Πασχαλινα καλαντα: τα ρουσαλια

Χριστός Ανέστη!

Γενικά το Πάσχα δε λένε κάλαντα, όπως λένε στις 3 μεγάλες γιορτές του 12ημέρου. Ενώ αντίθετα λένε τα Κάλαντα του Λαζάρου, για μια συγκριτικά πολύ μικρότερη γιορτή.
Υπάρχει όμως μία εξαίρεση, που πρέπει να είναι μοναδική απ’ όσο ξέρω: τα Ρουσάλια των Μεγάρων Αττικής. Ένα κανονικό κάλαντο, λαϊκό (όπως του Αγίου Βασιλείου, όχι δασκαλογραμμένο όπως των Φώτων), με όλα τα στοιχεία ενός καλάντου: φέρνει το άγγελμα της γιορτής, παινεύει νοικοκύρη και νοικοκυρά, ζητάει φιλοδώρημα κλπ.
Διαφέρει από τα υπόλοιπα κάλαντα σ’ ένα μόνο σημείο: δε λέγεται την παραμονή, γιατί το Μέγα Σάββατο δεν είναι απλώς παραμονή εορτής, είναι ημέρα πένθους, οπότε ένα χαρμόσυνο άγγελμα δε θα είχε θέση. Τα Ρουσάλια λέγονταν τη Λαμπροδευτέρα, σαν σήμερα.
Το τραγούδι παραμένει ζωντανό και σήμερα στα Μέγαρα. Όχι όμως και το έθιμο. Απ’ ό,τι προκύπτει από το γιουτιουμπ, κάθε χρόνο τα τραγουδούν και τα χορεύουν στο πλαίσιο μιας φολκλορικής εκδήλωσης στην κεντρική πλατεία των Μεγάρων. Δεν τα λένε από πόρτα σε πόρτα. (Εκτός αν συμβαίνει και αυτό. Θα με εξέπληττε, αλλά δεν ξέρεις καμιά φορά.)

Εδώ σε συναυλιακή εκτέλεση:

Υπάρχουν δύο ωραιότατες δισκογραφημένες εκτελέσεις με ντόπιους Μεγαρίτες τραγουδιστές και όργανα (βιολί ο περίφημος Ιάκωβος Ηλίας, και λαούτο): μία ολοκληρωμένη στο δίσκο του Λυκείου Ελληνίδων «Τραγούδια και χοροί - Μέγαρα Αττικής» και μία δειγματοληπτική στο δίσκο που συνοδεύει τον τόμο της Ακαδημίας Αθηνών «Δημοτικά τραγούδια τόμος γ΄- Μουσική Εκλογή» (για τα ηχογρ. τραγούδια ψάξτε εδώ).

Αληθώς Ανέστη Περικλή. Τα ρουσάλια στα Μέγαρα,ναι πλέον δεν τα λένε πόρτα-πόρτα,αλλά περνάνε πρώτα από φίλους και γνωστούς.
Ρουσάλια έχει και σε άλλες περιοχές,(Αγρίνιο,Πάτρα),αλλά χωρίς την δυναμική των Μεγάρων.Και βέβαια αύριο Τρίτη στα Μέγαρα,γίνεται ο χορός της Τράτας,(εξαιρετικός και θεαματικός),όχι στην κεντρική πλατεία,αλλά στον άη Γιάννη τον χορευταρά.