Μια φωτογραφία απο τη δεκαετία του 1970 με τον στιχουργό Νίκο Μάθεση και το Βασίλη Τσιτσάνη ανέβηκε σήμερα στο δικτυακό myspace του μεγάλου μας συνθέτη. Προφανώς είναι απο κάποιο μαγαζί ίσως το “Χάραμα” όπου έσμιξαν οι δυο τους. Η φωτογραφία είναι απο το βιβλίο του Τάσου Καραντή “Νίκος Μάθεσης, ο θρυλικός τρελλάκιας του ρεμπέτικου” (εκδ. Στοχαστής-1999)
Ο Μάθεσης έδωσε τρία τραγούδια στον Τσιτσάνη, το “Μαύρα τα βλέπω κι άραχνα” που ηχογραφήθηκε το 1949 με τον Τσαουσάκη, το “Νοικοκύρη” και το “Σε διώξαν απ΄την Κοκκινιά” που ηχογραφήθηκαν το 1950 πάλι με τον Τσαουσάκη.
Ο Μάθεσης εν πολλοις, μαζι με τον Μπάτη, ειναι απο τους αίτιους που τα αλανιάρικα τραγούδια του Πειραιά έγιναν ευρύτερα γνωστα και μπήκαν στους σχεδιασμούς των δισκογραφικών εταιρειών που απο το 1930 αρχίζουν να γιγαντώνονται, τηρουμένων των αναλογιών βέβαια … στην Αθήνα των 150.000 κατοίκων.
Μάγκας ο ίδιος, με δάσκαλο τον ξακουστό Σκριβάνο, είχε κι αυτος τα “παράσημα” της μαγκιάς μέσα στο συνάφι του Περαιά αφου πρωταγωνίστησε σε πολλα περιστατικά στον άγριο κόσμο της μαγκιάς, προποελμικά …
Τα πιο γνωστα του τραγούδια είναι η “Γάτα” το 1935 με το Στελλάκη, “Μας κυνηγούν τον αργιλέ” του Λορέντζου με τη Ρόζα απο τα 1934, ο “Νίκος ο τρελλάκιας” του Δελιά απο το 1936, Σούχα χαρίσει την καρδιά" του Παπαϊωάννου απο το 1939 και “Με λεν μπεκρη και άσωτο” του Τζουανάκου απο το 1951
Βιβλίο, σου λέει, για τον Μάθεση. Τον “θρυλικό μάγκα του Πειραιά”. Την “ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο του ρεμπέτικου”. Για την “αδιαμφισβήτητη καλλιτεχνική του αξία ως στιχουργού και πρωτοπόρου δημιουργού”. Που “έγραψε ιστορία στις πιάτσες της περιοχής, στον υπόκοσμο και στους ρεμπέτες”.
Πσσσς…
Η φιλμ-νουάρ ρεμπετόλοτζι, ας πούμε πως έχει λόγο ύπαρξης. Ως ένα βαθμό την ανέχομαι κιόλας.
Αλλά μην τρελλαθούμε και τελείως όμως.
Μπορεις να μου εξηγησεις λιγο περισσοτερο φιλε μου , ποια ακριβως ειναι η ενσταση σου σχετικα με το βιβλιο για τον Μαθεση ? Αφορα την καλλιτεχνικη του αξια ή γενικοτερα τον τροπο ζωης του ? Και σε καθε περιπτωση ποια κριτηρια πρεπει να πληρει καποιος κατα τη γνωμη σου για να γραφτει καποιο βιβλιο για αυτον?
Θά ήθελα να θέσω κάποιους προβληματισμούς μου πάνω σ αυτό το θέμα . είναι γνωστό σε όλους το φαινόμενο να οικοιοποιείται κάποιος που είχε τη δύναμη και την εξουσία τραγούδια που ανήκαν σε άλλους , είτε με τσαμπουκά η με την σιωπιλή ανοχή του αδύναμου δημιουργού . Με δεδομένο το γεγονός ότι ο Μάθεσης κατά γενική μαρτυρία ήταν ο φόβος και ο τρόμος όλων στη νύχτα και το ότι παρουσιάζεται ως στιχουργός δημιουργούνται κάποιοι συνειρμοί…Χωρίς να αποκλείεται βέβαια να έχει γράψει κάποιους στίχους …Θα πρέπει να είμαστε αντικειμενικοί και προ παντός να τοποθετούμε τα γεγονότα και το μέγεθος του καθενός στη σωστή του διάσταση , χωρίς υποτίμηση η υπερτίμηση .
Λάζαρε ,και ο Νονός μαφιόζος ηταν ,και ο Ντίλιγκερ δολοφόνος ηταν Όμως και βιβλία γράφτηκαν ,και ταινίες έγιναν και τις είδαμε. Και μας άρεσαν πολύ, τουλάχιστον σέμενα. Υπάρχουν και ¨αρνητικοί ήρωες ¨στη ζωή, και πρέπει ,κατά τη γνώμη μου και να τους γνωρίσουμε ,και γιατί όχι και σε βάθος
Βεβαίως Μπάμπη είναι κομμάτι της ιστορίας όλοι αυτοί στο βαθμό που έχουν παίξει ρόλο στην εξέλιξη και στην πορεία της .Καταγραφή και αφήγηση γεγονότων ναι χωρίς αγιοποίηση προσώπων και υπερβολές .
Πολύ σωστά τα λέει ο Πανέας! Ας μη συγχέουμε τα κουτσαβάκια τύπου Μάθεση με αυτό που πρεσβεύει η λέξη “μαγκας”, από την οποία απέχει παρασάγγας…
Όποιος θέλει πηγές ας ανατρέξει στην “Αναζήτηση” του φόρουμ όπου έχουν γίνει αναλυτικότατες συζητήσεις προ ετών, στη βιογραφία του Παπαιωάννου ή στα βιβλία του Χατζηδουλή.
Ο Μάθεσης ήταν ένας επιθετικός και επιδεικτικός μάγκας με αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά,τα παρεπόμενα της οποίας συχνά υφίσταντο και οι λαϊκοί μουσικοί. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι προσπάθειες του στο σκίτσο και στον στίχο στερούνται σημασίας.
Και τα σκίτσα του, εμπνευσμένα από τον κόσμο της μαγκιάς και των μπουζουκιών,είναι γουστόζικα, αλλά κι αρκετοί στίχοι του είναι αξιόλογοι.Έτσι το ‘‘Μας κυνηγούν τον αργιλέ’’ είναι ένα υποδειγματικό μάγκικο τραγούδι, ενώ εξίσου καλά είναι και άλλα τραγούδια του, όπως ‘‘Έδιωξα κι εγώ μια γάτα’’, ‘‘Μαύρα τα βλέπω κι άραχνα’’.
Τέλος, γλαφυρές κι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι οι αφηγήσεις του στον Χατζηδουλή.Δεν γνωρίζουμε τον βαθμό παρέμβασης σ’ αυτές του επιμελητή,πάντως κρίνοντας από το υπάρχον κείμενο, ο Μάθεσης είναι ένας καλός αφηγητής,που μας δίνει μια πολύ ζωντανή περιγραφή της πειραιώτικης μαγκιάς των χρόνων του '30.
Σίγουρα,λοιπόν,οι μεγεθυντικοί χαρακτηρισμοί και οι ύμνοι δεν αρμόζουν στην περίπτωση του Μάθεση, ο οποίος, όμως , έχει κάποιο έργο να επιδείξει,είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο αποτελεί κομμάτι της ρεμπέτικης ιστορίας και χαρακτηριστική φιγούρα ενός κόσμου, που έχει πάψει να υπάρχει εδώ και πολλές δεκαετίες.
