται από τους ντερβίσηδες κατά την έκφρασιν των. Έχει δε περιεργοτάτην απόδοσιν ήχου και μάλιστα όταν παίζεται από κανένα Κουμπελίκ των φυλακών οι ακροαταί συγκινούνται εις αφάνταστον σημείον. Αλήθεια υπάρχουν τύποι μεταξύ όλων αυτών που έχουν αρκετά ανεπτυγμένον το καλλιτεχνικόν και ιδιαιτέρως το μουσικόν τους αίσθημα.
Εάν σας τύχη καμμιά φορά παρομοία περίπτωσις θα τους ιδήτε να σκύβουν το κεφάλι και να μένουν ακίνητοι επί αρκετόν χρόνον επηρεασμένοι από τους μουσικούς τόνους του μπαγλαμά ή του μπουζουκιού.
-Γεια σου Θεμιστοκλή να σου ξημερωθούν τα δάχτυλα σου χρυσά αύριο.
Ιδού μία φράσις που δείχνει όλη τη στοργή της για το μουσικό εκτελεστή.
Η συνέχεια του ρεπορτάζ έχει για πρωταγωνιστή τον «Καρχαρία» όπως μπορείτε να διαβάσετε στο δημοσίευμα που επισυνάπτεται.
Το δεύτερο αρχείο διαβάζετε, με δεξί κλικ και άνοιγμα νέας καρτέλας, με το αντίστοιχο ζουμ.
6 «Μου αρέσει»
Μωρέ μπράβο ντοκουμέντο!
Όχι πως μαθαίνουμε κάτι άγνωστο (τουλάχιστον από τα κομμάτια που αντέγραψε ο Φώτης στο μήνυμά του), αλλά, πέρα από καλογραμμένη και συγκινητική, είναι και ίδιαίτερα σημαντική η μαρτυρία ενός ανθρώπου που μπήκε στις φυλακές για να κάνει αυτό που σήμερα ονομάζεται επιτόπια έρευνα πάνω στην πρωτογενή μορφή της μουσικής που, δευτερογενώς, έπαιζε κι ο ίδιος.
Εδώ που τα λέμε δεν ξέρω αν το έχει ξανακάνει κανείς ποτέ αυτό. Ο Φαλτάιτς έκανε επιτόπια έρευνα, αλλά ούτε έγραφε ούτε έπαιζε τραγούδια. Ο Λαπαθιώτης είχε προσωπικές σχέσεις με τον κόσμο που γεννούσε το ρεμπέτικο, και έγραψε ρεμπέτικης εμπνεύσεως στίχους, αλλά όχι με μουσική. Αργότερα, ο Πετρόπουλος έκανε φυλακή ο ίδιος και κατέγραψε όλα αυτά που ξέρουμε, όπως ξέρουμε, αλλά πάλι ως καταγραφέας και μόνο.
Από όλους εκείνους που δημιούργησαν οι ίδιοι ολοκληρωμένα έργα (λόγια + μουσική + ερμηνεία) ρεμπέτικης εμπνεύσεως, δεν μπορώ να θυμηθώ κανέναν που να το είχε ψάξει με τέτοιο τρόπο όπως εδώ ο Μπέζος.
!!!
2 «Μου αρέσει»
Άραγε εννοεί κυριολεκτικά το ζεϊμπέκικο ρυθμό που όντως είναι δυσνόητος για τους μουσικούς δυτικής παιδείας;
Kubelik, Jan (1880-1940)
Τσέχος βιολιστής και συνθέτης.
1 «Μου αρέσει»
Μία ακόμη αναφορά στο μπουζούκι μας έρχεται από το 1931.
Όπως μας πληροφορεί ο Κωστής Νικολάου, με πλούσια καριέρα στις μεγαλύτερες όπερες του κόσμου και με συμμετοχή σε ηχογραφήσεις δίσκων 78 στροφών στην Columbia, το Αμερικάνικο περιοδικό «Μουσικός Ταχυδρόμος» ασχολήθηκε με τα μουσικά πεπραγμένα της Ελλάδος, κάνοντας αναφορά μεταξύ άλλων και στο μπουζούκι. Μπορεί το άρθρο της Αμερικάνικης μουσικής επιθεώρησης να μεταφέρει λανθασμένα τα ονόματα των μουσικών και τους τίτλους των τραγουδιών, αλλά και άλλες πληροφορίες περί της Ελληνικής μουσικής, έχει την αξία του καθώς περιλαμβάνει και το μπουζούκι στα εγχώρια όργανα.
Αναφορά γίνεται και στα δημοτικά μας τραγούδια και χορούς.
Το κείμενο με την αναδημοσίευση του άρθρου της μουσικής επιθεώρησης της Νέας Υόρκης, κυκλοφόρησε στον «Ελεύθερο Άνθρωπο» την 1/1/1931.
Η αναφορά στο μπουζούκι είναι στο δεύτερο αρχείο. Τα αρχεία διαβάζονται, με δεξί κλικ και άνοιγμα νέας καρτέλας.
Δύο τραγούδια με τον Κωστή Νικολάου από το sealabs
http://rebetiko.sealabs.net/display.php?d=0&recid=18529 Η μουσική
http://rebetiko.sealabs.net/display.php?d=0&recid=16432 Το λαγιαρνί
Περισσότερα για των Κωστή Νικολάου εδώ
http://rebetiko.sealabs.net/viewtopic.php?f=9&t=5340&start=7
2 «Μου αρέσει»
Μεταφέρω κι εδώ μια σημαντική φωτογραφία από άλλο νήμα:
2 «Μου αρέσει»
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1080965t?fbclid=IwAR06zsfCcs2w9nhKxJwdmjB6xY9Fm2-ns12zu4klw1UmDI5zvFA9MyvR4Lk…Καλησπέρα σας. δεν ξέρω αν είναι το σωστό νήμα εδώ, το ανεβάζω πάντως γιατί το βρήκα ενδιαφέρον. Ηχογράφηση με μπουζούκι; Ταμπουρά? απο τη Θ.Χατζησυμεωνίδου και τραγούδι απο τη Χαρίκλεια Κανάκη, με καταγωγή απο τη Μαλακοπή, Καππαδοκίας, η ηχογράφηση είναι το 1930. είναι Δημοτικό τραγούδι. Το ψάρεψα από την σελίδα Rebet Cafe στο Facebook.
2 «Μου αρέσει»
σαν ουτι ακουγεται… ισως να ειναι απο τα παλια μπουζουκια με εντερινες χορδες…
Το έχουμε ξανααναφέρει, στην αρχή του νήματος:
Μόνο που εδώ το ακούμε ολόκληρο, όχι δείγμα όπως στην πρώτη φορά που αναφέρθηκε.
Βλέπω δε κάποια λάθη στα στοιχεία του σάιτ Gallica: Τίτλος, λέει, «Fais-moi souffrir (mots turcs en characteres grecs)», δηλαδή «Κάνε με να υποφέρω (τούρκικα λόγια με ελληνικά γράμματα)». Μα τα λόγια δεν είναι στα τούρκικα! Και παρακάτω λέει «On a dressé des tentes vertes… [les vertes tentes sont montées…», δηλαδή «έστησαν τις πράσινες σκηνές». Αυτό μοιάζει να είναι μετάφραση του τίτλου του άλλου κομματιού (τελευταίο στο παραπάνω παράθεμα): Γεσίλ τσαντιρλάρ κουρουλντού. Τούρκικα δεν ξέρω, αλλά τσαντιρλάρ βέβαια είναι οι σκηνές, τα τσαντίρια!
Εμένα μου ακούγεται πιο πολύ σαν λαούτο ή σάζι. Άραγε τα είχε ακούσει αυτά ο Χρήστος Κωνσταντίνου;
Δεν είναι απίθανο. Ο δίσκος όπου κυκλοφόρησε στο εμπόριο η ηχογράφηση του Ντίλι-ντίλι είναι του 1995. Τα άλλα δύο βέβαια παραμένουν ανέκδοτα, υπάρχουν μόνο στα αρχεία του ΜΛΑ…
1 «Μου αρέσει»
Tελικά ξέρουμε που πρωτοδημοσιευτηκε αυτή η φωτο. Ο Δημήτρης Σταθακοπουλος, δεν θυμαται καθολου που, μονο την ημερομηνια εχει που την κατεβασε τον Μαιο του 2020.Η φωτο βγηκε στο facebook μαλλον σε group φωτογραφιων.
4 «Μου αρέσει»
με αναζήτηση εικόνας, βγαίνει εδω.
Bing…1U*ccid_sovX%2BEc8&form=RBY050&iss=SBIUPLOADGET&pc=EMMX01&selectedindex=0&id=331416025&ccid=sovX%2BEc8&exph=493&expw=600&vt=4&sim=1
κάποιος που γνωρίζει περισσότερα, μπορει να βρει “αποτυπώματα” και αρχική προέλευση?
Αναφορά στο Μπουζούκι βρίσκουμε και στα “Νέα του Γκέρλιτζ”, το 1917.
Συγκεκριμένα στο Χρονογράφημα “Καραγκιόζης” που βλέπετε γίνεται η παρακάτω αναφορά στο κλαρίνο και μπουζούκι.
8 «Μου αρέσει»
Ε, ναι, αλλά πριν απ’ την εφημερίδα ήδη ξέρουμε για τον Καλαμαρά, το Συριανό μπουζουξή που όμως, στην ηχογράφηση, προτίμησε να το ονοματίσει στους υπαλλήλους που κατέγραφαν τα στοιχεία, με άλλο, κατά την άποψή του ίσως κοσμιότερο προσδιορισμό…
Στο σκίτσο, να υποθέσουμε ότι υπονοείται Έλληνας φαντάρος που δεν έχει ξαναδεί παιδιά να διασκεδάζουν με έλκυθρο στον πάγο;
Το κείμενο αυτής της φωτο δεν γίνεται να διαβαστεί, αν βάλουμε πάνω το ποντίκι, ως συνήθως, δεν δίνει την επιλογή για άνοιγμα. Αν κάνουμε δεξι κλικ/άνοιγμα σε νέα καρτέλα, με το ζουμ θολώνει και δεν διακρίνονται τα γράμματα.
1 «Μου αρέσει»