Πρόταση για συνάντηση του Φόρουμ (2003)

Συζήτηση για το Φόρουμ
1

Νομίζω πως μέσα απ’ όλη αυτή τη βαβούρα για το Ydra Gathering, προέκυψε, όπως συνηθίζεται, “κάτι”. Νομίζω πως το διέκρινα στις τοποθετήσεις των Φέρρη, Σώτου, Θανάση κ.α. Κάποιους μας απασχολεί καιρό, χρόνια.

Κοιτάξτε, δεν είμαστε μια παρέα που “παίζει” και τα “κουτσοπίνει” από καιρού εις καιρόν. Είμαστε ιντερνετική παρέα, που σημαίνει πως ακόμα και τα μπινελίκια μας γράφονται κάπως ορθογραφημένα και με σύνταξη που την βασανίζουμε πριν πατήσουμε enter.

Επιπλέον έχουν διαγραφεί οι δεξιότητες του καθενός εδώ.

Κάποιοι ασχολούνται με τούτο κάποιος με το άλλο, κάποιος θεωρητικολογεί και κάποιος κάνει πρωτογενή έρευνα. Ολοι με κάτι καταπιανόμαστε (πάντα σε σχέση με την αστική λαϊκή μουσική). Κάποιες φορές μέσα από τα debates παράγεται συλλογικό προϊόν που αξίζει όσο 10 πανεπιστημιακές δημοσιεύσεις του τύπου “μια προσπάθεια ερμηνείας του τριολέ στη Φραγκοσυριανή”. Να υπογραμμίσω μάλιστα πως τις περισσότερες φορές γράφουμε από μνήμης! Φαντάσου να ανοίξουμε και τις σημειώσεις μας ή τη βιβλιογραφία μας…

Εγώ πιστεύω πως μια πρώτη πυκνή δωδεκάωρη ημερίδα για το λαϊκό και το ρεμπέτικο με ανοιχτή θεματολογία δεν είναι ανέφικτη. Πρακτικά θέματα υπάρχουν, αλλά ως το Μάιο - Ιούνιο υπάρχει χρόνος να τα εντοπίσουμε και να τα λύσουμε. Μη ξεχνάμε πως είμαστε όλοι δραστήριοι επαγγελματίες με γνωριμίες και τα τοιαύτα.

Αν μη τι άλλο, να συναντηθούμε όλοι μαζί για μια φορά και να τσακωθούμε “εντός πρακτικών”!

Διάβασα το posting του Emery. Δεν το σχολιάζω γιατί το θεωρώ άκαιρο. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Για την ώρα να δούμε αν ΕΜΕΙΣ συμφωνούμε πως όλη αυτή η κοινή προσπάθεια έχει νόημα να βγει απ’ τα στενά όρια του forum.
Και καλούμε ΕΜΕΙΣ τον Emery να παραστεί…

Είχα πει κάποτε πως μια δουλειά που ΠΡΕΠΕΙ να γίνει, είναι μια ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ του παλιού και του καινούργιου forum. Απ’ αυτή την αποδελτίωση / ανάλυση, μπορεί να προκύψει ένα εισαγωγικό τεύχος με τις απόψεις που ακούστηκαν εδώ μέσα, τη θεματολογία, τις ερωτήσεις - απαντήσεις κλπ. Μιας και είναι μεγάλη η έκταση, θα μπορούσε να γίνει κάπως συνοπτικά από κάποιους που ζήσανε το forum γραμμή - προς - γραμμή. Ας μοιραστεί η δουλειά και να το επεξεργαζόμαστε κατά κεφάλαιο παράλληλα.

Ο Admin μπορεί να δώσει ένα επικαιρο backup του παλιού και του καινούργιου forum και προχωράμε. Αλλά και με ένα απλό site ripper τα κατεβάζεις στο PC σου σε 45 λεπτά. Το έχω κάνει παλιότερα.

Μερικοί αγαπητοί έως αδελφικοί φίλοι, καλό είναι να πάψουν να παριστάνουν τους “απλούς μπουζουξήδες” που την ψιλοβρίσκουν με δυο προτηράκια ρετσίνα και ένα ζεστό μεζέ. Εχουμε κάνει κατ’ ιδίαν κουβέντες που ξεπερνούν τα όρια του απλού μπουζουξή και εντελώς ειλικρινά, καπελώνουν τα proceedings κάποιου παλιότερου συνεδρίου.

Δεν λέω άλλα.

Ας μιλήσουν και οι άλλοι και βλέπουμε.

2

ΑΚΡΙΒΩΣ!!!

Και θα κόψω το λαιμό μου να να βρω χρόνο, βοηθήσω κι εγώ στην “αποδελτιοποίηση” του Φόρουμ.

Θα χρειαστούν κάποια χρήματα; Υπάρχουν πάντα τρόποι να βρεθούν, χωρίς να ξεπουλιόμαστε στα (γαμώ τα) Υπουργεία τους.

ΜΕΣΑ, ΑΠΟ ΤΩΡΑ!!!

3

Έχω άλλην άποψη σχετικα με το συλλογικό προϊόν που παράγει το forum. Πιστεύω ότι πρέπει κάποτε να σταματήσει ο ερασιτεχνισμός και να προωθηθεί η ακαδημαϊκή προσέγγιση στο αστικό λαϊκό τραγούδι.

Αν ανατρέξει κανείς στην μείζονα βιβλιογραφία, θα βρει κατά κύριο λόγο ερασιτεχνες: Σχορέλης, Πετρόπουλος, Κουνάδης, Χατζηδουλής, Βλησίδης κ.α. Ωραία, όλοι αυτοί καλύφθηκαν πίσω από την ανυπαρξία ή την ανεπάρκεια ενός επιστημονικού δυναμικού - μόνο ο Δαμιανάκος και ο Γκωντλέτ μπορούν να χαρακτηριστούν επιστήμονες.

Όμως, η λογική “αφού δεν ασχολείται κανείς ας το κάνω εγώ” πρέπει κάποτε να σταματήσει γιατί κινδυνεύουμε να παράξουμε τέρατα. Θέλω να πω (μιλώντας πρώτα και κυρίως για τον ευατό μου) ότι μου (μας?) λείπει η μεθοδολογόια προσέγγισης του αντικειμένου και η δυνατότητα αντικειμενικής συμπερασματολογίας. Και όταν σου λείπει η μεθοδολογία μπορείς να καταλήξεις σε μυθοπλαστικά συμπεράσματα που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, όπως π.χ. η άποψη ότι το ρεμπέτικο είναι το τραγούδι του υποκόσμου.

Αυτό που θα μπορούσε να γίνει είναι να βρούμε έναν-δυο σοβαρούς ανθρώπους στην Ελλάδα με ακαδημαϊκή ενασχόληση με το είδος (εκ του προχείρου προτείνω Χατζηπανταζή & Λιάβα), να τους πλαισιώσουμε με το υλικό και την εμπειρία μας και να τους αφήσουμε να τραβήξουν αυτοί μετά μπροστά στην έρευνα και μελέτη.

Τέλος, μια τέτοια εξέλιξη τοποθετεί το forum σε ρυθμιστική αλλά όχι πρωταγωνισττκή θέση, και νομίζω ότι αυτή είναι η πιό φυσική εξέλιξή του.

4

Εμένα το forum μου θυμίζει σελίδα αλληλογραφίας ενός ιδεατού μουσικού περιοδικού.
Η αποδελτίωση είναι σοφή και αναγκαία για τη δημιουργία ενος index και πρέπει αν γίνει.
Απο κεί και πέρα για την ημερίδα που λέτε ίσως καταφέρουμε την διοργάνωση αν βρούμε φράγκα αλλά για να καλέσουμε κάποιους που έχουν δουλέψει ένα θέμα να το παρουσιάσουν και ίσως μια ομάδα απο μας να παρουσιάσει την “ιντερνετικη εποχη του ρεμπέτικου¨” δηλαδή τον δίαυλο επικοινωνίας που ανοίξαμε και πως αυτός εξελίχθηκε.
Η ακαδημαική προσέγγιση είναι αναγκαία και μακάρι κάποιοι επιστήμονες να ενδιαφερθούν για το θέμα ,ίσως η ημερίδα να είναι η αφορμή γι αυτό εάν τους δείξουμε το ερευνητικό που έχουμε διαπιστώσει.

5

Το ερευνητικό κενό εννοώ αλλα ο δαίμων του ιντερνέτ στέκει αγρύπνος και παρεμβαίνει

6

Είχα στο νού μου κάτι σαν “ιατρικό μάζωμα”, του στυλ κλινικές έρευνες μιας εν εξελίξει διαδικασίας. Να έρθει ο καλλιτέχνης ας πούμε και να πει “όταν σκηνοθετώ μια παράσταση, προσέχω τούτο και το άλλο”. Να έρθει ο μπουζουκιστής και να πει “όταν σκαρώνω ταξίμια, κάνω αυτό και αυτό”. Να έρθει ο Μετανάστης και να πει “στο κουτούκι μου βάζω Μάρκο και οι πωλήσεις Μαλαματίνας αυξάνουν κατά 26,3%”. Αλλά ας έρθει και ο ερευνητής και να μας πει οτι “στη δισκογραφική περίοδο Μάρτιος '32 έως Απρίλης '34 κάθε έξη νότες έχουμε διόμιση διέσεις”

Τέτοια πράγματα.

Ενα άναρχο μάζωμα από προσωπικότητες με αρχές!
Στο διάλειμμα σερβίρεται τσίπουρο και αντί για πρακτικά, μια λαδόκολλα με πέντε φέτες παστουρμά.

Αστειεύομαι, αλλά προσπαθώ έτσι να προσδιορίσω το ύφος και τη θεματολογία. Τα πολύ πανεπιστημιακά και δε συμμαζεύεται, μόνον οι πανεπιστημιακοί τα ηγάπησαν και κανένας άλλος. Ασε που δεν έχει πεθάνει το λαϊκό τραγούδι για να βάλουμε το πτώμα του στο τραπέζι της ανατομίας.

7

Αν ήθελαν οι “Ακαδημαϊκοί” ν’ ασχοληθούν με το ρεμπέτικο και το λαϊκό, ας τόκαναν! Δεν είμαστε εμείς που θα τους το υποδείξομε! Και προπάντων όχι στον κ. Χατζηπανταζή (άξιος ο κύριος, αλλά σε τελική ανάλυση συλλέκτης αποκομμάτων των εφημερίδων, όπως άλλωστε και ο Χατζηδουλής, πού έχει όμως τη μαγκιά να αυτο-αποκαλείται “ρακοσυλλέκτης”) ή στον (ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΑΣΧΕΤΟ ΥΠΑΛΛΗΛΟ ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΙΣΤΑΝ) κ. Λιάβα.

Πάντως η υπόθεση των “Ακαδημαϊκών” και “επιστημόνων” μου θυμίζει πως κάποτε απαγόρευσαν στον Φεντερίκο Φελλίνι να διδάξει σκηνοθεσία κινηματογράφου, γιατί δεν ήταν… ακαδημαϊκός (δηλαδή δεν είχε δίπλωμα Πανεπιστημίου). Κι από την άλλη, τους Αμερικάνους, που προσεκάλεσαν στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης τον Μάρκο Βαμβακάρη!

8

Πρέπει πρώτ� απ� όλα να ξεχωρίσομε την «ρεμπετολογική» δουλειά σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

  1. ΤΑ ΥΛΙΚΑ (Έρευνα).
    Συλλογές δίσκων, δισκογραφικές καταγραφές (ετικέτες κ.λ.), αρχεία της ΑΕΠΙ, αφηγήσεις μαρτυρίες και συνεντεύξεις των πρωτεργατών και του περιβάλλοντός τους, αρχεία των εφημερίδων, φιλολογικές αναφορές εποχής, φωτογραφίες και αντικείμενα, κινηματογραφικές ταινίες και τυχόν «επίκαιρα», ανθολογίες στίχων, παρτιτούρες, Ελληνική και Διεθνής βιβλιογραφία που να ξεπερνάει τα όρια του ρεμπέτικου �Αραβο-Περσική μουσική, Φλαμένκο, το πέρασμα στη Δυτική πολυφωνία κ.λ.) κ.λ. κ.λ. κ.λ.

  2. ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ
    Με βάση τα υλικά που αναφέρω παραπάνω, μπορούν να γίνουν μελέτες:
    Α) ΙΣΤΟΡΙΚΗ
    Β) ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
    Γ) ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΗ
    Δ) ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ
    κ.λ. κ.λ.

Πρέπει να πω πως οι Μελέτες διασταυρώνονται εκ των πραγμάτων, μόνο που η κάθε μία έχει τη δική της Οπτική. Π.χ. στην Κοινωνιολογική μελέτη, παίζει ρόλο και η Φιλολογική (στίχοι των τραγουδιών), ενώ στην Μουσικολογική υπεισέρχεται και η Ιστορική (μετακινήσεις πληθυσμών και πολιτισμών κ.λ.).

Επίσης, τα Υλικά, χρησιμοποιούνται από τους μελετητές ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥΣ, για τη διασταύρωση στοιχείων και τη σύνδεση των πληροφοριών. Θέλω να πω πως για μια Μουσικολογική μελέτη δεν αρκεί η ακρόαση δίσκων και η ανάγνωση παρτιτούρων, αλλά χρησιμεύουν και οι αφηγήσεις-μαρτυρίες, η χρονολόγηση των τραγουδιών, τα αρχεία των εφημερίδων, ακόμα και οι φωτογραφίες �για την ανάλυση των ενορχηστρώσεων του πάλκου ανά εποχή.

ΤΟ ΦΟΡΟΥΜ
Εδώ πρέπει να σταθούμε με ιδιαίτερη προσοχή, και να νιώσουμε καλά τι εννοεί ο ΚΚ(ΤΜ). Διότι το Ιντερνέτ έχει ανατρέψει ριζικά την επικοινωνία των ανθρώπων, κι όταν γίνεται καλή χρήση του Δικτύου, μπορούμε να πετύχομε πολλά και γρήγορα.

Στην πραγματικότητα, χάρη στην ευελιξία του Γιώργου Παναγιωτακόπουλου, το «Rebetiko Forum» (αχ αυτό το reBetiko μου κάθεται σαν λάθος) συσπείρωσε πολλούς και εξαιρετικούς «ρεμπετολόγους» (μέχρι να βρούμε καταλληλότερο όρο, αν θέλουμε), που επιπλέον άντεξαν τον διάλογο τόσα χρόνια τώρα, καταθέτοντας κατά καιρούς ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Σε τελική ανάλυση, το Φόρουμ υπήρξε και είναι ΕΝΑ ΔΙΑΡΚΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ, όπου επιχειρούμε τη μία μελέτη πάνω στην άλλη, χρησιμοποιώντας τα υλικά που διαθέτομε όλοι μαζί! Που τέτοια τύχη για μας τους παλιούς, που κρατούσαμε ο καθένας ξεχωριστά και για πάρτη του τα� «μυστικά» που ανακάλυψε, κι αλλάζαμε τρία λεωφορεία για να βρούμε τον Μάρκο στην Κοκκινιά. Θα μου πεις πως ο Μάρκος δεν υπάρχει πιά, αλλά όμως, η τεράστια αρχειοθήκη που βρίσκεται στα χέρια όλων μας, είναι μεγάλη υπόθεση.

Καταλήγοντας λοιπόν, θα πω πως το Φόρουμ διέδωσε, ανέπτυξε και διευκόλυνε την μελέτη για το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι, και ορκίζομαι πως η ανέκδοτη ακόμα σύνθεσή μου «Ρεμπέτικο, το τραγούδι των Ελλήνων», που αγαπήθηκε από πολλούς εδώ μέσα, χωρίς το Φόρουμ δεν θα είχε ολοκληρωθεί. Φυσικά και η κάθε μία μελέτη, θα έχει και προσωπικές απόψεις, που όταν δεν είναι απόλυτα τεκμηριωμένες μπορούν να αμφισβητηθούν από τους άλλους. Πράγμα που δε μπορεί να συμβεί με τα «υλικά», που είναι ακλόνητα τεκμήρια. Αλλά το ουσιώδες είναι πως ξεφύγαμε πιά από την δημοσιοποίηση των συλλογών, και περάσαμε σε συνθετικές μελέτες.

ΣΕ ΑΛΛΟ ΜΗΝΥΜΑ ΘΑ ΠΩ ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΩ.

9

Συγνώμη γιά την επέμβαση αλλά γενικά νομίζω ότι η προσέγκιση στο ρεμπέτικο τόσο γενικώς στην υπάρχουσα βιβλιογραφία αλλά και στο forum εστιάζει παντού εκτός από το τραγούδι. Δεν νομίζω πως πρέπει να ξεχνάμε ότι το ρεμπέτικο είναι κυρίως τραγούδι (το μόνο σίγουρο πιστεύω) και μπορεί να είναι και κοινωνιολογικό φαινόμενο, τρόπος ζωής, συλεκτικό βίτσιο κλπ. Μήπως θάπρεπε κάποτε κάποιοι να ασχοληθούν σοβαρά με αυτό. Δηλαδή καταγραφή σε παρτιτούρες με καποιο σύστημα που θα μπορεί να αποδείδει και τις ανατολικές ιδιαιτερότητες του (κυρίως όσον αφορά τον τρόπο που τραγουδήθηκε και όχι τόσο τα όργανα που ως συγκερασμένα δεν μπορούσαν να αποδώσουν ακριβώς αυτό που τραγουδιώταν), να αναλύει τους ρυθμούς και τα τροπικά σχήματα (μακάμια που χρησιμοποιούσαν) κλπ δηλαδή να γίνει μιά δουλειά πάνω στην οποία να μπορεί να γίνει μουσικολογική, ιστορική, κλπ αναφορά όσον αφορά την καταγωγή του την εξελιξή του και τις επιρροές του χωρίς ευχολόγια. Αλήθεια κάπου είχα διαβάσει (Στάθης Gauntlett Ρεμπέτικο τραγούδι)πως ο μακαρίτης ο Ανωγιαννάκης είχε προτείνει μερικές βασικές οδηγίες γιά αυτό. Μήπως ξέρει κανείς που μπορώ να τις βρώ.