Xaireto ti parea,
Milousa me ena filiko zeugari simera, kai pano sthn koubenta ematha pos oi Ebraioi stin Europi tis arxes tou aiona den epitrepontan na exoun eponimo (me thn synithi ennoia) opote epernan epitheta analoga me to epaggelma h ton topo katagoghs tous.
Episis ematha pos ‘Eskenazy’ einai ena palio onoma tis Gernmanias. Symfona me auto, loipon, h Roza itan Germano-Ebraikis katagoghs.
Exei kapoios/a allh ekdoxh gia thn katagogh ths Eskenazy?
Το εξής βρήκα στο ιντερνετ>
Le nom designe les juifs askhenazes (fuifs d´Europe et notamment d´Allemagne) par opposition aux juifs sefarades (mediterraneeens). Dans la Genese, Ashkenaz est le nom du petit fils de Japhet troisieme fils de Noe, xonsidere comme l`ancetre des peuples europeens. Variantes: Ashkenazi, Eskenazy
Εαν δεν κάνω λάθος, ο Πάνος βρίσκετε στην Αγγλία,
καλά θα ήτανε Μαρθα, εάν το μεταφράσεις κιόλας, διότι ειναι πόλοι εδω που δεν έχουν ιδέα απο γαλλικά…
Πάνο, κάνω copy paste απο την εξής ιστοσελίδα :
http://www.btinternet.com/~judyin.london/rozaeskenazi/rozalife.htm
[i]Birth
Roza Eskenazi, arguably the greatest and most renowned Greek Diva, was born in Constantinople and named Sarah Skinazi.
Roza’s exact date of birth is not known. In her autobiography “Auta Pou Thimame” (“What I Remember”) she states she was born in 1910. The autobiography, published in 1982, is derived from interviews Roza gave in 1972. Apart from being forgetful by then, Roza appears to have deliberately concealed her age (she probably had done so since the 1920’s).
Some, like the musicologist Panayiotis Kounadis, believe that Roza was born between 1883 - 1887, whilst others state she was born between 1890 - 1900.
Roza’s family
Roza was a Sephardic Jew. Her father Avraam or Abraham Skinazi, had a storage facility and was paid to store goods for people, most often for those leaving the country for a long period of time. Of Flora, Roza’s mother, I can find no documented facts. Roza had 1 sister (name unknown) and 2 brothers, Sami and Nisim. By 1972, Roza had outlived all her siblings.
Move to Greece
Roza moved with her family to Thessaloniki when she was about 7 years old. They rented a small room in a lodging house. Roza never attended school, but she learned how to read and write from another kindly female tenant whilst her parents were working during the day at a cotton plantation. Roza had only spoken Turkish up till this point, but she quickly learnt Greek.
Roza’s father, Abraham became a professional money lender/Changer at some point after moving to Greece.
Roza’s early years and career
Roza’s early years are documented very poorly. In her autobiography, Roza states that the family moved to Komotini, but she could not remember how long she stayed there. It is interesting that her father Abraham stayed in Thessaloniki during this period, but it is unclear whether this was for economic or domestic reasons.
Roza and her mother returned to Thessaloniki where they lived in a house shared with ladies who danced and worked at a beautiful theatre called “Grand Hotel” (the artists lived in apartments above Roza’s). Roza took the ladies clothes to and from the theatre and became bewitched by the theatrical world. She wanted desperately to be an artist and would practice at home in front of a mirror.
Eventually, Roza one day took to the stage of the “Grand Hotel” and danced. Roza received a beating when her mother found out. Roza’s family were determined that she would not become an artist. Roza was so passionate and sure of what she wanted that, despite being frightened, she could not be disuaded. How this conflict with her family was resolved is not recorded.
Around 1910 Roza began to work with an Armenian troupe in Piraeus (possibly to get away from her family?). The troupe was run by Saramous and Zabel and Roza performed at Theaters and Taverns. Roza initially mainly danced, but shortly therafter she also started singing in Greek, Turkish, and Armenian.
At some point early in her career, her first name of Sarah was dropped and Roza (or Rozitsa) adopted. This may have been because Roza’s family did not approve whatsoever of her career choice? However, the date and reason for change is not documented.
In her autobiography, Roza states that she did not work in “Cafe-Amans” (a cafe where singers would improvise songs) or “Cafe-Satans” (cabarets). She infers that these places were disreputable. However, it is likely that Roza did indeed work in Cabarets, as, although there is little documented facts, a still of Roza from 1915 appears to be of a typical Cabaret singer (this may also be part of the explanation of what Roza was doing during the years that Roza tried to keep hidden by changing her age so drastically).
1929 - First recordings, fame and success
In the late 1920s Roza was performing at an open-air Taverna called TSITSIFIES near Piraeus, both singing and dancing. One night Panayiotas Toundas, a legendary Greek rembetic composer/lyricist/arranger (and then director of ODEON records) visited TSITSIFIES and noted her exceptional talent and the wondrous reception Roza got from the audience. In the ensuing discussion, Roza thought that that Toundas was trying to pick her up, and was rude to him!
Subsequently, Toundas arranged a recording session and Roza made her first records in late September 1929. Roza scored an immediate success with the public and started recording prolifically.
Roza started working in TAIYETOS - a tavern on Dorou Street with Dimitris Semsis (known as Salonikios) - virtuoso violinist, composer, lyricist, arranger and recording director; Agapios Toumboulis (master of the Oud) and Lambros Leonaridhis (expert kemence/Turkish Lyra player). Roza and her associates were an outstanding success, and they played at the tavern for over a decade (in addition to touring etc).
Roza became the highest paid artiste of the time. She sang smyrneika, rembetika, amanedes, demotic (folk) songs and recorded over 500 songs in the 1930s - a record for a Greek singer for that decade.
Roza colloborated with all the leading figures in rembetika music before and after World War II (for information please see the page on Roza’s contemporaries). Roza was multi-lingual and sang in Greek, Turkish, Arabian, Jewish, Italian, Ladino (aka Judeo-Spanish or Djudezmo) and Armenian.
Before the outbreak of World War II, Roza toured the Balkans and Near East and recorded for HMV in Constantinople in 1937. Despite not having any formal musical training, Roza also composed and wrote lyrics - including the words/music to one of her most famous songs “To Kanarini” (“The Canary”) which she recorded on 21 July 1934 (although the music was derived from a Turkish tune called “Bul Bul”). Roza’s “kanarini” has to this day been recorded countless times, but roza rarely receives credit for it with the song often listed as an old traditional song by unknown composer/lyricist
Roza’s Marriage
In the 1930s, Roza married Gianko Sarntinidi, who was a succesful actor and supposedly older than Roza. Unfortunately, he was a very heavy drinker and sadly died whilst Roza was pregnant with their son. Roza stated in 1972 that she had three grandchildren from their one son. I do not know if Roza has any surviving descendants, but it is more than likely that she does.
Nazi occupation of Greece
Roza ran a restaurant in Satovriandhou Street in Athens during the Nazi occupation and was renowned for the generous help she gave people in those difficult years. She risked her own life in the process of helping others. One must keep in mind that Roza represented everything the fascist Nazi’s detested - i.e. she was a successful Jewish artist and businesswoman.
Roza’s partner
Roza met her longtime companion Christos Philipakopoulos in 1947. they remained together until Roza’s death.
Artists Guild
Roza was an active member of the Musicians Guild (the offices were in Agion Konstantino). Roza recommended the Guild to new and upcoming artists. Additionally, Roza was instrumental in helping to bring legendary artists such as Marika Ninou and Stella Haskil to the attention of Athenians.
Touring USA and Constantinople
Roza worked, toured and recorded again after the war. She visited the USA twice in the 1950s (one visit lasted 9 months) and performed in Chicago, New York and Detroit. Roza also returned to Constantinople in the 1950s. Roza recorded songs in USA and Turkey on these trips, and had great success both touring and with massive sales of records.
In the late 1950s, Roza returned to Athens and purchased a large house in Kipoupoli, Peristeri (where she lived for the remaining years of her life).
Roza recorded 45RPMs for RCA in the early to mid sixties, both re-workings of songs she had recorded in the 1930s, and new songs.
1970s - Revival of rembetika
With the revival of rembetica music in the early to mid 1970s, Roza’s legacy was brought to the attention of a new generation, and she was in demand once again. It is amazing that, despite being between 75 - 85 years old, Roza performed live, singing and dancing in concerts and appeared on Television.
On one TV appearance in 1975, Roza met with Haris Alexiou, a modern Greek diva who had some of Roza’s songs in her repertoire. Roza sang “Hariklaki” and “Dimitroulla” although her voice was - understandably - much coarser since her heyday.
Roza’s death
Roza stopped singing publically around the late 1970s, and died at home on 2nd December 1980. Roza was buried at Stomio on the Gulf of Corinth. Very sadly, for someone who gave so much of her talent to the World and was loved by people of all nationalities, Roza’s grave is not marked.
Roza’s legacy
Roza possessed a sweet soprano voice with incredible range, power and control. Her poignant voice has a particularly haunting quality on the more bluesy songs. The vulnerability in her voice is communicated directly to the listener via her interpretations of the lyrics - a quality shared with Edith Piaf and Billie Holiday.
With Cds continuing to be issued both by Greek companies and UK/US companies, Roza’s unique and exceptional musical legacy will be appreciated by new generations, and in this way, she will live on. [/i]
Βρήκα και άλλες χρήσημες πληροφορίες, τις γραφω στα γερμανικα, σε παρακαλω να τις μεταφράσεις.
Es gibt unterschiedliche Juden, die Sepharden siedelten im Mittelmeerraum und die Ashkenazi (oder Eskenazi) in Zentral- und Nordeuropa. Askenazi hat etymologisch auch eine geografische Verbindung zu Anatolien und zu den Oghuz, einem türkischen Stamm. Sie wurden später zu einem Synonym für deutsche Juden. Ashkenazi nennt man auch die anatolischen Juden. Diesen Namen tragen viele berühmte Persönlichkeiten, die ironischerweise meistens sephardische Juden sind, meistens aus Syrien.
Nach einer biblischen Abstammungsgenese waren biblische Personen die Stammväter der unterschiedlichen Völker. Die Herkunft des Wortes kommt von Ashkenazi, der der Enkel von Japhet war. Dieser war wiederum der dritte Sohn Noah´s. Japhet wurde als Stammvater der Europäer betrachtet. Sein Sohn hieß Gomer und aufgrund der sprachlichen Ähnlichkeit wird hier eine Verbindung zu den alten Germanen hergestellt.
Ich sehe gerade, dass es an der deutschen Tastatur liegt, dass die Worte so merkwürdig geschrieben sind.
Aigeos πολύ ωραία η σελίδα που βρήκες!
Πολύ ενδιαφέρουσες οι πληροφορίες για τις ηχογραφήσεις και τις εκδότριες εταιρίες των δίσκων της Ρόζας.
Δεν έχω διαβάσει την αυτοβιογραφία της -δεν ήξερα ότι υπήρχε καν- είναι κάτι που θα ψάξω στο μέλλον.
Κάποια από τα γραφόμενα μου προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη. Το γεγονός ας πούμε ότι είχε οικογένεια, γυιό και εγγόνια όπως αναφέρεται. Επίσης το αν είναι αλήθεια ότι είχε σύντροφο ως τα τελευταία της. Απ’ότι είχα διαβάσει και θυμόμουν δεν είχε παιδιά αναρωτιέμαι επομένως πόσο συνεπείς και σωστές είναι αυτές οι πληροφορίες. Είχα διαβάσει ότι πέθανε μόνη και πάμφτωχη, άλλωστε μάλλον αυτό δεν αποδεικνύει και η δική τους αναφορά στο ότι είναι άγνωστο που είναι ο τάφος της; Mα κανείς από τους δικούς της δεν θα φρόντιζε να φυτέψει ένα σταυρό τουλάχιστον;
Θα ήθελα επί τη ευκαιρία να γράψω εδώ την προσωπική μου “γνωριμία” με την Ρόζα!!
Κάπου εκεί στα 1973-74 δούλευα σε ένα δικηγορικό γραφείο στην Μενάνδρου (περιοχή Αγ.Κωνσταντίνου). Υπήρχε λοιπόν μια μικρή στοά που έμπαινες από την Μενάνδρου. Εκεί μέσα βαθειά και στα αριστερά υπήρχε ένα μικρό κουτούκι. Ισως είναι αυτό που αναφέρεται στο κείμενο σαν “γραφείο των καλλιτεχνών”. Δεν ξέρω αν όλοι όσοι μαζεύονταν εκεί ήταν καλλιτέχνες, αν ήταν, μάλλον θα έπρεπε να ονομαστεί “γραφείο ξεπεσμένων καλλιτεχνών”. Με λύπη μου το γράφω, μα ακόμα και σήμερα στην μνήμη μου είναι χαραγμένη η εικόνα ανθρώπων σε στέρηση.
Το κουτούκι ήταν θεοσκότεινο και μύριζε μπόχα από ποτό σαν πέρναγες απ’εξω. Ακουγα όμως πενιές και κανένα τραγούδι εδώ εκεί.
Στέκονταν πολλές φορές έξω από εκείνο το κουτούκι -που στα νεανικά μου μάτια φάνταζε αμφισβητίσημο και ύποπτο- και εκεί έξω κάπνιζαν και κουβέντιαζαν και καμιά φορά τσακωνόντουσαν κιόλας. Εκεί λοιπόν περνώντας αναγκαστικά από μπροστά για να πάω σε ένα βιβλιοπωλείο και τυπογραφείο που βρίσκονταν μέσα στην στοά, συναντούσα την Ρόζα!
Την θυμάμαι να είναι σε μεγάλη ηλικία, με τα κατσαρά της τα μαλάκια και το έντονο κατακόκκινο ρούζ στα ζαρωμένα της μάγουλα. Δεν κάναμε ποτέ κουβέντα -τι βλάκας που υπήρξα!- παρά ένα γειά εδώ εκεί και ένα χαμόγελο.
Η Ρόζα πάντα χαμογελούσε!
Σύντροφοι στη μουσικοί, Aegeos und martha,
Σας ευχαριστώ πολύ για τις πληροφορίες… Είστε πολλοί ‘ψαγμένοι’…
Γερμανικά βέβαια δεν ξέρω, με τα Γαλλικά έχω ΄μαλώσει΄, αλλά τσάτρα πάτρα τα βγάζω (προσπαθώ τουλάχιστον)… 
Να είστε καλά, χαιρετίσματα στην Γερμανία!
Μαργιάννα, είσαι πολύ τυχερή που είχες μια τέτοια εμπειρία, έστω και τόσο φευγαλέα.
Υπάρχει βέβαια και το βιβλίο “ΡΟΖΑ ΕΣΚΕΝΑΖΥ, Αυτά που θυμάμαι” (εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, 1982), σε επιμέλεια Κώστα Χατζηδουλή.
Αντιγράφω από το βιβλίο (σχετικά με την ερώτηση του Πάνου για το επάγγελμα): “Γεννήθηκα στην Πόλη (…) Ο πατέρας μου ήταν καλός άνθρωπος, λεγότανε Αβραάμ Σκηναζής και δουλειά του ήτανε να παίρνει τα παλιά πράγματα από οικογένειες που φεύγανε απ’ την Πόλη και όταν ξαναγυρίζανε τα έπαιρναν πάλι. Ο πατερας μου πληρωνότανε για τη δουλειά αυτή.”
Σήμερα έχω καιρό και προσπαθώ να το γράφω στα ελληνικά, και αν δεν ξέρω όλες τις λέξεις πολύ καλά. >
Milousa me ena filiko zeugari simera, kai pano sthn koubenta ematha pos oi Ebraioi stin Europi tis arxes tou aiona den epitrepontan na exoun eponimo (me thn synithi ennoia) opote epernan epitheta analoga me to epaggelma h ton topo katagoghs tous.
Είναι σωστό, αλλά χρησιμοποιούσαν και άλλα… για παράδειγμα σώα, και τον τόπο με λεπτομέριες ή με άλλα ωραία ονόματα, για παράδειγμα “κοιλάδα τριαντάφυλλων”, όχι μόνο η πόλη που έμεναν.
Στους εβραίους υπάρχει μια διαφορα. Οι σεφαρδοι αποίκιζαν στην περιοχή του μεσόγειο, και οι “Ashkenazi” ή “Eskenazy” στην κεντρική και βορεια ευρώπη, αργότερα ήταν το συνόνυμο για τους εβραίους της Γερμανίας. Λέγεται ότι και οι εβραίοι της Ανατολής ονομάζονται έτσι (δεν ξέρω αν είναι σωστό αυτό).
Πολλά γνωστα πρόσωπα ονομάζονταν έτσι, αλλά ειναι λίγο παράξενο γιατί οι περισσότεροι ήταν σεφαρδοι εβραίοι, προπάντον από Συρια.
Episis ematha pos ‘Eskenazy’ einai ena palio onoma tis Gernmanias. Symfona me auto, loipon, h Roza itan Germano-Ebraikis katagoghs.
Κατά μια βιβλική γενεαλογία καταγωγής βιβλικά πρόσωπα ήταν οι γενάρχες των διαφορετικών λαών.
Η λέξη προέρχεται από τον Ashkenazi ο οποίος ήταν το εγγόνι του Japhet. Αυτός ήταν ο τρίτος γιός του Noah. Japhet θεωρείται σαν γενάρχη των ευρωπαίων. Ο γιός του ονομαζόταν Gomer. Το ονομά μοιάζει γλώσσικα με “γερμανος” και γι’ αυτό δείχνεται εδώ η ένωση με τους αρχαίους γερμανούς.
(Νίκος Πολίτης)
Καταθέτω μία προσπάθεια για μετάφραση των στοιχείων που παραθέτει η Μάρθα. Δεν μας κατονομάζει όμως και την πηγή της.
Υπάρχουν διαφορετικών καταγωγών Εβραίοι. Οι Σεφαραδίτες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Μεσογείου και οι Ασκενάζι (ή Εσκενάζι) στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Ετυμολογικά η λέξη Ασκενάζι έχει και γεωγραφική διασύνδεση με την Ανατολία και τους Oghuz, μία τουρκική φυλή. Αργότερα η λέξη συνδέθηκε με τους Εβραίους της Γερμανίας. Ονομάζονται όμως έτσι και οι Εβραίοι της Ανατολίας. Το όνομα αυτό φέρουν πολλές γνωστές προσωπικότητες, που κατ’ ειρωνείαν είναι οι περισσότεροι σεφαραδίτες Εβραίοι, κυρίως από τη Συρία.
Κατά τη βιβλική Γένεση, βιβλικά πρόσωπα υπήρξαν πατριάρχες των διαφόρων λαών. Η συγκεκριμένη λέξη προέρχεται από τον Ασκενάζι, εγγονό του Ιαφέτ. Αυτός, με τη σειρά του, ήταν ο τρίτος υιός του ? (εδώ, Μάρθα, τι λέει το μη παραποιημένο γερμανικό αρχικό κείμενο;). Ο Ιαφέτ εθεωρείτο πατριάρχης των Ευρωπαίων. Ο υιός του λεγόταν Γομέρ και λόγω της γλωσσικής ομοιότητας γίνεται εδώ μία διασύνδεση με τα αρχέγονα γερμανικά φύλα.
Τέλεια, Νίκο! Ευχαριστώ πολύ (και ζηλέυω…)
Απολαύστε την:
ξέρει κανείς ποιος είναι ο ουτίστας στο βίντεο;
Γεια σας,
Το περασμενο Πασχα για την ακριβεια το Μ. Σαββατο κανοντας μια μεγαλη βολτα στην εξοχη γυρω απο το χωριο μου, (καπως διευρυμενη η εννοια του “μου” μιας και με φιλοξενει μονο αραια και που, τα τελευταια χρονια) περασα απο το νεκροταφειο και ιδου η εκπληξη!
Ο ταφος της Ροζας Εσκεναζυ, ομολογουμενως σε περιοπτη θεση.
Μπηκα εδω στο φορουμ, μετα απο αρκετο καιρο απουσιας, και διαβασα τα σχετικα.
Θελοντας να συμβαλλω οσο μπορω πηγα και χθες καταλληλα εξοπλισμενος και παρολο το μακαβριο της υποθεσης, θα προσπαθησω να επισυναψω τα ντοκουμεντα.
Το χωριο ειναι το Στομιο βρισκεται περιπου στο 140ό χλμ της Κορινθου Πατρων.
Αγαπητέ Vyta (διόρθωσε και την ηλικία σου, όταν μπορέσεις) πολύ ενδιαφέρουσα η πληροφορία. Ξέραμε βέβαια ότι η Ρόζα αναπαύεται στο Στόμιο, αλλά νομίζαμε ότι ο τάφος δεν είχε το όνομά της (δες #3 πιο πάνω).
Μιάς και έχεις κάποιαν επαφή, μήπως θα μπορούσες να μας πληροφορήσεις αν στο χωριό υπάρχουν οικογένειες με τα ονόματα Σαρντινίδης ή Φιλιππακόπουλος;
Νίκο, τυχαίνει να γνωρίζω ότι υπάρχει το επώνυμο Φιλιππάκης. Για Φιλιππακόπουλος ή Σαρντινίδης δεν ξέρω, θα μάθω, στην πρώτη ευκαιρία, από τον ξάδελφο της γυναίκας μου που μένει στο Στόμι και θα σε ενημερώσω.
Νομίζω πως το παραπάνω μήνυμα θα μπορούσε να είχε την μορφή προσωπικού μυνήματος και όχι δημοσίευσης.Αν κάνω λάθος διορθώστε με.
Λάθος κάνεις. Δεν πρόκειται για προσωπικά θέματα. Αν δεν σου κάνει κόπο, διάβασε το # 3 και θα καταλάβεις.
σε ευχαριστώ για την υπόδειξη mpouzoukokamenos και ζητώ συγνώμη για την κατάχρηση του χώρου…
Ναι Νικο, ειχα διαβασει και εγω στο #3 παραπανω πως ο ταφος της δεν ηταν εντοπισμενος και ετσι, ειπα να αποκαταστησω την αληθεια και … το χωριο μου.
Φυσικα οταν ξαναβρεθω εκει θα κανω τη σχετικη διερευνηση για τυχον συγγενεις της.
(οσο για την ηλικια μου, δεν μπορω να την αλλαξω, πρεπει να το κανει καποιος υπευθυνος, η πραγματικη ημερομηνια γεννησης μου ειναι 15.03.1956 αν μπορει καποιος ας βοηθησει, ευχαριστω πολυ)
Ο τάφος της Ρόζας μέχρι πέρσι ήταν ανώνυμος. Μ ε πρωτοβουλία του πολιτιστικού συλλόγου Στομίου “Αίολος” τοποθετήθηκε ο σταυρός με την επιγραφή. Μάλιστα το περασμένο καλοκαίρι έγινε και μουσική εκδήλωση στη μνήμη της.
Η Ρόζα δεν έζησε ποτέ στο Στόμι. Εύλογο είναι το ερώτημα τι γυρεύει εκεί ο τάφος της… Λοιπόν τάφηκε εκεί με φροντίδα του Χρήστου Φιλιππακόπουλου (παρατσούκλι Φιλιππάκης). Ο Χρήστος ήταν οδηγός φορτηγού και διατηρούσε σχέση με τη Ρόζα μέχρι το τέλος της ζωής της, (εν γνώση της γυναίκας του…). Μάλιστα κάποιο σπιτάκι που είχε η Ρόζα στην Αθήνα το άφησε στα παιδιά του Χρήστου, τα οποία έχουν πεθάνει νωρίτερα από αυτόν. Ο Χρήστος μετά το θάνατό του τάφηκε μαζί με τη Ρόζα, όπως ήταν η επιθυμία του…
(Τα παραπάνω διασταυρωμένα στοιχεία παρατίθενται με κάθε σεβασμό στους αποβιώσαντες αλλά και στην εν ζωή σύζυγό του, χωρίς καμία κουτσομπολίστικη διάθεση, αλλά για την προαγωγή της ιστορικής έρευνας.)
Μπράβο Θοδωρή, ξεκαθαρίζονται πολλά πράγματα με τις πληροφορίες σου. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι σήμερα δεν υπάρχει κανείς που να θεωρηθεί ότι έχει σχέση με τη Ρόζα. Ελαφρύ ας είναι το χώμα…
Και μία απορία: παρατηρώντας τις φωτογραφίες, δεν φαίνεται πουθενά κάποια αναφορά στον Χρήστο. Μπορούμε να το ψάξουμε;