Ψάχνω τους στιχους και πληροφορίες για το τραγούδι “Στης Ανατολής τα μέρη” , που εχει μελοποιησει ο Χατζιδάκις.
Ευχαριστω εκ των προτερων…
Ο τίτλος, Γιάννη, είναι “Κεμάλ” ή “Στης Ανατολής τα μέρη”, οι στίχοι του μεγάλου μας Νίκου Γκάτσου:
"Κεμάλ"
Αφήγηση.
Ακούστε την ιστορία του Κεμάλ, ενός νεαρού πρίγκηπα της Ανατολής,
απόγονου του Σεβάχ του θαλασσινού,
που νόμισε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων…
Τραγούδι:
Στης Ανατολής τα μέρη μια φορά και ένα καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό.
Στη Μοσσούλη, τη Βασσόρα, στην παλιά τη χουρμαδιά
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά.
Κι ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά κει.
Τον κοιτάν οι Βεδουίνοι με ματιά λυπητερή
κι όρκο στον Αλλάχ τους δίνει, πως θ’ αλλάξουν οι καιροί.
Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά.
Απ’ τον Τίγρη στον Ευφράτη, απ’ τη γη στον ουρανό
κυνηγάν τον αποστάτη να τον πιάσουν ζωντανό.
Πέφτουν πάνω του τα στίφη, σαν ακράτητα σκυλιά
και τον πάνε στο χαλίφη να του βάλει τη θηλιά
μαύρο μέλι, μαύρο γάλα ήπιε κείνο το πρωί
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή.
Με δύο γέρικες καμήλες μ’ ένα κόκκινο φαρί
στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί.
Πάνε τώρα χέρι χέρι κι είναι γύρω συννεφιά
μα της Δαμασκού τ’ αστέρι τους κρατούσε συντροφιά.
Σ’ ένα μήνα σ’ ένα χρόνο βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ
που από τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ:
«Νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί,
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»
Αφήγηση…
Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ
Καληνύχτα…
Πρώτη εκτέλεση από το Βασίλη Λέκκα.
Επίσης, το τραγούδι ερμήνευσαν ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Μαν. Μητσιάς, η Αλίκη Καγιαλόγλου και ο Μάριος Φραγκούλης.
1 «Μου αρέσει»
Είναι λίγο πιο πολύπλοκα τα πράγματα μ αυτό το τραγούδι…
Καταρχάς η αυθεντική εκτέλεση είναι του 69-70 (δίσκος Reflections) με αγγλικούς στίχους απ τον Μ. Fulterman και παιγμένο απο το New York Rock and Roll Ensemble.
Ο Χατζιδάκις έχει πει σχετικά :
Ο ΚΕΜΑΛ
Στη Νέα Υόρκη το χειμώνα του ΄68, συνάντησα ένα νέο παιδί είκοσι χρονών που το λέγανε Κεμάλ. Μου τον γνωρίσανε. Τί μεγάλο και φορτισμένο από μνήμες όνομα για ένα τόσο όμορφο και νεαρό αγόρι, σκέφθηκα. Είχε φύγει απ΄ τον τόπο του με πρόσχημα κάποιες πολιτικές του αντιθέσεις. Στην πραγματικότητα, φαντάζομαι, ήθελε να χαθεί μέσ΄ στην Αμερική. Του το είπα. Χαμογέλασε.
-Δέχεστε να σας ξεναγήσω;
Αρνήθηκε ευγενικά. Προτιμούσε μόνος.
Κι έτσι σαν γύρισα στο σπίτι μου τον έκανα τραγούδι, μουσική.
Ο Γκάτσος εκ των υστέρων, γράφοντας τους στίχους στα ελληνικά, τον έκανε Άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους. Κάτι σαν μια ταινία του ΄Ερολ Φλυν του ΄35. Η Πελοπόννησος (καταγωγή του Γκάτσου), από τη φύση της αδυνατεί να κατανοήσει την αμαρτωλή ιδιότητα των μουσουλμάνων Τούρκων, που μοιάζουν σαν ηλεκτρισμένα σύννεφα πάνω απ΄ τον Έβρο, ή σαν χαμένα και περήφανα σκυλιά.
Το μόνο που αφήσαμε ανέπαφο στα ελληνικά είναι εκείνο το «Καληνύχτα Κεμάλ». Είτε πρίγκιπας Άραψ είτε μωαμεθανός νεαρός της Νέας Υόρκης, του οφείλουμε μια «καληνύχτα» τέλος πάντων, για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε ήσυχα τη νύχτα. Χωρίς τύψεις, χωρίς άχρηστους πόθους κι επιθυμίες. Κατά πως πρέπει σ΄ Έλληνες, απέναντι σ΄ ένα νεαρό μωαμεθανό- όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης.
Μ.Χ. "
Η πρώτη εκτέλεση στα ελληνικά είναι απο τον Βασ. Λέκκα το 86 σε συμμετοχή του με ένα και μόνο τραγούδι στη συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη στο Θέατρο Ολύμπια του Παρισιού.
Η επόμενη εκτέλεση και η μόνη “στουντιακή” με τον ίδιο τον Χατζιδάκι να προλογίζει και να καληνυχτίζει είναι στους “Αντικατοπτρισμούς” με την Αλίκη Καγιαλογλου.
Όπως λέει και η Ελένη μετά υπήρξε και ο Φραγκούλης ,Σαββίνα Γιαννάτου,Αλκ. Ιωαννίδης …και η αγγλική εκτέλεση επανεκτελέστηκε πριν κανα δυο χρόνια απ το ελληνικό αγγλόφωνο συγκρότημα Raining Pleasure…(το πέτυχα και σε βίντεο κλιπ το καλοκαίρι σε κάποιο MAD)
Α ρε Χατζιδάκι βραδιάτικα…με τις καψούρες σου…Καληνύχτα
1 «Μου αρέσει»
Αν ενδιαφέρεσαι εδώ είναι και οι αγγλικοί πρωτότυποι στίχοι
KEMAL
Μartin Fulterman, Manos Hadjidakis
This is the story of foolish Prince Bass Fiddle and wise Jerry Kemal.
As you remember, last time, the Prince was found without a dime on the Ponce Valdez while Jerry watched from a tree…
In the land of Ali Baba near the Sea of Babalee,
Lived a man who played the zither with a pronoun on his knee.
He would dance among the fuzzy trees and bring the birds to life
And his name was Prince Bass Fiddle and he loved his ugly wife.
He would sing the songs of Lutvee in his very special way
And he puffed tea with his lumpy head and sleep all night and day.
With his turban and his leicester faced the thieves of Germany
But beware great Prince Bass Fiddle, you΄ll be hanging from a tree.
Fifty days and nights they waited for a sign from old Ratan
To pretend to wear the colours of the Emperor Charlie Chan.
So they strolled into the forest with a song and energy
To find bay leaves in the cauldron of the mad witch Betty Lee.
Came the answer from the leaf top that was found upon the ground
“Only time and Prince Bass Fiddle will repair your bellies round.
Search the highlands search the lowlands, cruise the Sea of Babalee,
But remember that your children need the food from filigree.”
Then one day in Abalone came a messenger to say
That onion-head Bass Fiddle broke in half no more to play.
Will we loose our land of Lutvee to the bearded men of Cleaves?
Only miracles can save us and some tricks inside our sleeves.
From the sky there was an answer to the question of the plebes
"You will meet a tall dark stranger wearing black and blue cannives.
Who is Lucy, who is Nestor? We should only be there now.
Why itʼs Aphrodite Milton and his keeper Prince Kemal.
Goodnight Kemal. Goodnight…
Ευχαριστώ πολύ για τις πληροφοριες, Ελένη και Multi _Kulti.
Ποιηματα του Γκάτσου πού μπορω να βρω;
Αν δεν κάνω λάθος ο Γκάτσος έχει γράψει μονάχα μια ποιητική συλλογή την ‘‘Αμοργό’’ που μπορείς να την βρείς σε όλα τα βιβλιοπωλεία.
Η “Αμοργός” είναι από τα ελάχιστα ποιήματα του Γκάτσου.
Εκδόθηκε για πρώτη φορά το ΄43, σε λίγα αντίτυπα και από τότε επανεκδόθηκε πολλές φορές.
Ο Χατζιδάκις ξεκίνησε τη μελοποίησή του το ΄72, δεν το ολοκλήρωσε όμως. Ανέθεσε στο Ν. Κυπουργό το ΄81 την ολοκλήρωσή του και τελικά κυκλοφόρησε σε cd με τη Μαρία Φαραντούρη, τον Τάσο Χριστογιαννόπουλο και το Δώρο Δημοσθένους, από το “Σείριο”.
Το ΄99 από τις εκδόσεις Πατάκη με τον τίτλο “Όλα τα τραγούδια” κυκλοφόρησαν τα τραγούδια του Γκάτσου που έγραψε από το ΄50 μέχρι το τέλος της ζωής του, το ΄92.
Είναι ένα βιβλίο, το οποίο θα πρότεινα ανεπιφύλακτα να υπάρχει στη βιβλιοθήκη μας, καθώς περιέχει όλα τα λυρικά, ονειρικά και ταξιδιάρικα τραγούδια του, μελοποιημένα από γνωστούς συνθέτες και ερμηνευμένα από τους καλύτερους τραγουδιστές μας.
Προλογίζει η σύντροφός του Αγαθή Δημητρούκα και με υπέροχα σχέδια του Χρ. Μαρκίδη.